پرش به محتوا

زیارتگاه رأس الحسین(مسجد اموی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
اين زيارتگاه در شرق مسجد جامع اُموي دمشق واقع است و براي رسيدن به آن، بايد از تالار واقع در شرق صحن، موسوم به «[[مشهد علی|مشهد علي]]»، و سپس از مقام امام زين‌العابدين(ع) عبور کرد.
اين زيارتگاه در شرق مسجد جامع اُموي دمشق واقع است و براي رسيدن به آن، بايد از تالار واقع در شرق صحن، موسوم به «[[مشهد علی|مشهد علي]]»، و سپس از مقام امام زين‌العابدين(ع) عبور کرد.


زيارتگاه رأس‌الحسين(ع)، در ضلع شرقي مقام [[امام زين‌العابدين(ع)]] قرار دارد. اين دو زيارتگاه، به واسطه طاق عريضي به يکديگر متصل‌ است. بناي زيارتگاه شامل اتاقي مربع شکل با ديوارهاي مرتفع و گنبدي کوچک است.  در ضلع جنوبي اتاق، محرابي به چشم مي‌خورد که ديوارهاي آن با رنگ سبز، رنگ‌آميزي، و شکل‌هايي از گياهان و اسامي ائمه معصوم: نيز بر آن ترسيم شده است.
زيارتگاه رأس‌الحسين(ع)، در ضلع شرقي مقام [[امام زين‌العابدين(ع)]] قرار دارد. اين دو زيارتگاه، به واسطه طاق عريضي به يکديگر متصل‌ است. بناي زيارتگاه شامل اتاقي مربع شکل با ديوارهاي مرتفع و گنبدي کوچک است.  در ضلع جنوبي اتاق، محرابي به چشم مي‌خورد که ديوارهاي آن با رنگ سبز، رنگ‌آميزي، و شکل‌هايي از گياهان و اسامي ائمه معصوم نيز بر آن ترسيم شده است.<ref>«تاریخ المراقد الحسین و أهل بیته و اصاره، ص 270-292</ref>


==جایگاه سر==
==جایگاه سر==
خط ۱۱: خط ۱۱:
در گوشه شمال شرقي اتاق، جايگاه سر امام حسين(ع) قرار دارد که با پارچه پوشانيده شده است و بر آن يک ضريح نقره‌اي به طول 5/1، ‌عرض 1 و ارتفاع 2 متر روي پايه‌اي از سنگ مرمر، وجود دارد.
در گوشه شمال شرقي اتاق، جايگاه سر امام حسين(ع) قرار دارد که با پارچه پوشانيده شده است و بر آن يک ضريح نقره‌اي به طول 5/1، ‌عرض 1 و ارتفاع 2 متر روي پايه‌اي از سنگ مرمر، وجود دارد.


اين ضريح در سال 1414 ه‍ .ق، به کوشش «محمد برهان‌الدين»، داعي مطلق [[فرقه اسماعيليان]] بهره هند، نصب شده است. شکل ظاهري آن از معماري اسلامي [[هند]] الگو گرفته است. سطح آن نيز به شکل گياهان و کتيبه‌هايي به خط کوفي که بيشتر شامل اشعار عربي است، مزيّن شده است.[8]
اين ضريح در سال 1414 ه‍ .ق، به کوشش «محمد برهان‌الدين»، داعي مطلق [[فرقه اسماعيليان]] بهره هند، نصب شده است. شکل ظاهري آن از معماري اسلامي [[هند]] الگو گرفته است. سطح آن نيز به شکل گياهان و کتيبه‌هايي به خط کوفي که بيشتر شامل اشعار عربي است، مزيّن شده است.<ref>«تاریخ المراقد الحسین و أهل بیته و انصاره، ص 270-292</ref>


==زیارتگاه در مسجد اموی==
==زیارتگاه در مسجد اموی==


ابن‌عساکر از اين زيارتگاه با نام «مشهد الرأس» ياد کرده و درباره آن نوشته است: «گويند سر حسين بن علي(ع) در زمان آوردن آن به دمشق، در اينجا گذاشته شد».[1] علي ابن ابي‌بکر هروي نيز با عنوان «مشهد حسين و زين‌العابدين» به آن اشاره کرده است.[2] از نوشته ابن‌عساکر به دست مي‌آيد که اين زيارتگاه، در زمان خود، به محل گذاشتن سر امام(ع) شهرت داشته است. اما امروزه، به محل دفن سر شريف امام(ع)، براساس يکي از اقوال موجود در اين رابطه، شهرت يافته است.
ابن‌عساکر از اين زيارتگاه با نام «مشهد الرأس» ياد کرده و نقل کرده سر امام حسین در زمان آورن به دمشق در این مکان گذاشته شده است.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج2، ص 304</ref> علي ابن ابي‌بکر هروي نيز با عنوان «مشهد حسين و زين‌العابدين» به آن اشاره کرده است.<ref>الاشارات الی معرفه الزیارات، ص 15</ref>


به نظر مي‌رسد چنين باوري در قرون اخير شکل گرفته باشد؛ زيرا شواهد تاريخي نشان مي‌دهد که در دمشق، زيارتگاه رأس‌الحسين ديگري وجود داشته که به محل دفن سر امام(ع) شناخته مي‌شده است و موقعيت آن، آستانه [[حضرت رقيه]] بوده است. اما شايد به علت غلبه شهرت اين زيارتگاه به [[حضرت رقيه]] و فراموش شدن و از بين رفتن محل منتسب به سر امام حسين(ع) در آنجا، زيارتگاه موجود کنار [[مسجد اموی|مسجد اُموي]]، به محل دفن سر امام(ع)شهرت يافته است.
از نوشته ابن‌عساکر به دست مي‌آيد که اين زيارتگاه، در زمان خودش، به محل گذاشتن سر امام(ع) شهرت داشته است. اما امروزه، به محل دفن سر شريف امام(ع)، براساس يکي از اقوال موجود در اين رابطه، شهرت يافته است.
 
به نظر مي‌رسد چنين باوري در قرون اخير شکل گرفته باشد؛ زيرا شواهد تاريخي نشان مي‌دهد که در دمشق، زيارتگاه رأس‌الحسين ديگري وجود داشته که به محل دفن سر امام(ع) شناخته مي‌شده است و موقعيت آن، آستانه [[حضرت رقيه]] بوده است. اما شايد به علت غلبه شهرت اين زيارتگاه به [[حضرت رقيه]] و فراموش شدن و از بين رفتن محل منتسب به سر امام حسين(ع) در آنجا، زيارتگاه موجود کنار [[مسجد اموی|مسجد اُموي]]، به محل دفن سر امام(ع)شهرت يافته است.<ref>آثار پیامبر و زیارتگاه های اهل بیت در سوریه، ص 161-162</ref>


==بنا و بازسازی زیارتگاه==
==بنا و بازسازی زیارتگاه==


درباره تاريخ بنا و روند بازسازي‌هاي آن، اطلاعات زيادي در دست نيست. گويا دو مقام [[امام زين‌العابدين]] و رأس‌الحسينبه علت مجاورت يکديگر، در مراحل تاريخي مختلف، به‌طور هم‌زمان بازسازي مي‌شده است. اما در منابع، گاهي تنها از بازسازي زيارتگاه رأس‌الحسين(ع)، و گاهي از مقام امام زين‌العابدين(ع) سخن به ميان آمده است.
درباره تاريخ بنا و روند بازسازي‌هاي آن، اطلاعات زيادي در دست نيست. گويا دو مقام [[امام زين‌العابدين]] و رأس‌الحسين به علت مجاورت يکديگر، در مراحل تاريخي مختلف، به‌طور هم‌زمان بازسازي مي‌شده است. اما در منابع، گاهي تنها از بازسازي زيارتگاه رأس‌الحسين(ع)، و گاهي از مقام امام زين‌العابدين(ع) سخن به ميان آمده است.
 
زيارتگاه در دوره [[عثمانی|عثماني]]، مدتي ويران شده بود. فؤاد پاشا (والي دمشق)، در سال 1278 ه‍ .ق آن را زيارت کرد و از سلطان عبدالعزيز عثماني براي بازسازي آن موافقت خواست. او در خانه مجاور مزار، تکيه‌اي ساخت که در آن هر روز بعد از نماز عصر، غذا پخته مي‌شد.
 
نگهداری تار موی پیامبر در زیارتگاه
 
سلطان عبدالعزيز  يک تار موي منتسب به پيامبر(ص) را فرستاد تا در اين زيارتگاه نگهداري شود. اين تار مو، همه ساله در شب 27 رمضان بيرون آورده مي‌شد تا مردم بعد از [[تراویح|نماز تراويح]]، آن را زيارت کنند و به آن تبرک جويند.<ref>آثارالنبویه، ص92و 93</ref>


زيارتگاه در دوره [[عثمانی|عثماني]]، مدتي ويران شده بود. فؤاد پاشا (والي دمشق)، در سال 1278 ه‍ .ق آن را زيارت کرد و از سلطان عبدالعزيز عثماني براي بازسازي آن موافقت خواست. او در خانه مجاور مزار، تکيه‌اي ساخت که در آن هر روز بعد از نماز عصر، غذا پخته مي‌شد. سلطان عبدالعزيز نيز يک تار موي منتسب به پيامبر(ص) را فرستاد تا در اين زيارتگاه نگهداري شود. اين تار مو، همه ساله در شب 27 رمضان بيرون آورده مي‌شد تا مردم بعد از [[تراویح|نماز تراويح]]، آن را زيارت کنند و به آن تبرک جويند.[3] در حال حاضر اين تار مو به ساختمان وزارت اوقاف [[سوريه]] انتقال يافته است و مراسم ساليانه زيارت [[تار مو پیامبر|تار موي پيامبر(ص)]] نيز برگزار نمي‌شود.
در حال حاضر اين تار مو به ساختمان وزارت اوقاف [[سوريه]] انتقال يافته است و مراسم ساليانه زيارت [[تار مو پیامبر|تار موي پيامبر(ص)]] نيز برگزار نمي‌شود.<ref>آثار پیامبر و زیارتگاه های اهل بیت در سوریه، ص 162</ref>