حزام: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←پانویس) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''حِزام''' یا '''طِراز''' یا '''مِنطقه'''، کمربند و نوار دور پرده کعبه است | '''حِزام''' یا '''طِراز''' یا '''مِنطقه'''، کمربند و نوار دور پرده کعبه است | ||
== نام == | ==نام== | ||
واژه حزام، از ريشه «ح ز م» به معناي بستن، محکم و جمع کردن است<ref>. الصحاح، ج5، ص1898؛ معجم مقاييس اللغه، ج2، ص53؛ النهايه، ج1، ص379، «حزم».</ref> و به کمربند زين چارپايان<ref>. معجم مقاييس اللغه، ج2، ص53-54؛ لسان العرب، ج12، ص131، «حزم».</ref> يا هر کمربندی<ref>. تاج العروس، ج16، ص145-146، «حزم».</ref> گفته ميشود. | واژه حزام، از ريشه «ح ز م» به معناي بستن، محکم و جمع کردن است<ref>. الصحاح، ج5، ص1898؛ معجم مقاييس اللغه، ج2، ص53؛ النهايه، ج1، ص379، «حزم».</ref> و به کمربند زين چارپايان<ref>. معجم مقاييس اللغه، ج2، ص53-54؛ لسان العرب، ج12، ص131، «حزم».</ref> يا هر کمربندی<ref>. تاج العروس، ج16، ص145-146، «حزم».</ref> گفته ميشود. | ||
کمربند و نوار دور پرده کعبه را نیز حزام گفتهاند<ref>. الکعبة و الکسوه، ص180-189؛ موزه و پردهبافي، ص109.</ref> و پارهای منابع از آن با نام «طِراز»<ref>. نک: رحله ابن بطوطه، ج1، ص410؛ افادة الانام، ج1، ص449؛ تاريخ الکعبة المعظمه، ص262.</ref> يا «مِنطقه»<ref>. مفرحة الانام، ص75؛ مرآة الحرمين، ج1، ص277.</ref> ياد کردهاند. | کمربند و نوار دور پرده کعبه را نیز حزام گفتهاند<ref>. الکعبة و الکسوه، ص180-189؛ موزه و پردهبافي، ص109.</ref> و پارهای منابع از آن با نام «طِراز»<ref>. نک: رحله ابن بطوطه، ج1، ص410؛ افادة الانام، ج1، ص449؛ تاريخ الکعبة المعظمه، ص262.</ref> يا «مِنطقه»<ref>. مفرحة الانام، ص75؛ مرآة الحرمين، ج1، ص277.</ref> ياد کردهاند. | ||
== ویژگیها == | ==ویژگیها== | ||
حزامِ پرده کعبه، به درازای ۴۵ متر و پهنای ۹۵ سانتیمتر بوده و از ۱۶ قطعه متصل به هم تشکیل شده است. حزام، دور پرده کعبه و در بخش پایین با فاصله نه متر از زمین نصب شده است.<ref>. الکعبة و الکسوه، ص180-189؛ موزه و پردهبافي، ص109.</ref> | حزامِ پرده کعبه، به درازای ۴۵ متر و پهنای ۹۵ سانتیمتر بوده و از ۱۶ قطعه متصل به هم تشکیل شده است. حزام، دور پرده کعبه و در بخش پایین با فاصله نه متر از زمین نصب شده است.<ref>. الکعبة و الکسوه، ص180-189؛ موزه و پردهبافي، ص109.</ref> | ||
حزام، در [[کارگاه پردهبافی]] تولید میشود.<ref>. موزه و پردهبافي، ص108-109.</ref> پارچههای آن ابریشمی<ref>. موزه و پردهبافي، ص105.</ref> و سیاه بوده<ref>. http://factory.gph.gov.sa</ref> و نقوش و آیات [[قرآن]]، به خط ثلث مرکب<ref>. موزه و پردهبافي، ص107.</ref> با نخهای نقرهای زراندود گلدوزی شده است.<ref>. موزه و پردهبافي، ص107.</ref> | حزام، در [[کارگاه پردهبافی]] تولید میشود.<ref>. موزه و پردهبافي، ص108-109.</ref> پارچههای آن ابریشمی<ref>. موزه و پردهبافي، ص105.</ref> و سیاه بوده<ref>. http://factory.gph.gov.sa</ref> و نقوش و آیات [[قرآن]]، به خط ثلث مرکب<ref>. موزه و پردهبافي، ص107.</ref> با نخهای نقرهای زراندود گلدوزی شده است.<ref>. موزه و پردهبافي، ص107.</ref> | ||
== نوشتهها == | ==نوشتهها== | ||
کاتب نوشتهها، عبدالرحیم امین بخاری، از کاتبان دوره عبدالعزیز آل سعود (حک: 1319-1373ق) است. | کاتب نوشتهها، عبدالرحیم امین بخاری، از کاتبان دوره عبدالعزیز [[آل سعود]] (حک: 1319-1373ق) است.<ref>. کعبه و جامه آن، ص260.</ref> نوشههای روی قطعههای حزام، آیههایی از قرآن با درونمایه [[کعبه]] و [[حج]] است. آیات یاد شده که در چهار سوی کعبه با [[بسمله]] آغاز میشود، چنین است: | ||
===ضلع مقام ابراهيم=== | |||
== | * '''قطعه 1''': بسمله به همراه {{آیه|وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِيمَ مُصَلًّي | ||
}}<ref name=":0">سوره بقره (2)، آیه 125.</ref> به طول 289 سانتيمتر. | |||
* '''قطعه 2''': {{آیه|وَعَهِدْنا إِلي إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ أَنْ طَهِّرا بَيتِي لِلطَّائِفِينَ وَ الْعاكفِينَ وَ الرُّكعِ السُّجُود | |||
}}<ref name=":0" /> به طول 303 سانتيمتر. | |||
* '''قطعه 3''': {{آیه|وَإِذْ يرْفَعُ إِبْراهِيمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَيتِ وَإِسْماعِيلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّك أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيم | |||
}}<ref>سوره بقره(2)، آیه 127.</ref> به طول 314 سانتيمتر. | |||
* '''قطعه 4''': {{آیه|رَبَّنا وَاجْعَلْنا مُسْلِمَينِ لَك وَ مِنْ ذُرِّيتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَك وَ أَرِنا مَناسِكنا وَ تُبْ عَلَينا إِنَّك أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيم | |||
}}<ref>سوره بقره(2)، آیه 128.</ref> به طول 338 سانتيمتر. | |||
== | ===ضلع بين رکن حجرالاسود و رکن يمانی (شرقی)=== | ||
'''قطعه 1''': بسمله به همراه {{آیه|قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً وَما كانَ مِنَ الْمُـشْرِكين | |||
}}<ref>سوره آل عمران (3)، آیه 95.</ref> به طول 254 سانتيمتر. | |||
* [[پرده کعبه]] | '''قطعه 2''': {{آیه|إِنَّ أَوَّلَ بَيتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكةَ مُبارَكاً وَهُدي لِلْعالَمِين | ||
* [[کارگاه پردهبافی]] | }} ( به طول 267 سانتيمتر. | ||
'''قطعه 3''': {{آیه|ط | |||
}}(فِيهِ آياتٌ بَيناتٌ مَقامُ إِبْراهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً) (آل عمران/3، 97) به طول 203 سانتيمتر. | |||
'''قطعه 4''': {{آیه|ط | |||
}}(وَلِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَيتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيهِ سَبِيلاً وَمَنْ كفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِي عَنِ الْعالَمِين) (آل عمران/3، 97) به طول 303 سانتيمتر. | |||
===ضلع مستجار=== | |||
قطعه 1: بسمله به همراه {{آیه|ط | |||
}}(وَإِذْ بَوَّأْنا لِإِبْراهِيمَ مَكانَ الْبَيتِ أَنْ لا تُشْـرِك بِي شَيئاً وَطَهِّرْ بَيتِي لِلطَّائِفِينَ وَالْقائِمِينَ وَالرُّكعِ السُّجُود) (حج/22، 26) به طول 328 سانتيمتر. | |||
قطعه 2: {{آیه|ط | |||
}}(وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يأْتُوك رِجالاً وَعَلي كلِّ ضامِرٍ يأْتِينَ مِنْ كلِّ فَجٍّ عَمِيق) (حج/22، 27) به طول 243 سانتيمتر. | |||
قطعه 3: {{آیه|ط | |||
}}(لِيشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ يذْكرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيامٍ مَعْلُوماتٍ عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعامِ فَكلُوا مِنْها) (حج/22، 28) به طول 337 سانتيمتر. | |||
قطعه 4: {{آیه|ط | |||
}}(وَأَطْعِمُوا الْبائِسَ الْفَقِير ثُمَّ لْيقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيطَّوَّفُوا بِالْبَيتِ الْعَتِيق) (حج/22، 28-29) به همراه «صدق الله العظيم» به طول 304 سانتيمتر. | |||
===ضلع حجر اسماعيل=== | |||
قطعه 1: بسمله به همراه {{آیه|ط | |||
}}(الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُوماتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ فِي الْحَج) (بقره/2، 197) به طول 323 سانتيمتر. | |||
قطعه 2: {{آیه|ط | |||
}}(وَما تَفْعَلُوا مِنْ خَيرٍ يعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيرَ الزَّادِ التَّقْوی وَاتَّقُونِ يا أُولِي الْأَلْباب) (بقره/2، 197) به طول 238 سانتيمتر. | |||
قطعه 3: {{آیه|ط | |||
}}(لَيسَ عَلَيكمْ جُناحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلاً مِنْ رَبِّكمْ فَإِذا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفاتٍ فَاذْكرُوا اللَّهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرام) (بقره/2، 198) به طول 252 سانتيمتر. | |||
قطعه 4: {{آیه|ط | |||
}}(وَ اذْكرُوهُ كما هَداكمْ وَ إِنْ كنْتُمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّالِّين ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيثُ أَفاضَ النَّاسُ وَ اسْتَغْفِرُوا اللَّهَ) (بقره/2، 198-199) به طول 199 سانتيمتر.<ref>. نک: موزه و پردهبافي، ص122-137.</ref> | |||
زير حزام در چهار سوي کعبه کتيبههايي قرار دارد که در سه جهت، منقش به آيات قرآن است و در ضلع مقام ابراهيم، بزرگترين کتيبه به طول 490 سانتيمتر، به مکان ساخت و اهدا کننده پرده اشاره ميکند. افزون بر اين، بين کتيبههاي ياد شده، قطعههايي مربع شکل، موسوم به «کردشيات» و منقوش به سوره توحيد و نيز پارچهنوشتههايي با عبارات حمدله و اسماي الهي، در چهار طرف کعبه، قرار دارند.<ref>. موزه و پردهبافي، ص56، 124-137؛ کعبه و جامه آن، ص214، 264؛ ميقات حج، ش38، ص99-100، «کمربند کعبه و نوشتههاي روي آن».</ref> | |||
==پیشینه== | |||
==جستارهای وابسته== | |||
*[[پرده کعبه]] | |||
*[[کارگاه پردهبافی]] | |||
==پانویس== | ==پانویس== |