سفرنامه ابن جبیر: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
از زمان نگارش سفرنامه ابن جبير، اين اثر همواره ماخذ بسياري از نويسندگان و آثار تاريخي و جغرافيايي، گاه با ذکر و گاه بدون ذکر ماخذ، بوده است. محمد بن عبدالله معروف به ابن بطوطه(م.779ق. 1369.) يا درستتر: ابن جزي راوي او، در سفرنامۀ مشهور تحفة النظار، ضمن اقتباس بسيار از ابن جبير، اعتراف کرده است که برخي توصيفات ابن جبير چنان است که بهتر از آن نتوان آورد.<nowiki><ref>. رحله ابن بطوطه، ج1، ص85، 88، 272.</ref></nowiki> اقتباسهاي نويسنده تحفه النظار از ابن جبير به ويژه از مباحث مدينه به بعد آشکار است و نويسنده حتي در تغيير عبارات نيز سعي چنداني نکرده و تنها به تلخيص و افزودن اطلاعات زمان خود از قبيل نام حاکمان پرداخته است. ابوالبقاء خالد بن عيسي بَلوي (م. پس از 767ق.) در سفرنامه تاج المفرق في تَحليۀ علماء المَشرق ابومحمد عبدري (م.)، در سفرنامهاش به لحاظ روش و نثر مسجّع و هنري<nowiki><ref>. تاريخ نوشتههای جغرافيايی، ص288.</ref></nowiki> و هم در گزارشها و اشعار،<nowiki><ref>. نک: رحله العبدری، ج1، ص218، 222، 319.</ref></nowiki> مقري در نفح الطيب،<nowiki><ref>. نفح الطيب، ج3، ص17، 21.</ref></nowiki> فاسي در شفاء الغرام،<nowiki><ref>. شفا الغرام، ج1، ص119، 150، 152.</ref></nowiki> محمد بن عبد المنعم الحميري در الروض المعطار في خبر الاقطار<nowiki><ref>. نک. الروض المعطار، ص197،199.</ref></nowiki> و جز او از سفرنامه ابن جبير استفاده کرده است. | از زمان نگارش سفرنامه ابن جبير، اين اثر همواره ماخذ بسياري از نويسندگان و آثار تاريخي و جغرافيايي، گاه با ذکر و گاه بدون ذکر ماخذ، بوده است. محمد بن عبدالله معروف به ابن بطوطه(م.779ق. 1369.) يا درستتر: ابن جزي راوي او، در سفرنامۀ مشهور تحفة النظار، ضمن اقتباس بسيار از ابن جبير، اعتراف کرده است که برخي توصيفات ابن جبير چنان است که بهتر از آن نتوان آورد.<nowiki><ref>. رحله ابن بطوطه، ج1، ص85، 88، 272.</ref></nowiki> اقتباسهاي نويسنده تحفه النظار از ابن جبير به ويژه از مباحث مدينه به بعد آشکار است و نويسنده حتي در تغيير عبارات نيز سعي چنداني نکرده و تنها به تلخيص و افزودن اطلاعات زمان خود از قبيل نام حاکمان پرداخته است. ابوالبقاء خالد بن عيسي بَلوي (م. پس از 767ق.) در سفرنامه تاج المفرق في تَحليۀ علماء المَشرق ابومحمد عبدري (م.)، در سفرنامهاش به لحاظ روش و نثر مسجّع و هنري<nowiki><ref>. تاريخ نوشتههای جغرافيايی، ص288.</ref></nowiki> و هم در گزارشها و اشعار،<nowiki><ref>. نک: رحله العبدری، ج1، ص218، 222، 319.</ref></nowiki> مقري در نفح الطيب،<nowiki><ref>. نفح الطيب، ج3، ص17، 21.</ref></nowiki> فاسي در شفاء الغرام،<nowiki><ref>. شفا الغرام، ج1، ص119، 150، 152.</ref></nowiki> محمد بن عبد المنعم الحميري در الروض المعطار في خبر الاقطار<nowiki><ref>. نک. الروض المعطار، ص197،199.</ref></nowiki> و جز او از سفرنامه ابن جبير استفاده کرده است. | ||
==مسیر حج گزاری ابن جبیر== سفرنامه با گزارش حرکت ابن جبير و احمد بن حسّان پزشک و همسفر او روز هشتم شوال 578 قمري از غرناطه آغاز ميشود. آنان يک هفته بعد به سِبته (اسپانيايي: Ceuta شهري در اسپانياي فعلي و جنوب جبل الطارق) ميرسند و با يک کشتي رومي به قصد اسنکدريه حرکت ميکنند. (ص7-8) و در سردانيه ، اقريطش (Karn riti)؛ کرت و سرانجام اسکندريه توقف ميکنند (ص8-14) نخستين گزارش اسکندريه، حاکي از رفتار تند و اهانت آميز ماموران گمرک اسکندريه با مسافران است. ماموران از آنان ميخواهند که زکات اموال همراه خود را بپردازند در حالي که جز توشه سفر حج هيچ همراه نداشتهاند. برخي از آنان را بارها زير بازجوييهاي سخت ميگيرند و سوگند ميدهند که مالي را مخفي نکردهاند. (ص13-14، 17، 39) | <nowiki>==مسیر حج گزاری ابن جبیر==</nowiki> | ||
سفرنامه با گزارش حرکت ابن جبير و احمد بن حسّان پزشک و همسفر او روز هشتم شوال 578 قمري از غرناطه آغاز ميشود. آنان يک هفته بعد به سِبته (اسپانيايي: Ceuta شهري در اسپانياي فعلي و جنوب جبل الطارق) ميرسند و با يک کشتي رومي به قصد اسنکدريه حرکت ميکنند. (ص7-8) و در سردانيه ، اقريطش (Karn riti)؛ کرت و سرانجام اسکندريه توقف ميکنند (ص8-14) نخستين گزارش اسکندريه، حاکي از رفتار تند و اهانت آميز ماموران گمرک اسکندريه با مسافران است. ماموران از آنان ميخواهند که زکات اموال همراه خود را بپردازند در حالي که جز توشه سفر حج هيچ همراه نداشتهاند. برخي از آنان را بارها زير بازجوييهاي سخت ميگيرند و سوگند ميدهند که مالي را مخفي نکردهاند. (ص13-14، 17، 39) | |||
توصيف ابن جبير از اسکندريه مفصل است. از گزارش او برميآيد که اسکندريه در آن زمان يکي از شهرهاي بزرگ و آباد بوده است. (ص14-15) | توصيف ابن جبير از اسکندريه مفصل است. از گزارش او برميآيد که اسکندريه در آن زمان يکي از شهرهاي بزرگ و آباد بوده است. (ص14-15) |