مسجد الاقصی: تفاوت میان نسخه‌ها
←مسجدالاقصی در عهد اسلامی
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۴: | ||
با مقایسه توصیف‌هایی که از مسجدالاقصی در ادوار مختلف تاریخی ارائه شده است، می‌توان ساختمان این مسجد را بنایی با اصالت تاریخی و تطور ظاهری دانست؛ به‌طوری‌که برخی از نقش‌ها و بناها بر اساس تلاش دولتمردان برای به یادگار گذاشتن اثری از خود، در این مسجد به جا مانده است<ref>الاشارات الی معرفة الزیارات، ص33.</ref> و برخی ریشه در اسطوره‌ها، داستان‌ها و در مستند‌ترین حالت، مبتنی بر منابع اهل کتاب و اسرائیلیات است. تقدس این اماکن نزد اهل کتاب و پیشینه و چینش جمعیتی شهر، که متشکل از مسلمانان، یهودیان و مسیحیان است، از عوامل مهم چنین تاریخ‌سازی‌هایی دانسته می‌شود. | با مقایسه توصیف‌هایی که از مسجدالاقصی در ادوار مختلف تاریخی ارائه شده است، می‌توان ساختمان این مسجد را بنایی با اصالت تاریخی و تطور ظاهری دانست؛ به‌طوری‌که برخی از نقش‌ها و بناها بر اساس تلاش دولتمردان برای به یادگار گذاشتن اثری از خود، در این مسجد به جا مانده است<ref>الاشارات الی معرفة الزیارات، ص33.</ref> و برخی ریشه در اسطوره‌ها، داستان‌ها و در مستند‌ترین حالت، مبتنی بر منابع اهل کتاب و اسرائیلیات است. تقدس این اماکن نزد اهل کتاب و پیشینه و چینش جمعیتی شهر، که متشکل از مسلمانان، یهودیان و مسیحیان است، از عوامل مهم چنین تاریخ‌سازی‌هایی دانسته می‌شود. | ||
==مسجدالاقصی در عهد اسلامی== | ==مسجدالاقصی در عهد اسلامی== | ||
در دوره اسلامی، پس از فتح بیتالمقدس به دستور خلیفه دوم، نخستین خلفایی که به توسعه و آبادانی مسجدالاقصی و [[مسجد قبة الصخره]] همت گماشتند، عبدالملک بن مروان و فرزندش [[ولید بن عبدالملک]]، در نیمه دوم قرن اول هجری، بودند.<ref>احسن التقاسیم، ج1، ص236.</ref>در سال 90ق نیز برخی از حکمرانان مصر، | در دوره اسلامی، پس از فتح بیتالمقدس به دستور خلیفه دوم، نخستین خلفایی که به توسعه و آبادانی مسجدالاقصی و [[مسجد قبة الصخره]] همت گماشتند، عبدالملک بن مروان و فرزندش [[ولید بن عبدالملک]]، در نیمه دوم قرن اول هجری، بودند.<ref>احسن التقاسیم، ج1، ص236.</ref>در سال 90ق نیز برخی از حکمرانان مصر، کمک‌‌هایی به تزیین و تجدید بنای این مساجد کردند. | ||
در پی | در پی بروز زلزله در سال‌‌های 130 تا 407ق در بیتالمقدس، خساراتی به مسجدالاقصی وارد آمد که توسط حاکمان مختلف(مهدی عباسی؛ 169ق، مأمون عباسی؛ 216ق و الظاهر لدین الله فاطمی؛ 413ق) تجدید بنا و تعمیر شد.<ref>المعالم الاثیرة، ص66.</ref> | ||
از | پس از اشغال بیتالمقدس به دست صلیبیان، طایفه «داویه» در قسمت غربی مسجدالاقصی، اقامتگاه‌هایی برای خود ساختند و ملحقاتی چون انبار غله، دستشویی و... نیز به آن بنا افزودند. مسجدالاقصی به دلیل احترام ویژ‌ه‌ای که برای مسلمانان داشت، به حربه‌ای برای صلیبیان تبدیل شده بود؛ به‌طوری‌که پس از قریب به یک قرن که مسلمانان درصدد بازپس‌گیری بیتالمقدس و مسجدالاقصی برآمدند، صلیبیان، پس از آنکه شکست خود را قطعی دانستند، با تهدید مسلمانان مبنی بر تخریب مسجدالاقصی و سایر مشاهد، مسلمانان را وادار به پذیرش صلح کردند.<ref>الکامل، ج11، ص549.</ref> | ||
پس از | پس از بازپس‌گیری مسجد و شهر توسط مسلمانان به فرماندهی [[صلاح‌الدین ایوبی]](۱۱۳۷–۱۱۹۳ میلادی)، وی فرمان داد تا بناها و مشاهد اسلامی شهر به حال نخستین خود بازگردد.<ref>الکامل، ج11، صص550 و 551.</ref> بازسازی، اصلاح و تزیین مسجدالاقصی تا مدتی ادامه داشت. آنچه بیش از بنا و عمارت، دستخوش تغییر و دگرگونی شده بود، مناسک و مراسم دینی بود. ازاین‌رو از نخستین اقدامات فاتحان مسلمان، تعیین امام جماعت و واعظ برای مسجدالاقصی و اقامه نماز جماعت پنج‌گانه در این مسجد،<ref>العبر تاریخ ابن خلدون، ج4، ص472.</ref> قرار دادن قرآن‌‌های بسیار در مسجد، تعیین قاریان قرآن و اختصاص دادن مقرری برای آنها<ref>الکامل، ج11، ص552؛ العبر، تاریخ ابن خلدون، ج4، ص473.</ref> و ساخت مدارس و مراکز دینی بود.<ref>العبر، تاریخ ابن خلدون، ج4، ص473.</ref> | ||
==تاثیرات فرهنگی و سیاسی== | ==تاثیرات فرهنگی و سیاسی== | ||
تاریخ سیاسی و اجتماعی مسجدالاقصی در دوره اسلامی، دارای اهمیت بسزایی است. برخی از موضوعات تاثیرگذار تاریخی این مسجد عبارت‌اند از: آزموده شدن مسلمانان نخستین به واسطه تردید در اسراء پیامبر اسلام(ص) از مسجدالحرام به مسجدالاقصی؛ سرزنش شدن مسلمانان از سوی یهودیان مدینه، به دلیل قبله قرار دادن قبله‌گاه یهودیان؛ رقابت مدعیان خلافت اسلامی و بعدها مسلمانان، یهودیان و مسیحیان در تسلط بر بیتالمقدس؛ نمادسازی یا محو آثار تمدنی با انگیزه‌‌های دینی و مذهبی؛ مهاجرت‌ها و ترکیب جمعیتی اقلیت‌‌های دینی در این شهر و.... | تاریخ سیاسی و اجتماعی مسجدالاقصی در دوره اسلامی، دارای اهمیت بسزایی است. برخی از موضوعات تاثیرگذار تاریخی این مسجد عبارت‌اند از: آزموده شدن مسلمانان نخستین به واسطه تردید در اسراء پیامبر اسلام(ص) از مسجدالحرام به مسجدالاقصی؛ سرزنش شدن مسلمانان از سوی یهودیان مدینه، به دلیل قبله قرار دادن قبله‌گاه یهودیان؛ رقابت مدعیان خلافت اسلامی و بعدها مسلمانان، یهودیان و مسیحیان در تسلط بر بیتالمقدس؛ نمادسازی یا محو آثار تمدنی با انگیزه‌‌های دینی و مذهبی؛ مهاجرت‌ها و ترکیب جمعیتی اقلیت‌‌های دینی در این شهر و.... | ||