سید عبدالکریم بن طاووس: تفاوت میان نسخهها
←تبار
(←تبار) |
(←تبار) |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
نياى بزرگ اين خاندان، سيد محمد، مشهور به طاووس، فرزند اسحاق، فرزند حسن، فرزند محمد، فرزند سليمان، فرزند داوود، فرزند حسن مثنى است. وی به علت زیبایی چهره، طاووس لقب گرفته و تبارش پس از اقامت در [[عتبات عالیات|عتبات]] عراق، به آل طاووس شهرت يافتند.<ref name=":0">لولو البحرين، علامه بحرانى، ص ٢۴۴، عمده الطالب فى المناقب آل ابى طالب، ابن عنيد، ص ١۵٧ ١۵۶، منتهى الامال، محدث قميف ح اول، ص ۴٧۶</ref> وی عالم و محدث بوده و مقام ریاست سادات علوی را در حله و سورا عهدهدار بود.<ref name=":1">دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ح ٢، ص ۵۴؛ ماخذ قيل، ص ٣۴٢، رياض العلماء، ميرزا عبدالله افندى اصفهانى، ترجمه محمد باقر ساعدى، ج ۶، ص ١٨۶ ١٨٧، مفاخر اسلام، على دوانيف ح۴، ص ۵٩ ۵٨.</ref> | نياى بزرگ اين خاندان، سيد محمد، مشهور به طاووس، فرزند اسحاق، فرزند حسن، فرزند محمد، فرزند سليمان، فرزند داوود، فرزند حسن مثنى است. وی به علت زیبایی چهره، طاووس لقب گرفته و تبارش پس از اقامت در [[عتبات عالیات|عتبات]] عراق، به آل طاووس شهرت يافتند.<ref name=":0">لولو البحرين، علامه بحرانى، ص ٢۴۴، عمده الطالب فى المناقب آل ابى طالب، ابن عنيد، ص ١۵٧ ١۵۶، منتهى الامال، محدث قميف ح اول، ص ۴٧۶</ref> وی عالم و محدث بوده و مقام ریاست سادات علوی را در حله و سورا عهدهدار بود.<ref name=":1">دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ح ٢، ص ۵۴؛ ماخذ قيل، ص ٣۴٢، رياض العلماء، ميرزا عبدالله افندى اصفهانى، ترجمه محمد باقر ساعدى، ج ۶، ص ١٨۶ ١٨٧، مفاخر اسلام، على دوانيف ح۴، ص ۵٩ ۵٨.</ref> | ||
یکی دیگر از بزرگان این خاندان، اسحاق پدر سید محمد طاووس است، که نوه امام حسن(ع) و برادر رضاعی [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]] بوده است؛ | یکی دیگر از بزرگان این خاندان، اسحاق پدر سید محمد طاووس است، که نوه امام حسن(ع) و برادر رضاعی [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]] بوده است؛ مادرش فاطمه، که دختر [[امام حسین(ع)]] و همسر حسن مثنی است، امام صادق(ع) را شیر داده است. اسحاق را عابد و وارسته خواندهاند. امام صادق(ع)، به مادر وی اعمالی را آموزش داد تا با انجام آنها، فرزند او داوود، از زندان [[منصور عباسی]] رها شود. این اعمال به «اعمال ام داوود» شهرت یافت.<ref>دائرة المارف تشيع، ج اول، ص ٣۴١.</ref> | ||
بزرگان اين خاندان، از دوران اقامت در مدينه و پس از آن در حله، [[مصر]]، [[کربلاء|كربلا]] و [[نجف]] نقيب الاشراف و نقيب النقبا بوده و بر امور سادات و علويان نظارت داشتند.<ref name=":0" /> | بزرگان اين خاندان، از دوران اقامت در مدينه و پس از آن در حله، [[مصر]]، [[کربلاء|كربلا]] و [[نجف]] نقيب الاشراف و نقيب النقبا بوده و بر امور سادات و علويان نظارت داشتند.<ref name=":0" /> | ||
=== پدر === | ===پدر=== | ||
پدر وی، احمد بن | پدر وی، احمد بن موسی (م.۶۷۳ق)، مکنی به ابوالفضائل، فقیه، محدث و مفسر بوده و به فقیه [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]] شهرت یافت. او و برادرش رضیالدین علی بن موسی، هر دو فرزندان سید محمد طاووس و معروف به «ابن طاووس» هستند. هرجا این لفظ، در کتابهای فقه، رجال، حدیث، شعر، ادب و کلام لفظ ابن طاووس بیاید، مراد احمد بن موسی بوده و هرجا در کتابهای دعا، زیارت، اخبار اهل بیت(ع) و گزارش رخدادهای [[عاشورا]] بیاید، مراد رضیالدین علی بن موسی است.<ref name=":1" /> احمد بن موسی، از استادانی مانند نجیبالدین ابننما و سید فخار موسوی بهره برد.<ref>لولو البحرين، ص ٢۴٢، پاورقى سيد محمد صادق بحر العلوم، مراقد المعارف، محمد حرز الدين، تحقيق محمد حسين حرز الدين، ج اول، ص ١١٢، گنجينه دانشوران، احمد رحيمى، ص ١٠۶.</ref> گویا تقسیم احادیث به صحیح، حسن، موثق و ضعیف برای نخستین بار توسط احمد بن موسی انجام شده و به دست شاگردش [[علامه حلی]] گسترش یافته است.<ref>الذريعه الى تصانيف الشيعه، ج ٣، ص ٣٨۵؛ ج ٧، ص ۶۴ و ۲۴۱.</ref> | ||
=== مادر === | ===مادر=== | ||
يكى از نياكان مادری وی، [[ورام بن ابى فراس]]، از فرزندان [[مالك اشتر]] است. برخى، ورام را جد پدرى او دانسته و برخی دیگر رد کردهاند؛ زیرا در این صورت، این خاندان سید نخواهد بود.{{یادداشت|نسب ابوالحسن ورام، اين گونه است: ورام، فرزند ابن فراس، فرزند ورام، فرزند حمدان، فرزند عيسى، فرزند ابى النجم، فرزند ورام، فرزند حمدان، فرزند خولدن و او فرزند ابراهيم، پسر مالك بن حارث اشتر نخعى.}}<ref>الانوار الساطعه فى المائه السابعه، شيخ آقا بزرگ تهرانى، ص ١٩٧؛ حیات سید عبدالکریم بن طاووس، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۸۱ و ۸۲.</ref> «تنبيه الخواطر و نزهة النواظر»، معروف به مجموعه ورام نوشته او است.<ref>امل الامل، شيخ حر عاملى، ج ٢، ص ٣٣٩ ٣٣٨.</ref> | يكى از نياكان مادری وی، [[ورام بن ابى فراس]]، از فرزندان [[مالك اشتر]] است. برخى، ورام را جد پدرى او دانسته و برخی دیگر رد کردهاند؛ زیرا در این صورت، این خاندان سید نخواهد بود.{{یادداشت|نسب ابوالحسن ورام، اين گونه است: ورام، فرزند ابن فراس، فرزند ورام، فرزند حمدان، فرزند عيسى، فرزند ابى النجم، فرزند ورام، فرزند حمدان، فرزند خولدن و او فرزند ابراهيم، پسر مالك بن حارث اشتر نخعى.}}<ref>الانوار الساطعه فى المائه السابعه، شيخ آقا بزرگ تهرانى، ص ١٩٧؛ حیات سید عبدالکریم بن طاووس، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۸۱ و ۸۲.</ref> «تنبيه الخواطر و نزهة النواظر»، معروف به مجموعه ورام نوشته او است.<ref>امل الامل، شيخ حر عاملى، ج ٢، ص ٣٣٩ ٣٣٨.</ref> | ||
== پانوشت == | == ولادت == | ||
سید عبدالکریم بن احمد بن طاووس، در [[شعبان]] ۶۴۸ق. در [[کربلا]] به دنیا آمده، در حله رشد کرد.<ref name=":2">رجال ابن داوود، ص ٢٢۶.</ref> | |||
== استادان == | |||
سید عبدالکریم، تحصیلات خود را در [[بغداد]] و [[حله]] گذراند. برخی از استادان او به این شرحند: | |||
سید احمد بن موسی بن طاووس، مشهور به فقیه اهل بیت(ع)، پدر وی؛ | |||
سید رضیالدین علی بن طاووس، مشهور به ابن طاووس، مؤلف کتاب اقبال، عموی وی؛ | |||
حسین بن ایاز، از عالمان [[اهل سنت]]، که از او ادبیات عرب را فرا گرفت؛{{یادداشت|سید عبدالکریم، در يكى از اجازات خود، كه براى ابن زهره صادر كرده است، مىنويسد: «حسين فرزند اياز، در علوم و ادبيات عرب، اعلم از معاصرين خود بوده است.» ميرزا عبدالله افندى، اجازهاى را كه حسين بن ایاز به سيد عبدالكريم داده، در پشت كتاب مفصل زمخشرى ديده است. وی، همین کتاب را کتابی دانسته که سید عبدالکریم نزد او خوانده است.}}<ref name=":2" /> | |||
محقق حلی؛ برخی رابطه وی با سید عبدالکریم را فراتر از رابطه استاد و شاگردی دانستهاند.<ref>تلخيص مجمع الاداب فى معجم الالقاب، عبدالرزاق ابن فوطى بغدادى، ج ۴، ص ١١٩.</ref> | |||
خواجه نصيرالدين طوسى؛<ref>علماى بزرگ شيعه از كلينى تا خمينى، ص ۶٨، فوايد الهنويه، ح اول، ص ١٨٩.</ref> | |||
يحيى بن سعيد؛ | |||
مفيد الدين بن جهم؛ | |||
سيد عبدالمجيد بن سيد فخار موسوى حائرى.<ref>رياض العلماء وحياض الفضلاء، ح٣، ص ۵٠٠و ۵٠١.</ref> | |||
<br /> | |||
==پانوشت== | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== |