محراب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←چیستی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
==ویژگی‌ها== | ==ویژگی‌ها== | ||
طرح اصلی سازه محراب، طاقی نوک‌تیز است که روی ستون‌های کوچک قرار گرفته و دارای فضای فرورفته‌ای بوده و از سه سمت گرداگرد آن، دو بند یا بیشتر تزئینات و کتیبه‌های مختلف قرار دارد. این طرح اصلی، که از سده سوم قمری رایج شد، تقریباً در همه دوره‌ها یکسان بوده و تحول آن، در عوامل تزئیینی آن رخ داده است.<ref>محراب جلوه‌گاه اصیل هنر تزئینی اسلامی، فصلنامه هنر، شماره ۳، ص۱۵۴.</ref> در هنر اسلامی، اهميت ويژه اى به معمارى محراب در مساجد داده شده و صنعت‌كاران، شاهكار صنعت خود را در محراب نشان داده و گاهى سنگ‌هاى قيمتى در آن به كار مى‌رود كه سراسر محراب را مى‌پوشاند.<ref>فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۳۹.</ref> محراب را، مجموعه‌اى از خلاقيت هنرهای بسیار مانند گچ‌برى، خطاطی، كاشى‌كارى و ديگر رشته‌هاى هنر تزئينى دانسته‌اند. به باور برخی، علت تلاش هنرمندان مسلمان برای زیباسازی محراب، این بوده که محراب را مانند درى گشوده شده به سوی بهشت، در پيش چشم نمازگزاران بر پا کنند.<ref>محراب جلوه‌گاه اصیل هنر تزئینی اسلامی، فصلنامه هنر، شماره ۳، ص۱۵۳ و ۱۵۴.</ref> | طرح اصلی سازه محراب، طاقی نوک‌تیز است که روی ستون‌های کوچک قرار گرفته و دارای فضای فرورفته‌ای بوده و از سه سمت گرداگرد آن، دو بند یا بیشتر تزئینات و کتیبه‌های مختلف قرار دارد. این طرح اصلی، که از سده سوم قمری رایج شد، تقریباً در همه دوره‌ها یکسان بوده و تحول آن، در عوامل تزئیینی آن رخ داده است.<ref name=":6">محراب جلوه‌گاه اصیل هنر تزئینی اسلامی، فصلنامه هنر، شماره ۳، ص۱۵۴.</ref> در هنر اسلامی، اهميت ويژه اى به معمارى محراب در مساجد داده شده و صنعت‌كاران، شاهكار صنعت خود را در محراب نشان داده و گاهى سنگ‌هاى قيمتى در آن به كار مى‌رود كه سراسر محراب را مى‌پوشاند.<ref>فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۳۹.</ref> محراب را، مجموعه‌اى از خلاقيت هنرهای بسیار مانند گچ‌برى، خطاطی، كاشى‌كارى و ديگر رشته‌هاى هنر تزئينى دانسته‌اند. به باور برخی، علت تلاش هنرمندان مسلمان برای زیباسازی محراب، این بوده که محراب را مانند درى گشوده شده به سوی بهشت، در پيش چشم نمازگزاران بر پا کنند.<ref>محراب جلوه‌گاه اصیل هنر تزئینی اسلامی، فصلنامه هنر، شماره ۳، ص۱۵۳ و ۱۵۴.</ref> | ||
== کاربری زیارتی == | == پیشینه == | ||
[[مسجد النبی(ص)]]، حتی تا زمان خلفا، جایی به نام محراب نداشته است. به عقیده برخی، [[عمر بن عبدالعزیز]] (ح.۹۹-۱۰۱ق)، نخستین کسی است که در مسجد، محراب ساخته<ref>مجموعه مقالات همايش معمارى مسجد، ج ٢، ص ٢۶٨؛ وفاءالوفاء، ج۱، ص۳۳۹.</ref> و برخی، رواج آن را از سده سوم قمری دانسته‌اند.<ref name=":6" /> محرابى كه كنار منبر پيامبر(ص) و معروف به «محراب سليمانى» است، در سال ٩٧۴ق. ساخته شده است.<ref name=":5">سيرى در اماكن سرزمين وحى، ص ٢٨.</ref> معروف‌ترين محراب‌ها توسط پادشاهان [[عثمانى]] در [[مدينه]] و در مسجدالنبی(ص) ايجاد شدند.<ref>اولين دانشگاه و آخرين پيامبر، ج ٢، ص ١١٨.</ref> | |||
==کاربری زیارتی== | |||
در برخى زيارتگاه‌ها، محراب‌هاى خاصى كه پيشينه‌اى مقدس دارد، مورد توجه [[زائر|زائران]] قرار گرفته و براى [[تبرک|تبرك]] یا نماز خواندن در آن‌ها علاقه نشان مى‌دهند؛ برخی از آن‌ها عبارتند از: | در برخى زيارتگاه‌ها، محراب‌هاى خاصى كه پيشينه‌اى مقدس دارد، مورد توجه [[زائر|زائران]] قرار گرفته و براى [[تبرک|تبرك]] یا نماز خواندن در آن‌ها علاقه نشان مى‌دهند؛ برخی از آن‌ها عبارتند از: | ||
* محراب [[حضرت محمد(ص)]] در [[مسجد النبى(ص)]]؛ | *محراب [[حضرت محمد(ص)]] در [[مسجد النبى(ص)]]؛ | ||
* محراب تهجد در مسجد النبى(ص) كه محل نماز شب حضرت محمد(ص) بوده است؛ | *محراب تهجد در مسجد النبى(ص) كه محل نماز شب حضرت محمد(ص) بوده است؛ | ||
* محراب [[مسجد كوفه]]، كه محل عبادت و ضربت خوردن [[امام علی(ع)]] بوده است.<ref name=":5" /> | *محراب [[مسجد كوفه]]، كه محل عبادت و ضربت خوردن [[امام علی(ع)]] بوده است.<ref name=":5" /> | ||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||