پرش به محتوا

کتابخانه صاحب الذریعه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ نوامبر ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:
| شماره ثبت =
| شماره ثبت =
}}
}}
'''کتابخانه صاحب الذریعه'''، در [[نجف]]، در محلة الجدیدة قرار داشته و یکی از کتابخانه‌های مهم جهان [[اسلام]] شمرده شده است. پایه‌گزار و واقف آن [[آقابزرگ تهرانی]] (م.۱۳۸۹ق) از عالمان [[شیعه]] بوده و در سال ۱۳۷۵ق. وقف شده است. این کتابخانه، دارای ۵ هزار جلد کتاب بوده که هزار نسخه آن خطی است و مهم‌ترین نسخه‌های آن دست‌نوشت‌های پایه‌گزار است.
'''کتابخانه صاحب الذریعه'''، در [[نجف]]، در محلة الجدیدة قرار داشته و یکی از کتابخانه‌های مهم جهان [[اسلام]] شمرده شده است. پایه‌گذار و واقف آن [[آقابزرگ تهرانی]] (م.۱۳۸۹ق) از عالمان [[شیعه]] بوده و در سال ۱۳۷۵ق. وقف شده است. این کتابخانه، دارای ۵ هزار جلد کتاب بوده که هزار نسخه آن خطی است و مهم‌ترین نسخه‌های آن دست‌نوشت‌های پایه‌گذار است.


==پایه‌گزار==
==پایه‌گذار==
محمدمحسن، مشهور به شیخ [[آقابزرگ تهرانی|آقابزرگ محسن منزوی تهرانی]] (۱۲۹۳- ۱۳۸۹ق)، فرزند علی (م.۱۳۲۴ق)، یکی عالمان [[شیعه]]،<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۴۱.</ref> که از استادان فراوانی{{یادداشت}} مانند [[میرزای شیرازی]] و [[آخوند خراسانی]] بهره برد. او را یکی از متفکّران و پژوهشگران برجسته تشیع دانسته‌اند.<ref name=":3">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴.</ref> برای او ۲۴ اثر مانند طبقات اعلام الشیعة، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال و المشیخة ذکر شده،<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۱۳۸ تا ص۱۵۳.</ref> که مهمترین آن، الذریعة الی تصانیف الشیعة است.<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۹۷؛ وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴.</ref> وی پس از ۹۶ سال زندگی، در ۱۳ [[ذی‌الحجه]] ۱۳۸۹ق. در [[نجف]] درگذشت و در آرامگاهی که از پیش در زیرزمین<ref name=":0">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۶.</ref> کتابخانه عمومی‌اش، برای خود آماده کرده بود، دفن شد.<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۲۰۹ و ۲۱۰.</ref>
محمدمحسن، مشهور به شیخ [[آقابزرگ تهرانی|آقابزرگ محسن منزوی تهرانی]] (۱۲۹۳- ۱۳۸۹ق)، فرزند علی (م.۱۳۲۴ق)، یکی عالمان [[شیعه]]،<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۴۱.</ref> که از استادان فراوانی{{یادداشت}} مانند [[میرزای شیرازی]] و [[آخوند خراسانی]] بهره برد. او را یکی از متفکّران و پژوهشگران برجسته تشیع دانسته‌اند.<ref name=":3">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴.</ref> برای او ۲۴ اثر مانند طبقات اعلام الشیعة، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال و المشیخة ذکر شده،<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۱۳۸ تا ص۱۵۳.</ref> که مهمترین آن، الذریعة الی تصانیف الشیعة است.<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۹۷؛ وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴.</ref> وی پس از ۹۶ سال زندگی، در ۱۳ [[ذی‌الحجه]] ۱۳۸۹ق. در [[نجف]] درگذشت و در آرامگاهی که از پیش در زیرزمین<ref name=":0">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۶.</ref> کتابخانه عمومی‌اش، برای خود آماده کرده بود، دفن شد.<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۲۰۹ و ۲۱۰.</ref>
==پایه‌گزاری و وقف==
==پایه‌گذاری و وقف==
کتاب‌های کتابخانه صاحب الذریعه، توسط آقابزرگ تهرانی، از زمان آغاز تحصیل گردآوری شده بود. پایه‌گزاری آغازین کتابخانه در سال ۱۳۴۵ق. در [[سامراء]] که آقابزرگ خود در آن سکونت داشت، بود. وی هنگامی که به [[نجف]] هجرت کرد، کتابخانه‌اش را نیز به آن‌جا انتقال داده و تلاش زیادی برای غنای بیشتر آن کرد. او توانست کتاب‌هایی از دورترین نقاط جهان، به‌ویژه از [[مصر]] و [[ایران|ایران]] گردآوری کند.<ref name=":1">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۵.</ref> آقابزرگ تهرانی، کتابخانه خصوصی خود را در ۲۵ [[ذی‌الحجه]] ۱۳۷۵ق. وقف همه طالبان علوم دینی نجف کرد. او بخشی از خانه خود را به این کتابخانه اختصاص داد و آن را کتابخانه عمومی صاحب الذریعه نامید.<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۱۸۱.</ref>
کتاب‌های کتابخانه صاحب الذریعه، توسط آقابزرگ تهرانی، از زمان آغاز تحصیل گردآوری شده بود. پایه‌گذاری آغازین کتابخانه در سال ۱۳۴۵ق. در [[سامراء]] که آقابزرگ خود در آن سکونت داشت، بود. وی هنگامی که به [[نجف]] هجرت کرد، کتابخانه‌اش را نیز به آن‌جا انتقال داده و تلاش زیادی برای غنای بیشتر آن کرد. او توانست کتاب‌هایی از دورترین نقاط جهان، به‌ویژه از [[مصر]] و [[ایران|ایران]] گردآوری کند.<ref name=":1">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۵.</ref> آقابزرگ تهرانی، کتابخانه خصوصی خود را در ۲۵ [[ذی‌الحجه]] ۱۳۷۵ق. وقف همه طالبان علوم دینی نجف کرد. او بخشی از خانه خود را به این کتابخانه اختصاص داد و آن را کتابخانه عمومی صاحب الذریعه نامید.<ref>زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص۱۸۱.</ref>


این کتابخانه، در نجف، در محلة الجدیدة، در خانه پایه‌گذار آن، قرار داشته<ref name=":2">[https://www.imamali.net/?id=5582 مکتبة صاحب الذریعة]، شبکة الامام علی (ع).</ref> و بر پایه گزارشی در سال ۱۳۹۲ش. (۱۴۳۴-۱۴۳۵ق)، کتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده است.<ref name=":0" />
این کتابخانه، در نجف، در محلة الجدیدة، در خانه پایه‌گذار آن، قرار داشته<ref name=":2">[https://www.imamali.net/?id=5582 مکتبة صاحب الذریعة]، شبکة الامام علی (ع).</ref> و بر پایه گزارشی در سال ۱۳۹۲ش. (۱۴۳۴-۱۴۳۵ق)، کتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده است.<ref name=":0" />


==وقف‌نامه==
==وقف‌نامه==
آقابزرگ تهرانی، صیغه وقف را بر تمام آنچه در کتابخانه شخصی خود که از سامراء به نجف آورده جاری کرده است. وی دو دسته از کتاب‌هایش را این وقف استثنا کرده است؛یکی کتاب‌های چاپ شده خودش، تا با فروش آن‌ها هزینه چاپ‌های بعدی آن تأمین شود و دیگری نسخه‌های خطی که به دست خود نوشته است؛ زیرا پیشتر آن‌ها را برای فرزندان پسرش که اهل علم باشند وقف کرده است. وی در این وقف‌نامه، تولیت کتابخانه را به دامادش حسین و سید مهدی مدرسی و فرزندان پسرش و فرزندان آن‌ها واگذار کرده است. بر پایه این وقف‌نامه، اگر امکان نگه‌داری کتاب‌ها نبود، کتاب‌ها به [[کتابخانه امیرمؤمنان(ع)]]، کتابخانه‌ای که [[علامه امینی]] پایه‌گزاری کرده جابجا خواهد شد. وقف‌نامه به امضای این عالمان رسیده است: سید محمدطاهر شیرازی؛ حسین مشکور؛ محمدرضا مروّجی طبسیّ نجفی؛ ابراهیم حسینی شیرازی؛ مشهور به میرزای اصطهباناتی.<ref>وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴؛ به نقل از موسوعة النجف الاشرف، ج٧، ص٢۶١.</ref>
آقابزرگ تهرانی، صیغه وقف را بر تمام آنچه در کتابخانه شخصی خود که از سامراء به نجف آورده جاری کرده است. وی دو دسته از کتاب‌هایش را این وقف استثنا کرده است؛یکی کتاب‌های چاپ شده خودش، تا با فروش آن‌ها هزینه چاپ‌های بعدی آن تأمین شود و دیگری نسخه‌های خطی که به دست خود نوشته است؛ زیرا پیشتر آن‌ها را برای فرزندان پسرش که اهل علم باشند وقف کرده است. وی در این وقف‌نامه، تولیت کتابخانه را به دامادش حسین و سید مهدی مدرسی و فرزندان پسرش و فرزندان آن‌ها واگذار کرده است. بر پایه این وقف‌نامه، اگر امکان نگه‌داری کتاب‌ها نبود، کتاب‌ها به [[کتابخانه امیرمؤمنان(ع)]]، کتابخانه‌ای که [[علامه امینی]] پایه‌گذاری کرده جابجا خواهد شد. وقف‌نامه به امضای این عالمان رسیده است: سید محمدطاهر شیرازی؛ حسین مشکور؛ محمدرضا مروّجی طبسیّ نجفی؛ ابراهیم حسینی شیرازی؛ مشهور به میرزای اصطهباناتی.<ref>وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴؛ به نقل از موسوعة النجف الاشرف، ج٧، ص٢۶١.</ref>


====متن وقف‌نامه====
====متن وقف‌نامه====
۱۵٬۶۱۴

ویرایش