شاذروان: تفاوت میان نسخه‌ها
←قطعه‌های مرم بر روی شاذروان
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
به نقل از الرحلة الحجازیة نوشته بتنونی، شاذروان از ساخته‌های حجاج بوده که آن را جهت استحکام خانه کعبه در مقابل تأثير باران و سيل بنا كرد و دليل آن اصطلاح شاذروان است كه بر آن قرار داده‌اند؛ زيرا در زمان حَجاج تعدادى كارگر ساختمانى ايرانى براى ساختمان كعبه به مكه آمدند و اين اصطلاح كه كلمه‌اى است فارسى، از آن تاريخ بر آن اطلاق شده است.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۲ و ۱۵۳.</ref> | به نقل از الرحلة الحجازیة نوشته بتنونی، شاذروان از ساخته‌های حجاج بوده که آن را جهت استحکام خانه کعبه در مقابل تأثير باران و سيل بنا كرد و دليل آن اصطلاح شاذروان است كه بر آن قرار داده‌اند؛ زيرا در زمان حَجاج تعدادى كارگر ساختمانى ايرانى براى ساختمان كعبه به مكه آمدند و اين اصطلاح كه كلمه‌اى است فارسى، از آن تاريخ بر آن اطلاق شده است.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۲ و ۱۵۳.</ref> | ||
گفته‌اند براى نخستين بار عبداللّٰه بن زبير آن را روى پى و پايه‌اى كه از دوران ابراهيم وجود داشته است نصب كرد.هدف وى از انجام اين كار آن بود كه ديوارهاى كعبه در برابر سيل تقويت و از نفوذ آب به درون خانه جلوگيرى شود<ref name=":5">مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۳.</ref> | |||
== معرفی اجمالی == | |||
برآمدگی‌هایی در اطراف [[کعبه]]، که بخشی از کعبه بود و [[قریش]] آن را از ساختمان کعبه کاستند.<ref name=":0" /> شاذروان کنونی مانند پوششی اطراف خانه را دربرگرفته<ref name=":0" /> | |||
شاذروان برآمدگی کوتاهی را که در اطراف دیوار کعبه، جز سمت حجر اسماعیل، وجود دارد را می‌گویند.<ref>مکه و مدینه، ص۱۰.</ref> | |||
شاذروان بخش بيرونى پايين ديوار كعبه است كه در گذشته‌هاى دور جزو خانه بوده و بعدها از عرض ديوار واگذاشته شده است.شاذروان را«تأزير»هم ناميده‌اند؛چرا كه براى خانۀ كعبه همانند ازار است.<ref>مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۲.</ref> | |||
شاذروان در اصل جزوى از كعبه بوده است<ref name=":5" /> | |||
شاذروان رديفى از سنگ‌هاى اريب است كه در سه ضلع از ديوارهاى كعبه،در پايين ديوار و چسبيده به زمين قرار گرفته است.در ضلع مجاور حجر اسماعيل از شاذروان اثرى نيست و در پايين اين ضلع تنها پاسنگى به ارتفاع ده و عرض چهل سانتيمتر وجود دارد كه حاجيان بر روى آن مى‌ايستند و دست و صورت و بدن خود را به ديوار كعبه مى‌چسبانند و در اين حال دعا و به درگاه خداوند زارى مى‌كنند.علت قرار نداشتن شاذروان در اين ضلع آن است كه در اين قسمت،ديوار خانه كعبه در واقع مرز شمالى آن نيست و حد واقعى كعبه در سمت شمال شش ذراع و يك وجب پس از ديوار به سمت حجر اسماعيل است.<ref>مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۳.</ref> | |||
شاذروان برآمدگىِ كوتاهى است كه ديوار كعبه را از بيرون احاطه كرده است. اين برآمدگى كه امروزه از سنگ سفيد است، باقى‌مانده يا نشانۀ محل ديوار قبلى خانۀ خداست كه پس از بازسازى كعبه در زمان قريش بيرون از خانه واقع شد و لذا از محيط داخلى كعبه كاست. ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتى‌متر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتى‌متر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتى‌متر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتى‌متر است.<ref>رفعت پاشا، ج۱، ص۲۶۳.</ref> | شاذروان برآمدگىِ كوتاهى است كه ديوار كعبه را از بيرون احاطه كرده است. اين برآمدگى كه امروزه از سنگ سفيد است، باقى‌مانده يا نشانۀ محل ديوار قبلى خانۀ خداست كه پس از بازسازى كعبه در زمان قريش بيرون از خانه واقع شد و لذا از محيط داخلى كعبه كاست. ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتى‌متر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتى‌متر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتى‌متر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتى‌متر است.<ref>رفعت پاشا، ج۱، ص۲۶۳.</ref> | ||
== نام == | |||
دهخدا شاذروان را معرّب شادروان ذكر كرده و معناى آن را پايه و اساس دانسته است.<ref>لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه شاذروان.</ref> | |||
نام دیگر آن تأزیر استو وجه تسمیه آن این است که شاذروان مانند ازار برای کعبه است.<ref>مصباح المنیر، ذیل ماده شذر.</ref> | |||
== بازسازی‌ها == | == بازسازی‌ها == | ||
| خط ۴۴: | خط ۵۶: | ||
== متعلقات شاذروان == | == متعلقات شاذروان == | ||
=== قطعه‌های | === قطعه‌های مرمر بر روی شاذروان === | ||
در شاذروان كنار درِ خانۀ خدا و در سمت راست آن، هشت قطعه سنگ مرمر در كنارِ هم قرار داده شده است كه رنگ آنها زرد متمايل به قرمز مات بوده و بر روى آنها نقش و نگارهاى بسيار زيبايى حك شده است. اين قطعه سنگها، همانند سنگى كه در زير ناودان در حجراسماعيل قرار داده شده، بسيار قيمتى و گرانبهاست. تمامى اين هشت قطعه سنگ، از نظر حجم، تا حدودى نزديك به هم هستند كه به يكديگر متّصل شده‌اند.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص ۱۵۴ و ۱۵۵.</ref> | در شاذروان كنار درِ خانۀ خدا و در سمت راست آن، هشت قطعه سنگ مرمر در كنارِ هم قرار داده شده است كه رنگ آنها زرد متمايل به قرمز مات بوده و بر روى آنها نقش و نگارهاى بسيار زيبايى حك شده است. اين قطعه سنگها، همانند سنگى كه در زير ناودان در حجراسماعيل قرار داده شده، بسيار قيمتى و گرانبهاست. تمامى اين هشت قطعه سنگ، از نظر حجم، تا حدودى نزديك به هم هستند كه به يكديگر متّصل شده‌اند.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص ۱۵۴ و ۱۵۵.</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۶۴: | ||
قدمت و پيشينۀ اين‌هشت‌قطعه وسنگ نبشتۀ‌كبودِ زيرآن، به‌حدود ٧۶٨سال مى‌رسد. اين قطعه سنگها از گرانبهاترين آثار اسلامى موجود در مسجدالحرام به شمار مى‌آيند.<ref name=":4" /> | قدمت و پيشينۀ اين‌هشت‌قطعه وسنگ نبشتۀ‌كبودِ زيرآن، به‌حدود ٧۶٨سال مى‌رسد. اين قطعه سنگها از گرانبهاترين آثار اسلامى موجود در مسجدالحرام به شمار مى‌آيند.<ref name=":4" /> | ||
سنگ‌هاى شاذروان همه مرمر سفيد محكم و در ابعاد و اندازه‌هاى متفاوت است.<ref name=":5" /> | |||
شمار آنها هفتاد و يك قطعه است و هشت قطعه از آنها كه از سمت پايين در كعبه به طرف شمال قرار دارد،از بهترين سنگ‌هاى مرمر در دنياست.<ref name=":5" /> | |||
=== حلقه‌های شاذروان === | |||
حلقه‌هاى شاذروان از جنس مس زرد بسيار محكم، تشكيل شده كه پرده كعبه به وسيلۀ اين حلقه‌ها، در جاى خود ثابت گرديده و حركت باد، آن را جابجا نمى‌سازد. تعداد حلقه‌هاى ياد شده ۴٨ عدد است.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۷.</ref> به گفته مترجم تعداد آنها امروزه به ۵۷ عدد رسیده است.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۷، پاورقی.</ref> | |||
== احکام == | == احکام == | ||
| خط ۶۱: | خط ۸۰: | ||
درباره حکم طواف روی شاذروان بین مذاهب فقهی اهل‌سنت اختلاف‌نظر است. شافعی معتقد است نباید روی شاذروان طواف کردو طواف روی آن درست نیست. مالکی را نیز بر همین نظر دانسته‌اند و مذهب ابوحنیفه نیز شاذروان را جزو کعبه ندانسته است. در مقابل، حنبلی‌ها طواف نکردن روی شاذروان را پسندیده دانسته‌اند؛ ولی طواف روی آن را باطل‌کننده طواف نمی‌دانند.<ref>شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۵.</ref> | درباره حکم طواف روی شاذروان بین مذاهب فقهی اهل‌سنت اختلاف‌نظر است. شافعی معتقد است نباید روی شاذروان طواف کردو طواف روی آن درست نیست. مالکی را نیز بر همین نظر دانسته‌اند و مذهب ابوحنیفه نیز شاذروان را جزو کعبه ندانسته است. در مقابل، حنبلی‌ها طواف نکردن روی شاذروان را پسندیده دانسته‌اند؛ ولی طواف روی آن را باطل‌کننده طواف نمی‌دانند.<ref>شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۵.</ref> | ||
از نظر شيعه و بعضى از مذاهب اهل سنت،طواف بر روى شاذروان جايز نيست؛زيرا شاذروان جزئى از كعبه است كه در بازسازى كعبه توسط قريش از قسمت شاذروان به بالا،اندكى از عرض بيرونى ديوار كاسته شد و در آن،حالت تورفتگى ايجاد گرديد و در نتيجه، برآمدگى ياد شده در پايين ديوارها به وجود آمد.<ref>جواهر، ج۱۹، ص۲۹۹، به نقل ازفرهنگ اعلام جغرافیایی-تاریخی در حدیث و سیره نبوی، ۱۳۸۳ش، ص۲۰۵.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۷۰: | خط ۹۱: | ||
* تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، قائدان، اصغر، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش. | * تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، قائدان، اصغر، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش. | ||
* رفعت پاشا ، ابراهيم (١٣٢۴ق.)، مرآة الحرمين او الرحلات الحجازيّة و الحج و مشاعرة الدينيه، مصر: دارالكتب المصريه ١٣۴۴ق. | * رفعت پاشا ، ابراهيم (١٣٢۴ق.)، مرآة الحرمين او الرحلات الحجازيّة و الحج و مشاعرة الدينيه، مصر: دارالكتب المصريه ١٣۴۴ق. | ||
* کعبه و مسجدالحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، کردی، محمدطاهر، ترجمه هادی انصاری، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش. | |||
* مکه و مدینه، کردی، عبیدالله محمدامین، ترجمه حسین صابری، تهران، مشعر، ۱۳۸۰ش. | |||
* فرهنگ اعلام جغرافیایی-تاریخی در حدیث و سیره نبوی، شراب، محمد محمدحسن،ترجمه حمیدرضا شیخی، تحقیق محمدرضا نعمتی، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش. | |||
[[رده:کعبه]] | [[رده:کعبه]] | ||