رکن عراقی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''رکن عراقي''' گوشه‌ای از چهار گوشه بنای [[کعبه]] ([[ارکان کعبه]]) که در جهت شمال شرقی این بنا واقع شده است. این رکن دومين رکن از [[ارکان کعبه]] در مسیر [[طواف]] است<ref>. مراصد الاطلاع ج2، ص629؛ المسالک و الممالک، ص16.</ref>. اين رکن به سبب واقع شدن در سمت سرزمین [[عراق]] و [[قبله]] اهل عراق بودن، به رکن عراقي شهرت يافته است<ref>. المصباح المتهجد، ص27؛ فلاح السائل 129؛المعالم الاثیره ص129.</ref>.

رکن عراقي دومين رکن از [[ارکان کعبه]] در مسير [[طواف]]،<ref>. مراصد الاطلاع ج2، ص629؛ المسالک و الممالک، ص16.</ref> بعد از [[رکن حجرالاسود]] و قبل از [[رکن شامي]] و در سمت [[باب العمره]] است.<ref>. بهجة النفوس ج2، ص763؛ ؛ التاریخ القویم ج3، ص248؛رحله ابن بطوطه ج1، ص374.</ref>

اين رکن به سبب واقع شدن در سمت [[عراق]] و [[قبله]] اهل عراق بودن، به رکن عراقي شهرت يافته است<ref>. المصباح المتهجد، ص27؛ فلاح السائل 129؛المعالم الاثیره ص129.</ref>. در واقع اين رکن در سمت شمال شرقي [[کعبه]]، مقابل بخشهايي از [[حجاز]]، [[عراق]]، [[ايران]]، سيبري، شمال [[هند]] و [[چين]] و سند واقع شده است.<ref>. مرآة الحرمین ج1، ص264؛ موسوعة العتبات المقدسه ج1، ص59.</ref> از اين رو، گاه با نام رکن شمالي (يا به خطا شامي<ref>.  اثارة الترغیب ج1، ص224،227؛ الارج المسکی ص159.</ref>) نيز معرفي شده است.<ref>. نزهة القلوب ص43؛ التاریخ القویم ج3، ص452-453؛ موسوعة العتبات المقدسه ج2، ص235.</ref>

فاصله اين رکن از رکن حجرالاسود 11،68 و از [[رکن شامي]] 9،90 متر است.<ref>.  معجم البلدان ج4، ص465؛ آثار  اسلامی مکه و مدینه، ص80.</ref> برخي فاصله اين رکن را از [[رکن اسود]] 12،84 و از رکن شامي 11، 28متر دانسته اند.<ref>. تاریخ و آثار اسلامی مکه، 68 – 69.</ref>  

رکن عراقي در سال64ق. در پي [[بازسازي کعبه]] به دستور [[عبدالله بن زبير]] ساخته شد. برخي بناي اين رکن را بدست [[قريش]] و در بازسازي کعبه در 5سال قبل از [[بعثت]] دانسته‌اند.<ref>. الکعبه المعظمه و الحرمان الشریفان، ص136-156.</ref> در گزارشي، اشاره شده که در اثر سيل در سال 1039ق. بخش‌هايي از رکن عراقي تخريب گرديد.<ref>. تاریخ الیمن، ص52.</ref>

طبق نقلي، [[امام صادق|امام صادق(ع)]] همه‌ي ارکان، از جمله رکن عراقي را [[استلام]] مي‌کرده است. بر اين اساس، برخي [[فقيهان شيعه]]، استلام رکن عراقي را  [[مستحب]] دانسته‌اند.<ref>. الاستبصار ج2 ص217؛ المصباح المتهجد ج2، ص681؛ السرائر ج1،ص572.</ref>

برخي منابع تاريخي [[اهل سنت]]، استلام و بوسيدن رکن عراقي را [[سنت]] نداسته‌اند.<ref>. التاریخ القویم ج2، ص248.</ref> در عين حال در منابع اهل سنت، خواندن اين [[دعا]] را نزد رکن عراقي توصيه کرده‌اند: اللهم اني اعوذ بک من الشک و الشرک و الشقاق و النفاق و سوء الاخلاق و سوء المنقلب في الاهل و المال و الولد.<ref>. التاریخ القویم ج3، ص218؛ عدة الانابه فی اماکن الاجابه ص111.</ref> نيز گفته‌اند دعا در اين رکن مستجاب مي‌شود.<ref>. شفاء الغرام ص374؛ عدة الانابه فی اماکن الاجابه ص44.</ref>

* '''آثار اسلامي مكه و مدينه'''، رسول جعفريان، تهران، مشعر، 1386ش.

* '''اثارة الترغيب و التشويق الي المساجد الثلاثة و البيت العتيق'''، محمد بن اسحاق الخوارزمي (م.827ق.)، تحقيق محمدحسين الذهبي، مکه المکرمه، مکتبه نزار مصطفي الباز، 1418ق.

* '''الارج المسکي في التاريخ المکي'''، علي بن عبدالقادر الطبري (م.1070ق.)، تصحيح اشرف احمد جمال، مکه، مکتبه التجاريه، 1416ق.  

* '''الاستبصار فيما اختلف من الاخبار'''، محمد بن حسن الطوسي (شیخ طوسی) (م.460ق.)، تحقيق سيد حسن موسوي الخرسان، تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1363ش.

* '''بهجة النفوس و الاسرار فی تاریخ دارهجره النبی المختار'''، عبدالله بن عبدالملک المرجاني (م.770ق.)، تحقیق محمد عبدالوهاب فضل، بيروت، دار الغرب الاسلامي، 2002م.

* '''التاريخ القويم لمکه و بیت الله الکریم'''، محمد طاهر الكردي المکی، تحقیق عبد الملک ابن دهيش، بيروت، دار الخضر، 1420ق.

* '''تاريخ اليمن'''، عبد الواسع بن يحيى‏ واسعى يمانى، قاهره‏، مطبعه السلفيه‏،1346ق.

* '''تاريخ و آثار اسلامي مكه مكرمه و مدينه منوره'''، اصغر قائدان، تهران، مشعر، 1386ش.

* '''رحلة ابن بطوطه (تحفة النظار في غرائب الامصار و عجائب الاسفار)'''، محمد بن عبدالله اللواتی الطنجی (م.۷۷۹ ق.)، تحقيق عبدالهادي تازي، ریاض، اکاديميه المملکه المغربيه، 1417ق.  

* '''السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي'''، محمد بن احمد ابن ادريس (م.598ق.)، قم، انتشارات الاسلامي ، 1410ق.

* '''شفاء الغرام باخبار البلد الحرام'''، محمد بن احمد التقي الفاسي (م.832ق.)، تحقيق گروهي از علما، بيروت، دار الکتب العلميه، 1421ق.

* '''عدة الانابة في اماکن الاجابة'''، عبدالله بن ابراهيم الحسني(م.1207ق.)، تحقيق عبدالله نذير، مکه المکرمه، المکتبه المکيه، 1429ق.  

* '''فلاح السائل ونجاح المسائل فی عَمَلِ الْيوم و اللَّيل'''،  علی بن موسی بن طاووس (سید بن طاووس) (م.664ق.)، قم، انتشارات الاسلامی.

* '''مرآة الحرمين'''، ابراهيم رفعت باشا (م.1353ق.)، قاهره، مکتبه الثقافه الدينيه، بي‌تا.  

* '''مراصد الاطلاع علي اسماء الامکنه و البقاع‌'''، صفي‌الدين عبدالمومن بن عبدالحق (م.739ق.)، تحقیق علي محمد البجاوي، بيروت، دار الجيل، 1412ق.  

* '''المسالک و الممالک'''، ابراهیم بن محمد الفارسی الاصطخری(الکرخی) (م.346ق)، تحقیق احمد بن سهل ابوزید، بیروت، دار صادر، 1927م.

* '''مصباح المتهجد و سلاح المتعبد'''، محمد بن حسن الطوسي (شیخ طوسی) (م.460ق.)، تصحيح اسماعيل انصاري زنجاني، اعداد علي اصغر مرواريد، بيروت، فقه الشيعه، 1411ق.

* '''المعالم الأثيرة في السنة و السيرة'''، محمد محمد حسن شراب، بيروت، دار القلم، 1411ق.

* '''معجم البلدان'''، ياقوت بن عبدالله الحموي (م.626.ق.)، بيروت، دار صادر، 1995م.

* '''موسوعه العتبات المقدسه'''، جعفر خليلي، بيروت، الاعلمي، 1407ق.

* '''نزهه القلوب'''، حمدالله مستوفى قزوینی(م.750ق.)، تحقیق محمد دبیر سیاقی، قزوین، حدیث امروز، 1381ش.