پرش به محتوا

زیارتگاه رأس الحسین(حماة): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''زیارتگاه رأس الحسین(حماة)،''' محل قرارداشتن سر امام حسین در زمان عبور کاروان اسرای کربلا به شام بوده است.
'''زیارتگاه رأس الحسین(حماة)،''' محل قرارداشتن سر امام حسین در زمان عبور کاروان اسرای کربلا به [[شام]] بوده است.


==موقعیت مکانی زیارتگاه==
==موقعیت مکانی زیارتگاه==
خط ۷: خط ۷:
==زیارتگاه رأس الحسین در حماة==
==زیارتگاه رأس الحسین در حماة==


اين زيارتگاه در واقع مسجدي است که نزد اهالي حماه به جامع (مسجد) حسنين شناخته مي‌شود و تحريف نام قبلي آن يعني «جامع الحسين» است که در اسناد دادگاه شرعي حماه، به اين نام ياد شده است.[1] (تصوير 77)
اين زيارتگاه در واقع مسجدي است که نزد اهالي حماه به [[جامع حسنين|جامع (مسجد) حسنين]] شناخته مي‌شود و تحريف نام قبلي آن يعني «[[جامع الحسين]]» است که در اسناد دادگاه شرعي [[حماه]]، به اين نام ياد شده است.[1] (تصوير 77)


گويند اينجا محل قرار دادن سر امام حسين(ع) در مسير آن از کربلا تا دمشق است.[2] ابن‌شهرآشوب، در جايي‌که از مناقب امام حسين(ع) سخن مي‌گويد، نوشته است: «از مناقب او معجزاتي است که از زيارتگاه‌هاي معروف به مشهد رأس در کربلا تا عسقلان، و شهرهاي ديگر در اين مسير از جمله موصل، نصيبين، حماه، حمص، دمشق و غير آن ظاهر مي‌گردد».[3] اين سخن نشان‌دهنده شهرت زيارتگاه، در آن زمان است.
گويند اينجا محل قرار دادن سر امام حسين(ع) در مسير آن از کربلا تا دمشق است.[2] ابن‌شهرآشوب، در جايي‌که از مناقب [[امام حسین (ع)|امام حسين(ع)]] سخن مي‌گويد، نوشته است: «از مناقب او معجزاتي است که از زيارتگاه‌هاي معروف به مشهد رأس در کربلا تا عسقلان، و شهرهاي ديگر در اين مسير از جمله [[موصل]]، [[نصيبين]]، [[حماه]]، [[حمص]]، [[دمشق]] و غير آن ظاهر مي‌گردد».[3] اين سخن نشان‌دهنده شهرت زيارتگاه، در آن زمان است.


«نوري پاشا کيلاني» (متوفاي 1908م.)، در يکي از قصايد خود به نام قصيده قسطنطونيه، از زيارتگاه‌هاي شهر حماه و نیز زيارتگاه رأس‌الحسين ياد کرده است.
«نوري پاشا کيلاني» (متوفاي 1908م.)، در يکي از قصايد خود به نام قصيده [[قسطنطونيه]]، از زيارتگاه‌هاي شهر حماه و نیز زيارتگاه رأس‌الحسين ياد کرده است.


==بنا و بازسازی زیارتگاه==
==بنا و بازسازی زیارتگاه==


درباره تاريخ بناي نخستين اين زيارتگاه، نمي‌توان به‌طور قطع اظهار نظر کرد. اما در سمت راست بالاي ورودي مسجد، کتيبه‌اي سنگي به خط ثلث وجود دارد که براساس آن، پس از اينکه بناي آن بر اثر زلزله ويران گرديد، در سال 552 ه‍ .ق به دستور سلطان نورالدين محمود بن زنگي بازسازي شده است. اين موضوع نشان‌دهنده آن است که قدمت آن به سال‌ها پيش از اين تاريخ برمي‌گردد.  
درباره تاريخ بناي نخستين اين زيارتگاه، نمي‌توان به‌طور قطع اظهار نظر کرد. اما در سمت راست بالاي ورودي مسجد، کتيبه‌اي سنگي به خط ثلث وجود دارد که براساس آن، پس از اينکه بناي آن بر اثر زلزله ويران گرديد، در سال 552 ه‍ .ق به دستور [[سلطان نورالدين محمود بن زنگي]] بازسازي شده است. اين موضوع نشان‌دهنده آن است که قدمت آن به سال‌ها پيش از اين تاريخ برمي‌گردد.  


مقابل اين کتيبه، در سمت چپ بالاي ورودي، کتيبه سنگي ديگري به خط نسخ وجود دارد که بيانگر بازسازي بناي زيارتگاه در سال 1023ه‍ .ق است.
مقابل اين کتيبه، در سمت چپ بالاي ورودي، کتيبه سنگي ديگري به خط نسخ وجود دارد که بيانگر بازسازي بناي زيارتگاه در سال 1023ه‍ .ق است.
خط ۲۹: خط ۲۹:
در شرق صحن مسجد، بناي ديگري وجود دارد که شامل يک صحن و دو اتاق است. اين بنا باقيمانده يکي از مدارس ديني حماه، يعني مدرسه «فريجيه»، است که به «زين‌الدين فرج»، وزير دو حاکم ايوبي حماه: «ملک المنصور محمد» و پس از وي «ملک المظفّر محمود»، منتسب بوده است.[6]
در شرق صحن مسجد، بناي ديگري وجود دارد که شامل يک صحن و دو اتاق است. اين بنا باقيمانده يکي از مدارس ديني حماه، يعني مدرسه «فريجيه»، است که به «زين‌الدين فرج»، وزير دو حاکم ايوبي حماه: «ملک المنصور محمد» و پس از وي «ملک المظفّر محمود»، منتسب بوده است.[6]


در جنوب اين بنا و در سمت راست ورودي مدرسه از سمت داخل، اتاق مربع شکل کوچکي قرار دارد که داراي يک گنبد نيم‌کره‌اي است و در آن مزاري منسوب به حضرت يونس پيامبر7 وجود دارد. روي مزار، يک صندوقچه چوبي پوشيده شده با پارچه سبزرنگ، نصب شده است. (تصوير 78) نماي اين اتاق شامل قالب‌هاي سنگي است که ميان آن، يک ورودي و دو پنجره کوچک در دو طرف به چشم مي‌خورد. (تصوير 79) بالاي ورودي، کتيبه‌اي سنگي در سه سطر حاوي سه بيت شعر وجود دارد که در آن مادّه تاريخ بناي اتاق، يعني 1140ه‍ .ق ثبت شده است.  
در جنوب اين بنا و در سمت راست ورودي مدرسه از سمت داخل، اتاق مربع شکل کوچکي قرار دارد که داراي يک گنبد نيم‌کره‌اي است و در آن مزاري منسوب به حضرت [[یونس پیامبر|يونس پيامبر(ع)]] وجود دارد. روي مزار، يک صندوقچه چوبي پوشيده شده با پارچه سبزرنگ، نصب شده است. نماي اين اتاق شامل قالب‌هاي سنگي است که ميان آن، يک ورودي و دو پنجره کوچک در دو طرف به چشم مي‌خورد.
 
بالاي ورودي، کتيبه‌اي سنگي در سه سطر حاوي سه بيت شعر وجود دارد که در آن مادّه تاريخ بناي اتاق، يعني 1140ه‍ .ق ثبت شده است.  


==زیارتگاه در عصر حاضر==
==زیارتگاه در عصر حاضر==


با توجه به اينکه امروزه مقام يا جايگاهي براي سر امام حسين(ع) در مسجد به چشم نمي‌خورد، نگارنده احتمال مي‌دهد که مزار منسوب به يونس پيامبر، در واقع جايگاه سر امام حسين بوده است که به علت ناشناخته‌اي به حضرت يونس(ع) انتساب يافته است. گفتني است که ميان مورخان مشهور است که قبر حضرت يونس در شهر موصل، در شمال عراق است.
امروزه مقام يا جايگاهي براي سر امام حسين(ع) در مسجد به چشم نمي‌خورد.
----[1]. الحوليات الاثرية العربية السورية، «مآثر نورالدين محمود زنکي العمرانية في حماة»، کامل شحادة، المجلد 20، ص 95.
----[1]. الحوليات الاثرية العربية السورية، «مآثر نورالدين محمود زنکي العمرانية في حماة»، کامل شحادة، المجلد 20، ص 95.