پرش به محتوا

تقیه مداراتی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۰۹۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ دسامبر ۲۰۲۰
خط ۵۴: خط ۵۴:


این روایات به دو مضمون وارد شده؛ در بعضی ترغیب به شرکت در نماز جماعت اهل سنت است و برای آن اجر و ثواب‌­های بسیار بیان گردیده؛<ref>حرّ عاملی، 1409 ق، ج8 ، ص229-۳۰۱ و 368؛ ابن بابویه، 1414 ق، ص109؛ خویی، 1408 ق، ج5، ص318؛ </ref> در برخی دیگر، با فرض اینکه شخص نمازش را قبلاً خوانده به شرکت در نماز جماعت عامه ترغیب شده است.<ref>حرّ عاملی، 1409 ق، ج8 ، ص۳۰۲ و ۳۰۴</ref>
این روایات به دو مضمون وارد شده؛ در بعضی ترغیب به شرکت در نماز جماعت اهل سنت است و برای آن اجر و ثواب‌­های بسیار بیان گردیده؛<ref>حرّ عاملی، 1409 ق، ج8 ، ص229-۳۰۱ و 368؛ ابن بابویه، 1414 ق، ص109؛ خویی، 1408 ق، ج5، ص318؛ </ref> در برخی دیگر، با فرض اینکه شخص نمازش را قبلاً خوانده به شرکت در نماز جماعت عامه ترغیب شده است.<ref>حرّ عاملی، 1409 ق، ج8 ، ص۳۰۲ و ۳۰۴</ref>
== نتیجه ==
در این پژوهش، به اثبات این مهم پرداختیم که تقیه مداراتی مانند تقیه خوفی از اهمیت به سزایی برخوردار است و شایسته است بیشتر مورد توجه فقها قرار بگیرد.‌ در ابتدا سیره پیشوایان معصوم: در عمل به‌ این تقیه تبیین شد و گذشت که پیشوایان معصوم همراه خلفا یا امام جماعت عامه نماز می‌خواندند و همچنین در مراسم حج و وقوف در عرفات و مشعر از عامه متابعت می‌کرده‌اند و روشن است که اقتدا در نماز و همراهی در حج همیشه از روی خوف نبوده بلکه گاهی به جهت تقیه مداراتی و حفظ و ایجاد وحدت و انسجام بین مسلمین بوده است.
سپس سنت گفتاری و روایات پیشوایان معصوم در باب این تقیه تبیین شد و آنچه در این روایات نسبت به آن سفارش و تشویق شده عبارت است از: جلب محبت و معاشرت با عامه، مخالطه، نشست و برخاست و همراهی با آنها، شرکت و حضور در اجتماعات آنها از قبیل: نماز جماعت، تشییع جنازه، عیادت مریض، ادای امانت و حضور در محاکم قضایی با شهادت دادن به نفع یا ضرر آنها...
نتیجه حضور شیعیان در اجتماعات عامه ‌این است که شیعیان از آنها که اکثریت را تشکیل می‌دادند تمییز و تشخیص داده نشوند و از طرفی بین مسلمانان اتحاد و یکپارچگی حکمفرما باشد، اما در بین واجبات عبادی بر نماز که مهمترین رکن دین است و در آشکارا اقامه می‌شود و مسلمانان در طول شبانه روز انجام می‌دهند ترغیب و تشویق بیشتری شده است و اجر و ثوابی همچون نماز با پیامبرخدا(ص) برای آن شمرده شده است و می‌توان گفت مهمترین مصداق تقیه مداراتی نماز جماعت با عامه است. از مجموع این روایات، اهمیت تقیه مداراتی کشف می‌شود و لازم است این تقیه مانند تقیه خوفی بیشتر مورد توجه علما قرار گرفته و زوایای مختلف آن بررسی شود.
مباحثی­که در این تقیه مجال دارد و در کتب بعضی از فقهای متأخر؛ مانند امام خمینی<ref>1420ق، ص7، 48،70 ؛ بی تا، صص539 ، 552</ref> و آیت‌الله خویی<ref>1408ق، ج5، صص319 ـ 315</ref> مورد اشاره قرار گرفته است:
1. حکم تکلیفی تقیه مداراتی؛ مشروعیت و استحباب این تقیه مسلم است اما آیا به حد وجوب نیز می‌رسد؟
2. حکم وضعی تقیه مداراتی و اجزا یا عدم اجزای عمل مقرون به ‌این تقیه،
3. آیا عمل به تقیه مداراتی مشروط به عدم مندوحه و نداشتن راه گریز است یا مطلق است و در فرض داشتن مندوحه هم این تقیه مشروعیت دارد؟
4. محدوده عمل به تقیه مداراتی در ناحیه متقی منه<ref>شخص یا اشخاصی که از آنها تقیه می‌شود</ref> چه مقدار است؟ آیا اختصاص به اهل سنت دارد؟
5. محدوده ‌این تقیه در ناحیه متقی فیه<ref>امری که در آن تقیه می‌شود</ref> چه مقدار است؟ آیا اختصاص به مصادیقی دارد که در روایات آمده است یا هر عبادت دسته جمعی در شرایطی که مصلحت وحدت را به دنبال داشته باشد، می‌تواند مصداق این تقیه باشد.


==پانویس==
==پانویس==
۱۵٬۶۱۴

ویرایش