Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۹۰۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
}} | }} | ||
=== | === غنیمت چیست؟ === | ||
بر اساس نظر اهل سنت و با استناد به واژه «غنتم» در آیه مزبور، خمس در اصل تنها به غنیمت جنگی تعلق می‌گیرد. اما بر اساس دیدگاه شیعه واژه «غنتم» شامل هر درآمد و منفعت مالی می‌شود. <ref>ص49</ref> | بر اساس نظر اهل سنت و با استناد به واژه «غنتم» در آیه مزبور، خمس در اصل تنها به غنیمت جنگی تعلق می‌گیرد. اما بر اساس دیدگاه شیعه واژه «غنتم» شامل هر درآمد و منفعت مالی می‌شود. <ref>ص49</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
بر اساس پاسخ سوم که نویسنده از آن دفاع می‌کند، با اینکه اصل حکم خمس شامل کلیه منافع مادی از جمله اضافه درآمدها می‌شده است اما پیامبر بنابر مصالح و موانعی تنها بخشی از حکم خمس را ابلاغ و اجرا کردند و بر برخی از درآمدها از جمله غنیمت جنگی و معادن و گنج و ... خمس دریافت کردند. <ref>ص89</ref> | بر اساس پاسخ سوم که نویسنده از آن دفاع می‌کند، با اینکه اصل حکم خمس شامل کلیه منافع مادی از جمله اضافه درآمدها می‌شده است اما پیامبر بنابر مصالح و موانعی تنها بخشی از حکم خمس را ابلاغ و اجرا کردند و بر برخی از درآمدها از جمله غنیمت جنگی و معادن و گنج و ... خمس دریافت کردند. <ref>ص89</ref> | ||
=== ابلاغ کامل حکم خمس به عصر امامان موکول شد === | |||
بدین‌ترتیب ابلاغ کامل حکم خمس که شامل همه منافع مادی از جمله اضافه درآمدها می‌شد به عصر امامان موکول شد. نویسنده تاکید می‌کند که ابلاغ وجوب خمس اضافه بر درآمدها در دوره امامان(ع) به معنای تشریع و قانون‌گذاری جدید نیست بلکه این کار تعیین مصداقی دیگر از قانونی کلی است که در زمان رسول الله و به نص قرآن ابلاغ شده بود. | بدین‌ترتیب ابلاغ کامل حکم خمس که شامل همه منافع مادی از جمله اضافه درآمدها می‌شد به عصر امامان موکول شد. نویسنده تاکید می‌کند که ابلاغ وجوب خمس اضافه بر درآمدها در دوره امامان(ع) به معنای تشریع و قانون‌گذاری جدید نیست بلکه این کار تعیین مصداقی دیگر از قانونی کلی است که در زمان رسول الله و به نص قرآن ابلاغ شده بود. | ||
== | == خمس در عصر امامان == | ||
در عصر امام علی(ع) تا امام باقر(ع) نیز امکان اعلام و پیگیری سهم اهل بیت از خمس درآمدها پیش نیامد. نویسنده با بررسی شرایط دوران هر یک از امامان، تاریخچه‌ای از طرح تدریجی مسئله خمس در روایات امام پنجم تا امام دوازدهم ارائه کرده است. در این دوران ضمن اینکه در روایات امامان شیعه بر لزوم پرداخت خمس تاکید شد، حکم خمس بر مازاد درآمدها هم ابلاغ شد و تشکیلات مالی زیر نظر امامان ایجاد شد. | در عصر امام علی(ع) تا امام باقر(ع) نیز امکان اعلام و پیگیری سهم اهل بیت از خمس درآمدها پیش نیامد. نویسنده با بررسی شرایط دوران هر یک از امامان، تاریخچه‌ای از طرح تدریجی مسئله خمس در روایات امام پنجم تا امام دوازدهم ارائه کرده است. در این دوران ضمن اینکه در روایات امامان شیعه بر لزوم پرداخت خمس تاکید شد، حکم خمس بر مازاد درآمدها هم ابلاغ شد و تشکیلات مالی زیر نظر امامان ایجاد شد. | ||
نویسنده در این فصل تلاش کرده، تاکید بر خمس در روایات امامان و ابلاغ حکم خمس بر مازاد درآمدها را | === پنج مرحله ابلاغ و اجرای خمس === | ||
نویسنده در این فصل تلاش کرده، تاکید بر خمس در روایات امامان و ابلاغ حکم خمس بر مازاد درآمدها را در پرتو روند کلی تاریخ تشیع در عصر امامان مطالعه کند. | |||
وی برای تاریخ حکم خمس از عصر امامان به بعد پنج مرحله در نظر گرفته و هر مرحله را شرح و تبیین کرده است.<ref>خمس در بستر تاریخ، 345-346</ref> | |||
مرحله اول: بیان حداقلی درباره خمس در عصر امام علی(ع) تا امام سجاد(ع) | |||
مرحله دوم: تاکید بر احیای حق اهل بیت و خمس حداکثری در بیانات امام باقر(ع) تا امام رضا(ع) | |||
مرحله سوم: نهادیه شدن و تعدیل قانون خمس از دوران امام رضا(ع) تا غیبت امام زمان(ع) | |||
مرحله چهارم: نگاه ایده‌آل گرایانه به خمس در آغاز عصر غیبت کبرا | |||
مرحله پنجم: نگاه واقع‌گرایانه به خمس در سال‌های بعد | |||
== منابع و مصارف خمس == | |||
=== منابع خمس === | |||
در فصل چهارم منابع خمس نزد شیعه و اهل سنت بررسی و مقایسه شده است و روایات امامان<ref>خمس در بستر تاریخ، ص 179-212</ref> دانشمندان شیعه<ref>خمس در بستر تاریخ، ص213-213</ref> و خلفا و ائمه و علمای مذاهب اهل سنت<ref>خمس در بستر تاریخ، ص 218-240 | |||
</ref> طرح شده است. | </ref> طرح شده است. | ||
| خط ۸۱: | خط ۹۵: | ||
</ref> | </ref> | ||
=== مصارف خمس === | |||
بررسی روایات، نظر فقهای شیعه و نیز مذاهب اهل سنت درباره مصارف خمس موضوع بحث در فصل پنجم کتاب است. | بررسی روایات، نظر فقهای شیعه و نیز مذاهب اهل سنت درباره مصارف خمس موضوع بحث در فصل پنجم کتاب است. | ||