بازسازی مسجدالنبی (مهدی عباسی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:


==زمان بازسازی==
==زمان بازسازی==
مهدی عباسی در سال 160 قمری حج بجا آورد و سپس به زیارت مدینه آمد. در این سفر وی دستور توسعه مسجد را داد.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 148</ref> بازسازی مسجد در سال 162هـ.ق/79-778م. آغاز شد و تا سال 165هـ.ق/82-781م ادامه یافت. در این زمان سلیمان بن علی والی [[مدینه]] بود.<ref name=":0">مدینه منوره، ص 97</ref>
مهدی عباسی در سال 160 قمری حج بجا آورد و سپس به زیارت مدینه آمد. در این سفر وی دستور توسعه مسجد را داد.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 148</ref> بازسازی مسجد در سال 162هـ.ق/79-778م. آغاز شد و تا سال 165هـ.ق/82-781م ادامه یافت.<ref name=":0">مدینه منوره، ص 97</ref>  


==گسترش مساحت==
== گسترش مساحت ==
برخی منابع توسعه مسجد را 100 ذراع <ref>مدینه منوره، ص 95</ref>و برخی دیگر 53 یا 55 ذراع ذکر کرده‌اند.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 125</ref> گسترش مسجد تنها از سمت شمالی صورت گرفت.<ref>مدینه منوره، ص 95</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 125</ref> در قسمت شمالی آن‌ چه در دوره اموی ساخته شده بود، ویران و از نو بازسازی شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 128</ref>
برخی منابع توسعه مسجد را 100 ذراع <ref>مدینه منوره، ص 95</ref>و برخی دیگر 53 یا 55 ذراع ذکر کرده‌اند.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 125</ref> گسترش مسجد تنها از سمت شمالی صورت گرفت.<ref>مدینه منوره، ص 95</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 125</ref> در قسمت شمالی آن‌ چه در دوره اموی ساخته شده بود، ویران و از نو بازسازی شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 128</ref>


خط ۲۴: خط ۲۴:


== معمار و ناظر بنا ==
== معمار و ناظر بنا ==
معماری بنا بر عهده عبدالله بن عاصم بن عمر بن عبدالعزیز و عبدالملک بن شبیب غسانی از اهالی شام بود که پس از وفات ابن عاصم عبدالله بن موسی حمصی به جای وی به کار پرداخت.<ref>{{کتاب|اسم_فایل=پرونده:وفاء الوفاء سمهودی ج۲.pdf|صفحه=292|متن=وفاء الوفاء، ج2، ص292}}مدینه منوره، ص 97</ref> {{کتاب|اسم_فایل=پرونده:وفاء الوفاء سمهودی ج۲.pdf|صفحه=292|متن=وفاء الوفاء، ج2، ص292}} جعفر بن سلیمان بن عبدالله بن عباس ، عامل مهدی در مدینه نیز ناظر بنا بود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 125</ref>
مهدی عباسی، جعفر بن سلیمان را امیر مدینه کرد و او را مامور توسعه مسجد کرد. معماری بنا بر عهده عبدالله بن عاصم بن عمر بن عبدالعزیز و عبدالملک بن شبیب غسانی از اهالی شام بود که پس از وفات ابن عاصم عبدالله بن موسی حمصی به جای وی به کار پرداخت.<ref>{{کتاب|اسم_فایل=پرونده:وفاء الوفاء سمهودی ج۲.pdf|صفحه=292|متن=وفاء الوفاء، ج2، ص292}}مدینه منوره، ص 97</ref> {{کتاب|اسم_فایل=پرونده:وفاء الوفاء سمهودی ج۲.pdf|صفحه=292|متن=وفاء الوفاء، ج2، ص292}}  


===مصالح و تزیینات===
==مصالح و تزیینات==


در این دوره، بیشتر از سنگ‌های مرمر و رخام استفاده شد. ستون‌ها بر پایه‌های مربع شکل قرار داشتند. همه ستون‌ها پوشیده از رخام، سرستون‌ها طلاکاری شده و منقوش به فسیفسا(چیزی شبیه کاشی) بود. طاق‌ها و نیز دیوارهای شمالی و جنوبی با فسیفسا تزیین شده بود. دیوارهای شرقی و غربی سفید و مقرنس بودند.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 128</ref>
در این دوره، بیشتر از سنگ‌های مرمر و رخام استفاده شد. ستون‌ها بر پایه‌های مربع شکل قرار داشتند. همه ستون‌ها پوشیده از رخام، سرستون‌ها طلاکاری شده و منقوش به فسیفسا (چیزی شبیه کاشی) بود. طاق‌ها و نیز دیوارهای شمالی و جنوبی با فسیفسا تزیین شده بود. دیوارهای شرقی و غربی، سفید و مقرنس بودند.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 128</ref>


در این دوره مسجد با کاشی کاری‌های معرق تزیین شد.<ref name=":0" />
در این دوره مسجد با کاشی کاری‌های معرق تزیین شد.<ref name=":0" />


===رواق===
==توصیف بنا==
در این دوره، رواق‌های پنچ‌گانه شمالی عصر اموی که مشرف بر صحن بود تخریب شد.<ref>مدینه منوره، ص 95</ref> رواق‌ها در دوره مهدی بدین ترتیب بود:
در این دوره، رواق‌های پنچ‌گانه شمالی عصر اموی که مشرف بر صحن بود تخریب شد.<ref>مدینه منوره، ص 95</ref> رواق‌ها در دوره مهدی بدین ترتیب بود:
* پنج [[رواق]] در جناح جنوبی
* پنج [[رواق]] در جناح جنوبی
* پنج رواق در جناح شمالی
* پنج رواق در جناح شمالی
* سه رواق د رجهت شرقی
* سه رواق در جهت شرقی
* چهار رواق درجهت غربی<ref>مدینه منوره، ص 95</ref>
* چهار رواق در جهت غربی<ref>مدینه منوره، ص 95</ref>


===ستون===
===ستون===
خط ۵۳: خط ۵۳:
24 در برای مسجد ساخته شد. 8 باب در دیوار غربی، هشت باب در دیوار شرقی، چهار باب در دیوار شمالی و چهار باب در دیوار جنوبی(قبله). به نقل از منابع این درها به مرور بسته شد بطوریکه ابن جبیر تنها از چهار در اصلی مسجد یعنی باب السلام، باب الرحمه، باب جبرئیل و باب النسا نام می‌برد.<ref>مدینه منوره، ص 96</ref>
24 در برای مسجد ساخته شد. 8 باب در دیوار غربی، هشت باب در دیوار شرقی، چهار باب در دیوار شمالی و چهار باب در دیوار جنوبی(قبله). به نقل از منابع این درها به مرور بسته شد بطوریکه ابن جبیر تنها از چهار در اصلی مسجد یعنی باب السلام، باب الرحمه، باب جبرئیل و باب النسا نام می‌برد.<ref>مدینه منوره، ص 96</ref>


درهای دیوار قبله مخصوص ورود و خروج بود:
* دری که امرا و سلاطین از آن وارد می‌شدند و در ناحیه خانه مروان قرار داشت
* در سمت چپ دیوار قبله که از آن وارد [[مقصوره]] می‌شدند
* در راست دیوار قبله(باب بیت القنادیل)
* دری در سمت قبله مسجد، که سلطان از آن وارد مقصوره می‌شد<ref>مدینه منوره، ص 96</ref>
علاوه بر این درها، در کوچکی (خوخه) منسوب به آل [[عمربن خطاب|عمر]] در دیوار جنوبی سمت چپ [[محراب]] قرار داشت که در این دوره بسته شد و پس از ساخته شدن مقصوره جدید به شکل پنجره درآمد.<ref>وفاءالوفا، ص 295</ref>
علاوه بر این درها، در کوچکی (خوخه) منسوب به آل [[عمربن خطاب|عمر]] در دیوار جنوبی سمت چپ [[محراب]] قرار داشت که در این دوره بسته شد و پس از ساخته شدن مقصوره جدید به شکل پنجره درآمد.<ref>وفاءالوفا، ص 295</ref>


===مقصوره===
===مقصوره===
در این دوره مقصوره دوران اموی از بین رفت و سطح آن با سطح مسجد یکسان شد.<ref>مدینه منوره، ص 96</ref> <ref>عماره المسجد النبوی، ص 148</ref>مقصوره‌ای جدید از جنس چوب ساخته شد که به پهنای طول رواق اول بود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 46</ref>
در این دوره مقصوره دوران اموی از بین رفت و سطح آن با سطح مسجد یکسان شد.<ref>مدینه منوره، ص 96</ref> <ref>عماره المسجد النبوی، ص 148</ref>مقصوره‌ای جدید از جنس چوب ساخته شد که به پهنای طول رواق اول بود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 46</ref>


===مأذنه===
===مأذنه===