بنی‌اسد بن خزیمه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۱۰]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Sajjadd }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۱۰]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Sajjadd }}


{{جعبه اطلاعات قبایل
{{جعبه اطلاعات قبایل
| نام             = بنی‌اسد  
| نام       = بنی‌اسد  
| تصویر           =  
| تصویر     =  
| اندازه تصویر   =  
| اندازه تصویر =  
| نام کامل       = بنی‌اسد بن خزیمه
| نام کامل   = بنی‌اسد بن خزیمه
| نسب             = [[اسد بن خزیمه|اسد بن خُزیمة]] بن [[مدرکة بن الیاس|مدرکة]] بن [[الیاس بن مضر|الیاس بن مُضر]]
| نسب       = [[اسد بن خزیمه|اسد بن خُزیمة]] بن [[مدرکة بن الیاس|مدرکة]] بن [[الیاس بن مضر|الیاس بن مُضر]]
| محل حکومت       =  
| محل حکومت   =  
| مدت حکومت       =  
| مدت حکومت   =  
| مکان قبیله     = [[مکه]]
| مکان قبیله   = [[مکه]]
| سرسلسله         = اسد بن خزیمه
| سرسلسله     = اسد بن خزیمه
| اشخاص مهم       = [[حبیب بن مظاهر]]، [[مسلم بن عوسجه]]، [[قیس بن مسهر صیداوی]]، [[عمرو بن خالد صیداوی]] از یاران [[امام حسین(ع)]] و [[حرملة بن کاهل اسدی]] و [[عمرو بن سعد اسدی]]
| اشخاص مهم   = [[حبیب بن مظاهر]]، [[مسلم بن عوسجه]]، [[قیس بن مسهر صیداوی]]، [[عمرو بن خالد صیداوی]] از یاران [[امام حسین(ع)]] و [[حرملة بن کاهل اسدی]] و [[عمرو بن سعد اسدی]]
| جمعیت           =  
| جمعیت     =  
| جنگ‌ها           = در دوران جاهلی جنگ‌های: [[یوم ظهر الدهناء|یوم ظَهر الدهناء]]، [[یوم حجر|یوم حُجر]]، [[یوم ذی علق]] و نبرد با [[بنی‌تمیم]]، بعد از دوان جاهلی: [[غزوه بدر]]، [[غزوه احد]]، [[غزوه خندق]]، [[غزوه خیبر]]، [[نبرد ارماث]]، [[جنگ جمل]]، [[جنگ صفین]]، [[کربلا]].
| جنگ‌ها     = در دوران جاهلی جنگ‌های: [[یوم ظهر الدهناء|یوم ظَهر الدهناء]]، [[یوم حجر|یوم حُجر]]، [[یوم ذی علق]] و نبرد با [[بنی‌تمیم]]، بعد از دوان جاهلی: [[غزوه بدر]]، [[غزوه احد]]، [[غزوه خندق]]، [[غزوه خیبر]]، [[نبرد ارماث]]، [[جنگ جمل]]، [[جنگ صفین]]، [[کربلا]].
| شاخه‌ای از       = قبایل عدنانی
| شاخه‌ای از   = قبایل عدنانی
| زیرشاخه‌ها       = [[بنوغنم بن دودان|بنوغنم بن دُودان]]، [[بنوثعلبة بن دودان]]، [[بنو والبة بن حارث]]، [[بنوصیداء بن عمرو]]، [[بنونصربن قعین]] و [[بنوفقعس بن طریف]]،
| زیرشاخه‌ها   = [[بنوغنم بن دودان|بنوغنم بن دُودان]]، [[بنوثعلبة بن دودان]]، [[بنو والبة بن حارث]]، [[بنوصیداء بن عمرو]]، [[بنونصربن قعین]] و [[بنوفقعس بن طریف]]،
| مهم‌ترین اقدامات = دفن اجساد شهدای کربلا
| مهم‌ترین اقدامات = دفن اجساد شهدای کربلا
| مناصب مهم       =  
| مناصب مهم   =  
| مذهب           = [[مشرک]] و [[مسلمان]]
| مذهب     = [[مشرک]] و [[مسلمان]]
}}
}}
'''بنی‌اسد بن خُزَیمه''' نام قبیله‌‏ای بزرگ و مشهور از قبایل عدنانی ساکن نَجد و اثرگذار در حوادث صدر اسلام است. محل سکونت آنها در [[مکه]] و [[عراق]] مخصوصا در [[کوفه]]، حیره، غاضریه و در مناطق گوناگون از [[جزیرة العرب]] و [[شام]] بوده است.
'''بنی‌اسد بن خُزَیمه''' نام قبیله‌‏ای بزرگ و مشهور از قبایل عدنانی ساکن نَجد و اثرگذار در حوادث صدر اسلام است. محل سکونت آنها در [[مکه]] و [[عراق]] مخصوصا در [[کوفه]]، حیره، غاضریه و در مناطق گوناگون از [[جزیرة العرب]] و [[شام]] بوده است.
خط ۴۴: خط ۴۴:
==فرزندان اسد==
==فرزندان اسد==


اسد از همسرش [[اوده بنت زید|اودّه]] دختر [[زید بن اسلم قضاعی|زید بن اسلم قُضاعی]]<ref>جمهرة النسب، ص168.</ref> فرزندانی به نام [[دودان بن اسد|دودان]]، [[کاهل بن اسد|کاهل]]، [[عمرو بن اسد|عمرو]]، [[صعب بن اسد|صَعب]]،<ref>جمهرة النسب، ص168؛ الاشتقاق، ص179؛ جمهرة انساب العرب، ص191.</ref> [[حلمة بن اسد|حلمه]] و [[تغلب بن اسد|تَغلِب]]<ref>تاریخ یعقوبی، ج1، ص230؛ المعارف، ص65.</ref> داشت.
اسد از همسرش [[اوده بنت زید|اودّه]] دختر [[زید بن اسلم قضاعی|زید بن اسلم قُضاعی]]<ref>جمهرة النسب، ص168.</ref> فرزندانی به نام [[دودان بن اسد|دودان]]، [[کاهل بن اسد|کاهل]]، [[عمرو بن اسد|عمرو]]، [[صعب بن اسد|صَعب]]،<ref>جمهرة النسب، ص168؛ الاشتقاق، ص179؛ جمهرة انساب العرب، ص191.</ref> [[حلمة بن اسد|حلمه]] و [[تغلب بن اسد|تَغلِب]]<ref>تاریخ یعقوبی، ج1، ص230؛ المعارف، ص65.</ref> داشت.


آورده‌اند که اسد هنگام مرگ، فرزندان خود را به پیروی از آیین حنیف ([[آیین ابراهیم]]) فراخواند.<ref>المناقب المزیدیه، ج1، ص359.</ref>
آورده‌اند که اسد هنگام مرگ، فرزندان خود را به پیروی از آیین حنیف ([[آیین ابراهیم]]) فراخواند.<ref>المناقب المزیدیه، ج1، ص359.</ref>
خط ۵۲: خط ۵۲:
نسل اسد بیشتر از طریق دودان تداوم یافت و در گذر زمان، تیره‏‌های گوناگون از او پدید آمد.<ref>جمهرة انساب العرب، ص191.</ref> [[بنوغنم بن دودان|بنوغنم بن دُودان]]، [[بنوثعلبة بن دودان]]، [[بنو والبة بن حارث]]،<ref>جمهرة انساب العرب، ص465-466؛ معجم قبائل العرب، ج1، ص21.</ref> [[بنوصیداء بن عمرو]]، [[بنونصربن قعین]] و [[بنوفقعس بن طریف]]، از معروف‏ترین آن‌ها بودند.<ref>المعارف، ص65؛ الاشتقاق، ص180.</ref>
نسل اسد بیشتر از طریق دودان تداوم یافت و در گذر زمان، تیره‏‌های گوناگون از او پدید آمد.<ref>جمهرة انساب العرب، ص191.</ref> [[بنوغنم بن دودان|بنوغنم بن دُودان]]، [[بنوثعلبة بن دودان]]، [[بنو والبة بن حارث]]،<ref>جمهرة انساب العرب، ص465-466؛ معجم قبائل العرب، ج1، ص21.</ref> [[بنوصیداء بن عمرو]]، [[بنونصربن قعین]] و [[بنوفقعس بن طریف]]، از معروف‏ترین آن‌ها بودند.<ref>المعارف، ص65؛ الاشتقاق، ص180.</ref>


==پراکندگی تیره‌های بنی‌اسد==
==پراکندگی تیره‌های بنی‌اسد==


به گزارش [[ابن سعد]]، نسل اسد تا به قدرت رسیدن [[فهر بن مالک|فِهر بن مالک]]، جد دهم پیامبر، ملقب به قریش<ref>الطبقات، ابن سعد، ج1، ص46.</ref> در [[مکه]] ساکن بودند.<ref>الطبقات، ابن سعد، ج1، ص57.</ref>
به گزارش [[ابن سعد]]، نسل اسد تا به قدرت رسیدن [[فهر بن مالک|فِهر بن مالک]]، جد دهم پیامبر، ملقب به قریش<ref>الطبقات، ابن سعد، ج1، ص46.</ref> در [[مکه]] ساکن بودند.<ref>الطبقات، ابن سعد، ج1، ص57.</ref>
خط ۶۴: خط ۶۴:
اما بیشترین تمرکز آن‌ها در آستانه ظهور [[اسلام]]، در بخش بالایی [[نجد|نَجد]]، در جنوب بادیه [[شام]] و در مجاورت [[قبیله تمیم]]، [[قبیله طی|طی]] و [[قبیله کلب|کلب]] در شمال شرقی [[مدینه]] بود.<ref>اطلس تاریخ اسلام، ص64، 104.</ref>
اما بیشترین تمرکز آن‌ها در آستانه ظهور [[اسلام]]، در بخش بالایی [[نجد|نَجد]]، در جنوب بادیه [[شام]] و در مجاورت [[قبیله تمیم]]، [[قبیله طی|طی]] و [[قبیله کلب|کلب]] در شمال شرقی [[مدینه]] بود.<ref>اطلس تاریخ اسلام، ص64، 104.</ref>


آنان در مناطقی از نجد و پیرامون<ref>معجم ما استعجم، ج1، ص341؛ معجم البلدان؛ ج1، ص408؛ ج2، ص254؛ معجم قبائل العرب، ج1، ص21-22.</ref> آن مانند [[اجبال]]،<ref>معجم ما استعجم، ج1، ص112.</ref> [[بزاخه|بُزاخه]]،<ref>معجم البلدان، ج1، ص408.</ref> [[ثعلبیه]]،<ref>معجم ما استعجم، ج1، ص341.</ref> [[ذات الحناظل]]<ref>معجم ما استعجم، ج2، ص470.</ref> و [[بعوضه|بَعوضه]]<ref>معجم البلدان، ج1، ص455.</ref> سکنا داشتند و الزوراء آبی متعلق به آن‌ها بود.<ref>معجم البلدان، ج3، ص156؛ معجم قبائل العرب، ج1، ص21-22.</ref>
آنان در مناطقی از نجد و پیرامون<ref>معجم ما استعجم، ج1، ص341؛ معجم البلدان؛ ج1، ص408؛ ج2، ص254؛ معجم قبائل العرب، ج1، ص21-22.</ref> آن مانند [[اجبال]]،<ref>معجم ما استعجم، ج1، ص112.</ref> [[بزاخه|بُزاخه]]،<ref>معجم البلدان، ج1، ص408.</ref> [[ثعلبیه]]،<ref>معجم ما استعجم، ج1، ص341.</ref> [[ذات الحناظل]]<ref>معجم ما استعجم، ج2، ص470.</ref> و [[بعوضه|بَعوضه]]<ref>معجم البلدان، ج1، ص455.</ref> سکنا داشتند و الزوراء آبی متعلق به آن‌ها بود.<ref>معجم البلدان، ج3، ص156؛ معجم قبائل العرب، ج1، ص21-22.</ref>


برخی نیز پس از اختلاف میان تیره‌‏های خود یا قبایل همسایه، به ناچار از نجد به [[یمن]] مهاجرت کردند.<ref>المفصل، ج6، ص55.</ref> سرزمین بنی‌اسد در [[مسیر حج عراق]] قرار داشت.<ref>حجاز در صدر اسلام، ص159.</ref>
برخی نیز پس از اختلاف میان تیره‌‏های خود یا قبایل همسایه، به ناچار از نجد به [[یمن]] مهاجرت کردند.<ref>المفصل، ج6، ص55.</ref> سرزمین بنی‌اسد در [[مسیر حج عراق]] قرار داشت.<ref>حجاز در صدر اسلام، ص159.</ref>
خط ۷۶: خط ۷۶:
==جنگ‌ها==
==جنگ‌ها==


بنی‌اسد از قبایل جنگجوی عرب به شمار می‌آمد و از نبردهای گوناگون آن‌ها در روزگار جاهلیت و اسلام یاد شده است.<ref>معجم قبائل العرب، ج1، ص22.</ref> [[یوم ظهر الدهناء|یوم ظَهر الدهناء]] نبرد اسدیان با قبیله بنی‌طی،<ref>الکامل، ج1، ص626.</ref> [[یوم ذی علق]] پیکار با [[بنی‌عامر بن صعصعه]]<ref>الکامل، ج1، ص141.</ref> و [[ذات الحناظل]] نبرد با [[بنی‌تمیم]]<ref>معجم ما استعجم، ج2، ص470.</ref> که از نتایج آن کشته شدن [[عمرو بن اثیر]] رئیس بنی‌تمیم بود، از جمله جنگ‌های بنی‌اسد در روزگار جاهلیت بودند.
بنی‌اسد از قبایل جنگجوی عرب به شمار می‌آمد و از نبردهای گوناگون آن‌ها در روزگار جاهلیت و اسلام یاد شده است.<ref>معجم قبائل العرب، ج1، ص22.</ref> [[یوم ظهر الدهناء|یوم ظَهر الدهناء]] نبرد اسدیان با قبیله بنی‌طی،<ref>الکامل، ج1، ص626.</ref> [[یوم ذی علق]] پیکار با [[بنی‌عامر بن صعصعه]]<ref>الکامل، ج1، ص141.</ref> و [[ذات الحناظل]] نبرد با [[بنی‌تمیم]]<ref>معجم ما استعجم، ج2، ص470.</ref> که از نتایج آن کشته شدن [[عمرو بن اثیر]] رئیس بنی‌تمیم بود، از جمله جنگ‌های بنی‌اسد در روزگار جاهلیت بودند.


[[یوم حجر|یوم حُجر]] مشهورترین نبرد بنی‌اسد بود که به کشته شدن حُجر، پدر [[امرؤ القیس]] شاعر معروف عرب، که از سوی [[کندیان|کِندیان]] بر بنی‌اسد ریاست داشت، انجامید.<ref>الاخبار الطوال، ص52؛ ایام العرب، ص92-99.</ref> این رویداد سرآغاز درگیری‌های کندیان و برخی دیگر از قبایل یمنی با بنی‌اسد شد که برای کندیان دستاوردی نداشت.<ref>تاریخ یعقوبی، ج1، ص217-219؛ الاخبار الطوال، ص52-53.</ref>
[[یوم حجر|یوم حُجر]] مشهورترین نبرد بنی‌اسد بود که به کشته شدن حُجر، پدر [[امرؤ القیس]] شاعر معروف عرب، که از سوی [[کندیان|کِندیان]] بر بنی‌اسد ریاست داشت، انجامید.<ref>الاخبار الطوال، ص52؛ ایام العرب، ص92-99.</ref> این رویداد سرآغاز درگیری‌های کندیان و برخی دیگر از قبایل یمنی با بنی‌اسد شد که برای کندیان دستاوردی نداشت.<ref>تاریخ یعقوبی، ج1، ص217-219؛ الاخبار الطوال، ص52-53.</ref>
خط ۹۰: خط ۹۰:
به استثنای بنی‌جحش، بیشتر تیره‌های بنی‌اسد تا سال نهم ق. [[مسلمان]] نبودند و در برابر مسلمانان موضعی خصمانه داشتند. برخی مفسران<ref>تفسیر قرطبی، ج16، ص190؛ کشف‏الاسرار، ج9، ص147.</ref> نزول آیه: {{قلم رنگ|سبز|﴿وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لِلَّذینَ آمَنُوا لَوْ کانَ خَیْراً ما سَبَقُونا اِلَیْهِ...﴾}} ([[سوره احقاف]]، آیه 11) را درباره قبایلی از جمله بنی‌اسد دانسته‌‏اند که در برابر اسلام آوردن قبایل [[قبیله غفار|غِفار]] و [[قبیله اسلم|اسلم]] از عرب عدنانی خرده گرفته، همراه تمسخر، خطاب به آن‌ها می‌‏گفتند: اگر در دین شما خیری می‌‏بود، بر ما سبقت نمی‌گرفتید.
به استثنای بنی‌جحش، بیشتر تیره‌های بنی‌اسد تا سال نهم ق. [[مسلمان]] نبودند و در برابر مسلمانان موضعی خصمانه داشتند. برخی مفسران<ref>تفسیر قرطبی، ج16، ص190؛ کشف‏الاسرار، ج9، ص147.</ref> نزول آیه: {{قلم رنگ|سبز|﴿وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لِلَّذینَ آمَنُوا لَوْ کانَ خَیْراً ما سَبَقُونا اِلَیْهِ...﴾}} ([[سوره احقاف]]، آیه 11) را درباره قبایلی از جمله بنی‌اسد دانسته‌‏اند که در برابر اسلام آوردن قبایل [[قبیله غفار|غِفار]] و [[قبیله اسلم|اسلم]] از عرب عدنانی خرده گرفته، همراه تمسخر، خطاب به آن‌ها می‌‏گفتند: اگر در دین شما خیری می‌‏بود، بر ما سبقت نمی‌گرفتید.


مکی بودن سوره احقاف و نیز وجود گزارشی که نزول این آیه را درباره قریش می‌داند،<ref>تفسیر قرطبی، ج16، ص190.</ref> همراه رد این گزارش مفسران، حاکی از تطبیق این آیه بر بنی‌اسد در دوره‌های بعد است.
مکی بودن سوره احقاف و نیز وجود گزارشی که نزول این آیه را درباره قریش می‌داند،<ref>تفسیر قرطبی، ج16، ص190.</ref> همراه رد این گزارش مفسران، حاکی از تطبیق این آیه بر بنی‌اسد در دوره‌های بعد است.


==مواضع ستیزآمیز ضد مسلمانان==
==مواضع ستیزآمیز ضد مسلمانان==
خط ۱۳۸: خط ۱۳۸:
به گزارش [[ابن حبیب بغدادی]]، در [[غزوه بدر]] بسیاری از مهاجران اسدی رسول خدا را همراهی کردند.<ref>المحبر، ص87.</ref> [[ابن اسحق]] شمار آن‌ها را دوازده تن برشمرده است.<ref>الاستیعاب، ج2، ص489.</ref>
به گزارش [[ابن حبیب بغدادی]]، در [[غزوه بدر]] بسیاری از مهاجران اسدی رسول خدا را همراهی کردند.<ref>المحبر، ص87.</ref> [[ابن اسحق]] شمار آن‌ها را دوازده تن برشمرده است.<ref>الاستیعاب، ج2، ص489.</ref>


[[ابوسنان]] و فرزندش سنان، [[شجاع بن وهب]] سفیر پیامبر به سال ششم ق. نزد [[حارث بن ابی‌شمر]] حاکم [[غسان|غسّان]]،<ref>الطبقات، ابن سعد، ج1، ص200؛ تاریخ خلیفه، ص47-62؛ اسد الغابه، ج2، ص353.</ref> و [[ربیعة بن اکثم]] از بدریون هستند.<ref>المغازی، ج1، ص154؛ السیرة النبویه، ج2، ص501-502.</ref> در این نبرد، ابوسنان و فرزندش سنان به شهادت رسیدند.<ref>اسد الغابه، ج2، ص308.</ref>
[[ابوسنان]] و فرزندش سنان، [[شجاع بن وهب]] سفیر پیامبر به سال ششم ق. نزد [[حارث بن ابی‌شمر]] حاکم [[غسان|غسّان]]،<ref>الطبقات، ابن سعد، ج1، ص200؛ تاریخ خلیفه، ص47-62؛ اسد الغابه، ج2، ص353.</ref> و [[ربیعة بن اکثم]] از بدریون هستند.<ref>المغازی، ج1، ص154؛ السیرة النبویه، ج2، ص501-502.</ref> در این نبرد، ابوسنان و فرزندش سنان به شهادت رسیدند.<ref>اسد الغابه، ج2، ص308.</ref>


==حاضران در غزوه احد==
==حاضران در غزوه احد==
خط ۲۰۱: خط ۲۰۱:
بنی‌اسد ساکن در کوفه که با [[مسلم بن عقیل]]، فرستاده [[امام حسین(ع)]] [[بیعت]] کرده بودند، پس از کشته شدن‌ [[هانی بن عروه]] به دست [[ابن زیاد]]، به دستور مسلم بن عقیل زیر پرچم [[مسلم بن عوسجه اسدی]] درآمدند تا با ابن زیاد بجنگند.<ref>الاخبار الطوال، ص238.</ref>
بنی‌اسد ساکن در کوفه که با [[مسلم بن عقیل]]، فرستاده [[امام حسین(ع)]] [[بیعت]] کرده بودند، پس از کشته شدن‌ [[هانی بن عروه]] به دست [[ابن زیاد]]، به دستور مسلم بن عقیل زیر پرچم [[مسلم بن عوسجه اسدی]] درآمدند تا با ابن زیاد بجنگند.<ref>الاخبار الطوال، ص238.</ref>


در رخداد [[عاشورا]]، بنی‌اسد مواضع یکسان نداشتند. برخی همچون [[حبیب بن مظاهر]]،<ref>الانساب، ج12، ص325.</ref> مسلم بن عوسجه،<ref>انساب الاشراف، ج11، ص181.</ref> [[قیس بن مسهر صیداوی|قیس بن مسهّر صیداوی]]<ref>تاریخ طبری، ج5، ص395.</ref> و [[عمرو بن خالد]]<ref>الکامل، ج4، ص74.</ref> صیداوی از یاران امام حسین و شهدای کربلا بودند. مرقع/[[موقع بن ثمامه]] نیز از اسرای کربلا بود که به دستور ابن زیاد به [[ربذه]] تبعید شد و در آن‌جا درگذشت.<ref>الاخبار الطوال، ص259.</ref>
در رخداد [[عاشورا]]، بنی‌اسد مواضع یکسان نداشتند. برخی همچون [[حبیب بن مظاهر]]،<ref>الانساب، ج12، ص325.</ref> مسلم بن عوسجه،<ref>انساب الاشراف، ج11، ص181.</ref> [[قیس بن مسهر صیداوی|قیس بن مسهّر صیداوی]]<ref>تاریخ طبری، ج5، ص395.</ref> و [[عمرو بن خالد]]<ref>الکامل، ج4، ص74.</ref> صیداوی از یاران امام حسین و شهدای کربلا بودند. مرقع/[[موقع بن ثمامه]] نیز از اسرای کربلا بود که به دستور ابن زیاد به [[ربذه]] تبعید شد و در آن‌جا درگذشت.<ref>الاخبار الطوال، ص259.</ref>


بسیاری از اسدیان نیز در لشکر [[عمر بن سعد]] حضور داشتند. [[حرملة بن کاهل اسدی]] قاتل طفل شیرخوار امام<ref>مقتل الحسین، ص380.</ref> و [[عمرو بن سعد اسدی]] قاتل [[قاسم بن حسن(ع)]]<ref>شذرات الذهب، ج1، ص273.</ref> از مشهورترین اسدیان حاضر در سپاه کوفه بودند.
بسیاری از اسدیان نیز در لشکر [[عمر بن سعد]] حضور داشتند. [[حرملة بن کاهل اسدی]] قاتل طفل شیرخوار امام<ref>مقتل الحسین، ص380.</ref> و [[عمرو بن سعد اسدی]] قاتل [[قاسم بن حسن(ع)]]<ref>شذرات الذهب، ج1، ص273.</ref> از مشهورترین اسدیان حاضر در سپاه کوفه بودند.