اخبار الکرام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref> '
جز (جایگزینی متن - '</ref>' به '</ref> ')
جز (جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref> ')
خط ۶: خط ۶:
==نویسنده==
==نویسنده==
{{اصلی|احمد بن محمد اسدی}}
{{اصلی|احمد بن محمد اسدی}}
احمد بن محمد اسدی، تاریخ‌نگار، فقیه [[مذهب شافعی|شافعی‌مذهب]]، مدرّس قرائت در [[مسجدالحرام]]، نحوی و شاعر،<ref>نک: خلاصة الاثر، ج۱، ص۳۲۵؛ المختصر، ص۷۲-۷۳؛ معجم المؤلفین، ج۲، ص۸۱.</ref> از خاندانی با اصالت [[یمن|یمنی]]، در [[مکه]] زاده شد. گویا نخست بار، پدربزرگش که او نیز احمد نام داشته، از یمن به [[حجاز]] هجرت کرده و نسبت «یمنی» که به آنان داده‌اند، از همین رو است. از زمان، چگونگی و سبب این هجرت، اطلاعی در دست نیست. احمد بن محمد و پدرانش را «اسدی» نیز خوانده‌اند؛ زیرا به اسد بن عامر (درگذشت ۱۸۸ق.) نسب می‌برند. او بخشی از تحصیلات خویش را نزد پدرش، محمد بن احمد اسدی عریشی (درگذشت ۱۰۶۰ق.) گذراند و نزد استادانی مانند محمد بن علان (درگذشت ۱۰۷۵ق.)<ref>نک: ایضاح المکنون، ج۱، ص۱۵، ۸۲، ۱۰۰، ۱۰۷، ۱۱۴، ۱۲۸، ۱۸۹، ۲۴۷، ۳۸۸؛ التاریخ و المورخون، ص۳۱۴۳۳۰.</ref> و علی بن عبدالقادر طبری (درگذشت ۱۰۷۰ق.) از مکه‌شناسان سرشناس آن دوره و صاحبان آثار گوناگون در این زمینه، دانش آموخت.<ref>خلاصة الاثر، ج۴، ص۳۳.</ref>  
احمد بن محمد اسدی، تاریخ‌نگار، فقیه [[مذهب شافعی|شافعی‌مذهب]]، مدرّس قرائت در [[مسجدالحرام]]، نحوی و شاعر،<ref>نک: خلاصة الاثر، ج۱، ص۳۲۵؛ المختصر، ص۷۲-۷۳؛ معجم المؤلفین، ج۲، ص۸۱.</ref> از خاندانی با اصالت [[یمن|یمنی]]، در [[مکه]] زاده شد. گویا نخست بار، پدربزرگش که او نیز احمد نام داشته، از یمن به [[حجاز]] هجرت کرده و نسبت «یمنی» که به آنان داده‌اند، از همین رو است. از زمان، چگونگی و سبب این هجرت، اطلاعی در دست نیست. احمد بن محمد و پدرانش را «اسدی» نیز خوانده‌اند؛ زیرا به اسد بن عامر (درگذشت ۱۸۸ق.) نسب می‌برند. او بخشی از تحصیلات خویش را نزد پدرش، محمد بن احمد اسدی عریشی (درگذشت ۱۰۶۰ق.) گذراند و نزد استادانی مانند محمد بن علان (درگذشت ۱۰۷۵ق.)<ref>نک: ایضاح المکنون، ج۱، ص۱۵، ۸۲، ۱۰۰، ۱۰۷، ۱۱۴، ۱۲۸، ۱۸۹، ۲۴۷، ۳۸۸؛ التاریخ و المورخون، ص۳۱۴۳۳۰.</ref> و علی بن عبدالقادر طبری (درگذشت ۱۰۷۰ق.) از مکه‌شناسان سرشناس آن دوره و صاحبان آثار گوناگون در این زمینه، دانش آموخت.<ref>خلاصة الاثر، ج۴، ص۳۳.</ref>  


افزون بر اِخبار الکرام، آثاری دیگر نیز به احمد اسدی نسبت داده‌اند؛<ref>نک: معجم المؤلفین، ج۲، ص۸۱؛ هدیة العارفین، ج۱، ص۱۶۰.</ref> از جمله [[إتحاف الکرام بفضائل الکعبة الغَرّاء و البلد الحرام]]<ref>نک: التاریخ و المورخون، ص۳۳۴-۳۳۵.</ref> که گویا اِخبار الکرام تفصیل همان کتاب است.
افزون بر اِخبار الکرام، آثاری دیگر نیز به احمد اسدی نسبت داده‌اند؛<ref>نک: معجم المؤلفین، ج۲، ص۸۱؛ هدیة العارفین، ج۱، ص۱۶۰.</ref> از جمله [[إتحاف الکرام بفضائل الکعبة الغَرّاء و البلد الحرام]]<ref>نک: التاریخ و المورخون، ص۳۳۴-۳۳۵.</ref> که گویا اِخبار الکرام تفصیل همان کتاب است.


احمد اسدی در حدود ۳۲ سالگی درگذشت. از مقدمه کتاب به قلم پسر او برمی‌آید که اِخبارالکرام آخرین کتابش بوده و فرصت نیافته آن را کامل کند و پس از مرگ او پسرش بدین کار همت گمارده است. (ص۳۸۳۹) نام و مشخصات پسر او دانسته نیست. گویا وی مدتی پس از مرگ پدر به تکمیل این کتاب پرداخته؛ زیرا منابع معاصر نویسنده و اندکی پس از او مانند خلاصة الاثر نوشته محمد امین محبّی (درگذشت ۱۱۱۱ق.) که شرح احوال و آثار او را آورده‌اند، از این کتاب یاد نکرده‌اند.
احمد اسدی در حدود ۳۲ سالگی درگذشت. از مقدمه کتاب به قلم پسر او برمی‌آید که اِخبارالکرام آخرین کتابش بوده و فرصت نیافته آن را کامل کند و پس از مرگ او پسرش بدین کار همت گمارده است. (ص۳۸۳۹) نام و مشخصات پسر او دانسته نیست. گویا وی مدتی پس از مرگ پدر به تکمیل این کتاب پرداخته؛ زیرا منابع معاصر نویسنده و اندکی پس از او مانند خلاصة الاثر نوشته محمد امین محبّی (درگذشت ۱۱۱۱ق.) که شرح احوال و آثار او را آورده‌اند، از این کتاب یاد نکرده‌اند.
خط ۲۰: خط ۲۰:
کتاب عنوان‌بندی ندارد و عناوین کتاب را مصحح به سلیقه خویش برنهاده است. (ص۲۵) موضوعات کتاب بیشتر همان موضوعات کتاب‌های تاریخ محلی [[مکه|مکه‌اند]]: [[کعبه]] و فضیلت و نام‌ها و [[طواف]] آن (ص۴۰۷۳)، [[حجرالاسود]] و فضیلت آن و مباحثی درباره آن (ص۷۳۷۴)، [[رکن یمانی]] (ص۷۵۸۰)، [[ملتزم]] (ص۸۰۸۲)، [[مقام ابراهیم]] (ص۸۲۸۳)، [[حجر اسماعیل|حِجر اسماعیل]] (ص۸۵۸۹)، کرامات کعبه (ص۸۹۱۱۴)، نوسازی و بازسازی کعبه (ص۱۱۵۱۵۸)، پوشش، معطرسازی و اشیاء کعبه (ص۱۵۸۱۷۲)، مسجدالحرام و توسعه‌ها و عمران‌های آن (ص۱۷۳۱۸۸)، مناره‌ها و قًبه‌ها و برخی مباحث درباره [[مسجدالحرام]] (ص۱۸۸۲۰۲)، شهر مکه و [[حرم مکی|حرم]] (ص۲۰۳۲۴۶) و گفتارهای مربوط به آن مانند علت حرمت حرم (ص۲۱۰۲۱۱)، [[انصاب حرم|اَنصاب حرم]] (ص۲۱۱۲۱۲)، خانه‌های مکه (ص۲۲۵۲۲۷)، [[مسجد|مساجد]] و کوه‌ها (ص۲۲۷۲۳۲) و آرامگاه‌های مکه (ص۲۳۳۲۳۶) و مکان‌ها، مساجد و مقبره‌های نزدیک حرم. (ص۲۴۷۲۵۵)
کتاب عنوان‌بندی ندارد و عناوین کتاب را مصحح به سلیقه خویش برنهاده است. (ص۲۵) موضوعات کتاب بیشتر همان موضوعات کتاب‌های تاریخ محلی [[مکه|مکه‌اند]]: [[کعبه]] و فضیلت و نام‌ها و [[طواف]] آن (ص۴۰۷۳)، [[حجرالاسود]] و فضیلت آن و مباحثی درباره آن (ص۷۳۷۴)، [[رکن یمانی]] (ص۷۵۸۰)، [[ملتزم]] (ص۸۰۸۲)، [[مقام ابراهیم]] (ص۸۲۸۳)، [[حجر اسماعیل|حِجر اسماعیل]] (ص۸۵۸۹)، کرامات کعبه (ص۸۹۱۱۴)، نوسازی و بازسازی کعبه (ص۱۱۵۱۵۸)، پوشش، معطرسازی و اشیاء کعبه (ص۱۵۸۱۷۲)، مسجدالحرام و توسعه‌ها و عمران‌های آن (ص۱۷۳۱۸۸)، مناره‌ها و قًبه‌ها و برخی مباحث درباره [[مسجدالحرام]] (ص۱۸۸۲۰۲)، شهر مکه و [[حرم مکی|حرم]] (ص۲۰۳۲۴۶) و گفتارهای مربوط به آن مانند علت حرمت حرم (ص۲۱۰۲۱۱)، [[انصاب حرم|اَنصاب حرم]] (ص۲۱۱۲۱۲)، خانه‌های مکه (ص۲۲۵۲۲۷)، [[مسجد|مساجد]] و کوه‌ها (ص۲۲۷۲۳۲) و آرامگاه‌های مکه (ص۲۳۳۲۳۶) و مکان‌ها، مساجد و مقبره‌های نزدیک حرم. (ص۲۴۷۲۵۵)


افزون بر آگاهی‌های منابع پیشین، نویسنده برخی اطلاعات دوره خود را افزوده است؛ مانند ویژگی‌های اشیاء درون [[کعبه]] در روزگار او (ص۱۷۲)، شماره مناره‌های [[مسجدالحرام]] در آن دوره که بر پایه ‌گزارش او هفت مناره بوده است (ص۱۸۸۱۸۹)، چگونگی مقامات ائمه چهارگانه در مسجدالحرام و نماز‌گزاردن آن‌ها در آن دوره (ص۱۹۴۱۹۸)، سیل سال ۱۰۴۰ق و بازسازی مهم و معروف کعبه در روزگار سلطان مراد (درگذشت ۱۰۴۹ق). نویسنده در این سال‌ها کودک بوده و از این رو، شرح بازسازی را از رساله استادش شیخ [[محمد بن علی بن علان]] گزارش کرده است؛(ص۱۴۸) گرچه نام این رساله را یاد نکرده است. با توجه به محتوای گزارش شده، آن کتاب [[انباء المؤید الجلیل مراد ببناء بیت الوهّاب الجوا]]د است که هنوز چاپ نشده است.<ref>نک: التاریخ و المورخون، ص۳۲۱.</ref> در منابع تاریخ محلی [[مکه]]، درباره بازسازی کعبه به دست [[عبدالله بن زبیر]] آورده‌اند که او کعبه را به طور کامل بازسازی کرده است؛<ref>نک: اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶؛ اخبار مکه، فاکهی، ج۱، ص۳۵۸؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> اما به تصریح احمد اسدی، [[ماوردی]] (درگذشت ۴۵۰ق) در [[الاحکام السلطانیه]] (ص۲۸۲۲۸۳) این مطلب را یاد نموده و به پشتوانه نظر استادش محمد بن علان و او نیز با اتکا به استاد خود [[محمد حجاز شعراوی]] (درگذشت ۱۰۳۵ق.) این سخن را رد کرده است. بر پایه دیدگاه آنان که دلیلی برای آن نیاورده‌اند، عبدالله بن زبیر همه ارکان، جز رکن حجر را بازسازی کرده است. (ص۱۴۰۱۴۱)
افزون بر آگاهی‌های منابع پیشین، نویسنده برخی اطلاعات دوره خود را افزوده است؛ مانند ویژگی‌های اشیاء درون [[کعبه]] در روزگار او (ص۱۷۲)، شماره مناره‌های [[مسجدالحرام]] در آن دوره که بر پایه ‌گزارش او هفت مناره بوده است (ص۱۸۸۱۸۹)، چگونگی مقامات ائمه چهارگانه در مسجدالحرام و نماز‌گزاردن آن‌ها در آن دوره (ص۱۹۴۱۹۸)، سیل سال ۱۰۴۰ق و بازسازی مهم و معروف کعبه در روزگار سلطان مراد (درگذشت ۱۰۴۹ق). نویسنده در این سال‌ها کودک بوده و از این رو، شرح بازسازی را از رساله استادش شیخ [[محمد بن علی بن علان]] گزارش کرده است؛(ص۱۴۸) گرچه نام این رساله را یاد نکرده است. با توجه به محتوای گزارش شده، آن کتاب [[انباء المؤید الجلیل مراد ببناء بیت الوهّاب الجوا]]د است که هنوز چاپ نشده است.<ref>نک: التاریخ و المورخون، ص۳۲۱.</ref> در منابع تاریخ محلی [[مکه]]، درباره بازسازی کعبه به دست [[عبدالله بن زبیر]] آورده‌اند که او کعبه را به طور کامل بازسازی کرده است؛<ref>نک: اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶؛ اخبار مکه، فاکهی، ج۱، ص۳۵۸؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> اما به تصریح احمد اسدی، [[ماوردی]] (درگذشت ۴۵۰ق) در [[الاحکام السلطانیه]] (ص۲۸۲۲۸۳) این مطلب را یاد نموده و به پشتوانه نظر استادش محمد بن علان و او نیز با اتکا به استاد خود [[محمد حجاز شعراوی]] (درگذشت ۱۰۳۵ق.) این سخن را رد کرده است. بر پایه دیدگاه آنان که دلیلی برای آن نیاورده‌اند، عبدالله بن زبیر همه ارکان، جز رکن حجر را بازسازی کرده است. (ص۱۴۰۱۴۱)


در برخی گفتارهای کتاب، نکته‌هایی با عنوان «فائده» و «فرع» به مسائل [[فقه|فقهی]] (ص۵۹، ۱۶۴۱۶۶) و [[کلام|کلامی]] (ص۶۳) و توضیح معنای [[روایت|روایت‌ها]] (ص۶۷) اختصاص یافته است. (برای نمونه: ص۶۲۶۳، ۱۶۴، ۱۶۶)
در برخی گفتارهای کتاب، نکته‌هایی با عنوان «فائده» و «فرع» به مسائل [[فقه|فقهی]] (ص۵۹، ۱۶۴۱۶۶) و [[کلام|کلامی]] (ص۶۳) و توضیح معنای [[روایت|روایت‌ها]] (ص۶۷) اختصاص یافته است. (برای نمونه: ص۶۲۶۳، ۱۶۴، ۱۶۶)