خانه حضرت خدیجه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
خانه متعلق به حضرت خدیجه، مشهور به مولد (تولدگاه) فاطمه (س)<ref>. الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص: 99.</ref> در مکه، که با پیامبر (ص) در آن زندگی می‌کرد<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.</ref> و در ساخت و سازهای دوره آل سعود، اثری از آن برجای نماند.<ref>. آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 156.</ref> پیامبر (ص) پس از وفات خدیجه، همچنان در این خانه ماند تا به مدینه مهاجرت کرد. حضرت فاطمه (س) و دیگر فرزندان خدیجه در این خانه به دنیا آمدند<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 199.</ref>و بسیاری از آیات مکی قرآن کریم در این خانه نازل شده است.<ref>. الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref> در زمان ازرقی، کوچه‌ای را که خانه در آن بوده، زقاق العطارین (کوچه عطارها) می‌خوانده‌اند<ref>. نک: أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 78- 87.</ref>و در دوره‌های بعدی به آن زقاق الحجر (کوچه سنگ) می‌گفته‌اند و یک سر کوچه به مسجد الحرام می‌رسیده است.<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 87؛ الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref> خانه ابوسفیان* چسبیده به خانه خدیجه در زقاق العطارین بوده است.<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.</ref> به گفته ازرقی* خانه بعد از مهاجرت پیامبر به مدینه به تصرف عقیل بن ابی طالب* درآمد و سپس معاویه* آن را خرید و تبدیل به مسجد و از خانه پدرش ابوسفیان دری به آن باز کرد.<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 199؛ الجامع اللطیف، ص 286؛ التاریخ القویم، ج1، ص 289.</ref> ازرقی در جایی دیگر، سخنی دیگر دارد که بنابر آن، خانه را معتب<ref>. الطبقات‌الکبری، ج‏4، ص45.</ref>(پسر ابولهب عموی پیامبر، از دشمنان سرسخت آن حضرت) پس از مهاجرت پیامبر (ص)‏ اشغال نمود و پیامبر (ص) پس از فتح مکه، خانه را مطالبه نکرد.<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 246.</ref>
خانه متعلق به حضرت خدیجه، مشهور به مولد (تولدگاه) فاطمه (س)<ref>. الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص: 99.</ref> در مکه، که با پیامبر (ص) در آن زندگی می‌کرد<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.</ref> و در ساخت و سازهای دوره آل سعود، اثری از آن برجای نماند.<ref>. آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 156.</ref> پیامبر (ص) پس از وفات خدیجه، همچنان در این خانه ماند تا به مدینه مهاجرت کرد. حضرت فاطمه (س) و دیگر فرزندان خدیجه در این خانه به دنیا آمدند<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 199.</ref>و بسیاری از آیات مکی قرآن کریم در این خانه نازل شده است.<ref>. الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref> در زمان ازرقی، کوچه‌ای را که خانه در آن بوده، زقاق العطارین (کوچه عطارها) می‌خوانده‌اند<ref>. نک: أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 78- 87.</ref>و در دوره‌های بعدی به آن زقاق الحجر (کوچه سنگ) می‌گفته‌اند و یک سر کوچه به مسجد الحرام می‌رسیده است.<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 87؛ الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref> خانه ابوسفیان* چسبیده به خانه خدیجه در زقاق العطارین بوده است.<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.</ref> به گفته ازرقی* خانه بعد از مهاجرت پیامبر به مدینه به تصرف عقیل بن ابی طالب* درآمد و سپس معاویه* آن را خرید و تبدیل به مسجد و از خانه پدرش ابوسفیان دری به آن باز کرد.<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 199؛ الجامع اللطیف، ص 286؛ التاریخ القویم، ج1، ص 289.</ref> ازرقی در جایی دیگر، سخنی دیگر دارد که بنابر آن، خانه را معتب<ref>. الطبقات‌الکبری، ج‏4، ص45.</ref>(پسر ابولهب عموی پیامبر، از دشمنان سرسخت آن حضرت) پس از مهاجرت پیامبر (ص)‏ اشغال نمود و پیامبر (ص) پس از فتح مکه، خانه را مطالبه نکرد.<ref>. أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 246.</ref>
اطلاعات مربوط به خانه خدیجه و مشخصات آن، در منابع تاریخی، جغرافیایی و سفرنامه‌های مکه در دوره‌های مختلف ثبت و ضبط شده است. از جمله ابن جبیر*(م. ۶۱۴ق) ‏در سفرنامه مربوط به قرن ششم قمری‌اش خانه را معرفی کرده و از وجود بنایی به نام گنبد وحی (قبة الوحی: جایی که بر پیامبر وحی می‌شده) در این خانه و گنبدی کوچک بر محل به دنیا آمدن حضرت فاطمه خبر داده و گفته است که حسنین (ع) نیز در این خانه به دنیا آمده‌اند.<ref>. رحلة ابن جبیر، ص81 – 82.</ref>در زمان فاسی (م. ۸۳۲ ق) نیز خانه را «مولد فاطمه» می‌خوانده‌اند و از مکانهایی بوده که زائران به زیارتش می‌رفته‌اند و در نظر مردم با فضیلت‌ترین خانه مکه بوده است.<ref>. الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref> علی طبری (م. ۱۰۷۰ق) از سه مکان زیارتی جدا در این محل ـ مولد فاطمه، خانه خدیجه و قبة الوحی ـ یاد کرده که هر کدام دری جداگانه داشته‌اند.<ref>. الأرج المسکی فی التاریخ المکی، ص 70.</ref> نویسنده مرآة الحرمین (تألیف: ۱۳۱۸–۱۳۲۵ق) ‏در شرح مبسوط خود درباره مشاهداتش از خانه و اشیای درون آن، تاریخچه‌ای از تعمیرات و بازسازی‌های آن نیز به دست داده است.<ref>. مرآة الحرمین، ج‏1، ص 189ـ 192.</ref>
اطلاعات مربوط به خانه خدیجه و مشخصات آن، در منابع تاریخی، جغرافیایی و سفرنامه‌های مکه در دوره‌های مختلف ثبت و ضبط شده است. از جمله ابن جبیر*(م. ۶۱۴ق) ‏در سفرنامه مربوط به قرن ششم قمری‌اش خانه را معرفی کرده و از وجود بنایی به نام گنبد وحی (قبة الوحی: جایی که بر پیامبر وحی می‌شده) در این خانه و گنبدی کوچک بر محل به دنیا آمدن حضرت فاطمه خبر داده و گفته است که حسنین (ع) نیز در این خانه به دنیا آمده‌اند.<ref>. رحلة ابن جبیر، ص81 – 82.</ref>در زمان فاسی (م. ۸۳۲ ق) نیز خانه را «مولد فاطمه» می‌خوانده‌اند و از مکانهایی بوده که زائران به زیارتش می‌رفته‌اند و در نظر مردم با فضیلت‌ترین خانه مکه بوده است.<ref>. الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref> علی طبری (م. ۱۰۷۰ق) از سه مکان زیارتی جدا در این محل ـ مولد فاطمه، خانه خدیجه و قبة الوحی ـ یاد کرده که هر کدام دری جداگانه داشته‌اند.<ref>. الأرج المسکی فی التاریخ المکی، ص 70.</ref> نویسنده مرآة الحرمین (تألیف: ۱۳۱۸–۱۳۲۵ق) ‏در شرح مبسوط خود درباره مشاهداتش از خانه و اشیای درون آن، تاریخچه‌ای از تعمیرات و بازسازی‌های آن نیز به دست داده است.<ref>. مرآة الحرمین، ج‏1، ص 189ـ 192.</ref>
خانه خدیجه از مکان‌های زیارتی عموم حجگزاران به ویژه شیعیان ایرانی بوده و در بسیاری از سفرنامه‌های حج ایرانیان، این مکان وصف شده است.<ref>. برای نمونه: سفرنامه مکه، حسینی فراهانی، ص208؛ سفرنامه مکه، محمد ولی میرزا، ص529؛ سفرنامه حج، هندوستان و عتبات، ص39 - 40.</ref> برای نمونه، در سفرنامه‌ای از اواخر دوره ناصرالدین شاه قاجار (حک: ۱۳۱۳–۱۲۶۴ق) در وصف خانه خدیجه آمده است که صحنی سنگفرش از مرمر داشته، گنبدی بر تولدگاه حضرت فاطمه (س) بوده و یک اتاق درآن با عنوان عبادتگاه پیامبر (ص) مشهور بوده است.<ref>. میقات حج، ش63، ص70، سفرنامه منظوم از مؤلف ناشناخته</ref>
خانه خدیجه از مکان‌های زیارتی عموم حجگزاران به ویژه شیعیان ایرانی بوده و در بسیاری از سفرنامه‌های حج ایرانیان، این مکان وصف شده است.<ref>. برای نمونه: سفرنامه مکه، حسینی فراهانی، ص208؛ سفرنامه مکه، محمد ولی میرزا، ص529؛ سفرنامه حج، هندوستان و عتبات، ص39 - 40.</ref> برای نمونه، در سفرنامه‌ای از اواخر دوره ناصرالدین شاه قاجار (حک: ۱۳۱۳–۱۲۶۴ق) در وصف خانه خدیجه آمده است که صحنی سنگفرش از مرمر داشته، گنبدی بر تولدگاه حضرت فاطمه (س) بوده و یک اتاق درآن با عنوان عبادتگاه پیامبر (ص) مشهور بوده است.<ref>. میقات حج، ش63، ص70، سفرنامه منظوم از مؤلف ناشناخته</ref>
در سال ۱۲۶۵ قمری، در محل خانه تکیه‌ای مشهور به «تکیة السیدة فاطمة» به همت حکومت عثمانی برای استفاده فقرا ساخته شد ولی به گفته محمد طاهر کردی (م. ۱۴۰۰ق) در روزگار وی، اثری از تکیه نیست؛ بلکه مدرسه‌ای دینی برای حفظ قرآن کریم است که شهردار مکه شیخ عباس یوسف قطان (م. ۱۳۷۰ق) بنا کرده است.<ref>. التاریخ القویم، ج‏1، ص289-290.</ref>
در سال ۱۲۶۵ قمری، در محل خانه تکیه‌ای مشهور به «تکیة السیدة فاطمة» به همت حکومت عثمانی برای استفاده فقرا ساخته شد ولی به گفته محمد طاهر کردی (م. ۱۴۰۰ق) در روزگار وی، اثری از تکیه نیست؛ بلکه مدرسه‌ای دینی برای حفظ قرآن کریم است که شهردار مکه شیخ عباس یوسف قطان (م. ۱۳۷۰ق) بنا کرده است.<ref>. التاریخ القویم، ج‏1، ص289-290.</ref>
منابع:
منابع:
آثار اسلامی مکه و مدینه: رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
آثار اسلامی مکه و مدینه: رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.