پرش به محتوا

سید جعفر اعرجی: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۳۶۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ نوامبر ۲۰۱۹
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۱۶]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۱۶]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
'''سید جعفر اعرجی''' (1274-1332ق)، فرزند سید محمد و زاده [[کاظمین]]، یکی از عالمان، نسب‌شناسان و رجال‌نگاران معروف [[شیعه]] در سده چهاردهم قمری است. وی از آل اعرج بوده و نسبش به [[علی صالح|امامزاده علی صالح]]، مدفون در [[ایلام]] می‌رسد. او در [[نجف]] از استادانی مانند [[میرزا حسین نوری]] و سید محمد بحرالعلوم بهره برد و به چندین شهر از [[ايران|ایران]] سفر کرده، از عالمان آن مناطق استفاده کرد. او در یکی از روستاهای ماهی‌دشت کنونی، در استان [[کرمانشاه]] ساکن شده و در همان‌جا درگذشت. سید محمود نجفی مرعشی، پدر [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]]، یکی از شاگردان او در علم انساب بوده است. وی بیش از ۵۰ کتاب در موضوعات حدیث، تاریخ، انساب، رجال و ادبیات عرب نگاشته است.


==ولادت==
==ولادت==
سید جعفر اعرجی، در سال 1274ق. در شهر [[کاظمین]]، زاده شده و در همان سال پدر وی درگذشت.<ref>آقابزرگ تهرانى، نقباء البشر، ج١، ص٢٩٩ و كرام البررة، ج٣، ص٣٧۶.</ref>  
سید جعفر اعرجی، که به «عبيدلى» و «كاظمينى» نیز شهرت داشت،<ref name=":0" /> در سال 1274ق. در شهر [[کاظمین]]، زاده شده و در همان سال پدر وی درگذشت.<ref>آقابزرگ تهرانى، نقباء البشر، ج١، ص٢٩٩ و كرام البررة، ج٣، ص٣٧۶.</ref>  


==تبار==
==تبار==
پدر او، سید محمد بن سید جعفر بن سید راضی اعرجی، مؤلف کتاب «وسیله» در فقه بوده<ref>كرام البررة، ج٣، ص٣٧۶.</ref> و سلسله نسب او، با 28 واسطه به [[امام سجاد(ع)]] میرسد،<ref>سيد جعفر اعرجى، مقدمه كتاب مناهل الضرب فى انساب العرب.</ref> که عبارت است از:
پدر او، سید محمد بن سید جعفر بن سید راضی اعرجی، مؤلف کتاب «وسیله» در فقه بوده<ref>كرام البررة، ج٣، ص٣٧۶.</ref> و سلسله نسب او، با 28 واسطه به [[امام سجاد(ع)]] می‌رسد،<ref>سيد جعفر اعرجى، مقدمه كتاب مناهل الضرب فى انساب العرب.</ref> که عبارت است از:


ابوعبدالله جعفر حسینی اعرجی، بن سید محمد، بن جعفر، بن راضی، بن حسن، بن مرتضی، بن شرفالدین، بن نصرالله، بن زرزور، بن ناصر، بن منصور، بن ابیالفضل، بن موسی عمادالدین، بن علی، بن ابی الحسن محمد، بن ابی علی حسن، بن رجب، بن طالب، بن عمار، بن مفضل، بن محمد الصالح، بن احمد البننّ، بن محمد الاشتر، بن عبیدالله، بن علی، بن عبیدالله، بن علی الصلاح (مدفون در ایلام)، بن عبیدالله، بن الحسین الاصغر، بن الامام سید الساجدین علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب(ع).<br />اجداد او، بیشتر از عالمان، زاهدان و عبادان بودهاند. جدش سید راضی، یکی از سرشناسان کاظمین و معاصر سید عبدالله شبّر و برادر [[سید محسن اعرجی]]، مؤلف کتاب المحصول بوده است. نیای وی، [[علی صالح|امامزاده علی صالح]]، از روایان و یاران [[امام رضا(ع)]] و مدفون در صالحآباد [[ایلام]] است.{{یادداشت|سرگذشت او در «مناهل الضرب فى انساب العرب»، ص ۵٠۶-۵٠٩ آمده است.}}  
ابوعبدالله جعفر حسینی اعرجی، بن سید محمد، بن جعفر، بن راضی، بن حسن، بن مرتضی، بن شرفالدین، بن نصرالله، بن زرزور، بن ناصر، بن منصور، بن ابیالفضل، بن موسی عمادالدین، بن علی، بن ابی الحسن محمد، بن ابی علی حسن، بن رجب، بن طالب، بن عمار، بن مفضل، بن محمد الصالح، بن احمد البننّ، بن محمد الاشتر، بن عبیدالله، بن علی، بن عبیدالله، بن علی الصلاح (مدفون در ایلام)، بن عبیدالله، بن الحسین الاصغر، بن الامام سید الساجدین علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب(ع).<br />اجداد او، بیشتر از عالمان، زاهدان و عبادان بودهاند. جدش سید راضی، یکی از سرشناسان کاظمین و معاصر سید عبدالله شبّر و برادر [[سید محسن اعرجی]]، مؤلف کتاب المحصول بوده است. نیای وی، [[علی صالح|امامزاده علی صالح]]، از روایان و یاران [[امام رضا(ع)]] و مدفون در صالح‌آباد [[ایلام]] است.{{یادداشت|سرگذشت او در «مناهل الضرب فى انساب العرب»، ص ۵٠۶-۵٠٩ آمده است.}}  


==تحصیلات==
==تحصیلات==
خط ۳۶: خط ۳۷:


#اربعين حديث: طرق مؤلف به ابن معيّه؛
#اربعين حديث: طرق مؤلف به ابن معيّه؛
#الارشاد: ۴٠ حديث در فضايل [[امام على(ع)]] از طريق [[اهل سنت]]؛<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
#الارشاد: ۴٠ حديث در فضايل [[امام على(ع)]] از طريق [[اهل سنت]]؛<ref name=":3">نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
#الحبل المتين فى اربعين فضيلة لأميرالمؤمنين(ع)؛<ref>آقا بزرگ تهرانى، الذريعة، ج٢۶، ص٢۶٨.</ref>
#الحبل المتين فى اربعين فضيلة لأميرالمؤمنين(ع)؛<ref>آقا بزرگ تهرانى، الذريعة، ج٢۶، ص٢۶٨.</ref>
#جواهر المقال فى فضائل الآل؛<ref>آقا بزرگ تهرانى، الذريعة، ج۵، ص٣٨١.</ref>
#جواهر المقال فى فضائل الآل؛<ref>آقا بزرگ تهرانى، الذريعة، ج۵، ص٣٨١.</ref>
خط ۵۴: خط ۵۵:


====انساب====
====انساب====
انساب آل ابى‌طالب:<ref>الذریعة، ج٢، ص٣٧٧.</ref> اين كتاب به صورت مشجّر (درختى) بوده و نسخه‌اى از آن در كتابخانه [[سردار كابلى]] بوده است.


الأساس فى أنساب الناس:<ref>الذریعة، ج۲، ص۳.</ref> كتابى پر برگ و بار كه با تحقيق سيد حسين ابوسعيده در [[نجف]] به چاپ شده است.
# انساب آل ابى‌طالب:<ref>الذریعة، ج٢، ص٣٧٧.</ref> اين كتاب به صورت مشجّر (درختى) بوده و نسخه‌اى از آن در كتابخانه [[سردار كابلى]] بوده است.
# الأساس فى أنساب الناس:<ref>الذریعة، ج۲، ص۳.</ref> كتابى پر برگ و بار كه با تحقيق سيد حسين ابوسعيده در [[نجف]] به چاپ شده است.
# الانساب المشجرة .<ref>الذریعة، ج۲، ص٣٨۶</ref>
# البحر التيار فى اسماء القرى والامصار.<ref>الذریعة، ج٢۶، ص٨۴.</ref>
# البحر الزخار فى أنساب ملوك القاجار:<ref>نقباء البشر، ج١.</ref> اين كتاب تكميل كتاب پیشین بوده و به شرح انساب پادشاهان [[قاجار]] پرداخته و آن را به نام اميرنظام گروسى تأليف كرده است.
# التيار فى انساب ملوك القاجار:<ref>الذريعة، ج٢۶، ص٢۴٣.</ref> اين كتاب را به نامحشمة الدوله قاجار، نوه عباس ميرزا بن فتحعلى شاه تأليف كرده است.
# الحديقة البهية فى نسب السادة الاعرجية:<ref>الذريعة، ج۶، ص٣٨٢.</ref> اين نوشتار، مشجّر (درختى) است.
# الدّر المنتظم فى انساب العرب والعجم:<ref>الذریعة، ج٨، ص٧۴.</ref> اين كتاب مشجر بوده و نسخه خطى آن در كتابخانه [[سردار كابلى]] در [[كرمانشاه]] بوده است.
# الدّر المنثور فى انساب المعارف والصدور:<ref>الذریعة، ج۸، ص۷۵.</ref> اين كتاب با تحقيق سيد حسين ابوسعيده موسوى در [[نجف]] به چاپ رسيده است.
# الدّرة الأبدية فى نسب الأعرجية.<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
# الدرر البهية فى البطون الاعرجية.<ref>آيةالله مرعشى نجفى، در كشف الارتياب، و مقدمة مناهل الضرب، ص١٩.</ref>
# رياض الأقحوان فى نسب قحطان و عدنان و بعض الفرس والترك والسودان:<ref>الذريعة، ج١١، ص٣١٩.</ref> اين كتاب درختى بوده و جابر ربعى كاظمى (١٣١٣ق) دايى [[سيد حسن صدر]] بر آن تقريظ نوشته است.
# شقايق النعمان فى نسب ملوك آل عثمان.<ref>الذریعة، ، ج١۴، ص٢١٩.</ref>
# الصراط الابلج فى انساب بنى الاعرج:<ref>الذریعة، ، ج١۵، ص٣٢.</ref> اين كتاب مشجر است و نسخه خطى آن در كتابخانه سيد محمدعلى روضاتى در [[اصفهان]] موجود است.
# مسارح الأنظار فى أنساب الانصار.<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
# مشجر النسب:<ref>الذريعة، ج٢١، ص۴۵.</ref> شايد این کتاب، يكى از كتب پيشين وى باشد. نسخه خطى آن نزد سيد هادى اعرجى بوده است.
# مشجرة الجوهرة.<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
# مصابيح الظلم فى أنساب العرب والعجم:<ref>الذريعة، ج٢١، ص٩٠.</ref> اين كتاب، گزيده «الدّر المنتظم» بوده و سيد عيسى بن جعفر (بن محمّد بن الحسن بن سيد محسن اعرجى) بر آن تقريظ نگاشته است.
# مناهل الضَرَب فى أنساب العرب:<ref>الذریعة، ج٢٢، ص٣۵۴و٣۵۵.</ref> اين كتاب در دو جلد (جلد اول شامل انساب غير علويين و جلد دوم در برگيرنده انساب بنى‌هاشم) و شامل مطالب تاريخى و رجالى فراوان است. اصل كتاب به خط مؤلف، نزد [[آقابزرگ تهرانى]] بوده و آيت‌الله مرعشى نجفى از روى آن استنساخ كرده است. اين نسخه در كتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی در [[قم]] بوده و در سال ١۴١٩ق. (١٣٧٧ش) با تحقيق سيد مهدى رجايى به چاپ رسيد. در اين كتاب نخست مطالب جمال‌الدين ابن‌عنبه در كتاب«عمدة الطالب فى انساب آل ابى‌طالب» بيان شده و سپس مطالب زیادی درباره بطون لاحقه افزوده است.
# النخبة فى نسب الأعرجيين.<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
# نفحة بغداد فى نسب الاعرجية الامجاد:<ref>الذريعة، ج٢۴، ص٢۵٢.</ref> اين كتاب مختصر بوده و در سال ١٣١١ق. تأليف گرديده و نسخه اصل آن در كتابخانه ضياءالدين اعرجى در نجف موجود است.
# النفحة الغروية فى الدوحة الاعرجية.<ref>الذریعة، ج۲۴، ص٢۵۵.</ref>
# النفحة المدينة فى الدوحة الحسنية:<ref>الذریعة، ج۲۴، ص٢۵٧.</ref> اين كتاب درباره انساب فرزندان و نوادگان [[امام حسن(ع)]] است.
# ينابيع العبرة فى انساب شهداء العترة:<ref>الذریعة، ج٢۵، ص٢٨٩.</ref> اين كتاب درباره انساب شهيدان علوى و فاطمى است.


الانساب المشجرة .<ref>الذریعة، ج۲، ص٣٨۶</ref>
==== ادبیات عرب ====
 
البحر التيار فى اسماء القرى والامصار.<ref>الذریعة، ج٢۶، ص٨۴.</ref>
 
البحر الزخار فى أنساب ملوك القاجار:<ref>نقباء البشر، ج١.</ref> اين كتاب تكميل كتاب پیشین بوده و به شرح انساب پادشاهان [[قاجار]] پرداخته و آن را به نام اميرنظام گروسى تأليف كرده است.
 
التيار فى انساب ملوك القاجار:<ref>الذريعة، ج٢۶، ص٢۴٣.</ref> اين كتاب را به نامحشمة الدوله قاجار، نوه عباس ميرزا بن فتحعلى شاه تأليف كرده است.
 
الحديقة البهية فى نسب السادة الاعرجية:<ref>الذريعة، ج۶، ص٣٨٢.</ref> اين نوشتار، مشجّر (درختى) است.
 
الدّر المنتظم فى انساب العرب والعجم:<ref>الذریعة، ج٨، ص٧۴.</ref> اين كتاب مشجر بوده و نسخه خطى آن در كتابخانه [[سردار كابلى]] در [[كرمانشاه]] بوده است.
 
الدّر المنثور فى انساب المعارف والصدور:<ref>الذریعة، ج۸، ص۷۵.</ref> اين كتاب با تحقيق سيد حسين ابوسعيده موسوى در [[نجف]] به چاپ رسيده است.
 
الدّرة الأبدية فى نسب الأعرجية.<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
 
الدرر البهية فى البطون الاعرجية.<ref>آيةالله مرعشى نجفى، در كشف الارتياب، و مقدمة مناهل الضرب، ص١٩.</ref>
 
رياض الأقحوان فى نسب قحطان و عدنان و بعض الفرس والترك والسودان:<ref>الذريعة، ج١١، ص٣١٩.</ref> اين كتاب درختى بوده و جابر ربعى كاظمى (١٣١٣ق) دايى [[سيد حسن صدر]] بر آن تقريظ نوشته است.
 
شقايق النعمان فى نسب ملوك آل عثمان.<ref>الذریعة، ، ج١۴، ص٢١٩.</ref>
 
الصراط الابلج فى انساب بنى الاعرج:<ref>الذریعة، ، ج١۵، ص٣٢.</ref> اين كتاب مشجر است و نسخه خطى آن در كتابخانه سيد محمدعلى روضاتى در [[اصفهان]] موجود است.
 
مسارح الأنظار فى أنساب الانصار.<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
 
مشجر النسب:<ref>الذريعة، ج٢١، ص۴۵.</ref> شايد این کتاب، يكى از كتب پيشين وى باشد. نسخه خطى آن نزد سيد هادى اعرجى بوده است.
 
مشجرة الجوهرة.<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
 
مصابيح الظلم فى أنساب العرب والعجم:<ref>الذريعة، ج٢١، ص٩٠.</ref> اين كتاب، گزيده «الدّر المنتظم» بوده و سيد عيسى بن جعفر (بن محمّد بن الحسن بن سيد محسن اعرجى) بر آن تقريظ نگاشته است.


مناهل الضَرَب فى أنساب العرب:<ref>الذریعة، ج٢٢، ص٣۵۴و٣۵۵.</ref> اين كتاب در دو جلد (جلد اول شامل انساب غير علويين و جلد دوم در برگيرنده انساب بنى‌هاشم) و شامل مطالب تاريخى و رجالى فراوان است. اصل كتاب به خط مؤلف، نزد [[آقابزرگ تهرانى]] بوده و آيت‌الله مرعشى نجفى از روى آن استنساخ كرده است. اين نسخه در كتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی در [[قم]] بوده و در سال ١۴١٩ق. (١٣٧٧ش) با تحقيق سيد مهدى رجايى به چاپ رسيد. در اين كتاب نخست مطالب جمال‌الدين ابن‌عنبه در كتاب«عمدة الطالب فى انساب آل ابى‌طالب» بيان شده و سپس مطالب زیادی درباره بطون لاحقه افزوده است.
# بهجة الناظرين:<ref>الذریعة، ج٢۶، ص١١٣.</ref> گویا اين كتاب، در ادبيات عرب و اشعار عرب است.
# تلخيص المغنى:<ref>الذریعة، ج۲۶، ص۲۳۳.</ref> اين كتاب تلخيص «مغنى اللبيب عن كتب الاعاريب» ابن‌هشام انصارى است.
# التنقيح:<ref>الذریعة، ج۴، ص۴۵٩.</ref> اين كتاب، شرح منظومه مؤلف، «غنية الطلاب فى علم الاعراب» است.
# الدّر النضيد فى شرح علويات ابن ابى‌الحديد:<ref>الذریعة، ج٢۶، ص٢٩۴.</ref> اين كتاب، شرح قصايد هفتگانه [[ابن ابى‌الحديد معتزلى]] در ستايش [[امام على(ع)]] است.
# درّة القماس فى أسماء الأفراس:<ref>الذریعة، ج٢۶، ص٢٩۶.</ref> كتابى است در نام‌هاى اسب در لغت و زبان عرب.
# الدروس:<ref>الذریعة، ج٢۶، ص٢٩۹.</ref> اين كتاب، شرح «قطر الندى و بلّ الصدى» از كتب معروف نحوى است.
# الزبدة:<ref>الذریعة، ج٢۶، ص٢٩۶.</ref> گزيده كتاب «درة القماس» است.
# شرحقصيدة حريرى.<ref>الذریعة، ج١۴، ص٩.</ref>
# غنية الطلاب فى علم الإعراب:<ref>الذریعة، ج١۶، ص۶٧.</ref> قصيده‌اى در علم صرف بوده و در سال ١٢٩۴ق. از سرایش آن در [[تهران]] فراغت يافته است.
# منظومة فى اسماء الخيل.<ref>الذریعة، ج٢٣، ص٧۶.</ref>
# المنظومة المستطرفة.<ref>الذریعة، ج٢٣، ص۱۳۵.</ref>
# منظومة فى النحو.<ref>الذریعة، ج٢٣، ص۱۴۰.</ref>
# المنظومة النظامية.<ref>الذریعة، ج٢٣، ص١۴۴.</ref>
# ميزان الأدب فى لغات العرب.
# نجوم الهدى فى شرح قطر الندى.<ref>كشف الارتياب در لباب الانساب، ج١، ص١٣٨.</ref>


النخبة فى نسب الأعرجيين.<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref>
==== رجال ====
سید جعفر اعرجى را يكى از بزرگ‌ترين نسب‌شناسان و دانشمندان علم رجال، تراجم و انساب در سده چهاردهم قمری دانسته‌اند. از او کتاب‌هایی در علم رجال باقی مانده كه برخی از آن‌ها عبارتند از:


نفحة بغداد فى نسب الاعرجية الامجاد:<ref>الذريعة، ج٢۴، ص٢۵٢.</ref> اين كتاب مختصر بوده و در سال ١٣١١ق. تأليف گرديده و نسخه اصل آن در كتابخانه ضياءالدين اعرجى در نجف موجود است.
# الثقات من أصحاب الاصول والرواة.<ref>الذريعة، ج٢۶، ص٢۶۵.</ref>
# الطود الشامخ فى طبقات المشايخ.<ref>الذریعة، ج١۵، ص١٨١؛ مناهل الضرب، ص٢۵۵.</ref>
# مشايخ الاجازة:<ref name=":3" /> این کتاب، به شكل مشجر (درختى) است.


النفحة الغروية فى الدوحة الاعرجية.<ref>الذریعة، ج۲۴، ص٢۵۵.</ref>
==== كلام ====


النفحة المدينة فى الدوحة الحسنية:<ref>الذریعة، ج۲۴، ص٢۵٧.</ref> اين كتاب درباره انساب فرزندان و نوادگان [[امام حسن(ع)]] است.
# الاعتقادات.<ref name=":3" />
# معالم اليقين فى شرح اصول الدين.<ref>الذريعة، ج٢١، ص٢٠٢.</ref>


ينابيع العبرة فى انساب شهداء العترة:<ref>الذریعة، ج٢۵، ص٢٨٩.</ref> اين كتاب درباره انساب شهيدان علوى و فاطمى است.
==== گوناگون ====
از وی کتاب‌هایی بر جای مانده که موضوع آنها مشخص نیست. برخی، احتمال داده‌اند کشکول و جامع متفرقات باشد. آن‌ها عبارتند از:


==== ادبیات عرب ====
# زاد المسافرین:<ref>الذریعة، ج١٢، ص٨.</ref> شاید در موضوع ادعیه و زیارات باشد.
بهجة الناظرين:<ref>الذریعة، ج٢۶، ص١١٣.</ref> گویا اين كتاب، در ادبيات عرب و اشعار عرب است.
# سفینة النجاة.<ref>مقدمه مناهل، ص١٢.</ref>
 
# معارج السالکین:<ref>الذريعة، ج٢١، ص١٨١.</ref> شاید در موضوع دعا و اخلاق باشد.  
تلخيص المغنى:<ref>الذریعة، ج۲۶، ص۲۳۳.</ref> اين كتاب تلخيص «مغنى اللبيب عن كتب الاعاريب» ابن‌هشام انصارى است.
# عقود الیواقیت فی نصوص المواقیت.<ref>نقباء البشر، ج١، ص٣٠٠.</ref> گویا این کتاب درباره مواقیت احرام و تعیین دقیق نقاط آن است
 
# الجوهرة فی شرح التبصرة:<ref>الإجازة الكبيرة، ص۴۵٨.</ref> شرح «تبصرة المتعلمین» [[علامه حلی]].
التنقيح:<ref>الذریعة، ج۴، ص۴۵٩.</ref> اين كتاب، شرح منظومة مؤلف«غنية الطلاب فى علم الاعراب» است.
 
الدّر النضيد فى شرح علويات ابن ابى‌الحديد» : <sup>١٠</sup>اين كتاب، شرح قصايد هفتگانه ابن ابى‌الحديد معتزلى در ستايش اميرالمؤمنين على (ع) است.
 
۵.«درّة القماس فى أسماء الأفراس» : <sup>١١</sup>كتابى است در نام‌هاى اسب در لغت و زبان عرب.
 
۶. «الدروس» : <sup>١٢</sup>اين كتاب، شرح «قطر الندى و بلّ الصدى» از كتب معروف نحوى است.




خط ۱۲۲: خط ۱۲۷:


==درگذشت==
==درگذشت==
علامه مورخ، نسّابه خاندان پيامبر اكرم (ص) ، گردآورنده مشجرات و كتاب‌هاى مبسوط، سيد جعفر حسينى اعرجى عبيدلى كاظمينى، متوفا در روستاى «ماسبذان» از توابع «پشتكوه» . او شگفتى و اعجوبه زمانش در علم نسب بود و بيش از ۴٠ كتاب تأليف نمود كه از جمله آنهاست:«مناهل الضَرَب فى انساب العرب، الاساس فى انساب الناس، الاقحوان فى نسب آل عدنان.<ref name=":0" />
سید جعفر اعرجی، در 57 سالگی، در سال 1332ق. در [[کرمانشاه]]، در پشتکوه (ماهی‌دشت کنونی) و در روستای ماسبذان درگذشت.<ref name=":0" />
 
 
شيخ محمّدهادى امينى هم مى‌نويسد:
 
عالم متتبع و نسّابه آگاه و نويسنده محقق، كثير التأليف والتصنيف كه در انساب و رجال و تاريخ و علوم گوناگون و در حافظه و هوشيارى و ذكاوت و حسن سليقه آيتى از آيات الهى بود.<ref name=":1" />
 
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
۱۵٬۶۱۴

ویرایش