بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
علت آنکه در این قسمت شاذروان قرار داده نشده، این است که در بنای ابراهیم (ع) از کعبه تا نیمه حجر اسماعیل جزو خانه کعبه بوده است که در ساختمان قریش به علّت کمبود مال حلال از خانه کاستند و بر حجر افزودند.<ref name=":0" /> البته شيعيان به استناد از روايات صحيحه‌اى كه در اين باره از امامان معصوم وارد شده است معتقدند كه كعبه‌هيچگونه كاستى نداشته و مساحت آن همان مساحتى است كه به وسيلۀ حضرت ابراهيم خليل به هنگام ساختمان كعبه بوجود آورده، قرار دارد.<ref name=":1" /> همچنین در پایین درِ کعبه، شاذروان قرار داده نشده و به صورت پله‌ای صاف به طول ۳۴۵ سانتیمتر ساخته شده است که مردم در ملتزم بر آن می‌ایستند و به درگاه خداوند دعا و زاری می‌کنند.<ref name=":0" /> | علت آنکه در این قسمت شاذروان قرار داده نشده، این است که در بنای ابراهیم (ع) از کعبه تا نیمه حجر اسماعیل جزو خانه کعبه بوده است که در ساختمان قریش به علّت کمبود مال حلال از خانه کاستند و بر حجر افزودند.<ref name=":0" /> البته شيعيان به استناد از روايات صحيحه‌اى كه در اين باره از امامان معصوم وارد شده است معتقدند كه كعبه‌هيچگونه كاستى نداشته و مساحت آن همان مساحتى است كه به وسيلۀ حضرت ابراهيم خليل به هنگام ساختمان كعبه بوجود آورده، قرار دارد.<ref name=":1" /> همچنین در پایین درِ کعبه، شاذروان قرار داده نشده و به صورت پله‌ای صاف به طول ۳۴۵ سانتیمتر ساخته شده است که مردم در ملتزم بر آن می‌ایستند و به درگاه خداوند دعا و زاری می‌کنند.<ref name=":0" /> | ||
== فلسفه ایجاد شاذروان | == پیشینه و فلسفه ایجاد شاذروان == | ||
درباره اینکه نخستین بار چه کسی و با چه هدفی شاذروان را ساخت، اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی از نظرها چنین‌اند: | |||
درباره اینکه نخستین بار چه کسی شاذروان را | |||
* شاذروان ابتدا به وسیله خزاعیان هنگامی که امور مکه و کعبه در دست آنها بود، برای محافظت کعبه از سیل ساخته شد.<ref name=":2">کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ۱۵۳.</ref> | * شاذروان ابتدا به وسیله خزاعیان هنگامی که امور مکه و کعبه در دست آنها بود، برای محافظت کعبه از سیل ساخته شد.<ref name=":2">کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ۱۵۳.</ref> | ||
* شاذروان، جزئى از ديوار كعبه، بر اساس پايه‌هاى بناشده به دست حضرت ابراهيم(ع) است، ولى قريش آن را از عرض ديوار كعبه جدا ساخت.<ref name=":9">معرفی اماکن مکه مکرمه، ۱۳۹۱ش، ص۴۶.</ref> | |||
* شاذروان با کیفیت کنونی آن، ساخته عبدالله بن زبیر است؛ زیرا در بازسازی کعبه از سوی او، پی‌های اولیه ساختمان کعبه در زمان ابراهیم(ع) کشف شد و او شاذروان را بر روی آن بنا کرد.<ref>مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۳؛ کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ۱۵۳.</ref> حجاج در بازسازی کعبه، در محل قرار گرفتن شاذروان که ابن زبیر ساخته بود، تغییری ایجاد نکرد.<ref name=":2" /> | * شاذروان با کیفیت کنونی آن، ساخته عبدالله بن زبیر است؛ زیرا در بازسازی کعبه از سوی او، پی‌های اولیه ساختمان کعبه در زمان ابراهیم(ع) کشف شد و او شاذروان را بر روی آن بنا کرد.<ref>مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۳؛ کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت‌الله الکریم، ۱۵۳.</ref> حجاج در بازسازی کعبه، در محل قرار گرفتن شاذروان که ابن زبیر ساخته بود، تغییری ایجاد نکرد.<ref name=":2" /> | ||
* عبدالله بن زبير، براى حفظ ديوار كعبه از نفوذ آب و نيز جلوگيرى از كشيده شدن بدن طواف‌كنندگان با پرده كعبه، اين سنگ را ايجاد كرد، تا به هنگام شلوغى، بدن آنان آسيب نبيند و پرده نيز از بين نرود.<ref>معرفی اماکن مکه مکرمه، ۱۳۹۱ش، ص۴۷.</ref> | |||
* به نقل از کتاب الرحلة الحجازیة نوشته محمد لبیب بتنونی (درگذشت ۱۳۵۷ق)، تاریخ‌نگار مصری، شاذروان از ساخته‌های حجاج بوده که برای استحکام کعبه در برابر سیل بنا کرده است. دلیل وی اصطلاح شاذروان است؛ زيرا در زمان حَجاج تعدادى كارگر ساختمانى ايرانى براى ساختمان كعبه به مكه آمدند و اين اصطلاح كه كلمه‌اى فارسى است، بر آن اطلاق شد.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۲ و ۱۵۳.</ref> | * به نقل از کتاب الرحلة الحجازیة نوشته محمد لبیب بتنونی (درگذشت ۱۳۵۷ق)، تاریخ‌نگار مصری، شاذروان از ساخته‌های حجاج بوده که برای استحکام کعبه در برابر سیل بنا کرده است. دلیل وی اصطلاح شاذروان است؛ زيرا در زمان حَجاج تعدادى كارگر ساختمانى ايرانى براى ساختمان كعبه به مكه آمدند و اين اصطلاح كه كلمه‌اى فارسى است، بر آن اطلاق شد.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۲ و ۱۵۳.</ref> | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
شاذروان، برآمدگى شيب‌دار كوتاهى است كه در قسمت پايين ديوار كعبه، به جز ضلع حِجْر اسماعيل<ref>سرزمین یادها و نشانه‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۶۹.</ref> و پایین در کعبه،<ref>میقات الحج (عربی)، ۱۴۳۵ق، ص۲۷۰.</ref> وجود دارد. | شاذروان، برآمدگى شيب‌دار كوتاهى است كه در قسمت پايين ديوار كعبه، به جز ضلع حِجْر اسماعيل<ref>سرزمین یادها و نشانه‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۶۹.</ref> و پایین در کعبه،<ref>میقات الحج (عربی)، ۱۴۳۵ق، ص۲۷۰.</ref> وجود دارد. اين برآمدگى كه امروزه از سنگ سفيد است، باقى‌مانده يا نشانۀ محل ديوار قبلى خانۀ خداست كه پس از بازسازى كعبه در زمان قريش بيرون از خانه واقع شد و لذا از محيط داخلى كعبه كاست. ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتى‌متر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتى‌متر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتى‌متر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتى‌متر است.<ref name=":10" /> | ||
در سمت حِجر، شاذروان وجود ندارد، بلكه فضاى اصلى كعبه است.<ref name=":6">معرفی اماکن مکه مکرمه، ۱۳۹۱ش، ص۴۶.</ref> | |||
برآمدگی‌هایی در اطراف [[کعبه]]، که بخشی از کعبه بود و [[قریش]] آن را از ساختمان کعبه کاستند.<ref name=":0" /> | |||
شاذروان بخش بيرونى پايين ديوار كعبه است كه در گذشته‌هاى دور جزو خانه بوده و بعدها از عرض ديوار واگذاشته شده است.شاذروان را«تأزير»هم ناميده‌اند؛چرا كه براى خانۀ كعبه همانند ازار است.<ref name=":7">مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۲.</ref> | شاذروان بخش بيرونى پايين ديوار كعبه است كه در گذشته‌هاى دور جزو خانه بوده و بعدها از عرض ديوار واگذاشته شده است.شاذروان را«تأزير»هم ناميده‌اند؛چرا كه براى خانۀ كعبه همانند ازار است.<ref name=":7">مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۲.</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۱: | ||
شاذروان در اصل جزوى از كعبه بوده است<ref name=":5">مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۳.</ref> | شاذروان در اصل جزوى از كعبه بوده است<ref name=":5">مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۳.</ref> | ||
در پايين ضلع حجر اسماعیل، تنها پاسنگى به ارتفاع ده و عرض چهل سانتيمتر وجود دارد كه حاجيان بر روى آن مى‌ايستند و دست و صورت و بدن خود را به ديوار كعبه مى‌چسبانند و در اين حال دعا و به درگاه خداوند زارى مى‌كنند. علت قرار نداشتن شاذروان در اين ضلع آن است كه در اين قسمت،ديوار خانه كعبه در واقع مرز شمالى آن نيست و حد واقعى كعبه در سمت شمال شش ذراع و يك وجب پس از ديوار به سمت حجر اسماعيل است.<ref>مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۳.</ref> | |||
شاذروان برآمدگىِ كوتاهى است كه ديوار كعبه را از بيرون احاطه كرده است. اين برآمدگى كه امروزه از سنگ سفيد است، باقى‌مانده يا نشانۀ محل ديوار قبلى خانۀ خداست كه پس از بازسازى كعبه در زمان قريش بيرون از خانه واقع شد و لذا از محيط داخلى كعبه كاست. ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتى‌متر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتى‌متر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتى‌متر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتى‌متر است.<ref>رفعت پاشا، ج۱، ص۲۶۳.</ref> | شاذروان برآمدگىِ كوتاهى است كه ديوار كعبه را از بيرون احاطه كرده است. اين برآمدگى كه امروزه از سنگ سفيد است، باقى‌مانده يا نشانۀ محل ديوار قبلى خانۀ خداست كه پس از بازسازى كعبه در زمان قريش بيرون از خانه واقع شد و لذا از محيط داخلى كعبه كاست. ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتى‌متر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتى‌متر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتى‌متر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتى‌متر است.<ref name=":10">رفعت پاشا، ج۱، ص۲۶۳.</ref> | ||
== نام == | == نام == | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۲: | ||
سنگ شاذروان از مرمر است كه ارتفاع آن از ۶٨ تا٧٧ سانتى‌متر و عرض آن از ۵۴ تا ٧٢ سانتى‌متر، متغير است. اين سنگ در سال ١۴١٧ه.ق به هنگام ترميم كعبه، به فرمان ملك فهد تجديدبنا شد.<ref name=":6" /> | سنگ شاذروان از مرمر است كه ارتفاع آن از ۶٨ تا٧٧ سانتى‌متر و عرض آن از ۵۴ تا ٧٢ سانتى‌متر، متغير است. اين سنگ در سال ١۴١٧ه.ق به هنگام ترميم كعبه، به فرمان ملك فهد تجديدبنا شد.<ref name=":6" /> | ||
اين برآمدگى كه امروزه از سنگ سفيد است، باقى‌مانده يا نشانۀ محل ديوار قبلى خانۀ خداست كه پس از بازسازى كعبه در زمان قريش بيرون از خانه واقع شد و لذا از محيط داخلى كعبه كاست. ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتى‌متر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتى‌متر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتى‌متر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتى‌متر است.<ref name=":10" /> | |||
=== حلقه‌های شاذروان === | === حلقه‌های شاذروان === | ||
| خط ۸۰: | خط ۷۹: | ||
== احکام == | == احکام == | ||
دانشمندان درباره حقيقت و اصل شاذروان اختلاف‌نظر دارند. برخى گفته‌اند شاذروان، جزئى از ديوار كعبه، بر اساس پايه‌هاى بناشده به دست حضرت ابراهيم(ع) است، ولى قريش آن را از عرض ديوار كعبه جدا ساخت. از اين‌رو، به فتواى برخى فقيهان، طواف با حركت بر روى شاذروان، درست نيست؛ زيرا شاذروان بخشى از اصل كعبه است و طواف بايد پيرامون كعبه صورت گيرد.<ref name=":9" /> | |||
فقهاء، شاذروان را جزء خانۀ خدا مى‌دانند كه نبايد هنگام طواف بر روى آن راه رفت، چنانكه در مناسك آمده است.<ref>گل‌واژه‌های حج و عمره، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۵.</ref> | فقهاء، شاذروان را جزء خانۀ خدا مى‌دانند كه نبايد هنگام طواف بر روى آن راه رفت، چنانكه در مناسك آمده است.<ref>گل‌واژه‌های حج و عمره، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۵.</ref> | ||