جز
ویرایش بهوسیلهٔ ابرابزار:
(←بنا) |
جز (ویرایش بهوسیلهٔ ابرابزار:) |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
[[رده:مقالههای در دست ویرایش]] | [[رده:مقالههای در دست ویرایش]] | ||
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | ||
| تصویر = مسجد شیخ انصاری (نجف).jpeg | | تصویر = مسجد شیخ انصاری (نجف).jpeg | ||
}} | }} | ||
[[پرونده:مسجد شیخ انصاری (نجف)۲.jpg|بندانگشتی|[[امام خمینی]] در مسجد شیخ انصاری. ]] | [[پرونده:مسجد شیخ انصاری (نجف)۲.jpg|بندانگشتی|[[امام خمینی]] در مسجد شیخ انصاری.]] | ||
[[پرونده:مسجد شیخ انصاری (نجف)۳.jpg|بندانگشتی|نماد درونی مسجد شیخ انصاری.]] | [[پرونده:مسجد شیخ انصاری (نجف)۳.jpg|بندانگشتی|نماد درونی مسجد شیخ انصاری.]] | ||
==موقعیت== | == موقعیت == | ||
معروف به مسجد شیخ و مسجد ترکها<ref name=":0" /> در قسمت جنوبی حرم امیرالمؤمنین × و تقریباً در انتهای بازار حُوَیش قرار دارد.<ref name=":1">ماضی النجف و حاضرها، ج 1، ص 116 .</ref> | معروف به مسجد شیخ و مسجد ترکها<ref name=":0"/> در قسمت جنوبی حرم امیرالمؤمنین × و تقریباً در انتهای بازار حُوَیش قرار دارد.<ref name=":1">ماضی النجف و حاضرها، ج 1، ص 116.</ref> | ||
==نام== | == نام == | ||
این مسجد را | این مسجد را | ||
بیشتر به نام «مسجد | بیشتر به نام «مسجد شیخ» مینامند و چون بیش از یک قرن است که محل عزاداری | ||
آذربایجانیهای مقیم نجف است، به «مسجد ترکها» نیز شهرت دارد.<ref name=":0"/> در نقل دیگری | |||
آمده است: چون فرد بانی که پول به شیخ داد، از اهالی آذربایجان بوده و بعدها نیز | آمده است: چون فرد بانی که پول به شیخ داد، از اهالی آذربایجان بوده و بعدها نیز | ||
هزینههای آن توسط آذربایجانیها تأمین میشد، به آن مسجد ترکها میگویند.<ref>خاطرات شیخ محمد سمامی، ص 99.</ref> | |||
== ساخت == | |||
این مسجد که به دستور شیخ انصاری و با نظارت حاج حسن معمار ساخته شده،<ref name=":1"/> | |||
اما منزل مسکونی از خود نداشت | اما منزل مسکونی از خود نداشت | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
و مثل سایر طلاب و فضلا اجاره نشین بود. روزی عده ای از بازاریان و متمولین نجف | و مثل سایر طلاب و فضلا اجاره نشین بود. روزی عده ای از بازاریان و متمولین نجف | ||
خدمت شیخ | خدمت شیخ میرسند و عرض میکنند: آقا! شما چرا برای خود خانه ای تهیه نمیکنید | ||
تا از اجاره نشینی خلاص شوید، با این که این همه پول به دستتان | تا از اجاره نشینی خلاص شوید، با این که این همه پول به دستتان میرسد؟! ایشان | ||
جواب | جواب میدهند: این پولها مربوط به بیت المال است و جزو اموال شخصی من نیست. | ||
در این میان یکی از آنها مبالغی از اموال شخصی خود به شیخ | در این میان یکی از آنها مبالغی از اموال شخصی خود به شیخ میدهد و میگوید: آقا! | ||
این پول از اموال شخصی بنده است و وجوه شرعی نیست. از این پول برای خودتان | این پول از اموال شخصی بنده است و وجوه شرعی نیست. از این پول برای خودتان | ||
منزلی تهیه فرمایید. مرحوم شیخ انصاری پول را رد | منزلی تهیه فرمایید. مرحوم شیخ انصاری پول را رد نمیکند و میگیرد. آن شخص | ||
عازم سفر حج | عازم سفر حج میشود و بعد از دو یا سه ماه که بازمیگردد، خدمت شیخ میرسد و | ||
سؤال | سؤال میکند: آقا! خرید منزل به کجا انجامید؟ مرحوم شیخ میفرماید: خانه خریداری | ||
شد؛ اگر مایل هستی ببینی، با هم برویم نشانت بدهم. شیخ دست او را گرفت و به | شد؛ اگر مایل هستی ببینی، با هم برویم نشانت بدهم. شیخ دست او را گرفت و به | ||
«بازار حُوَیش» آورد و مسجدی را که با پول آن فرد ساخته بود، به او نشان میدهد و | |||
میفرماید: این خانه من است.<ref name=":0">خاطرات شیخ محمد فاضل استرآبادی، ص۱۸۸.</ref> | |||
==بنا== | == بنا == | ||
مسجد شیخ انصاری از دو بخش عمده تشکیل شده است: بخش اول شامل شبستانی | مسجد شیخ انصاری از دو بخش عمده تشکیل شده است: بخش اول شامل شبستانی | ||
به مساحت | به مساحت ۴۰ متر در ۲۵ متر مربع میباشد که در دیوار جنوبی آن محرابی ساده و آجری قرار دارد. بخش دوم آن، صحن مسجد است که در ضلع شمالی مسجد واقع است. | ||
اطراف صحن مسجد نیز | اطراف صحن مسجد نیز حجرهها و قسمت اداری مسجد را در برمی گیرد.<ref name=":2">خاطرات شیخ محمد فاضل استرآبادی، ص 148.</ref> | ||
==اهمیت== | == اهمیت == | ||
مسجد شیخ انصاری از همان ابتدای بنا، مورد توجه و عنایت علما، بزرگان و مراجع | مسجد شیخ انصاری از همان ابتدای بنا، مورد توجه و عنایت علما، بزرگان و مراجع | ||
وقت بوده است. بسیاری از آنان در این مکان مقدس به اقامه نماز جماعت و تدریس | وقت بوده است. بسیاری از آنان در این مکان مقدس به اقامه نماز جماعت و تدریس | ||
فقه و اصول م یپرداختند. مرحوم آقا س ید | فقه و اصول م یپرداختند. مرحوم آقا س ید کاظمی زدی) صاحب عروة الوثقی(مرحوم | ||
س ید عبدالهادی شیرازی و مرحوم س ید محمد حجت کوه کمری در این مسجد تدریس | س ید عبدالهادی شیرازی و مرحوم س ید محمد حجت کوه کمری در این مسجد تدریس | ||
داشتند. هم ظهرها و هم هنگام مغرب و عشاء نماز جماعت در این مسجد برگزار | داشتند. هم ظهرها و هم هنگام مغرب و عشاء نماز جماعت در این مسجد برگزار میشد. | ||
مرحوم آقا س ید حس ن خِرس ان از علمای مورد احترام نجف، نماز مغرب و عشاء را در | مرحوم آقا س ید حس ن خِرس ان از علمای مورد احترام نجف، نماز مغرب و عشاء را در | ||
آن برگزار | آن برگزار میکرد و مرحوم آقا س ید محمدتقی بحرالعلوم نیز نماز ظهر و عصر را در آن | ||
اقامه م ینمود. هر دوی ایشان از | اقامه م ینمود. هر دوی ایشان از خاندانهای ریش هدار و معروف نجف به شمار میآمدند.<ref name=":2"/> | ||
مدتی نیز شهید سید اسدالله مدنی امامت این مسجد را بر عهده داشت.<ref>خاطرات آیةالله شیخ علی آل اسحاق، ص 168 .</ref> | مدتی نیز شهید سید اسدالله مدنی امامت این مسجد را بر عهده داشت.<ref>خاطرات آیةالله شیخ علی آل اسحاق، ص 168.</ref> | ||
==امام خمینی در مسجد شیخ== | == امام خمینی در مسجد شیخ == | ||
حضرت امام خمین ی که در آبان ماه | حضرت امام خمین ی که در آبان ماه ۱۳۴۴ ش برابر با جماد یالثانی ۱۳۸۵ وارد | ||
کشور عراق و شهر نجف اشرف شدند، از همان روزهای اول در مسجد شیخ انصاری به | کشور عراق و شهر نجف اشرف شدند، از همان روزهای اول در مسجد شیخ انصاری به | ||
اقامه نماز ظهر و عصر پرداختند. پیش از ورود ایشان، سید محمدتقی بحرالعلوم | اقامه نماز ظهر و عصر پرداختند. پیش از ورود ایشان، سید محمدتقی بحرالعلوم | ||
در آ نجا نماز جماعت برگزار م یکرد که ایشان برای احترام و تجلیل از مقام علمی و | در آ نجا نماز جماعت برگزار م یکرد که ایشان برای احترام و تجلیل از مقام علمی و | ||
انقلابی | انقلابی معظمله، جای نماز جماعت خویش را به امام خمینی واگذار نمود. از آن جا | ||
که این مسجد به منزل مسکونی حضرت امام نیز نزدیک بود، محل تدریس ایشان نیز | که این مسجد به منزل مسکونی حضرت امام نیز نزدیک بود، محل تدریس ایشان نیز | ||
همین مسجد انتخاب شد و تا مهرماه | همین مسجد انتخاب شد و تا مهرماه ۱۳۵۷)زمان خروج امام از نجف (به مدت ۱۴ | ||
سال این وضع ادامه داشت. حضرت امام خمینی در این مسجد، خارج فقه، از کتاب مکاسب | سال این وضع ادامه داشت. حضرت امام خمینی در این مسجد، خارج فقه، از کتاب مکاسب | ||
شیخ انصاری، باب بیع را تدریس | شیخ انصاری، باب بیع را تدریس میکردند و پیش و پس از تدریس، | ||
مطالبشان را مینوشتند و تکمیل میکردند که بعدها این ابحاث با نام | |||
«کتاب البیع» در پنج جلد چاپ شد. بر پایه گزارش فاطمه طباطبایی، عروس امام خمینی، وی صبح پس از مطالعه، برای تدریس به مسجد شیخ انصاری میرفته و یک ساعت و نیم مانده به ظهر برمیگشته و پیش از ظهر برای اقامه نماز ظهر به مسجد شیخ میرفته است.<ref>اقلیم خاطرات، ص 386.</ref> | |||
سید روحالله خمینی، در این مسجد، ضمن تدریس خارج فقه از باب بیع مکاسب محرمه شیخ انصاری، مبانی تشکیل حکومت اسلامی را در ۱۳جلسه از ۱ تا ۲۰ بهمن ۱۳۴۸ش. مطرح کرد.<ref name=":3">خاطرات فاضل استرآبادی، ص 153</ref> | سید روحالله خمینی، در این مسجد، ضمن تدریس خارج فقه از باب بیع مکاسب محرمه شیخ انصاری، مبانی تشکیل حکومت اسلامی را در ۱۳جلسه از ۱ تا ۲۰ بهمن ۱۳۴۸ش. مطرح کرد.<ref name=":3">خاطرات فاضل استرآبادی، ص 153</ref> | ||
کانون انقلاب اسلامی ایران | کانون انقلاب اسلامی ایران | ||
امام خمینی علاوه بر تدریس در مسجد شیخ، گاهی به | امام خمینی علاوه بر تدریس در مسجد شیخ، گاهی به مناسبهایی سخنراییهای | ||
مهم خویش را در راستای نهضت اس المی در این مسجد ایراد م یکردند. یکی از آنها، | مهم خویش را در راستای نهضت اس المی در این مسجد ایراد م یکردند. یکی از آنها، | ||
سخنرانی | سخنرانی معظمله در تاریخ اول تیرماه ۱۳۵۰ برابر با ۲۸ ربی عالثانی ۱۳۹۱ علیه جشنهای | ||
۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی بود که در آن ایام توسط رژیم ستمشاهی برگزار میشد. ایشان | |||
ضمن انتقاد شدید از برگزاری این جشن پرهزینه و سکوت علمای نجف در برابر آن | ضمن انتقاد شدید از برگزاری این جشن پرهزینه و سکوت علمای نجف در برابر آن | ||
خط ۱۱۹: | خط ۱۱۵: | ||
فرمودند: برای این وضع باید عزا گرفت. سپس از علما و فضلای نجف خواستند تا در | فرمودند: برای این وضع باید عزا گرفت. سپس از علما و فضلای نجف خواستند تا در | ||
برابر این جنایات، | برابر این جنایات، بیتفاوت نباشند و اعتراض کنند و تلگراف بزنند. ایشان تأکید کردند | ||
که وظیفه روحانیت، دخالت در سیاست و مبارزه با ظالمان و تشکیل حکومت است و | که وظیفه روحانیت، دخالت در سیاست و مبارزه با ظالمان و تشکیل حکومت است و | ||
در نهایت اضافه فرمودند که امام حسین × نیز برای تشکیل حکومت قیام فرمودند.<ref>رک: صحیفه امام، ج 2، ص 358 تا 373 .</ref> | در نهایت اضافه فرمودند که امام حسین × نیز برای تشکیل حکومت قیام فرمودند.<ref>رک: صحیفه امام، ج 2، ص 358 تا 373.</ref> | ||
سخنرانی دیگر ایشان در تاریخ دوم دی ماه همان سال در مسجد شیخ انصاری است | سخنرانی دیگر ایشان در تاریخ دوم دی ماه همان سال در مسجد شیخ انصاری است | ||
خط ۱۲۹: | خط ۱۲۵: | ||
که در آن از بدرفتاری رژیم بعثی عراق با علما و طلاب انتقاد نموده و دولت عراق را | که در آن از بدرفتاری رژیم بعثی عراق با علما و طلاب انتقاد نموده و دولت عراق را | ||
تهدید کردند که در صورت ادامه این وضع، تذکره )گذرنامه(شان را گرفته و از عراق | تهدید کردند که در صورت ادامه این وضع، تذکره) گذرنامه (شان را گرفته و از عراق | ||
خارج م یشوند و به لبنان م یروند.<ref>رک: صحیفه امام، ج 2، ص ۴۰۶.</ref> | خارج م یشوند و به لبنان م یروند.<ref>رک: صحیفه امام، ج 2، ص ۴۰۶.</ref> | ||
سخنرانی مورخ | سخنرانی مورخ ۱۰ دی ماه همان سال نیز پیرامون توصیه به وحدت طلاب و فضلا | ||
در مقابل | در مقابل توطئههای دشمن<ref>رک: صحیفه امام، ج 2، ص ۴۱۰.</ref> و هم چنین سخنرانی تاریخی معظمله پس از شهادت حاج | ||
آقا مصطفی و تأکید بر همبستگی روحانی و دانشگاهی و حمایت از روحانیت شیعه و | آقا مصطفی و تأکید بر همبستگی روحانی و دانشگاهی و حمایت از روحانیت شیعه و | ||
تأکید بر بطلان تز «اس الم منهای | تأکید بر بطلان تز «اس الم منهای روحانیت» همه و همه در مسجد شیخ انصاری نجف | ||
ایراد شد<ref>رک: صحیفه امام، ج۳، ص۲۳۴.</ref> و این مرکز به کانون انقلاب اسلامی تبدیل گشت. | ایراد شد<ref>رک: صحیفه امام، ج۳، ص۲۳۴.</ref> و این مرکز به کانون انقلاب اسلامی تبدیل گشت. | ||
افزون بر این مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی فرزند برومند حضرت امام نیز در | افزون بر این مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی فرزند برومند حضرت امام نیز در | ||
خط ۱۴۸: | خط ۱۴۳: | ||
همین مسجد تدریس داشت. تفسیر قرآن ایشان که اکنون به چاپ رسیده، پیش از | همین مسجد تدریس داشت. تفسیر قرآن ایشان که اکنون به چاپ رسیده، پیش از | ||
ظهرها در این مسجد برای جمعی از فضلا تدریس | ظهرها در این مسجد برای جمعی از فضلا تدریس میشد. بعدازظهرها نیز ایشان در | ||
همین مسجد اصول فقه تدریس م یکرد.<ref>اقیلم خاطرات، ص186 و 390 .</ref> | همین مسجد اصول فقه تدریس م یکرد.<ref>اقیلم خاطرات، ص186 و 390.</ref> | ||
==اکنون== | == اکنون == | ||
این مسجد امروز نیز رونق و محوریت خود را حفظ کرده است. در بهمن ماه | این مسجد امروز نیز رونق و محوریت خود را حفظ کرده است. در بهمن ماه ۱۳۸۸ که | ||
به همراه برخی از اعضای هیئت تحریریه «فصلنامه فرهنگ | به همراه برخی از اعضای هیئت تحریریه «فصلنامه فرهنگ زیارت» توفیق سفر به شهر نجف | ||
و زیارت حرم امیرالمؤمنین × حاصل شد، از این مسجد دیدن کردیم. طلاب و فضلای | و زیارت حرم امیرالمؤمنین × حاصل شد، از این مسجد دیدن کردیم. طلاب و فضلای | ||
خط ۱۶۱: | خط ۱۵۶: | ||
بسیاری در داخل مسجد و صحن آن مشغول درس و بحث بودند. نماز ظهر و عصر به امامت | بسیاری در داخل مسجد و صحن آن مشغول درس و بحث بودند. نماز ظهر و عصر به امامت | ||
مرعشی و نماز مغرب و عشاء به امامت سید مهدی خرسان اقامه م یشد.<ref>مسجد شیخ اعظم در نجف، فصلنامه زیارت، شماره ۷، ص۱۰۷.</ref> وی پس از ورود به مسجد، پیش از تدریس، چند دقیقهای مینشست؛ پس از درس نیز که از منبر پاییین | مرعشی و نماز مغرب و عشاء به امامت سید مهدی خرسان اقامه م یشد.<ref>مسجد شیخ اعظم در نجف، فصلنامه زیارت، شماره ۷، ص۱۰۷.</ref> وی پس از ورود به مسجد، پیش از تدریس، چند دقیقهای مینشست؛ پس از درس نیز که از منبر پاییین میآمد، چند دقیقهای مینشست و سپس به خانه میرفت.<ref>. رک: خاطرات حجةالاسلام سید مهدی طاهری خر مآبادی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref> | ||
==مدرسهای دیگر== | == مدرسهای دیگر == | ||
در ضلع شمالی مسجد شیخ، مدرسهای وجود دارد که آن هم به نام شیخ انصاری | در ضلع شمالی مسجد شیخ، مدرسهای وجود دارد که آن هم به نام شیخ انصاری | ||
خط ۱۷۲: | خط ۱۶۷: | ||
ایرانی زیبا مفروش شده است. یکی از طلاب پاکستانی ساکن در مدرسه م یگفت: این | ایرانی زیبا مفروش شده است. یکی از طلاب پاکستانی ساکن در مدرسه م یگفت: این | ||
بازسازی و امکانات در پی عنایت ویژه مقام معظم رهبری حضرت آیةالله | بازسازی و امکانات در پی عنایت ویژه مقام معظم رهبری حضرت آیةالله خامنهای انجام | ||
گرفته است.<ref name=":3" /> | گرفته است.<ref name=":3"/> | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = مقاله | | پیش از لینک = مقاله | ||
خط ۱۸۶: | خط ۱۸۱: | ||
| لینک = | | لینک = | ||
}} | }} | ||
* '''اقلیم خاطرات'''، فاطمه طباطبایی، نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی، | |||
*'''اقلیم خاطرات'''، فاطمه طباطبایی، نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی، | * '''خاطرات حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمد فاضل استرآبادی'''، محمد فاضل استرآبادی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، ۱۳۸۷ش. | ||
*'''خاطرات حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمد فاضل استرآبادی'''، محمد فاضل استرآبادی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، ۱۳۸۷ش. | * '''ماضی النجف و حاضرها'''، آل باقر محبوبه، دارالاضواء، بیروت، ۱۴۰۶ق. | ||
*'''ماضی النجف و حاضرها'''، آل باقر محبوبه، دارالاضواء، بیروت، ۱۴۰۶ق. | * '''خاطرات شیخ محمد سمامی'''، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، | ||
*'''خاطرات شیخ محمد سمامی'''، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، | * '''خاطرات آیةالله شیخ علی آل اسحاق'''، | ||
*'''خاطرات آیةالله شیخ علی آل اسحاق'''، | |||
{{پایان}} | {{پایان}} |