مدرسه سید یزدی (نجف): تفاوت میان نسخه‌ها
←بنا
(←بنا) |
(←بنا) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==ساخت== | ==ساخت== | ||
این مدرسه علمیه، به دستور [[سید محمدکاظم یزدی]]، مرجع شیعی و نویسنده کتاب [[عروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]]<ref name=":0" />توسط آستان قلی‌بیگ، وزیر سلطان عبدالاحد بخاری ساخته شد. ساخت آن از سال ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۷ق. طول کشید.<ref name=":0" /> | این مدرسه علمیه، به دستور [[سید محمدکاظم یزدی]]، مرجع شیعی و نویسنده کتاب [[عروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]]<ref name=":0">موسوعة النجف الاشرف، ج۶، ص ٣٩٨.</ref>توسط آستان قلی‌بیگ، وزیر سلطان عبدالاحد بخاری ساخته شد. ساخت آن از سال ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۷ق. طول کشید.<ref name=":0" /> در زمان ساخت، نصف مشاعِ دو حمام عمومی، یازده مغازه و یک مسافرخانه در بازار خلخالی نجف، هفت مغازه دیگر و یک کاروانسرا و چند کارگاه در بازار وسطی کوفه خریداری و جزء موقوفات این مدرسه قرار گرفت، که بیشتر هزینه‌های آب و برق، تعمیرات و سایر هزینه‌ها از درآمد این موقوفات پرداخت می‌شد.<ref name=":0" /> | ||
نخستین متولی مدرسه، سید محمد یزدی، فرزند [[سید محمدکاظم یزدی]] بود.<ref name=":1">سید محمد کاظم یزدی، ص١۵٢.</ref> پس از او، تولیت و مدیریت، دست دیگر فرزندان و نوادگان سید محمدکاظم یزدی بوده است. مشهورترین مدیر آن، باقر طباطبایی، نوه آیت‌الله یزدی بود که در میان عالمان و طلبه‌ها به سخت‌گیری و رعایت دقیق مقررات معروف بوده<ref name=":2" /> و حجره در اختیار هر کسی نمی‌داده است.{{یادداشت|معروف بود که می‌گفتند: «حاج آقا باقر مدرسه را برای طلبه‌ها نمی‌خواهد؛ بلکه طلبه‌ها را برای مدرسه می‌خواهد.»}}<ref>خاطرات حاج شیخ محمد فاضل استرآبادی ص ٨۵.</ref> | |||
==بنا== | ==بنا== | ||
مدرسه سید، با مساحت ۷۵۰ متر مربع دارای ۲طبقه و ۸۰حجره است. کف مدرسه با سنگ سفید صیقل داده شده سنگ‌فرش شده و دیوارهایش با کاشی‌های لاجوردی<ref name=":4">سید محمد کاظم یزدی، ص۱۵۲؛ ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۱۳۹ و ۱۴۰.</ref> که از ایران آمده،<ref name=":2" /> آراسته شده است.<ref name=":4" /> جلوی هر حجره، ایوان کوچکی به سبک معماری دوران صفوی ساخته شده<ref name=":3" /> و اطراف درِ آنها حدیثی با خط زیبا نوشته شده است.<ref name=":2" /> برای هر حجره، سرداب‌هایی نیز به شکل جذاب در نظر گرفته شده<ref name=":3" /> که در هوای گرم از آنها استفاده می‌شود.<ref name=":2" /> این مدرسه، غیر از سرداب حجره‌ها، دارای ۲سرداب است؛ سرداب فوقانی و سرداب سن که زیرزمین است. سرداب‌ها کاشی‌کاری شده و تاریک است؛ پنجره‌ها طوری گذاشته شده که مقداری روشنایی را وارد سرداب کند.<ref name=":2" />این مدرسه، از نظر استواری بنا، نقشه ساختمان و چگونگی چینش حجره‌ها، یکی از کم‌نظیرترین مدرسه‌های حوزه نجف شمرده شده<ref name=":4" /> و به سبب معماری جذاب و ویژگی‌های باستانی، مورد بازدید زائران و گردشگران،<ref name=":3" /> از جمله گردشگران اروپایی<ref name=":2" /> قرار می‌گیرد. | مدرسه سید، با مساحت ۷۵۰ متر مربع دارای ۲طبقه و ۸۰حجره<ref name=":4" /> و دو در اصلی و فرعی است.<ref name=":2" /> کف مدرسه با سنگ سفید صیقل داده شده سنگ‌فرش شده و دیوارهایش با کاشی‌های لاجوردی<ref name=":4">سید محمد کاظم یزدی، ص۱۵۲؛ ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۱۳۹ و ۱۴۰.</ref> که از ایران آمده،<ref name=":2" /> آراسته شده است.<ref name=":4" /> جلوی هر حجره، ایوان کوچکی به سبک معماری دوران صفوی ساخته شده<ref name=":3" /> و اطراف درِ آنها حدیثی با خط زیبا نوشته شده است.<ref name=":2" /> برای هر حجره، سرداب‌هایی نیز به شکل جذاب در نظر گرفته شده<ref name=":3" /> که در هوای گرم از آنها استفاده می‌شود.<ref name=":2" /> این مدرسه، غیر از سرداب حجره‌ها، دارای ۲سرداب است؛ سرداب فوقانی و سرداب سن که زیرزمین است. سرداب‌ها کاشی‌کاری شده و تاریک است؛ پنجره‌ها طوری گذاشته شده که مقداری روشنایی را وارد سرداب کند.<ref name=":2" />این مدرسه، از نظر استواری بنا، نقشه ساختمان و چگونگی چینش حجره‌ها، یکی از کم‌نظیرترین مدرسه‌های حوزه نجف شمرده شده<ref name=":4" /> و به سبب معماری جذاب و ویژگی‌های باستانی، مورد بازدید زائران و گردشگران،<ref name=":3" /> از جمله گردشگران اروپایی<ref name=":2" /> قرار می‌گیرد. | ||
کتابخانه | == کتابخانه == | ||
نخستین متولّی مدرسه، سید محمد یزدی، کتابخانه بزرگی در طبقه دوم مدرسه ساخت و کتاب‌های منبع و خطی نفیسی را در آن گرد آورد. این کتابخانه، بزرگ‌ترین کتابخانه عمومی نجف تا اواخر دوره پهلوی به شمار می‌رفت و شامل کتاب‌های خطی بسیار و کتاب‌های چاپی در موضوعات گوناگون بود. در دوره حاکمیت صدام و اشغالگری آمریکا در عراق، با این که بیشتر کتابخانه‌ها و موزه‌ها به غارت رفت، ولی این کتابخانه در امان ماند و همچنان از منابع مهم کتابخانه‌ای در حوزه به‌شمار می‌رود.<ref name=":1" /> | |||
اهمیت | اهمیت | ||
این مدرسه سال‌ها در حوزه نجف محوریت داشت و محل اجتماع بزرگان و | این مدرسه سال‌ها در حوزه نجف محوریت داشت و محل اجتماع بزرگان و استادان بود. برخی بر این باورند که هیچ‌یک از مدرسه‌های نجف به موقعیت و شهرت این مدرسه نمی‌رسید.<ref name=":2" /> | ||
این مدرسه، محل رفت و آمد، گردهمایی و گفت‌وگوی علمی طلبه‌هایی مانند [[آقا ضیاء عراقی]] و [[سید علی یثربی کاشانی]] بود، که بعدها جزء عالمان [[شیعه]] شدند.<ref>خاطرات سید میرزا حسینی شیرازی، ص۳۸.</ref> عالمان سرشناسی مانند [[امام خمینی]]، شهید [[سید اسدالله مدنی]] و [[محمدتقی بهجت]] به این مدرسه رفت و آمد داشتند. امام خمینی از درِ فرعی مدرسه که به منزل وی بود، وارد مدرسه شده و لحظاتی را در بین طلبه‌ها بود و سپس به منزل بازمی‌گشت.<ref>به نقل از خادم مدرسه، مدرسه سید در نجف، نگاهی به مدرسه آیت الله العظمی سید محمد کاظم یزدی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۶، بهار ص ۹۴.</ref> [[شیخ عباس قمی]]، صاحب مفاتیح الجنان و [[آقابزرگ تهرانی]]، نویسنده کتاب الذریعة در این مدرسه با هم در یک حجره اقامت داشتند و با هم به درس مرحوم میرزا حسین نوری می‌رفتند.<ref>مفاخر اسلام، ج١١، بخش اول، ص۴٧.</ref> در سال ۱۳۴۰ق. [[محمدهادی معرفت]]، مفسر قرآن با هادی مقدس قمی به مدت ۸ماه در یک حجره، در این مدرسه سکونت داشتند.<ref>گلشن ابرار، ج ٨، ص ٣٩٨.</ref> | |||
در سال | |||
آیت‌الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی که در سال ۱۳۲۶ش به نجف اشرف هجرت کرد، به مدت دو سال در یکی از حجرات این مدرسه ساکن شد.<ref>گلشن ابرار، ص ۴۵٩.</ref> | آیت‌الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی که در سال ۱۳۲۶ش به نجف اشرف هجرت کرد، به مدت دو سال در یکی از حجرات این مدرسه ساکن شد.<ref>گلشن ابرار، ص ۴۵٩.</ref> | ||
| خط ۵۵: | خط ۳۳: | ||
مرحوم حاج‌آقا باقر طباطبایی، متولی مدرسه سید در نجف، گاهی طلبه‌ها را نصیحت می‌کرد و می‌گفت: چرا این همه اصرار به داشتن اتاق خوب و حجره نورگیر مدرسه دارید و هر اتاق و حجره‌ای که به شما می‌دهیم راضی نیستید؟! بعد اضافه می‌کرد و می‌گفت: وقتی حاج شیخ عباس قمی در نجف بود، در حجره‌ای بسیار کوچک و تاریک و زیرپله‌های طبقه دوم این مدرسه سکونت داشت و در همان جای تنگ و تاریک «غایة القصوی» را در ترجمه «عروةالوثقی» نوشت. هر بار از آن مرحوم می‌خواستیم حجره‌اش را عوض کند و یک حجره بهتر و بزرگ‌تر برگزیند، می‌گفت: نه همین‌جا کفاف کار مرا می‌کند و به راحتی می‌توانم به کارم ادامه بدهم. چرا اتاق دیگری را که سایر طلاب احتیاج به آن دارند، اشغال بکنم؟ با همه اصرار و خواهش ما برای تعویض حجره، او هرگز نپذیرفت و در همان‌جا به سر برد و مشغول کارش بود.<ref>مفاخر اسلام، ج۱۱، بخش اول، ص ۵١.</ref> | مرحوم حاج‌آقا باقر طباطبایی، متولی مدرسه سید در نجف، گاهی طلبه‌ها را نصیحت می‌کرد و می‌گفت: چرا این همه اصرار به داشتن اتاق خوب و حجره نورگیر مدرسه دارید و هر اتاق و حجره‌ای که به شما می‌دهیم راضی نیستید؟! بعد اضافه می‌کرد و می‌گفت: وقتی حاج شیخ عباس قمی در نجف بود، در حجره‌ای بسیار کوچک و تاریک و زیرپله‌های طبقه دوم این مدرسه سکونت داشت و در همان جای تنگ و تاریک «غایة القصوی» را در ترجمه «عروةالوثقی» نوشت. هر بار از آن مرحوم می‌خواستیم حجره‌اش را عوض کند و یک حجره بهتر و بزرگ‌تر برگزیند، می‌گفت: نه همین‌جا کفاف کار مرا می‌کند و به راحتی می‌توانم به کارم ادامه بدهم. چرا اتاق دیگری را که سایر طلاب احتیاج به آن دارند، اشغال بکنم؟ با همه اصرار و خواهش ما برای تعویض حجره، او هرگز نپذیرفت و در همان‌جا به سر برد و مشغول کارش بود.<ref>مفاخر اسلام، ج۱۱، بخش اول، ص ۵١.</ref> | ||
وضعیت کنونی | == وضعیت کنونی == | ||
بر پایه آخرین گزارش (۱۳۸۸ش) | بر پایه آخرین گزارش (۱۳۸۸ش) | ||