شاذروان: تفاوت میان نسخهها
←متعلقات شاذروان
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''شاذَرْوان''' | '''شاذَرْوان''' | ||
علت آنکه در این قسمت شاذروان قرار داده نشده، این است که در بنای ابراهیم (ع) از کعبه تا نیمه حجر اسماعیل جزو خانه کعبه بوده است که در ساختمان قریش به علّت کمبود مال حلال از خانه کاستند و بر حجر افزودند.<ref name=":0">کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۲.</ref> البته شيعيان به استناد از روايات صحيحهاى كه در اين باره از امامان معصوم وارد شده است معتقدند كه كعبههيچگونه كاستى نداشته و مساحت آن همان مساحتى است كه به وسيلۀ حضرت ابراهيم خليل به هنگام ساختمان كعبه بوجود آورده، قرار دارد.<ref name=":1">کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۲، پاورقی.</ref> | |||
همچنین در پایین درِ کعبه، شاذروان قرار داده نشده و به صورت پلهای صاف به طول ۳۴۵ سانتیمتر ساخته شده است که مردم در ملتزم بر آن میایستند و به درگاه خداوند دعا و زاری میکنند.<ref name=":0" /> | |||
== پیشینه و فلسفه ایجاد شاذروان == | == پیشینه و فلسفه ایجاد شاذروان == | ||
خط ۲۰: | خط ۱۷: | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
شاذروان، برآمدگى شيبدار كوتاهى است كه در قسمت پايين ديوار كعبه، به جز ضلع حِجْر اسماعيل<ref>سرزمین یادها و نشانهها، ۱۳۸۷ش، ص۶۹.</ref> و پایین در کعبه،<ref>میقات الحج (عربی)، ۱۴۳۵ق، ص۲۷۰.</ref> وجود دارد. اين برآمدگى كه امروزه از سنگ سفيد است، باقىمانده يا نشانۀ محل ديوار قبلى خانۀ خداست كه پس از بازسازى كعبه در زمان قريش بيرون از خانه واقع شد و لذا از محيط داخلى كعبه كاست. ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتىمتر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتىمتر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتىمتر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتىمتر است.<ref name=":10" /> | شاذروان، برآمدگى شيبدار كوتاهى است كه در قسمت پايين ديوار كعبه، به جز ضلع حِجْر اسماعيل<ref>سرزمین یادها و نشانهها، ۱۳۸۷ش، ص۶۹.</ref> و پایین در کعبه،<ref>میقات الحج (عربی)، ۱۴۳۵ق، ص۲۷۰.</ref> وجود دارد. شاذروان را بخشی از کعبه ساخته شده از سوی ابراهیم(ع) دانستهاند، که قریش هنگام تجدید بنای کعبه از آن کاسته است.<ref>مرآة الحرمین، ۱۳۷۷ش، ص۲۶۷.</ref> | ||
اين برآمدگى كه امروزه از سنگ سفيد است، باقىمانده يا نشانۀ محل ديوار قبلى خانۀ خداست كه پس از بازسازى كعبه در زمان قريش بيرون از خانه واقع شد و لذا از محيط داخلى كعبه كاست. ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتىمتر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتىمتر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتىمتر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتىمتر است.<ref name=":10" /> | |||
خط ۳۲: | خط ۳۳: | ||
در پايين ضلع حجر اسماعیل، تنها پاسنگى به ارتفاع ده و عرض چهل سانتيمتر وجود دارد كه حاجيان بر روى آن مىايستند و دست و صورت و بدن خود را به ديوار كعبه مىچسبانند و در اين حال دعا و به درگاه خداوند زارى مىكنند. علت قرار نداشتن شاذروان در اين ضلع آن است كه در اين قسمت،ديوار خانه كعبه در واقع مرز شمالى آن نيست و حد واقعى كعبه در سمت شمال شش ذراع و يك وجب پس از ديوار به سمت حجر اسماعيل است.<ref>مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۳.</ref> | در پايين ضلع حجر اسماعیل، تنها پاسنگى به ارتفاع ده و عرض چهل سانتيمتر وجود دارد كه حاجيان بر روى آن مىايستند و دست و صورت و بدن خود را به ديوار كعبه مىچسبانند و در اين حال دعا و به درگاه خداوند زارى مىكنند. علت قرار نداشتن شاذروان در اين ضلع آن است كه در اين قسمت،ديوار خانه كعبه در واقع مرز شمالى آن نيست و حد واقعى كعبه در سمت شمال شش ذراع و يك وجب پس از ديوار به سمت حجر اسماعيل است.<ref>مکه و مدینه، ۱۳۸۰ش، ص۹۳.</ref> این پله جایگاه مردمی است که برای دعا و تضرع به درگاه الهی بر روی آن میایستند و سینه و شکم خود را بر کعبه قرار میدهند و دستان را بر بالای سر خود و بر دیوار کعبه میگذارند.<ref name=":0" /> | ||
باقىمانده يا نشانه محل ديوار قبلى خانه خداست كه پس از بازسازى كعبه در زمان قريش بيرون از خانه واقع شد و لذا از محيط داخلى كعبه كاست. ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتىمتر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتىمتر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتىمتر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتىمتر است.<ref name=":10">رفعت پاشا، ج۱، ص۲۶۳.</ref> | |||
== نام == | == نام == | ||
خط ۴۷: | خط ۴۸: | ||
* شاذروان (با کیفیت و ویژگی کنونی) در سال ۶۴ هجری به وسیله عبداللَّه ابنزبیر ساخته شد.<ref name=":2" /> | * شاذروان (با کیفیت و ویژگی کنونی) در سال ۶۴ هجری به وسیله عبداللَّه ابنزبیر ساخته شد.<ref name=":2" /> | ||
* در اواخر قرن سوم هجری (در زمان جدّ ازرقی) شاذروان را به وسیله گچ و مرمر پوشانیدند.<ref name=":2" /> | * در اواخر قرن سوم هجری (در زمان جدّ ازرقی) شاذروان را به وسیله گچ و مرمر پوشانیدند.<ref name=":2" /> | ||
* طبق گفته فاسی، در سال ۵۴۲ هجری، بعضی از بخشهای شاذروان تعمیر و مرمّت شد. | * طبق گفته فاسی، در سال ۵۴۲ هجری، بعضی از بخشهای شاذروان تعمیر و مرمّت شد.<ref name=":3" /> | ||
* به گفته فاسی در سال ۶۳۶ هجری بنای آن تعویض گردید. | * به گفته فاسی در سال ۶۳۶ هجری بنای آن تعویض گردید.<ref name=":3" /> | ||
* فاسی همچنین گوید: در سال ۶۶۱ هجری تغییرات مجدّدی در شاذروان داده شد. | * فاسی همچنین گوید: در سال ۶۶۱ هجری تغییرات مجدّدی در شاذروان داده شد.<ref name=":3" /> | ||
* و باز فاسی میگوید: در سال ۶۷۰ هجری بار دیگر در ساختمان شاذروان تغییراتی دادند. | * و باز فاسی میگوید: در سال ۶۷۰ هجری بار دیگر در ساختمان شاذروان تغییراتی دادند.<ref name=":3" /> | ||
* ابن فهد گوید: شاذروان در سال ۸۳۸ هجری به وسیله سودون محمدی مرمّت شد. | * در اوایل دهه اوّل سال ۶۷۰ هجری شاذروان به صورت پله بوده که گاه بعضی از عوام در هنگام طواف بر روی آن حرکت میکردهاند تا اینکه پس از آن، ساختمان شاذروان تغییر پیدا کرد و به شکل کنونی آن درآمد، بطوریکه هیچکس نمیتواند به هنگام طواف، روی آن حرکت کند.<ref name=":3" /> | ||
* بنا بهگفته ابن فهد، در محرم سال ۸۴۶ هجری نیز شاذروان تعمیر شد. | * ابن فهد گوید: شاذروان در سال ۸۳۸ هجری به وسیله سودون محمدی مرمّت شد.<ref name=":3" /> | ||
* در ساختمان کعبه، در سال ۱۰۴۰ هجری که در دوران سلطان مراد چهارم (خلیفه عثمانی) صورت گرفت، تغییراتی در ساختمان شاذروان داده شد که شروع آن در روز یازدهم شعبان همان سال بوده و در تاریخ سوم رمضان سال یاد شده به پایان رسید. | * بنا بهگفته ابن فهد، در محرم سال ۸۴۶ هجری نیز شاذروان تعمیر شد.<ref name=":3" /> | ||
* در ساختمان کعبه، در سال ۱۰۴۰ هجری که در دوران سلطان مراد چهارم (خلیفه عثمانی) صورت گرفت، تغییراتی در ساختمان شاذروان داده شد که شروع آن در روز یازدهم شعبان همان سال بوده و در تاریخ سوم رمضان سال یاد شده به پایان رسید.<ref name=":3" /> | |||
* در سال ۱۰۹۸ هجری به فرمان احمد پاشا، سنگ چخماق جایگزین کلیه سنگهای پیشین شاذروان شد.<ref name=":3">کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۴.</ref> | * در سال ۱۰۹۸ هجری به فرمان احمد پاشا، سنگ چخماق جایگزین کلیه سنگهای پیشین شاذروان شد.<ref name=":3">کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص۱۵۴.</ref> | ||
* در تعمیرات اخیر ملک فهد که در ماههای صفر تا رجب سال ۱۴۱۷ق صورت گرفته سنگهای مرمر شاذروان تعویض شده است.<ref name=":1" /> | |||
== ویژگیها و متعلقات == | |||
اين برآمدگى كه امروزه از سنگ سفيد است، ارتفاع آن در سمت شمال، ۵٠ و عرض ٣٩ سانتىمتر. در غرب، ارتفاع ٢٨ و عرض ٨٠ سانتىمتر. در جنوب، ارتفاع ٢۴ و عرض ٨٧ سانتىمتر. و در شرق، ارتفاع ٢٢ و عرض ۶۶ سانتىمتر است.<ref name=":10" /> | |||
همچنین در پایین درِ کعبه، شاذروان قرار داده نشده و به صورت پلهای صاف به طول ۳۴۵ سانتیمتر ساخته شده است که مردم در ملتزم بر آن میایستند و به درگاه خداوند دعا و زاری میکنند.<ref name=":0" /> | |||
=== قطعههای مرمر بر روی شاذروان === | === قطعههای مرمر بر روی شاذروان === | ||
در شاذروان كنار درِ خانۀ خدا و در سمت راست آن، هشت قطعه سنگ مرمر در كنارِ هم قرار داده شده است كه رنگ آنها زرد متمايل به قرمز مات بوده و بر روى آنها نقش و نگارهاى بسيار زيبايى حك شده است. اين قطعه سنگها، همانند سنگى كه در زير ناودان در حجراسماعيل قرار داده شده، بسيار قيمتى و گرانبهاست. تمامى اين هشت قطعه سنگ، از نظر حجم، تا حدودى نزديك به هم هستند كه به يكديگر متّصل شدهاند.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص ۱۵۴ و ۱۵۵.</ref> | در شاذروان كنار درِ خانۀ خدا و در سمت راست آن، هشت قطعه سنگ مرمر در كنارِ هم قرار داده شده است كه رنگ آنها زرد متمايل به قرمز مات بوده و بر روى آنها نقش و نگارهاى بسيار زيبايى حك شده است. اين قطعه سنگها، همانند سنگى كه در زير ناودان در حجراسماعيل قرار داده شده، بسيار قيمتى و گرانبهاست. تمامى اين هشت قطعه سنگ، از نظر حجم، تا حدودى نزديك به هم هستند كه به يكديگر متّصل شدهاند.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ: گزیده التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، ص ۱۵۴ و ۱۵۵.</ref> | ||
خط ۹۹: | خط ۱۰۴: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* مرآة الحرمین، رفعتپاشا، ابراهیم، ترجمه هادی انصاری، تهران، مشعر، ۱۳۷۷ش. | |||
* گروهی از نویسندگان، میقات الحج (عربی)، تهران، سازمان حج و زیارت، ۱۴۳۵ق. | * گروهی از نویسندگان، میقات الحج (عربی)، تهران، سازمان حج و زیارت، ۱۴۳۵ق. | ||
* جامع الفتاوی، موسوی شاهرودی، مرتضی، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش. | * جامع الفتاوی، موسوی شاهرودی، مرتضی، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش. |