پرش به محتوا

رشید وطواط: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۰۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ ژوئن ۲۰۱۹
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات اشخاص |عنوان = رشيد وطواط |سرشناسی = |تصویر =...» ایجاد کرد)
 
خط ۳۱: خط ۳۱:
'''رشيد وطواط''' یا سعد الملك محمد بن عبدالجليل عمرى كاتب (متوفاى ۵٧٣ ه‍.ق.) از شعرا و دانشمندان معروف قرن ششم است. او در مدرسۀ نظاميۀ [[بلخ]] تحصيل كرده و به خدمت دربار [[خوارزمشاهيان]] رفته است. او شاعری است که بارها از [[کعبه]] در قالب آرایه‌های ادبی برای مدح اميران و بزرگان بهره برده است.  
'''رشيد وطواط''' یا سعد الملك محمد بن عبدالجليل عمرى كاتب (متوفاى ۵٧٣ ه‍.ق.) از شعرا و دانشمندان معروف قرن ششم است. او در مدرسۀ نظاميۀ [[بلخ]] تحصيل كرده و به خدمت دربار [[خوارزمشاهيان]] رفته است. او شاعری است که بارها از [[کعبه]] در قالب آرایه‌های ادبی برای مدح اميران و بزرگان بهره برده است.  


== کعبه در شعر رشید وطواط ==
== اماکن مقدّس در شعر رشید وطواط ==
رشيد در مدايح خود ممدوحين خويش را ستوده و از كعبه و [[صفا]] و [[مروه]] و... در ستايش آنان استفاده كرده است. او بيش از همه اتسز خوارزمشاه را ستوده بطورى كه از ٢٢٣ مديحۀ او ١۵٣ قصيده و تركيب‌بند و ترجيع‌بند و... در مدح اتسز است كه سومين پادشاه اين سلسله بوده و سى سال فرمانروايى داشته است. رشيد در قصايد مدحيّۀ خود احرار جهان را هوادار او مى‌نامد و زائران او در درگاهش همانند زائران [[کعبه|بيت‌اللّٰه]] بين صفا و مروه در حال حركت و رفت و آمدند.<ref>ديوان رشيد وطواط، ص ٧.</ref>
از ویژگی‌های شعر رشید وطواط استفاده از اماکن مقدس مانند کعبه، [[صفا]] و [[مروه]] و دیگر موارد در مدح‌هاست. <ref>ديوان رشيد وطواط، ص ٧.</ref>
 
=== کعبه در شعر او ===
در قصيدۀ ديگر شخصيّت و مقام و بارگاه اتسز و صدر او را به صفا و مروه مانند كرده است كه مردم به رفت و آمد مشغولند.<ref>ديوان رشيد وطواط، ص30.</ref>
رشيد در مدايح خود ممدوحين خويش را ستوده و از كعبه در ستايش آنان استفاده كرده است. او بيش از همه اتسز خوارزمشاه را ستوده بطورى كه از ٢٢٣ مديحۀ او ١۵٣ قصيده و تركيب‌بند و ترجيع‌بند و... در مدح اتسز است كه سومين پادشاه اين سلسله بوده و سى سال فرمانروايى داشته است. رشيد در قصايد مدحيّۀ خود احرار جهان را هوادار او مى‌نامد و زائران او در درگاهش را همانند زائران [[کعبه|بيت‌اللّٰه]] می‌داند. <ref>ديوان رشيد وطواط، ص ٧.</ref>
 
در قصيدۀ ديگرِ شاعر، اتسز كعبۀ جلال است و خوارزم و آب آن براى صاحبان شريعت عرفات و زمزم است. جهاد اتسز براى كعبه است.
 
با عابدان لعبت آزر جهاد تو            از بهر حفظ كعبۀ فرزند آزر است<ref>ديوان رشيد وطواط، ص99.</ref>
او يكى از بزرگان به نام سيد ضياء الدين را در ضمن توصيف بلخ مورد ستايش قرار داده واحترام مجلس او را به احترام كعبه مانند كرده است.<ref>ديوان رشيد وطواط، ص100.</ref>
او يكى از بزرگان به نام سيد ضياء الدين را در ضمن توصيف بلخ مورد ستايش قرار داده واحترام مجلس او را به احترام كعبه مانند كرده است.<ref>ديوان رشيد وطواط، ص100.</ref>
رشيد وطواط كه خود در علوم بلاغى كتاب «حدائق السّحر فى دقايق الشّعر» را نوشته، با به كار گرفتن صنعت اعنات، قصيده‌اى در بيست و هفت بيت بدون حرف «الف» سروده و ضمن مدح اتسز خوارزمشاه گفته است:
رشيد وطواط كه خود در علوم بلاغى كتاب «حدائق السّحر فى دقايق الشّعر» را نوشته، با به كار گرفتن صنعت اعنات، قصيده‌اى در بيست و هفت بيت بدون حرف «الف» سروده و ضمن مدح اتسز خوارزمشاه گفته است:
خدمتش عهدۀ وضيع و شريف            حضرتش كعبۀ صغير و كبير<ref>ديوان رشيد وطواط، ص227.</ref>
خدمتش عهدۀ وضيع و شريف            حضرتش كعبۀ صغير و كبير<ref>ديوان رشيد وطواط، ص227.</ref>
در ابيات فراوانى از اشعار رشيد، كعبه بيش از همۀ مكانهاى مقدّس مورد توجّه بوده است.<ref>دیوان رشید وطواط، صفحات٢١٨ ،٢٣٢،٢۵٧ ،٢۶٢، ٢۶۶ ١٠٢، ١٠۴، ١۴٨، ١٧۴، ٢٠١، ۵۶٨، ۵٧۶، ۵٩٣، ۶٠١، ٢٨٠، ٢٨٩، ٣۴٢، ۴٠٨، ۴۴۶، ۴۶٩ و...</ref>
در ابيات فراوانى از اشعار رشيد، كعبه بيش از همۀ مكانهاى مقدّس مورد توجّه بوده است.<ref>دیوان رشید وطواط، صفحات٢١٨ ،٢٣٢،٢۵٧ ،٢۶٢، ٢۶۶ ١٠٢، ١٠۴، ١۴٨، ١٧۴، ٢٠١، ۵۶٨، ۵٧۶، ۵٩٣، ۶٠١، ٢٨٠، ٢٨٩، ٣۴٢، ۴٠٨، ۴۴۶، ۴۶٩ و...</ref>
=== صفا و مروه در شعر او ===
صفا و مروه از دیگر اماکنی است که برای مدح امیران و بزرگان از آن بهره برده است.
او در قصیده‌ای دیدارکنندگان به استز را به زائران کعبه تشبیه کرده است که بين صفا و مروه در حال حركت و رفت و آمدند. <ref>ديوان رشيد وطواط، ص ٧.</ref>
در قصيدۀ ديگر نیز شخصيّت و مقام و بارگاه اتسز و صدر او را به صفا و مروه مانند كرده است كه مردم به رفت و آمد مشغولند.<ref>ديوان رشيد وطواط، ص30.</ref>
=== عرفات و زمزم در شعر او ===
در قصيدۀ ديگرِ شاعر، اتسز كعبۀ جلال است و [[خوارزم]] و آب آن براى صاحبان شريعت [[عرفات]] و [[زمزم]] است. جهاد اتسز براى كعبه است.
با عابدان لعبت آزر جهاد تو            از بهر حفظ كعبۀ فرزند آزر است<ref>ديوان رشيد وطواط، ص99.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
۱۵٬۶۱۴

ویرایش