آیه ۹۶ سوره آلعمران: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
«بکّه» در لغت به معنای تجمع و ازدحام است.<ref>اساس البلاغه، ذیل واژه بکّ.</ref> طبرسی، مفسّر شیعه، بکّه را همان [[مکه|مکّه]] دانسته که میم آن تبدیل به باء شده است.<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۴۷۷.</ref> | «بکّه» در لغت به معنای تجمع و ازدحام است.<ref>اساس البلاغه، ذیل واژه بکّ.</ref> طبرسی، مفسّر شیعه، بکّه را همان [[مکه|مکّه]] دانسته که میم آن تبدیل به باء شده است.<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۴۷۷.</ref> | ||
بر اساس روایتی، [[امام علی (ع)]] مکه را «اطراف [[حرم مکی|حرم]]» و بکه را «محل [[خانه خدا]]» دانسته است. او علت نامگذاری بکه را این دانسته که خانه خدا چشمان سرکشان و گناهکاران را گریان میکند. (بکّت رقاب الجبارین و اعناق المذنبین)<ref name=":1">بحار الانوار، ج۵۴، ص۲۳۱.</ref> | بر اساس روایتی، [[امام علی(ع)]] مکه را «اطراف [[حرم مکی|حرم]]» و بکه را «محل [[خانه خدا]]» دانسته است. او علت نامگذاری بکه را این دانسته که خانه خدا چشمان سرکشان و گناهکاران را گریان میکند. (بکّت رقاب الجبارین و اعناق المذنبین)<ref name=":1">بحار الانوار، ج۵۴، ص۲۳۱.</ref> | ||
واژه «مبارک» از رشه برک به دو معنای «نمو و زیادت»، و «ثبوت و قوام» است.<ref>صحاح اللغه، ذیل واژه برک؛ المصباح المنیر، ذیل واژه برک.</ref> راغب اصفهانی، لغتشناس قرآنی، برکت را به معنای خیر الهی در چیزی دانسته است.<ref>مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه برک.</ref> | واژه «مبارک» از رشه برک به دو معنای «نمو و زیادت»، و «ثبوت و قوام» است.<ref>صحاح اللغه، ذیل واژه برک؛ المصباح المنیر، ذیل واژه برک.</ref> راغب اصفهانی، لغتشناس قرآنی، برکت را به معنای خیر الهی در چیزی دانسته است.<ref>مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه برک.</ref> | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
در این آیه، [[کعبه]] نخستین خانه دانسته شده است. برخی مراد از آن را این دانستهاند که محل کعبه اولین نقطه روی زمین است که از میان آب آشکار شده است؛ بنابراین، این آیه اشاره به دحو الارض دارد.<ref name=":0">مجمع البیان، ج١، ص۴٧٧.</ref> | در این آیه، [[کعبه]] نخستین خانه دانسته شده است. برخی مراد از آن را این دانستهاند که محل کعبه اولین نقطه روی زمین است که از میان آب آشکار شده است؛ بنابراین، این آیه اشاره به دحو الارض دارد.<ref name=":0">مجمع البیان، ج١، ص۴٧٧.</ref> | ||
احتمال دیگری که داده شده این است که کعبه، نخستین خانه عمومی است که برای هدایت مردم روی زمین ساخته شده است. در روایتی از [[امام علی (ع)]] نیز گفته شده پیش از کعبه خانههای زیادی بوده؛ ولی این خانه، نخستین خانهای بود که مایه هدایت برای همه مردم قرار داده شد.<ref name=":0"/> به نظر [[شیخ طوسی]]، محدث و مفسر شیعه نیز، کعبه نخستین خانهای بود که برای عبادت ساخته شد.<ref>تفسیر تبیان، ج٢، ص۵٣۵.</ref> [[سید محمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]]، دیگر مفسر شیعه نیز، این قول را پذیرفته است.<ref>تفسیر المیزان، ج٧، ص٢١٧.</ref> | احتمال دیگری که داده شده این است که کعبه، نخستین خانه عمومی است که برای هدایت مردم روی زمین ساخته شده است. در روایتی از [[امام علی(ع)]] نیز گفته شده پیش از کعبه خانههای زیادی بوده؛ ولی این خانه، نخستین خانهای بود که مایه هدایت برای همه مردم قرار داده شد.<ref name=":0"/> به نظر [[شیخ طوسی]]، محدث و مفسر شیعه نیز، کعبه نخستین خانهای بود که برای عبادت ساخته شد.<ref>تفسیر تبیان، ج٢، ص۵٣۵.</ref> [[سید محمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]]، دیگر مفسر شیعه نیز، این قول را پذیرفته است.<ref>تفسیر المیزان، ج٧، ص٢١٧.</ref> | ||
برخی دیگر از مفسران، اول بودن را از نظر شرافت و فضلیت دانسته و برای آن فضایلی مانند دارا بودن مقامات و آیات بینات، آمدن مردم به سوی آن، اعجاز حفظ از تخریب در هجوم [[ابرهه]] و [[امنیت حرم|امنیت]] آن ذکر کردهاند.<ref>تفسیر کبیر، ج٨، ص١۵۵.</ref> | برخی دیگر از مفسران، اول بودن را از نظر شرافت و فضلیت دانسته و برای آن فضایلی مانند دارا بودن مقامات و آیات بینات، آمدن مردم به سوی آن، اعجاز حفظ از تخریب در هجوم [[ابرهه]] و [[امنیت حرم|امنیت]] آن ذکر کردهاند.<ref>تفسیر کبیر، ج٨، ص١۵۵.</ref> | ||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
* '''سعادت دنیایی و آخرتی''': در روایات، بهشتی شدن، بخشیده شدن همه گناهان<ref>الحج و العمره، ص١۶٣، به نقل از مکارم الاخلاق.</ref> و فقیر نشدن از آثار [[حج]] شمرده شده است.<ref>خصال، ص١١٧.</ref> | * '''سعادت دنیایی و آخرتی''': در روایات، بهشتی شدن، بخشیده شدن همه گناهان<ref>الحج و العمره، ص١۶٣، به نقل از مکارم الاخلاق.</ref> و فقیر نشدن از آثار [[حج]] شمرده شده است.<ref>خصال، ص١١٧.</ref> | ||
* '''امنیت''': در [[امنیت حرم|امان]] بودن انسانها و حیوانات، یکی از مصداقهای مبارک بودن خانه خدا دانسته شده است.<ref>تفسیر تبیان، ج٢، ص۵٣۶.</ref> | * '''امنیت''': در [[امنیت حرم|امان]] بودن انسانها و حیوانات، یکی از مصداقهای مبارک بودن خانه خدا دانسته شده است.<ref>تفسیر تبیان، ج٢، ص۵٣۶.</ref> | ||
* '''نعمت''': برخی، مبارک را به نعمتها مادی در اطراف خانه خدا تفسیر کردهاند، چراکه برکات الهی پس از استجابت دعاهای [[حضرت ابراهیم (ع)]]،<ref>حجر: ٣٧.</ref> از هر سو به سمت آن سرازیر شد.<ref>تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، ج۴، ص٧.</ref> علامه طباطبایی، مفسر شیعه نیز، تقابل دو وصف «مبارک» و «هدی للعالمین» را شاهدی بر این دانسته که مراد از مبارک، رزق و رفاه دنیایی است.<ref>المیزان، ج٣، ٣۵٠.</ref> | * '''نعمت''': برخی، مبارک را به نعمتها مادی در اطراف خانه خدا تفسیر کردهاند، چراکه برکات الهی پس از استجابت دعاهای [[حضرت ابراهیم(ع)]]،<ref>حجر: ٣٧.</ref> از هر سو به سمت آن سرازیر شد.<ref>تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، ج۴، ص٧.</ref> علامه طباطبایی، مفسر شیعه نیز، تقابل دو وصف «مبارک» و «هدی للعالمین» را شاهدی بر این دانسته که مراد از مبارک، رزق و رفاه دنیایی است.<ref>المیزان، ج٣، ٣۵٠.</ref> | ||
* '''دوام و بقاء''': واژه «برکت» به معنای زیادت و قوام است، از این رو، یکی از مصداقهای مبارک بودن کعبه، این دانسته شده که در طول زمان دائم و ثابت است.<ref>تفسیر کبیر، ج٨، ص١۵٨.</ref> | * '''دوام و بقاء''': واژه «برکت» به معنای زیادت و قوام است، از این رو، یکی از مصداقهای مبارک بودن کعبه، این دانسته شده که در طول زمان دائم و ثابت است.<ref>تفسیر کبیر، ج٨، ص١۵٨.</ref> | ||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
در تعبیر {{آیه|هُدیً لِلْعٰالَمِین}} هدایتگریِ کعبه شامل جهانیان دانسته شده است. این عبارت را از دو جهت فراگیر دانستهاند؛ یکی اینکه هدایت، مطلق آورده شده و شامل هر گونه هدایتی میشود، و دیگر اینکه عالمیان را دربرمیگیرد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۲۸.</ref> | در تعبیر {{آیه|هُدیً لِلْعٰالَمِین}} هدایتگریِ کعبه شامل جهانیان دانسته شده است. این عبارت را از دو جهت فراگیر دانستهاند؛ یکی اینکه هدایت، مطلق آورده شده و شامل هر گونه هدایتی میشود، و دیگر اینکه عالمیان را دربرمیگیرد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۲۸.</ref> | ||
به نظر برخی مفسران، کعبه حتی برای بتپرستان مایه هدایت بود؛ زیرا آنان به عنوان آیین حضرت ابراهیم (ع)، اگرچه آمیخته به خرافات، حج را انجام میدادند و این توجه ناقص، باعث میشد بهطور موقت از برخی گناهان دست بردارند.<ref>تفسیر نمونه، ج٣، ص١۴.</ref> | به نظر برخی مفسران، کعبه حتی برای بتپرستان مایه هدایت بود؛ زیرا آنان به عنوان آیین حضرت ابراهیم(ع)، اگرچه آمیخته به خرافات، حج را انجام میدادند و این توجه ناقص، باعث میشد بهطور موقت از برخی گناهان دست بردارند.<ref>تفسیر نمونه، ج٣، ص١۴.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
* '''المیزان فی تفسیر القرآن'''، سید محمدحسین طباطبایی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. | * '''المیزان فی تفسیر القرآن'''، سید محمدحسین طباطبایی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[Category:آیه های مربوط به حج]] | |||
[[رده:آیه های مربوط به حج]] | [[رده:آیه های مربوط به حج]] |