سعی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سعی''' یکی از اعمال [[عمره مفرده]] و [[حج|عمره تمتع]] و به معنای هفت بار پیمودن فاصلهٔ میان دو کوه [[صفا و مروه]] در [[مکه]] است. این عمل پس از [[نماز طواف]] و پیش از [[تقصیر]] انجام می‌شود. سعی از صفا آغاز شده و به مروه پایان می‌یابد. پیش از آغاز سعی، نوشیدن از آب [[زمزم]] و خواندن دعاهایی خاص مستحب است. یکی از مستحبات سعی، [[هروله]] در بخشی خاص از مسیر است.

سعی یکی از [[اعمال عمره مفرده]] و عمره [[اعمال حج تمتع|تمتع]] است و به معنای هفت بار پیمودن فاصلهٔ میان دو کوه [[صفا و مروه]] است. بنابر نظر فقیهان امامیه<ref>. المبسوط فی فقه الإمامیة؛ ج1، ص 307؛ شرائع الإسلام، ج1، ص179؛ منتهی المطلب، ج10، ص 414، 418، 427.</ref> و بیشتر فقیهان اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص 76-77؛ أحکام القرآن، ج‏1، ص118؛ المبسوط، سرخسی، ج4، ص45.</ref>سعی، یکی از واجبات حج و عمره<ref>. الخلاف، ج2، ص328-330؛ منتهی المطلب، ج10، ص427؛ أحکام القرآن، ج‏1، ص118</ref> است و به نظر فقیهان امامیه<ref>. المبسوط فی الفقه الاسلامی، ج1، ص307-308؛ الخلاف، ج2، ص 328؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص136.</ref>این عمل از [[ارکان حج]] و [[ارکان عمره|عمره]] است.

به نظر فقهای امامیه به تاخیر انداختن سعی بعد از طواف و نماز آن، برای رفع خستگی یا کاهش گرمی هوا، جایز است؛<ref>. ر.ک: تذکرة الفقهاء، ج8، ص141؛ المعتمد فی شرح المناسک، ج5، ص81؛ مناسک حج(امام خمینی)، ص160.</ref> گرچه به نظر برخی، احتیاط در عدم تاخیر است<ref>. مناسک حج (امام خمینی)، ص160.</ref>و بنابر احتیاط واجب این عمل نباید بدون ضرورت تا شب به تاخیر بیافتد.<ref>. مناسک حج (وحید خراسانی)، ص176.</ref>همچنین مشهور فقیهان امامیه برآنند که حج گزار نباید بدون ضرورت سعی را تا روز بعد به تاخیر اندازد.<ref>. منتهی المطلب، ج10، ص 424؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص141؛ مستند الشیعه، ج12، ص189.</ref>

در تعداد واجبات سعی و موارد آن میان فقیهان اختلاف نظر وجود دارد: برخی واجبات سعی را سه مورد (شروع از صفا، ختم به مروه و هفت شوط)<ref>. الجمل و العقود، ص141؛ المهذب، ج1، ص239.</ref> ذکر کرده‌اند؛ عده‌ای با افزودن نیت، آنها را چهار مورد<ref>.  شرائع الإسلام، ج1، ص204؛ مدارک الاحکام، ج8، ص205-206؛ الحدائق الناضرة، ج16، ص265.</ref>دانسته‌اند.  

در سعی نیت واجب است<ref>. تذکرة الفقهاء، ج8، ص132؛ شرائع الإسلام، ج1، ص204؛ الروضة البهیة، ج2، ص 263.</ref>و اخلال در آن چه عمدی و چه سهوی، سعی را باطل می‌کند.<ref>. تذکرة الفقهاء، ج8، ص 132؛ منتهی المطلب، ج10، ص406.</ref>

حج گزار در حال سعی، وقتی که از صفا به مروه می‌رود باید رو به مروه باشد و نیز وقتی به‌طرف صفا برمی‌گردد باید رو به صفا باشد پس اگر عقب عقب حرکت کند یا با پهلو به طرف صفا یا مروه حرکت کند، سعی او باطل است؛<ref>. مدارک الأحکام، ج8، ص207؛ مستند الشیعة، ج12، ص170؛ الحدائق الناضرة، ج16، ص 268.</ref>

گروهی از فقیهان امامیه<ref>. تذکرة الفقهاء، ج8، ص141؛ الدروس الشرعیه، ج1، ص411؛ مستند الشیعة، ج12، ص 185.</ref> قائل به عدم وجوب [[موالات]] شده اند.<ref>. مستند الشیعة، ج12، ص185؛ ر.ک: المعتمد فی شرح المناسک، ج5، ص64 ،66.</ref> در مقابل، برخی دیگر<ref>. الدروس الشرعیه، ج1، ص411؛ التهذیب فی مناسک الحج و العمره، ج3، ص88؛ مناسک حج (محشی)؛ ص336.</ref>بنابر احتیاط قائل به لزوم آن شده اند.<ref>. المعتمد فی شرح المناسک، ج5، ص64-66؛ التهذیب فی مناسک الحج و العمره، ج3، ص88؛ مناسک حج (محشی)، ص336.</ref>

همچنین فقیهان امامیه قطع سعی برای اقامه نماز<ref>. المبسوط فی فقه الإمامیة، ج1، ص362؛ مجمع الفائدة، ج7، ص169-170؛ المجموع، ج8، ص 65-78.</ref> و قضای حاجت را جایز شمرده اند.<ref>. المبسوط فی فقه الإمامیة، ج1، ص362؛ مسالک الأفهام(شهید الثانی)، ج2، ص358-363؛ المجموع، ج8، ص65.</ref>