جمع بین الصلاتین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
===در شرایط عادی=== | ===در شرایط عادی=== | ||
==== در باور شیعه ==== | |||
به نظر فقیهان [[شیعه]]، جمع بین الصلاتین در شرایط عادی جایز است.<ref>المبسوط فی فقه الامامیه، ج1، ص140؛ ذکری، ج2، ص331-335؛ ج4، ص335؛ جواهر الکلام، ج 7، ص309-311.</ref> به باور آنها، هر یک از نمازهای ظهر و عصر و مغرب و عشا دارای سه نوع وقت «اختصاصی»، «فضیلت» و «مشترک» هستند.<ref>تهذیب، ج2، ص39-40؛ وسائل الشیعه، ج4، ص141، 156.</ref> برای نمونه، وقت اختصاصی نماز ظهر از آغاز زوال به اندازه خواندن چهار رکعت است و وقت اختصاصی نماز عصر به اندازه چهار رکعت مانده به غروب خورشید است و دو وقت فضیلت و مشترک آن دو، میان هر دو نماز مشترک است؛<ref>جامع الخلاف، ص55؛ نهایة الاحکام، ج1، ص311؛ المعتبر، ج2، ص35.</ref> از این رو، با هم خواندن دو نماز باعث نمی‌شود یکی از آن دو خارج از وقت خود خوانده شود.<ref>الخلاف، ج1، ص588-589؛ نک: تذکرة الفقهاء، ج2، ص365؛ سلسلة المسائل الفقهیه، ج7، ص22 - 25.</ref> دلیل فقیهان شیعه، احادیث<ref>الکافی، ج3، ص286، 287؛ علل الشرائع، ج2، ص321؛ من لایحضره الفقیه، ج1، ص287.</ref> و سیره عملی [[حضرت محمد(ص)]] است.<ref group="یادداشت">حضرت محمد(ص) بارها در شرایط عادی در [[مدینه]] بین دو نماز جمع کرده‌اند. </ref><ref>تفسیر عیاشی، ج1، ص273؛ من لایحضره الفقیه، ج1، ص287.</ref> | |||
مشهور فقیهان شیعه، در شرایط عادی، خواندن جداگانه نمازها را از جمع میان آنها برتر دانسته‌اند.<ref>المقنعه، ص165؛ کشف الغطاء، ج3، ص126؛ جواهر الکلام، ج7، ص310-311.</ref> دلیل آنها، برتر بودنِ توزیع عبادت در طول زمان<ref>المهذب البارع، ج1، ص496؛ کتاب الصلاه، ج2، ص23.</ref> و نیز استحباب خواندن هر نماز در وقت فضیلت آن است.<ref>موسوعه الإمام الخویی، ج11، ص219-220. «کتاب الصلاة»</ref><ref group="یادداشت">برخی از فقیهان شعیه، در شرایط عادی در صورت خواندن نوافل بین دو نماز، جمع نکردن میان دو نماز را برتر دانسته و در صورت نخواندن نوافل، جمع کردن را برتری دانسته‌اند.</ref><ref>الرسائل العشر، ص123؛ الحدائق، ج6، ص150-151.</ref> | |||
==== در باور اهل سنت ==== | |||
هرچند معدودی از شافعیان به استناد احادیث<ref>صحیح مسلم، ج2، ص151؛ سنن ابی داود، ج1، ص271-272؛ سنن الترمذی، ج1، ص121.</ref> جمع بین الصلاتین را در شرایط عادی جایز دانسته‌اند،<ref>المجموع، ج4، ص384.</ref> عموم فقهای اهل سنت آن را جایز نشمرده‌اند.<ref>المدونة الکبری، ج1، ص115؛ المبسوط، سرخسی، ج1، ص149؛ المجموع، ج4، ص384.</ref> ده‌ها روایت در منابع گوناگون اهل سنت، اعم از صحاح،<ref>صحیح مسلم، ج2، ص151-153؛ صحیح البخاری، ج1، ص39-40.</ref> سنن<ref>سنن الترمذی، ج1، ص121؛ سنن ابی داود، ج1، ص272؛ سنن النسائی، ج1، ص290.</ref> و منابع دیگر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص 71، 81؛ الموطا، ج1، ص144؛ المصنّف، ج2، ص 555-556.</ref> حاکی از عمل رسول خدا(ص) مبنی بر جمع میان دو نماز در غیر حالت عذر و سفر است. راویان این سیرة نبوی کسانی چون عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمر، ابوایوب انصاری، ابوهریره، جابر بن عبدالله انصاری و عبدالله بن مسعود هستند. محدثان و فقهای اهل سنت از یک سو عمل نکردن فقها به مفاد این احادیث را دالّ بر غیرقابل استناد بودن آنها دانسته<ref>سنن الترمذی، ج1 ص121-122.</ref> و از سوی دیگر، به توجیه و تأویل آنها پرداخته‌اند، مانند این که جمع مذکور، جمع صوری بوده است<ref>الحجة علی اهل المدینه، ج1، ص177؛ شرح معانی الآثار، ج1، ص160-166؛ المبسوط سرخشی، ج1، ص149-150.</ref> یا آن که در شرایط عذر یا سفر یا بارش باران بوده است.<ref>مسائل الامام أحمد، ج3، ص 177؛ الحاوی فی فقه الشافعی، ج2، ص359؛ الاستذکار، ج2، ص211.</ref> زیرا به نظر آنان، وقت هر یک از نمازهای پنجگانه مختص است و وقت مشترک ندارند (اوقات نماز). | هرچند معدودی از شافعیان به استناد احادیث<ref>صحیح مسلم، ج2، ص151؛ سنن ابی داود، ج1، ص271-272؛ سنن الترمذی، ج1، ص121.</ref> جمع بین الصلاتین را در شرایط عادی جایز دانسته‌اند،<ref>المجموع، ج4، ص384.</ref> عموم فقهای اهل سنت آن را جایز نشمرده‌اند.<ref>المدونة الکبری، ج1، ص115؛ المبسوط، سرخسی، ج1، ص149؛ المجموع، ج4، ص384.</ref> ده‌ها روایت در منابع گوناگون اهل سنت، اعم از صحاح،<ref>صحیح مسلم، ج2، ص151-153؛ صحیح البخاری، ج1، ص39-40.</ref> سنن<ref>سنن الترمذی، ج1، ص121؛ سنن ابی داود، ج1، ص272؛ سنن النسائی، ج1، ص290.</ref> و منابع دیگر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص 71، 81؛ الموطا، ج1، ص144؛ المصنّف، ج2، ص 555-556.</ref> حاکی از عمل رسول خدا(ص) مبنی بر جمع میان دو نماز در غیر حالت عذر و سفر است. راویان این سیرة نبوی کسانی چون عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمر، ابوایوب انصاری، ابوهریره، جابر بن عبدالله انصاری و عبدالله بن مسعود هستند. محدثان و فقهای اهل سنت از یک سو عمل نکردن فقها به مفاد این احادیث را دالّ بر غیرقابل استناد بودن آنها دانسته<ref>سنن الترمذی، ج1 ص121-122.</ref> و از سوی دیگر، به توجیه و تأویل آنها پرداخته‌اند، مانند این که جمع مذکور، جمع صوری بوده است<ref>الحجة علی اهل المدینه، ج1، ص177؛ شرح معانی الآثار، ج1، ص160-166؛ المبسوط سرخشی، ج1، ص149-150.</ref> یا آن که در شرایط عذر یا سفر یا بارش باران بوده است.<ref>مسائل الامام أحمد، ج3، ص 177؛ الحاوی فی فقه الشافعی، ج2، ص359؛ الاستذکار، ج2، ص211.</ref> زیرا به نظر آنان، وقت هر یک از نمازهای پنجگانه مختص است و وقت مشترک ندارند (اوقات نماز). | ||