پرش به محتوا

احصار و صد: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۸۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ دسامبر ۲۰۱۷
خط ۱۴: خط ۱۴:


==پیشینه==
==پیشینه==
در چند آیه قرآن کریم، به موضوع احصار و صد، تصریح یا اشاره شده است. از جمله آیه ۱۹۶ بقره/۲ می‌فرماید: {وَأَتِمُّوا الحَجَّ وَالعُمرَةَ لِلّهِ فَإِن أُحصِرتُم فَمَا استَیسَرَ مِنَ الهَدی...}. به باور محدثان<ref>صحیح البخاری، ج۲، ص۲۰۶-۲۰۷؛ سنن ابی داود، ج۱، ص۴۱۷؛ الکافی، ج۴، ص۳۶۸-۳۶۹.</ref> و مفسران<ref>احکام القرآن، شافعی، ج۱، ص۱۳۰؛ جامع البیان، ج۲، ص۳۱۱.</ref> این آیه در رویداد حدیبیه نازل شد. هنگامی که پیامبر گرامی۹ همراه با جمعی از مسلمانان برای ادای مناسک راهی مکه شد، مشرکان مکه ایشان را از این کار بازداشتند. از این رو، ایشان در حدیبیه شتر خود را به عنوان قربانی مناسک عمره، نحر کرد و از احرام خارج شد. این آیه و آیه ۲ مائدهحاوی برخی احکام احصار و صد هستند. در آیات ۲۵ فتح/۴۸، ۲۵ حجّ/۲۲ و۳۴ انفالکسانی که مسلمانان را از ادای مناسک حج بازمی‌دارند، نکوهش شده‌اند.
در چند [[آیه]] از [[قرآن]]، به موضوع اِحصار و صَدّ، تصریح یا اشاره شده است؛ ازجمله [[آیه]] ۱۹۶ [[سوره بقره]]: {{قلم رنگ|سبز|وَأَتِمُّوا الحَجَّ وَالعُمرَةَ لِلّهِ فَإِن أُحصِرتُم فَمَا استَیسَرَ مِنَ الهَدی}}. به باور [[حدیث|مُحَدِّثان]]<ref>صحیح البخاری، ج۲، ص۲۰۶-۲۰۷؛ سنن ابی داود، ج۱، ص۴۱۷؛ الکافی، ج۴، ص۳۶۸-۳۶۹.</ref> و [[تفسیر|مفسران]]<ref>احکام القرآن، شافعی، ج۱، ص۱۳۰؛ جامع البیان، ج۲، ص۳۱۱.</ref> این آیه در [[صلح حدیبیه|صلح حُدَیبیّه]] نازل شد. هنگامی که [[پیامبر(ص)]] همراه با جمعی از مسلمانان برای ادای [[مناسک حج|مناسک]] راهی [[مکه]] شد، مشرکان مکه ایشان را از این کار بازداشتند. از این رو، ایشان در [[حدیبیه|حُدَیبیّه]] شتر خود را به عنوان [[قربانی]] مناسک [[عمره|عُمره]]، [[نحر|نَحر]] کرد و از [[احرام]] خارج شد. این آیه و آیه ۲ [[سوره مائده]]حاوی برخی احکام احصار و صد هستند. در آیه ۲۵ [[سوره‌ فتح]]، آیه ۲۵ [[سوره حجّ]] و آیه ۳۴ [[سوره انفال]] کسانی که مسلمانان را از ادای مناسک حج بازمی‌دارند، نکوهش شده‌اند.


افزون بر رویداد حدیبیه، در مواردی دیگر نیز برای بزرگان دین احصار در حج رخ داده است؛ از جمله امام حسین۷ بر اثر بیماری در عمره دچار احصار شد و با نحر شتر و حلق از احرام بیرون آمد و پس از بهبود، عمره دیگری به جا آورد.<ref>الکافی، ج۴، ص۳۶۹؛ تهذیب، ج۵، ص۴۲۲.</ref> نیز در منابع تاریخی، مواردی از احصار و صدّ به چشم می‌خورد؛ از جمله: ۱. ممانعت عبدالله بن زبیر از طواف کعبه و سعی میان صفا و مروه در سال ۷۲ق.<ref>الکامل، ج۴، ص۳۵۰.</ref> ۲. درگیری میان امیر الحاج و امیر مکه در موسم حج سال ۵۵۷ق. به گونه‌ای که بیشتر حج‌گزاران نتوانستند وارد مکه شده، حج خود را تمام کنند.<ref>الکامل، ج۱۱، ص۲۸۷-۲۸۸.</ref> ۳. بازدارندگی کامل و لشکریانش از حج‌گزاری خضر بن سلطان صلاح ‌الدین و همراهانش در ناحیه بدر، پس از احرام آن‌ها در سال ۶۱۰ق.<ref>تاریخ الاسلام، ج۴۳، ص۴۱. </ref> ۴. آشوب و غارت عرفات و مکه در سال ۶۹۸ق. که به کشته و زخمی شدن شماری از حاجیان انجامید.<ref>شفاء الغرام، ج۲، ص۴۱۰.</ref> ۵. آشوب و درگیری در منا میان مصریان و حجازیان به سال ۷۰۵ق.<ref>شفاء الغرام، ج۲، ص۴۱۱.</ref> ۶. درگیری در سال ۷۴۳ق. در عرفه میان امیر الحاج و اشراف که موجب اخلال در ادای برخی از مناسک حج شد.<ref>شفاء الغرام، ج۲، ص۴۱۷-۴۱۸.</ref> ۷. فتنه و درگیری به سال ۸۱۷ق. در ایام حج در منا که ریشه آن، ستیز میان امیر الحاج مصر و یکی از فرماندهانش بود و موجب زخمی شدن شماری بسیار از حج‌گزاران گشت.<ref>شفاء الغرام، ج۲، ص۴۳۱-۴۳۳.</ref> ۸. تصرف مکه به دست وهابیان در سال ۱۲۱۹ق. که وقوف اهالی مکه در عرفه را مانع شد.<ref>تاریخ حج‌گزاری ایرانیان، ص۲۲۱-۲۲۲.</ref> ۹. جلوگیری از حج‌گزاری جمعی از ایرانیان و یکی از عالمان ایرانی پس از احرام در مسجد شجره، به دست گروهی از اعراب در حدود نیمه قرن ۱۴ق.<ref>اعیان الشیعه، ج۳، ص۳۷۶-۳۷۷.</ref> ۱۰. بسته شدن درهای مسجدالحرام و کشتار برخی از زائران در سال ۱۴۰۰ق. به ‌دست وهابی افراطی، جهیمان العتیبی.<ref>المهدی المنتظر، ص۱۰۱.</ref>
افزون بر رویداد حدیبیه، در مواردی دیگر نیز برای بزرگان دین احصار در [[حج]] رخ داده است؛ از جمله [[امام حسین(ع)]] بر اثر بیماری در عمره دچار احصار شد و با قربانی‌کردن شتر و [[حلق|حَلق]] از احرام بیرون آمد و پس از بهبود، عمره دیگری به جا آورد.<ref>الکافی، ج۴، ص۳۶۹؛ تهذیب، ج۵، ص۴۲۲.</ref> نیز در منابع تاریخی، مواردی از اِحصار و صدّ به چشم می‌خورد؛ از جمله:
# ممانعت [[عبدالله بن زبیر]] از [[طواف]] کعبه و [[سعی]] میان [[صفا]] و [[مروه]] در سال ۷۲ق،<ref>الکامل، ج۴، ص۳۵۰.</ref>
# درگیری میان [[امیر الحاج]] و امیر [[مکه]] در موسم حج سال ۵۵۷ق، به گونه‌ای که بیشتر [[حاجی|حج‌گزاران]] نتوانستند وارد مکه شده، حج خود را تمام کنند،<ref>الکامل، ج۱۱، ص۲۸۷-۲۸۸.</ref>
# بازدارندگی کامل و لشکریانش از حج‌گزاری خضر بن سلطان صلاح ‌الدین و همراهانش در ناحیه بدر، پس از احرام آن‌ها در سال ۶۱۰ق،<ref>تاریخ الاسلام، ج۴۳، ص۴۱. </ref>
# آشوب و غارت [[عرفات|عَرَفات]] و [[مکه]] در سال ۶۹۸ق که به کشته و زخمی شدن شماری از [[حاجی|حاجیان]] انجامید،<ref>شفاء الغرام، ج۲، ص۴۱۰.</ref>
# آشوب و درگیری در منا میان [[مصر|مصریان]] و [[حجاز|حجازیان]] در سال ۷۰۵ق،<ref>شفاء الغرام، ج۲، ص۴۱۱.</ref>
# درگیری در سال ۷۴۳ق در [[صحرای عرفه|عَرَفه]] میان امیر الحاج و [[اَشراف]] که موجب اخلال در ادای برخی از [[مناسک حج]] شد،<ref>شفاء الغرام، ج۲، ص۴۱۷-۴۱۸.</ref>
# فتنه و درگیری در سال ۸۱۷ق در ایام حج در [[منا|مِنا]] که ریشه آن، ستیز میان امیر الحاج مصر و یکی از فرماندهانش بود و موجب زخمی شدن شماری بسیار از حج‌گزاران گشت،<ref>شفاء الغرام، ج۲، ص۴۳۱-۴۳۳.</ref>
# تصرف مکه به دست [[وهابیت|وهابیان]] در سال ۱۲۱۹ق که وقوف اهالی [[مکه]] در [[صحرای عرفه|عرفه]] را مانع شد،<ref>تاریخ حج‌گزاری ایرانیان، ص۲۲۱-۲۲۲.</ref>
# جلوگیری از حج‌گزاری جمعی از [[ایران|ایرانیان]] و یکی از عالمان ایرانی پس از [[احرام]] در [[مسجد شجره|مسجد شَجَره]]، به دست گروهی از اعراب در حدود نیمه قرن ۱۴ق،<ref>اعیان الشیعه، ج۳، ص۳۷۶-۳۷۷.</ref>
# بسته شدن درهای [[مسجدالحرام]] و کشتار برخی از زائران در سال ۱۴۰۰ق به ‌دست وهابی افراطی، [[جهیمان العتیبی]].<ref>المهدی المنتظر، ص۱۰۱.</ref>


==تفاوت احصار و صدّ==
==تفاوت احصار و صدّ==
۱٬۷۸۰

ویرایش