←زندگی نویسنده
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)') |
|||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
}} | }} | ||
''' | '''التاریخُ القَویم لمکة و بیت‌الله الکریم''' کتابی در تاریخ محلی [[مکه]]، تألیف [[محمدطاهر کردی|محمدطاهر کردی مکی]] (۱۳۲۱–۱۴۰۰ق) است. | ||
التاریخ القویم، کتاب دائرةالمعارف گونه‌ای به [[زبان عربی]] در تاریخ مکه، مسجدالحرام و کعبه تا عصر حاضر است. کردی کوشیده با نگاه به منابع مکه‌شناسی گذشته و سفرنامه‌های [[مکه]]، به گونه‌ای جامع به تاریخ این شهر و مکان‌های مقدس آن بپردازد. | |||
این کتاب دوبار چاپ شده است که چاپ اول آن به سال ۱۳۸۵ق به دست نویسنده، و چاپ دوم آن هم در سال ۲۰۰۰م. انجام شده است. | |||
این کتاب دوبار چاپ شده است که چاپ اول آن به سال ۱۳۸۵ق | |||
== درباره نگارش کتاب == | == درباره نگارش کتاب == | ||
کردی از [[ماه شعبان|شعبان]] ۱۳۷۵ق | کردی از [[ماه شعبان|شعبان]] ۱۳۷۵ق در ۵۴ سالگی به‌اندیشه گردآوری کتابی فراگیر در زمینه تاریخ مکه افتاد.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، مقدمه مؤلف، ص44.</ref> گستردگی تتبع و تحقیق وی در موضوعات مختلف، موجب بهره‌گیری از منابع و علوم متعدد از جمله کتاب‌های تفسیر، حدیث، تاریخ و ادبیات<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، مقدمه مؤلف، ج1، ص45.</ref> در تألیف این کتاب گشت. نیز عضویت و حضور او در بسیاری از تعمیرات و تحولات اخیر در مسجدالحرام، زمینه گزارش‌های فراوان را در این کتاب فراهم آورد. | ||
وی اهتمام ویژه‌ای به گردآوری آگاهی‌های مرتبط با مکه دارد تا آن‌جا که مدعی است کتابش جامع همه مسائل مرتبط با این شهر از عهد [[حضرت ابراهیم(ع)]] تا هنگام تألیف این کتاب است و همانند آن تاکنون نگاشته نشده است.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، مقدمه چاپ اول، ص9.</ref> البته به دلیل آن‌که گرفتار بدگویی از گذشتگان نشود، از بیان تاریخ جنگ‌های مکه خودداری می‌نماید.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج1، ص46.</ref> | وی اهتمام ویژه‌ای به گردآوری آگاهی‌های مرتبط با مکه دارد تا آن‌جا که مدعی است کتابش جامع همه مسائل مرتبط با این شهر از عهد [[حضرت ابراهیم(ع)]] تا هنگام تألیف این کتاب است و همانند آن تاکنون نگاشته نشده است.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، مقدمه چاپ اول، ص9.</ref> البته به دلیل آن‌که گرفتار بدگویی از گذشتگان نشود، از بیان تاریخ جنگ‌های مکه خودداری می‌نماید.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج1، ص46.</ref> | ||
| خط ۷۳: | خط ۴۵: | ||
[[پرونده:صفحه‌ای از کتاب تاریخ القویم.jpg|250px|بندانگشتی|نمونه‌ای از خط نویسنده در صفحات آغازین کتاب]] | [[پرونده:صفحه‌ای از کتاب تاریخ القویم.jpg|250px|بندانگشتی|نمونه‌ای از خط نویسنده در صفحات آغازین کتاب]] | ||
کتاب التاریخ القویم در شش فصل با محورهای تاریخ مکه قدیم، مکه در روزگار نبوی و [[اسلام]]، کعبه و مباحث مربوط به آن، [[حج]] و [[عمره]]، مشاغل و مناصب مسجدالحرام و اجزاء آن، و معرفی مکان‌های [[شهر مکه]] تقسیم شده است. همچنین زندگی‌نامه دانشمندان مکه و تاریخ‌نگاران آن، فهرستی کامل از امیران مکه پیش و پس از اسلام تا عصر حاضر<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج5، ص492-517.</ref> فهرست امیران حج در سنین گوناگون<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج4، ص273-288.</ref> فهرستی از امیران و خلفایی که حج گزارده‌اند<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج4، ص288-290.</ref> مناسک و سنن حج طبق مذهب شافعی<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج4، ص92-93.</ref> و جداول و تصاویر و نقشه‌های مختلف، از دیگر مطالب این کتاب است. | |||
کردی در آغاز کتاب، منابع مهم تاریخ مکه را همراه زندگی‌نامه نویسندگان آن‌ها معرفی کرده است.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج1، ص54-63.</ref> کردی به فراخور سخن، برخی از دیگر رساله‌های خود از جمله رساله [[دعای عرفه]]<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج4، ص97-101.</ref> را نیز در کتاب گنجانده یا بخش‌هایی از دیگر آثار خود را در میان مباحث گزارش نموده و از باب تبرک، به مساجد سه‌گانه، به مباحث مدینه‌شناسی<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج6، ص341-373.</ref> و نیز فضیلت و جایگاه [[مسجدالاقصی]] نیز اشاره کرده است.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج6، ص373-384.</ref> | |||
وی تغییرات صورت گرفته در مقام ابراهیم و ایجاد قاب و محفظه‌ای شیشه‌ای را یاد می‌کند و مراحل انجام این کار را به تفصیل وصف می‌نماید.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج3، ص362-378.</ref> نیز درباره تعمیر حجرالاسود و قراردادن دیگر بار آن در دیوار کعبه، دیده‌های خود را به درازدامنی بیان می‌نماید، بدین شرح که حجرالاسود نخست چهار تکه بوده؛ ولی هنگام تعویض قاب نقره‌ای آن به دست مؤلف، در هشت تکه ملاحظه گشته و شکاف بین آن‌ها با موادی از جمله موم و برخی مواد معطر پر شده است. او یکی از علل سیاه‌شدن حجر را فراوانی عطری دانسته که به آن زده می‌شود.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج3، ص228، 236-237.</ref> افزون بر این، کردی از ناظران تعمیر سقف کعبه و استحکام بخشیدن به دیوارهای آن بوده و همه مراحل این طرح را بر پایه دیده‌های خویش گزارش کرده است.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج3، ص383-420.</ref> | وی تغییرات صورت گرفته در مقام ابراهیم و ایجاد قاب و محفظه‌ای شیشه‌ای را یاد می‌کند و مراحل انجام این کار را به تفصیل وصف می‌نماید.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج3، ص362-378.</ref> نیز درباره تعمیر حجرالاسود و قراردادن دیگر بار آن در دیوار کعبه، دیده‌های خود را به درازدامنی بیان می‌نماید، بدین شرح که حجرالاسود نخست چهار تکه بوده؛ ولی هنگام تعویض قاب نقره‌ای آن به دست مؤلف، در هشت تکه ملاحظه گشته و شکاف بین آن‌ها با موادی از جمله موم و برخی مواد معطر پر شده است. او یکی از علل سیاه‌شدن حجر را فراوانی عطری دانسته که به آن زده می‌شود.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج3، ص228، 236-237.</ref> افزون بر این، کردی از ناظران تعمیر سقف کعبه و استحکام بخشیدن به دیوارهای آن بوده و همه مراحل این طرح را بر پایه دیده‌های خویش گزارش کرده است.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج3، ص383-420.</ref> | ||
کردی در این اثر، برخی پیشنهادها و طرح‌ها را درباره مکه یا حج ارائه کرده است. از جمله در بحث احکام و مناسک حج، پیشنهاد نموده تا هیئتی از دانشمندان مذاهب چهارگانه برای آسان ساختن کار حاجیان، کتابی در مناسک حج به صورت قابل فهم برای همگان بنگارند تا تشویش حاجیان کم گردد.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج4، ص105-106.</ref> پیشنهاد دیگر وی، ایجاد دفتری ویژه برای امیران، بزرگان، دانشمندان و مشاهیر هر کشور است تا تصویر و زندگی‌نامه و امضای آن‌ها در آن ثبت شود.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج5، ص254؛ نیز نک: ج5، ص323.</ref> | کردی در این اثر، برخی پیشنهادها و طرح‌ها را درباره مکه یا حج ارائه کرده است. از جمله در بحث احکام و مناسک حج، پیشنهاد نموده تا هیئتی از دانشمندان مذاهب چهارگانه برای آسان ساختن کار حاجیان، کتابی در مناسک حج به صورت قابل فهم برای همگان بنگارند تا تشویش حاجیان کم گردد.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج4، ص105-106.</ref> پیشنهاد دیگر وی، ایجاد دفتری ویژه برای امیران، بزرگان، دانشمندان و مشاهیر هر کشور است تا تصویر و زندگی‌نامه و امضای آن‌ها در آن ثبت شود.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج5، ص254؛ نیز نک: ج5، ص323.</ref> | ||
== زندگی نویسنده == | |||
{{اصلی|محمدطاهر کردی}} | |||
[[پرونده:تصویر محمد طاهر کردی.jpg|250px|بندانگشتی|محمد طاهر کردی]] | |||
عبدالرحمن محمدطاهر بن عبدالقادر بن محمود کُردی(۱۳۲۱-۱۴۰۰ق)<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج1، ص25.</ref> تاریخ‌نگار و خوشنویسِ [[شافعی]] مذهب اهل مکه بود.<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج1، ص26.</ref> | |||
وی علاوه بر نگارش کتاب‌های مرتبط با تاریخ‌نگاری مکه به فعالیت‌های دیگری نیز اشتغال داشت؛ مانند عضویت در هیئت اجرائی گسترش و بازسازی [[مسجدالحرام]]<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج1، ص28.</ref> و رئیس بخش تألیف و آثار تاریخی این هیئت و نیز عضویت در هیئت نظارت بر تعمیر سقف [[کعبه]]<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج1، ص17.</ref> و تعویض قاب نقره‌ای [[حجرالاسود]].<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج3، ص297.</ref> | |||
برخی تألیفات کردی عبارتند از: | |||
[[مصحف مکة المکرمه]]،<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج1، ص36.</ref> [[ارشاد الزمرة لمناسک الحج و العمره]] (درباره [[مناسک حج]])<ref>التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ج4، ص80.</ref> و تبرک الصحابة بآثار الرسول (با موضوع مشروعیت تبرک به آثار باقی مانده از پیامیر(ص) و سابقه این کار نزد صحابه).<ref>نگاه کنید به: تبرک الصحابه بآثار رسول الله صلی الله علیه و بیان فضله.</ref> | |||
== چاپ‌ها == | == چاپ‌ها == | ||
| خط ۹۶: | خط ۷۶: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
{{دانشنامه | {{دانشنامه | ||
| آدرس = http:// | | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/7541 | ||
| عنوان = التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم | | عنوان = التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم | ||
| نویسنده = اباذر جعفری | | نویسنده = اباذر جعفری | ||