تزیین: تفاوت میان نسخه‌ها

بر اساس روایتی، خانه کعبه برای اولین بار، توسط حضرت آدم(ع) با مو پوشانده شد. حضرت ابراهیم(ع)با شاخه‌های خرما آن را پوشاند و حضرت سلیمان نخستین کسی بود که کعبه را با پارچه کتان سفید تزیین کرد.<ref>من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۳۵؛ وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۲۰۸؛ جامع احادیث الشیعه، ج۱۰، ص۱۴.</ref>

پیامبر اسلام کعبه را با پارچه یمانی تزیین می‌کرد و خلیفه اول و دوم آن را با پارچه قباطی می‌پوشاندند.<ref>اخبار مکه، ج۱، ص۲۵۳.</ref> علی(ع) هر ساله پوشش کعبه را از عراق ارسال می‌کرد تا کعبه با آن تزیین شود.<ref>قرب الاسناد، ص۱۳۹؛ جامع احادیث الشیعه، ج۱۰، ص۷۴.</ref> این عمل در عصرهای دیگر با پارچه‌هایی از جنس‌ها و رنگ‌های متفاوت انجام شده است.<ref>اخبار مکه، ج۱، ص۲۵۳–۲۵۴؛ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۹۴.</ref> در دوران معاصر برای پوشش کعبه کارگاهی در مکه اختصاص داده‌اند که در آن پرده کعبه با ابریشم خالص بافته و آیاتی از قرآن کریم با سیمهایی از طلا بر روی آن نقش می‌شود.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۹۴ – ۹۷.</ref>  

فقیهان شیعه تزیین کعبه را به قصد بزرگداشت جایز دانسته اند.<ref>تذکره الفقهاء، ج۵، ص۱۳۴؛ نهایه الاحکام، ج۲، ص۳۴۶؛ الموسوعه الفقهیه المیسره، ج۳، ص۲۰۸.</ref> بسیاری از فقیهان اهل سنت نیز این عمل را مباح شمرده‌اند.<ref>فتح العزیز، ج۶، ص۳۶؛ المجموع، ج۴، ص۴۴۵؛ حواشی الشروانی، ج۱، ص۱۲۱.</ref> در مقابل، برخی از فقیهان اهل سنت این عمل را حرام دانسته‌اند.<ref>المجموع، ج۴، ص۴۴۵؛ مغنی المحتاج، ج۱، ص۲۹؛ نهایه المحتاج، ج۱، ص۱۰۴.</ref>

در جایز بودن تزیین مشاهد، دو دیدگاه بین فقیهان مسلمان وجود دارد. به فتوای بیشتر فقیهان شیعه، به ویژه بیشتر فقیهان متأخر، تزیین مشاهد و استفاده از طلا و نقره در مشاهد جایز است؛<ref>نهایه الاحکام، ج۲، ص۳۴۵؛ جواهر الکلام، ج۶، ص۳۳۹–۳۴۰؛ موسوعه الفقه الاسلامی، ج۱، ص۳۶۴.</ref> دلیل آنها نبود روایتی قابل اعتماد درباره حرام بودن این عمل است.<ref>مفتاح الکرامه، ج۲، ص۲۳۸؛ موسوعه الفقه الاسلامی، ج۱، ص۳۶۴؛ البراهین الجلیه، ص۶۱.</ref> افزون بر آن، آیه ۳۲ سوره اعراف در موضوع جواز استفاده از زینت<ref>بحار الانوار، ج۶۳، ص۵۴۶.</ref> و آیه ۳۲ سوره حج درباره بزرگداشت شعائر الهی<ref>الجامع لاحکام القرآن، ج۱۲، ص۵۶؛ مکیال المکارم، ج۲، ص۲۹۲.</ref> از دیگر دلایل آنها است. همچنین به روایتی استناد شده است<ref>مکیال المکارم، ج۲، ص۳۰۱.</ref> که در آن امام صادق و امام کاظم(ع) به روشن کردن چراغ بر قبر پدر خود سفارش کرده‌اند.<ref>الکافی، ج۳، ص۲۵۱؛ من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۱۶۰؛ تهذیب الاحکام، ج۱، ص۲۸۹.</ref>

در مقابل، بیشتر فقیهان متقدم شیعه و برخی فقیهان متأخر تزیین مساجد و مشاهد را با زینت‌های خاص مانند ظرف‌های طلا و نقره حرام شمرده‌اند.<ref>الذکری الشیعه، ج۱، ص۱۴۵–۱۴۶؛ روض الجنان، ج۱، ص۴۵۷ و ۴۵۸؛ العروه الوثقی، ج۱، ص۳۰۵.</ref> دلیل آنها استناد به برخی روایات و اسراف دانستن این عمل است.<ref>روض الجنان، ج۱، ص۴۵۸؛ موسوعه الفقه الاسلامی، ج۱، ص۳۶۴.</ref> در پاسخ، روایات مورد استناد آنها از نظر سند ضعیف شمرده شده است.<ref>بحار الانوار، ج۶۳، ص۵۴۲ و ۵۴۶.</ref> اسراف اموال نیز در موردی صدق می‌کند که غرض عقلائی وجود نداشته باشد؛ در حالی که تزیین مشاهد با اموال یاد شده برای بزرگداشت مشاهد و صاحبان قبور است و دارای غرض عقلائی است.<ref>جواهر الکلام، ج۶، ص۳۳۹ و ۳۴۰؛ کتاب الصلاه، خوئی، ج۲، ص۲۳۹.</ref>  

برخی فقیهان اهل سنت از جمله ابن تیمیه و پیروان مکتب او، ساختن بنا روی قبر، روشن کردن چراغ و تزیین آن را حرام شمرده‌اند.<ref>کشاف القناع، ج۲، ص۱۶۴؛ سبل السلام، ج۱، ص۱۵۳؛ فتاوی الکبری، ج۱، ص۵۰ و ج۴، ص۱۵۹.</ref> دلیل آنها روایات،<ref>کشاف القناع، ج۲، ص۱۶۴؛ سبل السلام، ج۱، ص۱۵۳؛ فتاوی الکبری، ج۱، ص۵۰ و ج۴، ص۱۵۹.</ref> اسراف و بیهوده بودن این عمل است.{{یادداشت|زیرا بهره‌ای از این کار به مردگان نمی‌رسد.}}<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج۱، ص۲۲۹–۲۸۷؛ سنن ابی داود، ج۲، ص۸۷؛ سنن الترمذی، ج۱، ص۲۰۱.</ref> روایت مورد استدلال آنان ضعیف شمرده شده است.<ref>البراهین الجلیه، ص۶۲.</ref> بیهوده بودن این اعمال نیز رد شده است؛ زیرا هر چند ممکن است از روشن کردن چراغ و تزیین بهره‌ای نصیب میت نشود، ولی دیگران از جمله زائران از آن بهره می‌برند.<ref>البراهین الجلیه، ص۶۳.</ref>