ابن جبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

ابن جبیر (ویرایش)

نسخهٔ ‏۱۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۴۲

۳۱۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

عاطفه فتاحی

Automoderated users

۳٬۱۷۴

ویرایش

@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 ابن جبير در سفر دو سال و سه ماهه اش (8 شوال 578-22 محرم 580 ق.) از غرناطه به [[حجاز]]، از شهرها و مناطق بسياري گذشت؛ از جمله: [[سَبَته]]، [[اسکندريه]]، [[عيذاب]]، جده، [[مکه]]، [[مدینه|مدينه]]، [[نجف]]، [[کوفه]]، [[مداين]] (تيسفون)، [[بغداد]]، [[موصل]]، [[نصيبين]]، [[حران]]، [[دمشق]]، [[حماۀ]]، [[حمص]]، [[عکا]]، [[صور]]، [[سيسيل]]، [[قرطاجنه]] (يا کارتاژ، شهري باستاني در شمال آفريقا و تونس فعلي).
-ابن جبير  در سفرنامه خود اطلاعات مهمی از مناطقی که عبور کرده به دست داده است. معلومات مهمي از [[مصر]]، [[شام]]، [[حجاز]]، و اصلاحات ديني و عمراني و نظام اداري و حکومتي، [[ايوبيان]]، تسامح و تعامل مسيحيان و مسلمانان در مناطق [[شام]] و [[سيسيل]] . اطلاعات جغرافيايي او نيز بخش بزرگي از سفرنامه را به خود اختصاص داده است. او از شهرها، روستاها، درياها، رودها، کوه‌ها، بيابان‌ها و جاهاي بسياري در مسير سفر ياد کرده و موقعيت جغرافيايي و وضعيت جمعيت شناختي، مذهبي، اقتصادي و فرهنگي مناطق پرشماري را با تفصيل و ذکر جزئيات بازگفته است.
+ابن جبير  در سفرنامه خود اطلاعات مهمی از مناطقی که عبور کرده به دست داده است. معلومات مهمي از [[مصر]]، [[شام]]، [[حجاز]]، و اصلاحات ديني و عمراني و نظام اداري و حکومتي، [[ايوبيان]]، تسامح و تعامل مسيحيان و مسلمانان در مناطق [[شام]] و [[سيسيل]] . اطلاعات جغرافيايي او نيز بخش بزرگي از سفرنامه را به خود اختصاص داده است. او از شهرها، روستاها، درياها، رودها، کوه‌ها، بيابان‌ها و جاهاي بسياري در مسير سفر ياد کرده و موقعيت جغرافيايي و وضعيت جمعيت شناختي، مذهبي، اقتصادي و فرهنگي مناطق پرشماري را با تفصيل و ذکر جزئيات بازگفته است.<ref>رحله ابن جبیر، ص19-29، 46، 49، 53</ref>
 [[پرونده: تصویر عکا و صور در زمان ایوبیان.jpg|File.png|300px|thumb|left|عکا و صور در زمان ایوبیان]]
-نظر ابن جبير در اين سفرنامه درباره [[ايوبيان]] بسيار مثبت است. به احتمال، رويارويي [[صلاح الدين ايوبي]] با مسيحيان و گرايش تند مذهبي سني اش در اين موضوع دخيل بوده است. ابن جبير حتي درتوصيف [[اسکندريه]] آباداني شهر را به [[صلاح الدين ایوبی|صلاح الدين]] نسبت مي دهد (ص15-16)؛ در حالي که اسکندريه پيش‌تر، نزديک سه قرن در دست [[فاطميان]] (297-567ق.) و آباداني خود را وامدار آنان بوده است. او نظر به بدبيني‌اش نسبت به فاطميان از آنان با عنوان «عبيدي»، منسوب به عبيد موسس سلسله فاطمي ياد مي‌کند نه «فاطمي» منسوب به [[حضرت فاطمه]](س) دختر پيامبر(ص) و معتقد است که [[موحدون]] آخرين پيشوايان طريق عدل در آن زمانند(ص29-30، 56) و [[صلاح الدين ايوبي]] را به سبب الغاي رسم اخذ عوارض راهداري از [[حج گزاران|حجاج]] مي‌ستايد. بنابر نقل ابن جبير، اين رسم در زمان حکومت [[فاطميان]] به بهانۀ تامين مخارج آذوقه [[حرمین|حرمين]] رواج يافته بود و بر اساس آن، حجاج را در [[عيذاب]] و [[جده|جدّه]] مجبور به پرداخت ماليات مي‌کردند.(ص38، 54) [[ایوبیان]] اين رسم را ملغا و خود را متعهد به تامين هزينه [[حرمین|حرمين]] کردند.(ص30) با اين حال، هرگاه در وصول نفقۀ مقرر از سوي [[صلاح الدين ایوبی|صلاح‌الدين]] تاخيري روي می‌داد، به دستور امير [[مکه]]، از حاجيان مي‌ستاندند.(ص54)
+نظر ابن جبير در اين سفرنامه درباره [[ايوبيان]] بسيار مثبت است. به احتمال، رويارويي [[صلاح الدين ايوبي]] با مسيحيان و گرايش تند مذهبي سني اش در اين موضوع دخيل بوده است. ابن جبير حتي درتوصيف [[اسکندريه]] آباداني شهر را به [[صلاح الدين ایوبی|صلاح الدين]] نسبت مي دهد<ref>رحله ابن جبیر، ص 15-16</ref> ؛ در حالي که اسکندريه پيش‌تر، نزديک سه قرن در دست [[فاطميان]] (297-567ق.) و آباداني خود را وامدار آنان بوده است. او نظر به بدبيني‌اش نسبت به فاطميان از آنان با عنوان «عبيدي»، منسوب به عبيد موسس سلسله فاطمي ياد مي‌کند نه «فاطمي» منسوب به [[حضرت فاطمه]](س) دختر پيامبر(ص) و معتقد است که [[موحدون]] آخرين پيشوايان طريق عدل در آن زمانند<ref>رحله ابن جبیر، ص 29-30، 59</ref> و [[صلاح الدين ايوبي]] را به سبب الغاي رسم اخذ عوارض راهداري از [[حج گزاران|حجاج]] مي‌ستايد. بنابر نقل ابن جبير، اين رسم در زمان حکومت [[فاطميان]] به بهانۀ تامين مخارج آذوقه [[حرمین|حرمين]] رواج يافته بود و بر اساس آن، حجاج را در [[عيذاب]] و [[جده|جدّه]] مجبور به پرداخت ماليات مي‌کردند.<ref>رحله ابن جبیر، ص 38، 54</ref>[[ایوبیان]] اين رسم را ملغا و خود را متعهد به تامين هزينه [[حرمین|حرمين]] کردند.<ref>رحله ابن جبیر، ص30</ref> با اين حال، هرگاه در وصول نفقۀ مقرر از سوي [[صلاح الدين ایوبی|صلاح‌الدين]] تاخيري روي می‌داد، به دستور امير [[مکه]]، از حاجيان مي‌ستاندند.<ref>رحله ابن جبیر، ص54</ref>
-گزارش مفصل  ابن جبیر  از [[قاهره]] نیز ارزش تاريخي دارد.(ص19-29)ورود ابن جبير به سرزمین [[حجاز]] از طریق مسیر دریایی، درياي سرخ به [[جده]]،بوده است. (ص52-53)
+گزارش مفصل  ابن جبیر  از [[قاهره]] نیز ارزش تاريخي دارد.<ref>رحله ابن جبیر، ص19-29</ref>ورود ابن جبير به سرزمین [[حجاز]] از طریق مسیر دریایی، درياي سرخ به [[جده]]،بوده است.<ref>رحله ابن جبیر، ص52-53</ref>
 === سفر دوباره به حج ===
 او دو بار ديگر به [[حج]] رفت که اثر مکتوبي از آنها بر جاي نمانده و اطلاعي از جزئيات اين سفرها در دست نيست. سه سال پس از بازگشت از سفر اول، دومين سفر خود را به [[حجاز]] آغاز کرد؛ زماني که بيت المقدس برخلاف سفر پيشين، ديگر در تصرف صليبيان نبود و چند سالي از آزادي‌اش به دست صلاح الدين ايوبي در 583 قمري/1187م.  مي‌گذشت. اين سفر از ربيع الاول 585 تا 13 شعبان 587 قمري طول کشيد.<ref>. تاريخ نوشته¬های جغرافيايی، ص242.</ref> پس از بازگشت سالها در وطن ماند و وقتي همسرش عاتکۀ دختر ابوجعفر ورقشي وزير درگذشت، تصميم به سفر بعدي گرفت<ref>. التاريخ القويم، ج6، ص298.</ref> که از تاريخ دقيق آن اطلاعي در دست نيست.