مساجد تاریخی شهر پیامبر (کتاب)
 | |
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | محمد الیاس عبدالغنی |
| برگرداننده | حسین طه نیا |
| محتوا | |
| موضوع | معرفی مسجد‌ها و آثار پیرامونی مذهبی و تاریخی مدینه |
| زبان | فارسی |
| نشر | |
| تعداد جلد | 1 |
| تعداد صفحات | 371 |
| قطع | وزیری |
| ناشر | نشر مشعر |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | 1402 شمسی |
| ترجمه به | فارسی |
| شمارگان | 500 نسخه |
مساجد تاریخی شهر پیامبر ترجمه فارسی کتاب المساجد الأثریة فی المدینة المنورة، نوشته محمد الیاس عبدالغنی است. این کتاب توسط حسین طه‌نیا ترجمه شده است که به بررسی تاریخچه، معماری و جایگاه مساجد کهن در مدینه می‌پردازد.
در این کتاب با استناد به منابع تاریخی، روایی و مطالعات میدانی، ۳۲ مسجد معروف مدینه، از جمله مسجد قبا و مسجدهای فتح معرفی شده‌اند.
معرفی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مساجد تاریخی شهر پیامبر، عنوان ترجمه فارسی کتاب المساجد الأثریة فی المدینة المنورة نوشته محمد الیاس عبدالغنی است. حسین طه‌نیا آن را ترجمه کرده و توسط گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت در سال ۱۴۰۲ش چاپ و منتشر شد.[۱]
این کتاب به بررسی تاریخچه، معماری و جایگاه مساجد مهم و کهن شهر مدینه می‌پردازد. تمرکز اصلی اثر بر بناهای مذهبی است که پیامبر(ص) در آنها نماز خوانده و یا در طول تاریخ، نقش محوری در حیات اجتماعی و دینی این شهر ایفا کرده است.[۲]
اهمیت کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در کتاب مساجد تاریخی شهر پیامبر به توضیح و تعیین رخدادهای تاریخی این مساجد پرداخته شده است. شناخت این اماکن به فهم برخی آیات قرآنی و احادیث نبوی کمک می‌کند. این مساجد، برخی اماکن مقدس را در بر گرفته‌اند که پیامبر(ص) در آنها نماز خوانده، دعا کرده یا برای جهاد و بیان نکته‌ای، در آنها توقف کرده است.[۳]
محتوا و فهرست کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مؤلف با استناد به منابع تاریخی و روایی، اطلاعاتی مستند درباره مساجد شهر مدینه ارائه کرده است. در این کتاب نام مساجد، سبب نامگذاری، اماکن اطراف و حوادث تاریخی مرتبط با هر مسجد توضیح داده شده است.[۴]
ساختار محتوایی:
- تاریخچه و پیشینه: شرح چگونگی تأسیس مساجد مدینه، علت بنیان‌گذاری و رویدادهای تاریخی مرتبط با آن مسجد
- ویژگی‌های معماری: سبک معماری، مصالح ساختمانی، تغییرات و بازسازی‌ها در طول تاریخ
- موقعیت جغرافیایی: موقعیت کنونی و تاریخی مساجد در نقشه شهر مدینه
- آثار و یادگارها: اشاره به عناصر شاخص و با اهمیت داخل یا مجاور مسجد[۵]
مهمترین مساجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]
32 مسجد در این کتاب بررسی معرفی شده است، از جمله مهمترین مساجد:
- مسجد قبا: نخستین مسجد در اسلام
- مساجد السبعه یا مساجد هفت‌گانه: گروهی از مساجد کوچک در نزدیکی کوه سلع که با رویداد غزوه خندق مرتبط هستند.
- مسجد فتح: اصلی‌ترین مسجد در میان مساجد السبعه.
- مسجد ذوقبلتین: که به دلیل تغییر قبله در میانه نماز، نزد مسلمانان اهمیت تاریخی دارد.[۶]
- سایر مساجد مدینه[۷]
سبک نگارش[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب از پژوهش‌های، علمی-تاریخی است و در آن از اغراق در توصیف‌ها و بیان فضایل غیرمستند پرهیز شده است. به باور نویسنده این اثر تصویری قابل اطمینان از مساجد و تاریخ آنها برای پژوهشگران، زائران و علاقه‌مندان به تاریخ و تمدن اسلامی ارائه کرده است.[۸] مؤلف در تحقیق کتاب علاوه بر متون کتابخانه‌ای، به مطالعه میدانی نیز پرداخته است.[۹]
در این کتاب ضمن استفاده از آیات و احادیث، نقشه‌ها و تصاویرهای مرتبط به مساجد نیز ارائه شده است. همچنین در مواردی، از پاورقی‌های توضیحی درباره افراد یا کلمات سخت استفاده شده است.[۱۰]
پیوند به بیرون[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ مساجد تاریخی شهر پیامبر (ص)، سایت پژوهشکده حج و زیارت.
- ↑ طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص18.
- ↑ مساجد تاریخی شهر پیامبر(ص)، ۱۴۰۲ش، ص19.
- ↑ اصفهانی، آیینه آثار، پژوهشکده حج و زیارت، ص120.
- ↑ طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص18.
- ↑ طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص43، 187و 261.
- ↑ طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص6-13.
- ↑ طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص18.
- ↑ طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، دیباچه.
- ↑ طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص18.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- آیینه آثار، اباذر نصر اصفهانی، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت. 1402ش.
- طه‌نیا، حسین، مساجد تاریخی شهر پیامبر، پژوهشکده حج و زیارت، ۱۴۰۲ش.
- مساجد تاریخی شهر پیامبر (ص)، وبگاه رسمی پژوهشکده حج و زیارت.