←واژه‌شناسی
(←پانوشت) |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
<br /> | <br /> | ||
== واژه‌شناسی == | ==واژه‌شناسی== | ||
مذبح، واژه‌ای عربی، اسم مکان از ذبح و به معنای جای سر بریدن است. | مذبح، واژه‌ای عربی، اسم مکان از ذبح و به معنای جای سر بریدن است. | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای قربانی کردن، کشتارگاه،<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مذبح.</ref> قربانگاه، جایی که گوسفند و مانند آن را ذبح می‌کنند و جایی از گلوی حیوانِ حلال‌گوشت که آن را از آنجا ذبح می‌کنند، آمده است.<ref name=":0">لغت‌نامه دهخدا، واژه «مذبح».</ref> | در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای قربانی کردن، کشتارگاه،<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مذبح.</ref> قربانگاه، جایی که گوسفند و مانند آن را ذبح می‌کنند و جایی از گلوی حیوانِ حلال‌گوشت که آن را از آنجا ذبح می‌کنند، آمده است.<ref name=":0">لغت‌نامه دهخدا، واژه «مذبح».</ref> | ||
== قتلگاه امام حسین(ع) == | ==قتلگاه امام حسین(ع)== | ||
{{اصلی|قتلگاه}} | {{اصلی|قتلگاه}} | ||
در زبان عربی، به [[قتلگاه]]، جایی که به مکان شهادت [[امام حسين(ع)]] انتساب یافته، مذبح گفته مى‌شود. یکی از لقب‌هاى امام حسین(ع) نیز، «مذبوحٌ مِن القفا» است. این لقب، از سخنان یکی از زنان اهل بیتِ وی، پس از رویداد [[عاشورا]] گرفته شده است.{{یادداشت|هي تنوح بصوت شجي يقرع القلوب على الرضيع [الصغير و على] الشيخ الكبير، و على المذبوح من القفا،}}<ref>مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، ج4، ص132.</ref> | در زبان عربی، به [[قتلگاه]]، جایی که به مکان شهادت [[امام حسين(ع)]] انتساب یافته، مذبح گفته مى‌شود. یکی از لقب‌هاى امام حسین(ع) نیز، «مذبوحٌ مِن القفا» است.<ref>فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره 21، ص87.</ref> این لقب، از سخنان یکی از زنان اهل بیتِ وی، پس از رویداد [[عاشورا]] گرفته شده است.{{یادداشت|هي تنوح بصوت شجي يقرع القلوب على الرضيع [الصغير و على] الشيخ الكبير، و على المذبوح من القفا،}}<ref>مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، ج4، ص132.</ref> از زبان [[حضرت زینب(ع)|حضرت زینب(س)]]، «محزوز الرأس من القفا»<ref>مناقب آل أبي طالب(ع)، ج4، ص113.</ref> و «مجزوز الرأس من القفا»<ref>اللهوف على قتلى الطفوف، ص133.</ref> نیز ذکر شده که مانند عبارت پیشین به معنای سربریده از پشت سر است.<ref>كتاب العين، ج6، ص6؛ جمهرة اللغة، ج1، ص97.</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۲۰: | ||
در روايات هم از آن امام مظلوم، با تعبيراتى همچون «ذُبح كما يذبَحُ الكَبْشُ»،<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴٣ ص٩٨.</ref> يا در نوحه‌خوانى پرندگانى كه خبر شهادت آن حضرت را به مدينه رسانده و ندا مى‌دادند: «الا ذبح الحسينُ بكربلا» ياد شده است.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴۵ ص١٩٢.</ref> | در روايات هم از آن امام مظلوم، با تعبيراتى همچون «ذُبح كما يذبَحُ الكَبْشُ»،<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴٣ ص٩٨.</ref> يا در نوحه‌خوانى پرندگانى كه خبر شهادت آن حضرت را به مدينه رسانده و ندا مى‌دادند: «الا ذبح الحسينُ بكربلا» ياد شده است.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴۵ ص١٩٢.</ref> | ||
== در معبدها == | ==در معبدها== | ||
در برخى معبدها، «مذبح» جايگاه مقدسى است؛ مانند «مذابح يهود». جاى مخصوصى شبيه محراب و مقصوره كه در معابد يهود و نصارا وجود دارد و كتاب‌هاى مقدّس را در آنجا قرار مى‌دهند.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج٨٠ ص٣۵٣ به نقل از نهايه و قاموس.</ref> به گفته دهخدا، مذبح در [[كنيسه]] [[یهودیت|يهوديان]]، جايگاهى مانند [[محراب]] در مسجد است. به جای گذاشتن كتاب مقدس مسيحيان در كليساها نیز مذبح می‌گويند».<ref name=":0" /> | در برخى معبدها، «مذبح» جايگاه مقدسى است؛ مانند «مذابح يهود». جاى مخصوصى شبيه محراب و مقصوره كه در معابد يهود و نصارا وجود دارد و كتاب‌هاى مقدّس را در آنجا قرار مى‌دهند.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج٨٠ ص٣۵٣ به نقل از نهايه و قاموس.</ref> به گفته دهخدا، مذبح در [[كنيسه]] [[یهودیت|يهوديان]]، جايگاهى مانند [[محراب]] در مسجد است. به جای گذاشتن كتاب مقدس مسيحيان در كليساها نیز مذبح می‌گويند».<ref name=":0" /> | ||
== جستارهای وابسته == | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[قتلگاه]] | *[[قتلگاه]] | ||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
| خط ۵۰: | خط ۳۷: | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/86 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/86 | ||
}} | }} | ||
مناقب آل أبي طالب(ع)، ابن شهر آشوب مازندرانى، قم، 1379ق. | |||
اللهوف على قتلى الطفوف، على بن موسى بن طاووس، ترجمه فهرى، تهران، 1348ش. | |||
مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، سيد هاشم بن سليمان بحرانى، قم، 1413ق. | |||
جمهرة اللغة، محمد بن حسن ابن دريد، دار العلم للملايين، بيروت، 1988م. | |||
كتاب العين، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||