بهداشت حج: تفاوت میان نسخه‌ها

از سده بیستم میلادی و در پی پیشرفت‌های دانش پزشکی و تغییر شرایط مسافرت و [[اسکان حج|اسکان حاجیان]]، حفظ بهداشت و سلامتی در حج پیشرفت چشمگیری داشته و در دوران معاصر نیز تاسیس نهادهایی که وظیفه حفظ سلامت و بهداشت حاجیان را بر عهده دارند و فراهم آوردن شرایط بهداشتی، واکسیناسیون،‌ ساخت کشتارگاه‌های [[قربانی]] و توسعه اماکن مرتبط به مناسک حج بخشی از اقداماتی است که به کاهش خطرات حج یاری رسانده است.  

*امکانات بهداشتی [[مکه]] و [[مدینه]]، نامناسب بود. برای نمونه، تجمع فضولات چهارپایان که با کاروان وارد شهر می‌شدند،<ref>مجموعه رسائل خطی فارسی، دفتر اول، ص 36-37.</ref> نبود حمام کافی<ref name=":1">پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ج4، ص 569.</ref> و دفع نادرست زباله‌ها و فاضلاب{{یادداشت|فاضلاب منازل، به چاه‌هایی در کوچه‌ها می‌ریختند و در طول سال چند بار تخلیه می‌شدند.}}<ref>حج قبل مئه سنه، ص214-215، 155-156.</ref> برخی از گزارش‌ها درباره این دو شهر است.

*'''کمبود منابع آب در حرمین''': منبع اصلی آب مکه، از چشمه زبیده تأمین می‌شد و در مسیر راه، پیش از رسیدن به مکه، از [[عرفات]] و [[منا]] می‌گذشت و مورد استفاده حاجیان برای شستشو و غسل قرار می‌گرفت، که باعث انتقال سریع بیماری‌ها می‌شد. این مشکل، یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی مکه، در گذشته دانسته شده است.<ref>الحج قبل مئه السنه، ص 207-209.</ref>

*'''بلایای طبیعی و جنگ‌ها''': بلایای طبیعی مانند سیل<ref>نک: تحصیل المرام، ج2، ص 882؛ افاده الانام، ج2، ص 404-429.</ref> و برخی رویدادهای سیاسی، مانند جنگ‌ها و درگیری‌هایی که در [[حرمین]] روی می‌داد، از دیگر دلائل مرگ حاجیان بوده است.<ref>کامل فی التاریخ، ج8، ص 207، ج10، ص225؛ ج11، ص 106،.</ref><ref>تاریخ مکه سباعی، ج2، ص 502.</ref>

*'''ازدحام جمعیت''': یکی از مهم‌ترین دلائل مرگ و میر حاجیان، ازدحام جمعیت بوده است. شمار زیاد حاجیان در مکه، بویژه هنگام برخی از [[مناسک حج]]، مانند [[طواف]] و [[رمی جمرات]]، بارها باعث کشته شدن تعداد زیادی از حاجیان شده است.<ref>اتحاف الوری، ج2، ص 505، 554، ج3، ص33، 37، 109؛ تحصیل المرام، ج2، ص 834.</ref>

===حاجیان ایرانی===

معاینات اولیه، تلقین واکسن و آموزش‌های بهداشتی، پیش از سفر انجام می‌شود. تزریق واکسن مننژیت، برای همه زائران اجباری است و دیگر واکسن‌ها، با نظر پزشک کاروان تزریق می‌شود.<ref>راهنمای سلامت زائران، ص 7-8.</ref> [[اسکان در حج]]، که بخشی از آن رسیدگی به وضعیت بهداشتی هتل‌ها است،<ref>کتاب خلاصه مقالات نخستین همایش بین‌المللی پزشکی حج و زیارت، ص 95.</ref> از اقدامات [[سازمان حج]] جمهوری اسلامی ایران است. از سال ۱۳۸۱ش. غذای حاجیان ایرانی به صورت متمرکز آماده می‌شود که تأثیر زیادی در بهداشت حاجیان ایرانی دارد. در این روش، غذا در آشپزخانه‌های بزرگ مرکزی به شکل بهداشتی آماده شده و میان زائران ایرانی در اقامت‌گاه‌های مکه و مدینه پخش می‌شود.<ref>با کاروان صفا در سال 82، ص 242-243؛ حج 29، ص370؛ کتاب خلاصه مقالات نخستین همایش بین‌المللی پزشکی حج و زیارت، ص 68.</ref>