بقعه پیر اولیا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام، اصلاح سجاوندی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
}} | }} | ||
== مکان == | ==مکان== | ||
بقعه پیر | بقعه پیر اولیا یا بقعه مالک اشتر، در [[ایران]]، در لارستانِ استان فارس، در شهر «اوز» قرار گرفته است. این زیارتگاه، در محل میدان قدیمی «لَزدخون» و در محله معروف به پیر اولیا، روبه‌روی مسجد جامع واقع شده است.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۸.</ref> | ||
==بنا== | |||
تاریخ ساخت بنا روشن نیست؛ ولی ظاهر آن نشان می‌دهد که آرامگاه طی زمان‌های مختلف تغییرات زیادی کرده است. | |||
تاریخ | از مدارک تاریخی موجود در این آرمگاه، لوح سنگی است که تاریخ بازسازی گنبد را مقارن با اواخر دوره [[صفویه]] نشان می‌دهد. | ||
تاریخ ساخت بنا روشن نیست. اما ظاهر آن نشان می‌دهد که آرامگاه طی زمان‌های مختلف دچار تغییرات گسترده شده است. | |||
نیاز فضای داخلی اتاق را تأمین می‌کنند. | |||
این آرامگاه درون حصاری محصور و یک [[صحن]] واقع شده است و سردرِ ورودی آن به شکل طاق، در قسمت شرق قرار دارد. پس از عبور از یک راهروی کوچک، به درِ ورودی اتاق مقبره می‌رسیم که از نوع آهنی است و جایگزین درِ قدیمی شده و بر پیشانی درِ ورودی، [[بسمله]] به زیبایی با خط نستعلیق نوشته شده است. | |||
نمای داخلی مقبره از دو بخش، اتاق مربع‌شکل [[گنبد]]<nowiki/>دار و فضای طاق‌دار به‌جای [[شبستان]] تشکیل شده است. پوشش گنبدی اتاق، پس از تبدیل فضای چهار گوش به هشت ضلعی، و با استفاده از فیلپوش‌هایی به دایره تبدیل شده است تا گنبد بنا را بر آن استوار سازند. بر سطوح دیوار اتاق، طاق‌نماهای بزرگی که به‌صورت قرینه قرار گرفته‌اند، به چشم می‌خورد. چهار نورگیر که به‌صورت یک در میان در فضای هشت‌گوش گنبد تعبیه شده‌اند، نور مورد نیاز فضای داخلی اتاق را تأمین می‌کنند.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۹.</ref> | |||
سقف بخش دوم فضای داخلی مقبره که پس از اتاق گنبددار قرار گرفته، به کمک دو طاق مسقف شده است. نمای داخلی آرامگاه ساده و بدون آرایش می‌باشد و قبر متوفی نیز ساده و بدون سنگ نوشته است. نمای بیرونی آرامگاه نیز در گذشته به کمک گچ یک‌پارچه سفیدکاری بوده. اما امروزه به دلیل نوسازی از شکل قدیمی خود خارج شده است. بر فراز بقعه، گنبد زنگوله‌ای شکلی به ارتفاع سه متر خودنمایی می‌کند که فاقد تزیینات خاصی است. | سقف بخش دوم فضای داخلی مقبره که پس از اتاق گنبددار قرار گرفته، به کمک دو طاق مسقف شده است. نمای داخلی آرامگاه ساده و بدون آرایش می‌باشد و قبر متوفی نیز ساده و بدون سنگ نوشته است. نمای بیرونی آرامگاه نیز در گذشته به کمک گچ یک‌پارچه سفیدکاری بوده. اما امروزه به دلیل نوسازی از شکل قدیمی خود خارج شده است. بر فراز بقعه، گنبد زنگوله‌ای شکلی به ارتفاع سه متر خودنمایی می‌کند که فاقد تزیینات خاصی است. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۶: | ||
آغاز و انجام ابیات و نیز میانه دو مصرع با نقوش رنگ‌آمیزی شده مزین گشته است. مصرع دوم آخرین بیت در برگیرنده تاریخ است که در قالب حروف ابجد آمده، و تاریخ ۱۱۰۴ ه. ق، را نشان می‌دهد.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۱۱.</ref> | آغاز و انجام ابیات و نیز میانه دو مصرع با نقوش رنگ‌آمیزی شده مزین گشته است. مصرع دوم آخرین بیت در برگیرنده تاریخ است که در قالب حروف ابجد آمده، و تاریخ ۱۱۰۴ ه. ق، را نشان می‌دهد.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۱۱.</ref> | ||
== مدفون == | ==مدفون== | ||
در کتیبه موجود در آرامگاه، مدفون [[ابراهیم بن مالک اشتر]] معرفی شده است؛ ولی درباره شخصیت مدفون در این بقعه اختلاف نظر وجود دارد. | در کتیبه موجود در آرامگاه، مدفون [[ابراهیم بن مالک اشتر]] معرفی شده است؛ ولی درباره شخصیت مدفون در این بقعه اختلاف نظر وجود دارد. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۷: | ||
«نور خضری»، آرامگاه را متعلق به نوه ابراهیم بن مالک اشتر می‌داند و استدلال او یک بیت از شعر موجود در این کتیبه است که می‌نویسد: قدس الله سرهم گویان - بر ابراهیم مالک اژدر.<ref>گذری بر فرهنگ مردم اوز، ص١١.</ref> | «نور خضری»، آرامگاه را متعلق به نوه ابراهیم بن مالک اشتر می‌داند و استدلال او یک بیت از شعر موجود در این کتیبه است که می‌نویسد: قدس الله سرهم گویان - بر ابراهیم مالک اژدر.<ref>گذری بر فرهنگ مردم اوز، ص١١.</ref> | ||
== دیگر مزارها == | ==دیگر مزارها== | ||
مزارهای دیگری نیز، به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی منسوب است. برخی از آنها چنین است: | مزارهای دیگری نیز، به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی منسوب است. برخی از آنها چنین است: | ||
=== مزار ابراهیم بن مالک === | ===مزار ابراهیم بن مالک=== | ||
{{اصلی|مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)}}این مزار، در [[عراق]] و در جنوب شهر دجیل قرار دارد.<ref>زیارت‌گاه‌های عراق، ج1، ص526.</ref> نیروهای [[بنی‌امیه|اموی]] پس از شهادت [[ابراهیم بن مالک]] جسد وی را سوزاندند، این مزار همان محل کشته‌شدن اوست که به [[مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)|قبر شیخ ابراهیم]] شهرت یافته است.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۶.</ref> | {{اصلی|مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)}}این مزار، در [[عراق]] و در جنوب شهر دجیل قرار دارد.<ref>زیارت‌گاه‌های عراق، ج1، ص526.</ref> نیروهای [[بنی‌امیه|اموی]] پس از شهادت [[ابراهیم بن مالک]] جسد وی را سوزاندند، این مزار همان محل کشته‌شدن اوست که به [[مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)|قبر شیخ ابراهیم]] شهرت یافته است.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۶.</ref> | ||
=== بقعه کمر بسته === | ===بقعه کمر بسته=== | ||
{{اصلی|بقعه کمر بسته}}بقعه کمر بسته، زیارتگاهی است در [[ایران]]، استان لرستان، شهرستان الیگودرز و در روستای گایکان، که میان مردم به مزار [[ابراهیم بن مالک اشتر|ابراهیم]] بن [[مالک اشتر|مالک اشتر نخعی]] شهرت دارد<ref name=":0">ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۷.</ref> و در درستیِ این انتساب تردید وجود دارد. | {{اصلی|بقعه کمر بسته}}بقعه کمر بسته، زیارتگاهی است در [[ایران]]، استان لرستان، شهرستان الیگودرز و در روستای گایکان، که میان مردم به مزار [[ابراهیم بن مالک اشتر|ابراهیم]] بن [[مالک اشتر|مالک اشتر نخعی]] شهرت دارد<ref name=":0">ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۷.</ref> و در درستیِ این انتساب تردید وجود دارد. | ||
== پانوشت == | ==پانوشت== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||