جمرات: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۷۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ اکتبر ۲۰۱۹
(نگارش متن)
خط ۱۶: خط ۱۶:
منابع جديد، فاصله بين جمره عقبه و وسطي را 247 متر و بين جمره وسطي و اولي را 200 متر مشخص کرده‌اند.<ref>تاريخ مکة المکرمه، ص112. </ref>  اما در منابع متقدم، به اختلاف، فاصله بين جمره عقبه و دوم از400 ذراع<ref>الاستبصار، ص32؛ الروض المعطار، ص552. </ref>  تا 487 ذراع و اندي (حدود243 متر) ذکر شده است.<ref>اخبار مکه، الازرقي، ج2، ص185</ref>  فاصله جمره اول و دوم نيز از 305 ذراع <ref>اخبار مکه، الازرقي، ج2، ص185؛ اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص307</ref> (حدود 152 متر) تا350 ذراع (حدود 175 متر)<ref>الاستبصار، ص32؛ الروض المعطار، ص552</ref> تعيين شده است.  
منابع جديد، فاصله بين جمره عقبه و وسطي را 247 متر و بين جمره وسطي و اولي را 200 متر مشخص کرده‌اند.<ref>تاريخ مکة المکرمه، ص112. </ref>  اما در منابع متقدم، به اختلاف، فاصله بين جمره عقبه و دوم از400 ذراع<ref>الاستبصار، ص32؛ الروض المعطار، ص552. </ref>  تا 487 ذراع و اندي (حدود243 متر) ذکر شده است.<ref>اخبار مکه، الازرقي، ج2، ص185</ref>  فاصله جمره اول و دوم نيز از 305 ذراع <ref>اخبار مکه، الازرقي، ج2، ص185؛ اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص307</ref> (حدود 152 متر) تا350 ذراع (حدود 175 متر)<ref>الاستبصار، ص32؛ الروض المعطار، ص552</ref> تعيين شده است.  


== تاریخ جمرات ==
==تاریخ جمرات==


=== منشاء مناسک ===
===منشاء مناسک ===
بنا بر رواياتي، ابليس در اين مکان‌ها بر [[حضرت آدم(ع)]]، در حج وي، نمايان شد و با پرتاب هفت سنگريزه، به تعليم [[جبرئيل]]، از آن حضرت فرار کرد. <ref>الکافي، ج4، ص191؛ علل الشرائع، ج2، ص401</ref> از جمرات، در حج‌گزاري [[حضرت ابراهیم(ع)|حضرت ابراهيم(ع)]]، در منابع [[شيعه]]<ref>تفسير قمي، ج2، ص224؛ الکافي، ج4، ص207-208. </ref>  و [[سني]]<ref>اخبار مکه، الازرقي، ج2، ص176؛ تاريخ مدينة دمشق، ج6، ص206؛ اثارة الترغيب، ج1، ص101</ref>  نيز ياد شده است. بر اساس برخي از اين روايات، ابراهيم(ع) براي ذبح فرزندش در جمره وسطي تلاش کرد  و شيطان در اين سه محل بر وي ظاهر شد و وسوسه‌اش کرد تا تکليفش را انجام ندهد و ابراهيم(ع)، با پرتاب سنگريزه بر ابليس، با وي مقابله کرد و او را فراري داد.<ref>سيره ابن اسحاق، ص99؛ اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص285</ref>   
بنا بر رواياتي، ابليس در اين مکان‌ها بر [[حضرت آدم(ع)]]، در حج وي، نمايان شد و با پرتاب هفت سنگريزه، به تعليم [[جبرئيل]]، از آن حضرت فرار کرد. <ref>الکافي، ج4، ص191؛ علل الشرائع، ج2، ص401</ref> از جمرات، در حج‌گزاري [[حضرت ابراهیم(ع)|حضرت ابراهيم(ع)]]، در منابع [[شيعه]]<ref>تفسير قمي، ج2، ص224؛ الکافي، ج4، ص207-208. </ref>  و [[سني]]<ref>اخبار مکه، الازرقي، ج2، ص176؛ تاريخ مدينة دمشق، ج6، ص206؛ اثارة الترغيب، ج1، ص101</ref>  نيز ياد شده است. بر اساس برخي از اين روايات، ابراهيم(ع) براي ذبح فرزندش در جمره وسطي تلاش کرد  و شيطان در اين سه محل بر وي ظاهر شد و وسوسه‌اش کرد تا تکليفش را انجام ندهد و ابراهيم(ع)، با پرتاب سنگريزه بر ابليس، با وي مقابله کرد و او را فراري داد.<ref>سيره ابن اسحاق، ص99؛ اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص285</ref>   


گزارش‌هاي مربوط به رمي ابليس توسط حضرت آدم و حضرت ابراهيم(ع) فاقد هرگونه اطلاعي در مورد قرار دادن علامت يا نشاني در مکان‌هاي مشخص شده براي رمي است؛ به احتمال، محل دقيق اين جمره‌ها در طول ساليان مختلف، نسل به نسل و به صورت شفاهي منتقل شده است.<ref>تاريخ الجمرات، ص3؛ التاريخ القويم، ج5، ص294</ref>  
گزارش‌هاي مربوط به رمي ابليس توسط حضرت آدم و حضرت ابراهيم(ع) فاقد هرگونه اطلاعي در مورد قرار دادن علامت يا نشاني در مکان‌هاي مشخص شده براي رمي است؛ به احتمال، محل دقيق اين جمره‌ها در طول ساليان مختلف، نسل به نسل و به صورت شفاهي منتقل شده است.<ref>تاريخ الجمرات، ص3؛ التاريخ القويم، ج5، ص294</ref>  


=== نخستین گزارش‌ها از شکل ظاهری جمرات ===
===نخستین گزارش‌ها از شکل ظاهری جمرات===
اولين گزارشي که به شکل ظاهري جمرات پرداخته، مربوط به زمان سلطه [[عمرو بن لحي خزاعي]] بر مکه است. وي که به ترويج بت‌پرستي در جزيرة‌العرب و ايجاد انحراف در آيين ابراهيمي مشهور است،<ref>الاصنام، ص8؛ السيرة النبويه، ج1، ص76؛ مروج الذهب، ج2، ص29</ref> سه بت‌ بر جمرات سه‌گانه، به ترتيب بزرگي آن‌ها، قرار داد و از این رو جمره‌هاي ياد شده به کبري، وسطي و صغري مشهور شد. بر اساس اين گزارش، او سنت رمي جمرات ابراهيمي را به نوعي نيايش و احترام نسبت به بت‌ها، با ابراز احترام به هرکدام از آن‌ها، هنگام رمي شدن، تبديل کرد.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص306؛ اخبار مکه، الازرقي، ج2، ص176؛ مرآة الحرمين، ج1، ص330. </ref>
اولين گزارشي که به شکل ظاهري جمرات پرداخته، مربوط به زمان سلطه [[عمرو بن لحي خزاعي]] بر مکه است. وي که به ترويج بت‌پرستي در [[جزيرة‌العرب]] و ايجاد انحراف در آيين ابراهيمي مشهور است،<ref>الاصنام، ص8؛ السيرة النبويه، ج1، ص76؛ مروج الذهب، ج2، ص29</ref> سه بت‌ بر جمرات سه‌گانه، به ترتيب بزرگي آن‌ها، قرار داد و از این رو جمره‌هاي ياد شده به کبري، وسطي و صغري مشهور شد. بر اساس اين گزارش، او سنت رمي جمرات ابراهيمي را به نوعي نيايش و احترام نسبت به بت‌ها، با ابراز احترام به هرکدام از آن‌ها، هنگام رمي شدن، تبديل کرد.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص306؛ اخبار مکه، الازرقي، ج2، ص176؛ مرآة الحرمين، ج1، ص330. </ref>


به گواهي بيتي از قصيده لاميه ابوطالب، در زمان پيامبر اکرم(ص) نيز شکل ظاهري جمرات، به همان‌گونه دوره عمرو بن لحي و با قرار داشتن بتي روي هر جمره حفظ شده است.البته در اين بيت، خود بت، جمره خوانده شده است.<ref>السيرة النبويه، ج1، ص274؛ البداية و النهايه، ج3، ص54. </ref>  به احتمال، تغيير بعدي جمرات پس از فتح مکه، در سال هشتم هجري، انجام شده باشد؛ زيرا به فرمان پيامبر(ص) تمام بت‌هاي اطراف مکه شکسته شد و از بين رفت.<ref>التنبيه و الاشراف، ص242؛ اتحاف الوري، ج1، ص519. </ref>  شايد بت‌هاي منصوب روي جمرات نيز مشمول اين فرمان شده باشند.<ref>تاريخ الجمرات، ص9.</ref>  هرچند به صراحت از اين مطلب ياد نشده و احتمال مي‌رود به خاطر مفهوم اهانت‌آميز رمي، اين بت‌ها در اين محل، حفظ شده باشند.  
به گواهي بيتي از قصيده لاميه ابوطالب، در زمان پيامبر اکرم(ص) نيز شکل ظاهري جمرات، به همان‌گونه دوره عمرو بن لحي و با قرار داشتن بتي روي هر جمره حفظ شده است.البته در اين بيت، خود بت، جمره خوانده شده است.<ref>السيرة النبويه، ج1، ص274؛ البداية و النهايه، ج3، ص54. </ref>  به احتمال، تغيير بعدي جمرات پس از فتح مکه، در سال هشتم هجري، انجام شده باشد؛ زيرا به فرمان پيامبر(ص) تمام بت‌هاي اطراف مکه شکسته شد و از بين رفت.<ref>التنبيه و الاشراف، ص242؛ اتحاف الوري، ج1، ص519. </ref>  شايد بت‌هاي منصوب روي جمرات نيز مشمول اين فرمان شده باشند.<ref>تاريخ الجمرات، ص9.</ref>  هرچند به صراحت از اين مطلب ياد نشده و احتمال مي‌رود به خاطر مفهوم اهانت‌آميز رمي، اين بت‌ها در اين محل، حفظ شده باشند.  
خط ۳۲: خط ۳۲:
گزارش‌هاي مربوط به حج‌گزاري در قرن اول، از وجود بقاياي ديواري از دوره‌هاي قبلي کنار جمره عقبه، حکايت مي‌کند که عده‌اي، از جمله خليفه دوم، از بالاي آن جمره عقبه را رمي مي‌کردند.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص297</ref>  ساخت اين ديوار را مي‌توان براي ممانعت از ريزش سنگ‌هاي کوه مجاور اين جمره روي حجاج دانست که در ايام حج، جمعيت زيادي براي رمي، از آن بالا مي‌رفتند.<ref>تاريخ الجمرات، ص18</ref>  در برابر اين عده، گروهي ديگر مانند [[عبدالله بن مسعود]]، چنان‌که پيامبر اکرم(ص) انجام داده بود، از درون دره منا، جمرات را رمي مي‌کردند.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص288. </ref> در این دوره درختي در کنار جمره قرار داشت که در عهد جاهليت پرستش مي‌شد و بعدها قطع شد.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص254؛ تاريخ الجمرات، ص18</ref>  
گزارش‌هاي مربوط به حج‌گزاري در قرن اول، از وجود بقاياي ديواري از دوره‌هاي قبلي کنار جمره عقبه، حکايت مي‌کند که عده‌اي، از جمله خليفه دوم، از بالاي آن جمره عقبه را رمي مي‌کردند.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص297</ref>  ساخت اين ديوار را مي‌توان براي ممانعت از ريزش سنگ‌هاي کوه مجاور اين جمره روي حجاج دانست که در ايام حج، جمعيت زيادي براي رمي، از آن بالا مي‌رفتند.<ref>تاريخ الجمرات، ص18</ref>  در برابر اين عده، گروهي ديگر مانند [[عبدالله بن مسعود]]، چنان‌که پيامبر اکرم(ص) انجام داده بود، از درون دره منا، جمرات را رمي مي‌کردند.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص288. </ref> در این دوره درختي در کنار جمره قرار داشت که در عهد جاهليت پرستش مي‌شد و بعدها قطع شد.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص254؛ تاريخ الجمرات، ص18</ref>  


=== بازسازي و توسعه جمرات ===
===بازسازي و توسعه جمرات===
تا سال 241ق. که گزارشي از سيلي شديد، خبر مي‌دهد که جمره را از جا کند، گزارش ديگري طي اين سال‌ها، در مورد شکل ظاهري جمره، در دست نيست. پس از اين حادثه، متوکل عباسي (حک:232-247ق.)، اسحاق بن سلمه (از استادکاران ماهر در بازسازي و ساخت و ساز) را مأمور ترميم جمرات کرد.  اسحاق، علاوه بر بازگرداندن جمره به مکان سابق، با ساختن ديواري پشت جمره عقبه، براي ممانعت از صعود حجاج بر کوه مجاور و رمي از فراز آن، مسجدي کنار ديوار ساخت. وي در اين بازسازي، نشانه‌هايي بالاي هرکدام از جمرات با سنگ ساخت تا مانع جابه‌جايي و تکرار حوادثي از اين دست باشد. اين نشانه‌ها، با آهک و گچ، سفيد شده بودند.  ظاهراً در اين تاريخ بود که جمرات شکلي را شبيه جمرات دوره عثماني که به صورت ستون‌هايي سنگي، با روکشي از گچ و آهک بود، به خود گرفت.
'''سده سوم:''' در سال 241ق. جاری شدن سيلي شديد، جمره را از جا کند. پس از اين حادثه، [[متوکل عباسي]] (حک:232-247ق.)، اسحاق بن سلمه (از استادکاران ماهر در بازسازي و ساخت و ساز) را مأمور ترميم جمرات کرد.<ref>اخبار مکه، الازرقي، ج1، ص299-300. </ref> اسحاق، علاوه بر بازگرداندن جمره به مکان سابق، با ساختن ديواري پشت جمره عقبه، براي ممانعت از صعود حجاج بر کوه مجاور و رمي از فراز آن، مسجدي کنار ديوار ساخت. وي در اين بازسازي، نشانه‌هايي بالاي هرکدام از جمرات با سنگ ساخت تا مانع جابه‌جايي و تکرار حوادثي از اين دست باشد. اين نشانه‌ها، با آهک و گچ، سفيد شده بودند.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج4، ص280؛ اخبار مکه، الازرقي، ج1، ص302-303. </ref> ظاهراً در اين تاريخ بود که جمرات شکلي را شبيه جمرات دوره عثماني که به صورت ستون‌هايي سنگي، با روکشي از گچ و آهک بود، به خود گرفت.
اولين گزارشي که به روشني از اين شکل جمرات سخن گفته، گزارش ابن جبير است. وي که در سال 579ق. به حج آمده، ضمن ياد کردن از ستون‌هاي جمرات، که مانند انصاب حرم (ستون‌هاي نشان حرم مکي) است، جمره عقبه را بر بالاي تلي از سنگريزه‌هاي پرتاب شده، وصف کرده است.  ذکر نشانه‌ها  
 
و ستون‌هاي جمرات، در بيشتر منابع، بعد از اين دوره يافت مي‌شود. در سال 1073ق.،  
'''سده ششم:''' اولين گزارشي که به روشني از اين شکل جمرات سخن گفته، گزارش ابن جبير است. وي که در سال 579ق. به حج آمده، ضمن ياد کردن از ستون‌هاي جمرات، که مانند انصاب حرم (ستون‌هاي نشان حرم مکي) است، جمره عقبه را بر بالاي تلي از سنگريزه‌هاي پرتاب شده، وصف کرده است.<ref>رحلة ابن جبير، ص121؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج1، ص139-140. </ref> ذکر نشانه‌ها و ستون‌هاي جمرات، در بيشتر منابع، بعد از اين دوره يافت مي‌شود.<ref>مراصد الاطلاع، ج3، ص1313</ref>
در زمان شريف زيد بن محسن، امير وقت مکه در دوره عثماني (حک: 1041-1077ق.)،  
 
سر ستون‌هاي جمرات، با سنگ مرمر، بازسازي شد.  گزارش ديگري در مورد تعمير يا بازسازي ستون‌هاي جمرات در دست نيست.
'''سده یازدهم:''' در سال 1073ق.، در زمان شريف زيد بن محسن، امير وقت مکه در دوره [[عثماني]] (حک: 1041-1077ق.)، سر ستون‌هاي جمرات، با سنگ مرمر، بازسازي شد.<ref>تحصيل المرام، ج1، ص409. </ref> گزارش ديگري در مورد تعمير يا بازسازي ستون‌هاي جمرات در دست نيست.
تغيير بعدي در شکل ظاهري جمرات، در سال 1291ق. اتفاق افتاد. در اين سال، با موافقت علماي حرمين، براي جلوگيري از ازدحام جمعيت در مقابل جمره عقبه، حفاظي فلزي قرار داده شد. اما با نظر برخي از علما، اين حفاظ فلزي، برداشته شد. به عقيده آنان، اين حفاظ باعث مي‌شد تا بسياري از حج‌گزاران، به جاي رمي ستوني که خود جمرات خوانده مي‌شود، تمام قسمتي را که داخل حفاظ فلزي بود، جمرات دانسته و با اکتفا به رمي آن، ستون‌ها را رمي نکنند. در سال 1292ق.، به جاي حفاظ فلزي، حوضچه‌هاي بزرگي پيرامون ستون‌هاي جمرات ساخته شد. در مرحله بعدي، اين حوضچه‌هاي بزرگ نيز کوچک شد و به شعاع 5/1 متر از ستون جمرات، از هر سو، رسيد. البته پيرامون جمره عقبه که قسمت شمال شرقي آن به کوه متصل بود، يک حوض نيم‌دايره ساختند. اين حوضچه، در سمتي که باز بود و به کوه متصل نشده بود،
 
بنا شد. از اين تاريخ به بعد، در متون سفرنامه‌ها، به خطا، به مجموعه ستون  
'''سده سیزدهم:''' تغيير بعدي در شکل ظاهري جمرات، در سال 1291ق. اتفاق افتاد. در اين سال، با موافقت علماي حرمين، براي جلوگيري از ازدحام جمعيت در مقابل جمره عقبه، حفاظي فلزي قرار داده شد. <ref>تاريخ الجمرات، ص49. </ref> اما با نظر برخي از علما، اين حفاظ فلزي، برداشته شد. به عقيده آنان، اين حفاظ باعث مي‌شد تا بسياري از حج‌گزاران، به جاي رمي ستوني که خود جمرات خوانده مي‌شود، تمام قسمتي را که داخل حفاظ فلزي بود، جمرات دانسته و با اکتفا به رمي آن، ستون‌ها را رمي نکنند. در سال 1292ق.، به جاي حفاظ فلزي، حوضچه‌هاي بزرگي پيرامون ستون‌هاي جمرات ساخته شد. در مرحله بعدي، اين حوضچه‌هاي بزرگ نيز کوچک شد و به شعاع 5/1 متر از ستون جمرات، از هر سو، رسيد. پيرامون جمره عقبه که قسمت شمال شرقي آن به کوه متصل بود، يک حوض نيم‌دايره ساخته شد. <ref>تاريخ الجمرات، ص49؛ تاريخ مکة المکرمه، ص111؛ النوازل في الحج، ص555</ref> از اين تاريخ به بعد، در متون سفرنامه‌ها، به خطا، به مجموعه ستون و حوضچه، جمرات گفته شده است.<ref>تاريخ الجمرات، ص51.</ref> (تصویر  
و حوضچه، جمرات گفته شد.  (تصویر  
شماره 7)
شماره 7)
در دوره معاصر با افزايش روزافزون تعداد حجاج ـ به ويژه با توجه به اصرار همه حجاج به رمي جمره عقبه، در صبحگاه روز عيد قربان، جهت مناسک، حج و تنگ بودن مسير ميان مکه و منا، به دليل وجود کوه در کنار جمره عقبه، (گردنه واقع در مسير)، با مجوز صادره از سوي رئيس محاکم شرعي مکه، شيخ عبدالله بن عمر دُهَيش ـ کوه قابل که پشت جمره عقبه قرار داشت و راه منا را تنگ مي‌کرد، در جمادي‌الاولي سال 1373ق. تخريب شد. در سال 1383ق. راه ميان جمره‌هاي کبري و وسطي توسعه يافته و عرض آن به هزار متر رسيد؛ بدون اين‌که تغييري در اندازه و ارتفاع ستون‌ها پديد آيد.
 
در سال 1395ق. (1975م.) فضاي پيرامون جمرات توسعه يافت و بالاي هر سه جمره پلي ساخته شد تا حجاج بتوانند از فراز اين پل، ستون‌هاي جمرات را، که بلندتر شده بود، رمي کنند. در اين بازسازي ديوار پشتي جمره عقبه تا طبقه دوم ارتفاع يافت. حوضچه‌ها نيز در طبقه بالا، به قطر 12 تا 15 متر، توسعه يافتند. طبقه دوم جمرات، که در آغاز به عرض 40 متر بود، به 80 متر رسيد. اين پل حدود 25 سال مورد استفاده بود.  
=== تغییرات دوره معاصر ===
در تاريخ 12 ذي‌حجه سال 1426ق.، و پس از حادثه هولناک کشته و زخمي شدن تعداد زيادي از حجاج، وزير کشور وقت عربستان از علماي بلاد خواست، براي محافظت از جان حجاج، راه حل شرعي ارائه دهند. اين امر، منجر به ارائه پيشنهادي از جانب «هيأت کبار العلماء» سعودي براي توسعه جمرات شد و بر اساس اين پيشنهاد، طرح توسعه جديد جمرات، شکل گرفت. اين طرح بر مبناي تقسيمِ جمعيتِ متمرکزِ حجاجي که براي رمي به جمرات مي‌آمدند به گروه‌هاي کوچک‌تري که قابل کنترل و بدون ازدحام بودند، طراحي شد و سيستم تهويه پيشرفته و امکانات رفاهي متعدد، براي حجاجي که قصد رمي داشتند، پيش‌بيني شد.  
در دوره معاصر با افزايش روزافزون تعداد حجاج، [[کوه قابل]] که پشت جمره عقبه قرار داشت و راه منا را تنگ مي‌کرد، در جمادي‌الاولي سال 1373ق. تخريب شد. در سال 1383ق. راه ميان جمره‌هاي کبري و وسطي توسعه يافت و عرض آن به هزار متر رسيد؛ بدون اين‌که تغييري در اندازه و ارتفاع ستون‌ها پديد آيد.<ref>التاريخ القويم، ج5، ص294، 297. </ref>
اين اهداف مستلزم ساخت ساختماني  
در سال 1395ق. (1975م.) فضاي پيرامون جمرات توسعه يافت و بالاي هر سه جمره پلي ساخته شد تا حجاج بتوانند از فراز اين پل، ستون‌هاي جمرات را، که بلندتر شده بود، رمي کنند. در اين بازسازي ديوار پشتي جمره عقبه تا طبقه دوم ارتفاع يافت. حوضچه‌ها نيز در طبقه بالا، به قطر 12 تا 15 متر، توسعه يافتند. طبقه دوم جمرات، که در آغاز به عرض 40 متر بود، به 80 متر رسيد. اين پل حدود 25 سال مورد استفاده بود.<ref>بناء جسر علوي للجمرات «سايت»؛ تاريخ مکة المکرمه، ص112؛ اعمال ندوه، ج2، ص196</ref>
پنج طبقه براي رمي و تغيير شکل ستون‌ها و حوضچه‌هاي جمرات و تخريب وسيع کوه‌هاي اطراف آن‌ها بود. با توجه به استمرار فريضه حج و لزوم عدم مانعيت توسعه براي آن، کار بسيار دشوار بود. عمليات اجرايي اين توسعه، در سال 2006م.، با تخريب ساختمان قبلي جمرات و تراشيدن کوه‌هاي مجاور آن شروع شد و در سال 2012م. با هزينه 4/1 ميليون دلار، با به کارگيري يازده هزار نيروي فني و تجهيزات بسيار، به پايان رسيد.  
 
ساختمان جديد، به طول 950 و عرض 80 متر در 5 طبقه، ساخته شد که قابليت اضافه شدن 7 طبقه ديگر روي آن، براي ظرفيت پنج ميليون نفر را در آينده داراست. فاصله هرکدام از طبقات، 12 متر است و 12 ورودي و خروجي در جهت‌هاي چهارگانه دارد. ستون‌هاي جمرات، در اين بازسازي، به شکل استوانه‌هايي توخالي و بيضي‌شکل، به طول 40 متر، در وسط حوضچه‌هايي بيضي‌شکل ساخته شد. اين حوضچه‌ها مجهز به سيستم مکش خودکار ريگ‌ها براي تخليه است.  
در تاريخ 12 ذي‌حجه سال 1426ق.، و پس از حادثه هولناک کشته و زخمي شدن تعداد زيادي از حجاج، پيشنهادي از جانب «هيأت کبار العلماء» سعودي براي توسعه جمرات ارائه شد و طرح توسعه جديد جمرات، شکل گرفت. اين طرح بر مبناي تقسيمِ جمعيتِ متمرکزِ حجاجي که براي رمي به جمرات مي‌آمدند به گروه‌هاي کوچک‌تري که قابل کنترل و بدون ازدحام بودند، طراحي شد و سيستم تهويه پيشرفته و امکانات رفاهي متعدد، براي حجاجي که قصد رمي داشتند، پيش‌بيني شد.<ref>بناء جسر علوي للجمرات «سايت»؛ مشروع الجسر الجمرات، وزارة الشئون البلدية و القرويه، تصويري و متني. </ref>  اين اهداف مستلزم ساخت ساختماني پنج طبقه براي رمي و تغيير شکل ستون‌ها و حوضچه‌هاي جمرات و تخريب وسيع کوه‌هاي اطراف آن‌ها بود.  
براي تقسيم جمعيت رمي کننده، هر کدام از خيابان‌هاي اصلي پيرامون ساختمان جمرات، به وسيله راهي به يکي از مدخل‌هاي ورودي ساختمان، در طبقات مختلف، متصل شد و دستگاه تهويه هواي پيشرفته‌اي در آن‌ها قرار داده شد. همچنين براي حفظ امنيت و کنترل جمعيت، سيستم تصويربرداري مداربسته متصل به اتاق کنترل مرکزي و نيز سيستم پيشرفته امداد و نجات، در نقاط مختلف اين ساختمان، طراحي شد. مکان‌هايي نيز براي خدمات رفاهي، چون تغذيه، سرويس‌هاي بهداشتي، آرايشگاه (براي تراشيدن سر پس از رمي) و مرکز خدمات پزشکي، تدارک ديده شد.  
 
در طرح جديد، همه ريگ‌ها از طريق حوضچه‏هاي اطراف ديوارهاي جمرات، به سمت درون ديوار جمرات هدايت مي‏شود و از آن طريق، با سنگ‏ريزه‏هاي ديگر طبقات، در يک مسير قيفي‌شکل، به سمت طبقات زيرين سرازير مي‏شوند؛ همه ديوارهاي ساخته شده جديد جمرات، که در دو طرف آن مي‏توان عمليات رمي را اجرا کرد، توخالي‏اند. جنس اين ديوارها از سيمان، و به صورت مربع‏هاي نزديک به نيم‌متري از هم جدا شده و کما بيش به شکل موزاييک درآمده است. اين ديوار سيماني، توخالي است و قطر چنداني ندارد. راهي عريض در زيرزمين ساخته شده است که با گذر از آن به آساني مي‏توان به پاي ديوارهاي جمرات رسيد و از آن‌جا عمليات رمي را اجرا کرد. سنگ‌هاي رمي شده در طبقات بالا، به سمت طبقه زيرزمين هدايت مي‏شوند و پس از آن همراه با سنگ‌هاي طبقه زيرزمين به سمت طبقه پايين‏تر از زيرزمين که انبار سنگ‌هاي رمي به شمار مي‏رود، سرازير و در آن‌جا جمع مي‏شوند؛ سنگ‌هاي جمع‌شده در پايين جمرات، با نوارهاي غلطان، به بالا هدايت مي‏شود و با ماشين‏هاي باري، تخليه و به خارج منتقل می‌شوند.  بنا به گزارشي که از اين محل منتشر شد، وزن اين سنگريزه‌ها، در هر موسم، به 1000 تن مي‌رسد و اين تأسيسات، در پانزده متر، زير حوضچه‌هاي جمرات قرار دارد.  (تصاویر شماره 8-10)
عمليات اجرايي اين توسعه، در سال 2006م.، با تخريب ساختمان قبلي جمرات و تراشيدن کوه‌هاي مجاور آن شروع شد و در سال 2012م. با هزينه 4/1 ميليون دلار، با به کارگيري يازده هزار نيروي فني و تجهيزات بسيار، به پايان رسيد. ساختمان جديد، به طول 950 و عرض 80 متر در 5 طبقه، ساخته شد که قابليت اضافه شدن 7 طبقه ديگر روي آن، براي ظرفيت پنج ميليون نفر را در آينده داراست. فاصله هرکدام از طبقات، 12 متر است و 12 ورودي و خروجي در جهت‌هاي چهارگانه دارد. ستون‌هاي جمرات، در اين بازسازي، به شکل استوانه‌هايي توخالي و بيضي‌شکل، به طول 40 متر، در وسط حوضچه‌هايي بيضي‌شکل ساخته شد. اين حوضچه‌ها مجهز به سيستم مکش خودکار ريگ‌ها براي تخليه است. براي تقسيم جمعيت رمي کننده، هر کدام از خيابان‌هاي اصلي پيرامون ساختمان جمرات، به وسيله راهي به يکي از مدخل‌هاي ورودي ساختمان، در طبقات مختلف، متصل شد و دستگاه تهويه هواي پيشرفته‌اي در آن‌ها قرار داده شد. همچنين براي حفظ امنيت و کنترل جمعيت، سيستم تصويربرداري مداربسته متصل به اتاق کنترل مرکزي و نيز سيستم پيشرفته امداد و نجات، در نقاط مختلف اين ساختمان، طراحي شد. مکان‌هايي نيز براي خدمات رفاهي، چون تغذيه، سرويس‌هاي بهداشتي، آرايشگاه (براي تراشيدن سر پس از رمي) و مرکز خدمات پزشکي، تدارک ديده شد.  
در طرح جديد، همه ريگ‌ها از طريق حوضچه‏هاي اطراف ديوارهاي جمرات، به سمت درون ديوار جمرات هدايت مي‏شود و از آن طريق، با سنگ‏ريزه‏هاي ديگر طبقات، در يک مسير قيفي‌شکل، به سمت طبقات زيرين سرازير مي‏شوند؛ همه ديوارهاي ساخته شده جديد جمرات، که در دو طرف آن مي‏توان عمليات رمي را اجرا کرد، توخالي‏اند. جنس اين ديوارها از سيمان، و به صورت مربع‏هاي نزديک به نيم‌متري از هم جدا شده و کما بيش به شکل موزاييک درآمده است. اين ديوار سيماني، توخالي است و قطر چنداني ندارد. راهي عريض در زيرزمين ساخته شده است که با گذر از آن به آساني مي‏توان به پاي ديوارهاي جمرات رسيد و از آن‌جا عمليات رمي را اجرا کرد. سنگ‌هاي رمي شده در طبقات بالا، به سمت طبقه زيرزمين هدايت مي‏شوند و پس از آن همراه با سنگ‌هاي طبقه زيرزمين به سمت طبقه پايين‏تر از زيرزمين که انبار سنگ‌هاي رمي به شمار مي‏رود، سرازير و در آن‌جا جمع مي‏شوند؛ سنگ‌هاي جمع‌شده در پايين جمرات، با نوارهاي غلطان، به بالا هدايت مي‏شود و با ماشين‏هاي باري، تخليه و به خارج منتقل می‌شوند.<ref>حج 30، ص206.</ref> بنا به گزارشي که از اين محل منتشر شد، وزن اين سنگريزه‌ها، در هر موسم، به 1000 تن مي‌رسد و اين تأسيسات، در پانزده متر، زير حوضچه‌هاي جمرات قرار دارد.<ref>قبو جسر الجمرات؛ اين تذهب حصي الجمرات شبکه you tube «گزارش شبکه العربيه». </ref> (تصاویر شماره 8-10)
اين طراحي، حائز جايزه بهترين  
اين طراحي، حائز جايزه بهترين  
طراحي از فدراسيون جهاني راه  
طراحي از فدراسيون جهاني راه  
(International road federation award) و جايزه بهترين طرح خدمت‌رساني به حجاج، در مکه مکرمه، در سال 2008م. شد.  
(International road federation award) و جايزه بهترين طرح خدمت‌رساني به حجاج، در مکه مکرمه، در سال 2008م. شد. <ref>مصاحبه مؤلف با سيد عبدالفتاح نواب و برخي از پاسخگويان به استفتاء در دفتر مقام معظم رهبري در قم، مناسک حج، ص471</ref>
برخي معتقدند، که ستون مياني هرکدام از اين استوانه‌هاي بيضي‌شکل  بر جاي جمرات قبلي نصب شده و بر اين اساس، رمي جمره بر قسمت وسط ضرورت دارد. هرچند مدرک روشني، براي اين ادعا يافت نشد.  
برخي معتقدند، که ستون مياني هرکدام از اين استوانه‌هاي بيضي‌شکل<ref>مصاحبه مؤلف با سيد عبدالفتاح نواب و برخي از پاسخگويان به استفتاء در دفتر مقام معظم رهبري در قم؛ مناسک حج، ص471.</ref> بر جاي جمرات قبلي نصب شده و بر اين اساس، رمي جمره بر قسمت وسط ضرورت دارد. <ref>مناسک حج، ص471. </ref> هرچند مدرک روشني، براي اين ادعا يافت نشد.  
 
پس از تغييراتي که شکل ظاهري جمرات، طي اين سال‌ها به خود ديده است، ميان فقها، احتمالات فراواني در مورد ماهيت جمرات زمان پيامبر اکرم9 وجود دارد: بسياري از فقهاي اهل سنت و برخي از فقيهان شيعه، جمره را خود زميني مي‌دانند که ستون‌ها به عنوان نشانه در آن ساخته شد و پيرامون هرکدام، حوضچه‌اي قرار داشت.  
پس از تغييراتي که شکل ظاهري جمرات، طي اين سال‌ها به خود ديده است، ميان فقها، احتمالات فراواني در مورد ماهيت جمرات زمان پيامبر اکرم9 وجود دارد: بسياري از فقهاي اهل سنت و برخي از فقيهان شيعه، جمره را خود زميني مي‌دانند که ستون‌ها به عنوان نشانه در آن ساخته شد و پيرامون هرکدام، حوضچه‌اي قرار داشت.  
برخي ديگر از فقيهان شيعه و سني، جمره را «مجتمع الحصي» (توده و پشته‌هاي متراکم از سنگريزه) دانسته‌اند.  برخي ديگر، جمره را ستون‌هاي سابق جمرات (پيش از تخريب آن) دانسته‌اند.  برخي، ستون‌ها به همراه سنگريزه‌هاي جمع شده پيرامون آن را جمره در زمان پيامبر9 مي‌دانند.  
برخي ديگر از فقيهان شيعه و سني، جمره را «مجتمع الحصي» (توده و پشته‌هاي متراکم از سنگريزه) دانسته‌اند.  برخي ديگر، جمره را ستون‌هاي سابق جمرات (پيش از تخريب آن) دانسته‌اند.  برخي، ستون‌ها به همراه سنگريزه‌هاي جمع شده پيرامون آن را جمره در زمان پيامبر9 مي‌دانند.