مسجد الدرع

از ویکی حج
مسجد الدرع
اطلاعات اوليه
کاربری مسجد
مکان عربستان * مدینه * طریق سیدالشهدا حدود 300 متری مسجد الاستراحه
نام‌های دیگر مسجد البدائع * مسجدالشیخین
وقایع مرتبط رسول خدا (ص ) در آنجا توقف کوتاهی داشته‌اند و برای نماز درع و زره خود را درآوردند و نماز مغرب و عشاء را در آنجا خوانده‌اند.
مشخصات
وضعیت فعال

مسجد الدِّرْع یکی از مساجد شهر مدینه که حدود 300 متر با مسجد الاستراحه فاصله دارد.

این مسجد جزو یادگارهای غزوه احد دانسته شده و در تاريخ آمده است که رسول خدا(ص ) در آنجا توقف کوتاهی داشته‌اند و برای نماز درع و زره خود را درآوردند و نماز مغرب و عشاء را در آنجا خوانده و تا صبح روز بعد همانجا ماندند.

این مسجد بعدها به نام‌هايی چون مسجد الدرع، مسجد البدائع و مسجد الشيخين ناميده شده است.

پیشینه بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

نمایی از مسجد الدرع

مسجد الدرع، جزو یادگارهای غزوه احد دانسته شده است. مسیر رسول خدا(ص) از مدینه تا کوه اُحُد مسیری است که اکنون به نام طریق سیدالشهد شهرت دارد و این مسجد در سر راه رسول خدا(ص) به سمت احد واقع شده است.

در نقل‌های مربوط به مسیر رسول خدا(ص) در جنگ احد، به بنای کوچکی معروف به شیخین اشاره شده که در اصل متعلق به پیرزن و پیرمردی یهودی بوده است.

مسجد الدرع که در مسیر حرکت سپاه اسلام به احد واقع شده و یادگار اقامت رسول‌خدا(ص) در آنجاست. گفته‌اند که حضرت نماز مغرب و عشا را در آنجا خواند و تا صبح روز بعد در آنجا ماند. به علاوه گفته شده که حضرت در اینجا، نیروهای خود را بازبینی نمود و افراد کم سن و سال را بازگرداند؛ از جمله کسانی که بازگردانده شدند، زید بن ثابت و اسامة بن زید بودند.

وجه تسمیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

علت نامگذاری مسجد به الدرع بنا بر گزارشات تاریخی این است که رسول خدا(ص) در آنجا توقف کوتاهی داشتند و برای نماز، دِرْع و زره خود را درآوردند. برخی هم گفته‌اند عنوان «درع» بدان دلیل است که رسول خدا(ص) در آنجا درع خود را پوشیدند.[۱]

چنین نقلی نباید درست باشد؛ زیرا در اخبار تاریخی آمده است که وقتی آن حضرت مصمّم به بیرون رفتن از مدینه شد، زره‌اش را در مدینه پوشید.[۲]

نام‌های مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مسجد بعدها به نام‌هایی چون «مسجد الدرع»، «مسجد البدائع» و «مسجدالشیخین» خوانده می‌شد.[۳]

فضیلت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بر اساس نقل‌های کهن، رسول خدا(ص) در این مسجد نماز گزاردند و شب را تا به صبح در آنجا سپری کردند:

«ان النَّبی صَلّی فی الْمَسْجِدِ الَّذی عِنْدَ الْبَدائع عِنْدَ الشَّیخَین وَ باتَ فِیهِ حَتّی اَصْبَحَ».[۴]

موقعیت و وضعیت فعلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مسجد زمانی، کوچک و غیر مسقّف بوده، اما در سال‌های اخیر یکی از افراد نیکوکار مدینه، بانی بازسازی و تجهیز آن شده و مساحت آن یک صد متر است.

مسجدالشیخین یا الدرع به طور تقریب 300 متر مانده به مسجد الاستراحه در داخل یک فرعی است و سمت چپ کسی واقع شده که به سمت احد در حال حرکت است. برابر کوچه‌ای که مسجد الدرع در آن واقع شده، یک پمپ بنزین با سرپوش کلاهکی احداث شده است.

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. المغازی، ج١، ص٢١٩.
  2. المدینة بین الماضی و الحاضر، ص٣٧4.
  3. تاریخ المعالم المدینة قدیماً و حدیثاً، ص١٣٣.
  4. تاریخ المدینة المنوره، ج١، ص٧٢.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از کتاب آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. بخش «مسجد الدرع»، ج1، ص447، است.
  • تاریخ المدینة المنورة، ابوزید عمر بن شبه، قم، دارالفکر، ١٣6٨ش.
  • تاریخ المعالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، الخیاری، تصحیح محمد امین کردی، مدینه، دارالعلم، 1410.
  • المدینة بین الماضی و الحاضر، ابراهیم علی، العیاشی، زبان عربی، ناشر: المکتبة العلمیة، مدینه منوره.
  • المغازی، محمد بن عمر الواقدی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1989.