موسوعه رد شبهات جلد بیست و دوم(کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:


==فصل اول: مفهوم شناسی و ضرورت موضوع==
==فصل اول: مفهوم شناسی و ضرورت موضوع==
در این فصل نویسنده ابتدا معنای لغوی عصمت: منع، بازداشتن،...و سپس مفهوم آن را که متکلمان مسلمان براساس معنای لغوی عصمت، مصون بودن پیامبران و ائمه از گناه را بیان می‌کنند، مورد بررسی قرار می‌دهد.
در این فصل نویسنده ابتدا معنای لغوی [[عصمت]]: منع، بازداشتن،...و سپس مفهوم آن را که متکلمان مسلمان براساس معنای لغوی عصمت، مصون بودن پیامبران و ائمه از گناه را بیان می‌کنند، مورد بررسی قرار می‌دهد.


==فصل دوم: بررسی عصمت در اندیشه اسلامی==
==فصل دوم: بررسی عصمت در اندیشه اسلامی==
این فصل، انواع عصمت امام:  عصمت در شناخت معارف و احکام الهی، عصمت در شناخت مسائل شرعی، عصمت در شناخت مصالح جامعه اسلامی به منزله رهبر، عصمت در تبیین احکام شریعت و عصمت عملی مورد بررسی قرار می‌گیرد و دلایل عقلی و نقلی بر معصومیت ائمه مطرح می‌شود.
این فصل، انواع عصمت امام:  عصمت در شناخت معارف و احکام الهی، عصمت در شناخت مسائل شرعی، عصمت در شناخت مصالح جامعه اسلامی به منزله رهبر، عصمت در تبیین احکام شریعت و عصمت عملی مورد بررسی قرار می‌گیرد و دلایل عقلی و نقلی بر معصومیت ائمه مطرح می‌شود.


در ادامه این بخش عصمت امام حسن و امام حسین مورد بحث قرار گرفته و ذیل آیاتی نظیر آیه تطهیر و احادیثی از پیامبر که آن‌ها را نفس خود و سرور جوانان بهشت دانسته، بر عصمت این دو امام تأکید می‌ورزد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 27- 71</ref>
در ادامه این بخش عصمت [[امام حسن مجتبی|امام حسن]] و [[امام حسین (ع)|امام حسین]] مورد بحث قرار گرفته و ذیل آیاتی نظیر [[آیه تطهیر]] و احادیثی از [[پیامبر]] که آن‌ها را نفس خود و سرور جوانان بهشت دانسته، بر عصمت این دو امام تأکید می‌ورزد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 27- 71</ref>


==فصل سوم: نقد شبهات عصمت امام حسن(ع)==
==فصل سوم: نقد شبهات عصمت امام حسن(ع)==
در این فصل نویسنده به شبهاتی که در کتاب الامه و النص مطرح شده است پاسخ می‌دهد.
در این فصل نویسنده به شبهاتی که در کتاب [[الامه و النص]] مطرح شده است پاسخ می‌دهد.


6 شبهه درباره عصمت امام حسن مطرح و پاسخ آن‌ها داده می‌شود:
6 شبهه درباره عصمت امام حسن مطرح و پاسخ آن‌ها داده می‌شود:
خط ۴۹: خط ۴۹:
'''شبهه اول: نهی حضرت علی (ع)، از مثله کردن قاتل خویش'''
'''شبهه اول: نهی حضرت علی (ع)، از مثله کردن قاتل خویش'''


نویسنده اساس این شبهه را بر اساس روایات نامعتبر دانسته<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 77-78</ref> و بنا بر بعضی از منابع این عمل را به عبدالله بن جعفر و نیز خشم برافروخته مردم در مجازات  قاتل علی (ع) مربوط می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 80-81</ref>
نویسنده اساس این شبهه را بر اساس روایات نامعتبر دانسته<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 77-78</ref> و بنا بر بعضی از منابع این عمل را به [[عبدالله بن جعفر]] و نیز خشم برافروخته مردم در مجازات  قاتل علی (ع) مربوط می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 80-81</ref>


همچنین توصیه امام علی در مورد قصاص قاتل خود، تأکید وی در برحذر داشتن کشتارهای خونین بعد قتل چنان‌که در میان اعراب رایج بود دانسته<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 76</ref> و عمل امام حسن را در اعدام و گردن زدن قاتل پدرش، حق شرعی وی دانسته و در واقع  نویسنده توصیه امام علی را از باب استحباب دانسته و وجوب آن را لازم‌الاجرا نمی‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 78</ref>
همچنین توصیه [[امام علی]] در مورد قصاص قاتل خود، تأکید وی در برحذر داشتن کشتارهای خونین بعد قتل چنان‌که در میان اعراب رایج بود دانسته<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 76</ref> و عمل امام حسن را در اعدام و گردن زدن قاتل پدرش، حق شرعی وی دانسته و در واقع  نویسنده توصیه امام علی را از باب استحباب دانسته و وجوب آن را لازم‌الاجرا نمی‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 78</ref>


بدین ترتیب نویسنده معتقد است، عمل قصاص که با گردن زدن ابن ملجم اتفاق افتاده، و نه مثله کردن وسوزاندن وی، که اساس آن محل تردید است، دلیلی برای نداشتن عصمت امام حسن نمی‌تواند باشد.  
بدین ترتیب نویسنده معتقد است، عمل [[قصاص]] که با گردن زدن [[ابن ملجم]] اتفاق افتاده، و نه مثله کردن وسوزاندن وی، که اساس آن محل تردید است، دلیلی برای نداشتن عصمت امام حسن نمی‌تواند باشد.  


'''شبهه دوم: گریه بر خطاهای خود'''
'''شبهه دوم: گریه بر خطاهای خود'''
خط ۵۹: خط ۵۹:
در این قسمت به وصیت امام علی به امام حسن مبنی براین‌که «بر گناهان خود گریه کن»، اشاره شده است.  
در این قسمت به وصیت امام علی به امام حسن مبنی براین‌که «بر گناهان خود گریه کن»، اشاره شده است.  


شبهه‌ای که مطرح شده این است که اگر امام علی به امام حسن می‌گوید از گناهان خود استغفار کند و در خلوت خود بگرید، دلیل بر عدم عصمت امام حسن خواهدبود.
شبهه‌ای که مطرح شده این است که اگر امام علی به امام حسن می‌گوید از گناهان خود [[استغفار]] کند و در خلوت خود بگرید، دلیل بر عدم عصمت امام حسن خواهدبود.


نویسنده در پاسخ خود این مطلب را عنوان می‌کند که وصیت به صورت کلی بیان شده و تمام حاضران در جمع که سایر فرزندان امام علی نیز  بودند را شامل می‌شده است و به این معنا نبوده که امام حسن مخاطب خاص این سخنان باشد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 82</ref>
نویسنده در پاسخ خود این مطلب را عنوان می‌کند که وصیت به صورت کلی بیان شده و تمام حاضران در جمع که سایر فرزندان امام علی نیز  بودند را شامل می‌شده است و به این معنا نبوده که امام حسن مخاطب خاص این سخنان باشد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 82</ref>
خط ۶۹: خط ۶۹:
'''شبهه سوم: طلب مغفرت امیرالمؤمنین برای امام حسن'''
'''شبهه سوم: طلب مغفرت امیرالمؤمنین برای امام حسن'''


این قسمت به عسل خوردن امام حسن از سهم بیت‌المال، بدون اجازه، اشاره دارد که امام علی(ع)، به امام حسن گفت بخاطر این عمل استغفار کن.
این قسمت به عسل خوردن امام حسن از سهم [[بیت‌المال]]، بدون اجازه، اشاره دارد که امام علی(ع)، به امام حسن گفت بخاطر این عمل استغفار کن.


نویسنده اصل این روایت را محل تردید می‌داند چراکه تنها در مناقب ابن شهرآشوب آمده است و به این نکته اشاره می‌کند که چرا امام علی(ع) که مظهر عدالت بود امام حسن را به‌واسطه این کار تنبیه نکرد. بنابراین نویسنده روایت را از اساس صحیح نمی‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 86-87</ref>
نویسنده اصل این روایت را محل تردید می‌داند چراکه تنها در [[مناقب ابن شهرآشوب]] آمده است و به این نکته اشاره می‌کند که چرا امام علی(ع) که مظهر عدالت بود امام حسن را به‌واسطه این کار تنبیه نکرد. بنابراین نویسنده روایت را از اساس صحیح نمی‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 86-87</ref>


'''شبهه چهارم: مطلاق بودن امام حسن'''
'''شبهه چهارم: مطلاق بودن امام حسن'''
خط ۸۹: خط ۸۹:
'''شبهه ششم: بیعت یا صلح با معاویه'''
'''شبهه ششم: بیعت یا صلح با معاویه'''


در این قسمت، بیعت امام حسن با معاویه که بیعت با طاغوت بوده و در نتیجه عملی گناه بشمار می‌رفته، در رد معصومیت امام حسن مطرح شده‌است.
در این قسمت، [[بیعت]] امام حسن با [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] که بیعت با [[طاغوت]] بوده و در نتیجه عملی گناه بشمار می‌رفته، در رد معصومیت امام حسن مطرح شده‌است.


نویسنده در ابتدا مفهوم بیعت و صلح را جدا دانسته و بیان منابع مختلف، از جمله شیخ صدوق  وشیخ مرتضی را در این مورد بررسی کرده است.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 113-120</ref>
نویسنده در ابتدا مفهوم بیعت و صلح را جدا دانسته و بیان منابع مختلف، از جمله [[شیخ صدوق]] و [[مرتضی انصاری|شیخ مرتضی]] را در این مورد بررسی کرده است.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 113-120</ref>


او  تصریح می‌کند که  امام با معاویه  صلح کرده و نه بیعت، چنان‌که بیعت با شرط گذاشتن همراه نیست و امام حسن به هنگام صلح، شروطی را تعیین نمود.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 130</ref>
او  تصریح می‌کند که  امام با معاویه  صلح کرده و نه بیعت، چنان‌که بیعت با شرط گذاشتن همراه نیست و امام حسن به هنگام صلح، شروطی را تعیین نمود.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 130</ref>


همچنین نویسنده، سخنان امام حسن را مورد توجه قرار می‌دهد که همواره حکومت بنی امیه را مانع آسایش امت اسلامی دانسته و خلیفه را کسی معرفی می‌کند که سیره پیامبر را عملی نماید و اهل بیت را سزاوارترین می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 120-121</ref>
همچنین نویسنده، سخنان امام حسن را مورد توجه قرار می‌دهد که همواره حکومت [[بنی‌امیه|بنی امیه]] را مانع آسایش امت اسلامی دانسته و [[خلیفه]] را کسی معرفی می‌کند که سیره پیامبر را عملی نماید و [[اهل بیت]] را سزاوارترین می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 120-121</ref>


نویسنده تلاش‌های معاویه برای تحریف حقیقت و اعتراضات امام حسن به اعمال معاویه را نیز  در این زمینه مورد توجه قرار می‌دهد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 131</ref>
نویسنده تلاش‌های معاویه برای تحریف حقیقت و اعتراضات امام حسن به اعمال معاویه را نیز  در این زمینه مورد توجه قرار می‌دهد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 131</ref>
خط ۱۰۶: خط ۱۰۶:
این قسمت به یکی از جنگ‌های دوران امام علی اشاره دارد که در آن امام حسین، حریف را به مبارزه طلبید و امام علی، امام حسین را از این کار برحذر داشت و آن عمل را ظلم نامید، بنابراین امام حسین مرتکب گناه شده و عصمت ندارد.
این قسمت به یکی از جنگ‌های دوران امام علی اشاره دارد که در آن امام حسین، حریف را به مبارزه طلبید و امام علی، امام حسین را از این کار برحذر داشت و آن عمل را ظلم نامید، بنابراین امام حسین مرتکب گناه شده و عصمت ندارد.


نویسنده اولا در اصالت روایت تردید می‌کند و سپس احکام شرعی که در پس این واقعه از سوی فقهای شیعه اعلام شده را مورد بررسی قرارداده، برخی علما، مبارزه طلبی بدون اذن امام را جایز نداسته و برخی آن را مکروه دانسته‌اند، وهیچ یک از دو گناه محسوب نمی‌شود.
نویسنده اولا در اصالت روایت تردید می‌کند و سپس احکام شرعی که در پس این واقعه از سوی فقهای [[شیعه]] اعلام شده را مورد بررسی قرارداده، برخی علما، مبارزه طلبی بدون اذن امام را جایز نداسته و برخی آن را مکروه دانسته‌اند، وهیچ یک از دو گناه محسوب نمی‌شود.


نویسنده حتی این مطلب را ذکر می‌کند که امام علی(ع)، برای حفاظت از امام حسن و امام حسین چنان‌که ائمه پسین جامعه خواهند بود، آن‌ها را از مبارزه‌طلبی نهی کرده‌است.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 133-136</ref>
نویسنده حتی این مطلب را ذکر می‌کند که امام علی(ع)، برای حفاظت از امام حسن و امام حسین چنان‌که ائمه پسین جامعه خواهند بود، آن‌ها را از مبارزه‌طلبی نهی کرده‌است.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 133-136</ref>
خط ۱۲۰: خط ۱۲۰:
این بخش، به نامه‌ای از امام حسن به امام حسین اشاره دارد که امام حسن، برادر خود را  بخاطر بخشش به شعرا مورد سرزنش قرار داده و امام حسین نیز در جواب صرف دارایی برای حفظ آبرو را دلیل این عمل عنوان می‌کند.
این بخش، به نامه‌ای از امام حسن به امام حسین اشاره دارد که امام حسن، برادر خود را  بخاطر بخشش به شعرا مورد سرزنش قرار داده و امام حسین نیز در جواب صرف دارایی برای حفظ آبرو را دلیل این عمل عنوان می‌کند.


نویسنده ذکر این روایت را تنها در کشف الغمه دانسته و آن را روایتی معتبر نمی‌داند. همچنین اشاره می‌کند متن نامه در جایی نیامده و راوی برداشت خود را ذکر کرده است.
نویسنده ذکر این روایت را تنها در [[کشف الغمه]] دانسته و آن را روایتی معتبر نمی‌داند. همچنین اشاره می‌کند متن نامه در جایی نیامده و راوی برداشت خود را ذکر کرده است.


نویسنده حتی در صورت صحت نامه نیز، نامه امام حسن را نه به قصد سرزنش بلکه فراهم کردن بستری برای عنوان شدن قصد امام حسین از این کار می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 160</ref>
نویسنده حتی در صورت صحت نامه نیز، نامه امام حسن را نه به قصد سرزنش بلکه فراهم کردن بستری برای عنوان شدن قصد امام حسین از این کار می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 160</ref>
خط ۱۲۸: خط ۱۲۸:
این بخش به وصیت امام حسن اختصاص دارد که تأکید کرده بود برای خاکسپاری وی نزاع و خونریزی اتفاق نیفتد.
این بخش به وصیت امام حسن اختصاص دارد که تأکید کرده بود برای خاکسپاری وی نزاع و خونریزی اتفاق نیفتد.


نویسنده با ذکر روایات مختلف از کیفیت تشییع امام حسن، روی دادن جنگ و نزاع از سوی امام حسین را رد می‌کند و یادآور می‌شود مروان و عایشه از دفن امام حسن در کنار پیامبر ممانعت به‌عمل آوردند و امام حسین بدون درگیری امام حسن را طبق وصیتش در بقیع به خاک سپرد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 161-170</ref>
نویسنده با ذکر روایات مختلف از کیفیت تشییع امام حسن، روی دادن جنگ و نزاع از سوی امام حسین را رد می‌کند و یادآور می‌شود [[مروان بن حکم|مروان]] و [[عایشه]] از دفن امام حسن در کنار پیامبر ممانعت به‌عمل آوردند و امام حسین بدون درگیری امام حسن را طبق وصیتش در بقیع به خاک سپرد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 161-170</ref>


'''شبهه پنجم: درخواست بیعت با یزید'''
'''شبهه پنجم: درخواست بیعت با یزید'''
خط ۱۳۴: خط ۱۳۴:
در این بخش نویسنده، عدم بیعت امام حسین با یزید را امری روشن می‌داند و به روایاتی از دشمنان امام حسین نیز استناد می‌کند که امام هرگز قصد بیعت با یزید را نداشته است.
در این بخش نویسنده، عدم بیعت امام حسین با یزید را امری روشن می‌داند و به روایاتی از دشمنان امام حسین نیز استناد می‌کند که امام هرگز قصد بیعت با یزید را نداشته است.


همچنین به موردی از نامه عمربن سعد اشاره می‌کند که گفته شده امام در بندی از آن گفته نزد یزید خواهد رفت و با وی بیعت خواهد کرد.
همچنین به موردی از نامه [[عمربن سعد]] اشاره می‌کند که گفته شده امام در بندی از آن گفته نزد [[یزید بن معاویه|یزید]] خواهد رفت و با وی بیعت خواهد کرد.


نویسنده این مورد را صحیح نمی‌داند و به سخن شمر به ابن زیاد اشاره می‌کند که اگر امام حسین را در این مرحله رها کنی او با قوایی بیشتر برای جنگ بازخواهد گشت. و این‌طور نتیجه می‌گیرد که امام هرگز سازش و بیعت با یزید را قبول نمی‌کرده است.
نویسنده این مورد را صحیح نمی‌داند و به سخن [[شمربن ذی الجوشن|شمر]] به [[عبیدالله ابن زیاد|ابن زیاد]] اشاره می‌کند که اگر امام حسین را در این مرحله رها کنی او با قوایی بیشتر برای جنگ بازخواهد گشت. و این‌طور نتیجه می‌گیرد که امام هرگز سازش و بیعت با یزید را قبول نمی‌کرده است.


چنان‌که امام حسین همواره هدف خود را امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه با حکومت فاسق یزید عنوان می‌کرد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 170-176</ref>
چنان‌که امام حسین همواره هدف خود را امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه با حکومت فاسق یزید عنوان می‌کرد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 170-176</ref>