آیه لیلة المبیت: تفاوت میان نسخه‌ها

بر پایه نقل عموم مفسران شیعه<ref>تفسیر عیاشی، ج1، ص101؛ مجمع البیان، ج2، ص56-57؛ المیزان، ج2، ص99-100.</ref> و بسیاری از اهل‌ سنت<ref>شواهد التنزیل، ج1، ص123؛ التفسیر الکبیر، ج5، ص350؛ تفسیر قرطبی، ج3، ص21.</ref> آیه لیلة المبیت در شأن و مقام علی7 به ‌سبب بیتوته و خوابیدن بر بستر رسول خدا9 در شب هجرت نازل شد. بر پایه گزارشی، خداوند در لیلة المبیت به جبرئیل و میکائیل وحی فرمود: «شما را با یکدیگر برادر قرار دادم و عمر یکی از شما را طولانی‌تر از دیگری ساختم. کدام یک حاضر است عمرش را به دیگری ببخشد؟» هر یک از آن دو زندگی طولانی را برای خود برگزید. سپس خداوند به آنان وحی کرد: «علی بن ابی‌طالب و پیامبر را برادر یکدیگر قرار دادم. اکنون علی7 در بستر پیامبر9 بیتوته کرده است و او را از خطر حفظ می‌کند. اکنون به زمین بروید و نگهبان او باشید.» در این هنگام، جبرئیل بالای سر او و میکائیل پایین پایش قرار گرفتند و جبرئیل مرحبا گویان به علی7 گفت: خداوند با تو بر فرشتگان مباهات می‌کند. در این هنگام، آیه یاد شده نازل گشت.<ref>تفسیر ثعلبی، ج2، ص126؛ کشف الاسرار، ج1، ص554؛ التفسیر الکبیر، ج5، ص350؛ الامالی، ص469.</ref> برخی زمان نزول این آیه را هنگامی دانسته‌اند که رسول خدا9 در حال حرکت به مدینه بود.<ref>اسد الغابه، ج4، ص25؛ نهج الایمان، ص304.</ref>

برخی از مفسران اهل‌ سنت، شأن نزول آیه مزبور را به گونه‌ای دیگر نقل کرده‌اند. بعضی گفته‌اند: این آیه درباره زبیر و مقداد نازل شده است؛ هنگامی که رسول خدا9 آنان را برای مأموریتی خطیر به مکه فرستاد.<ref>زاد المسیر، ج1، ص203؛ البحر المحیط، ج2، ص334.</ref> بر پایه گزارشی دیگر، این آیه درباره صُهَیب نازل شد؛ آن‌گاه که مشرکان او را در مسیر هجرت به سوی مدینه اسیر کردند و خواستند وی را به مکه بازگردانند یا به قتل رسانند. اما وی با دادن اموال همراهش و نیز آگاهی دادن از دارایی باقی‌مانده‌اش در مکه، خویشتن را آزاد ساخت و به مدینه هجرت کرد.<ref>کشف الاسرار، ج1، ص553-554.</ref> برخی نیز آیه را در شأن ابوذر دانسته<ref>البحر المحیط، ج2، ص334؛ الدر المنثور، ج1، ص240.</ref> یا گفته‌اند: مقصود هر کسی است که در طاعت خدا و جهاد در راه او و امر به معروف فداکاری کند.<ref>جامع البیان، ج2، ص437-438؛ البحر المحیط، ج2، ص334.</ref>