رابغ: تفاوت میان نسخه‌ها

رابغ از ريشه (ربغ) و به معناي فراواني نعمت است. <ref>الصحاح، ج4، ص 1318، تاج العروس، ج 12، ص 19</ref> در منابع کهن از آن با عنوان بطن رابغ ياد شده است.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص 347، تاریخ الطبری، ج2، ص 402</ref>  اين شهر در ساحل درياي سرخ و در 155 کيلومتري شمال [[جده]] و در مسير بين [[مدینه|مدينه]] و [[مکه]] قرار دارد. با وجود فاصله 212 کيلومتري با مکه از توابع آن حساب مي‌شود. <ref>التاریخ القویم، ج3، ح، 436، سفرنامه حجاز، ص 61</ref>  

برخي جغرافي دانان رابغ را مکاني در مجاورت [[جحفه]] ( از ميقات‌هاي مشهور [[شام|شامیان]] و [[مصر|مصریان]]) دانسته‌اند.<ref>الاماکن، ص 106</ref>  ياقوت آن را در مسير حاجيان بين بزواء و جحفه و پايين‌تر از عزور خوانده و گزارش‌هايي را مبني بر واقع‌شدن رابغ بين جحفه و ودان و نيز قول واقدي را مبني بر قرار گرفتن رابغ بين جحفه و [[ابواء|ابوا]] نقل کرده است.<ref>معجم البلدان، ج3، ص 11</ref>  نويسنده ديگري آن را منطقه‌اي بين مدينه و جحفه و از بخش‌هاي وادي مَر مسکن قبيله [[خزاعه]] دانسته است، بدين ترتيب هنگامي که کسي از مدينه راهي مکه مي شود بزواء و ودّان قبل از رابغ و عزور و جحفه بعد از آن قرار مي‌گيرند.<ref>الامکنه و المیاه، ج1، ص 498</ref>  

رابغ به جهت وقوع برخي از [[سريه|سريه‌های]] دوره پيامبر از ديرباز مورد توجه سيره نگاران بوده است. پس از [[غزوه بواط]]، به فرمان پيامبر(ص)، گروهي 60 نفره از مهاجران به فرماندهي [[عبيده بن حارث]] به رابغ در ساحل درياي سرخ اعزام شدند.<ref>السیره النبویه، ج2، ص 338، ص دلائل النبوه، ج3، ص 9-10</ref>   

به گفته برخي از منابع رابغ و شهرهاي ساحلي در دوره هایی سکونت‌گاه برخي از [[طالبيان]] بود. به گفته اين منابع آنها به جهت قيام‌هاي متعدد از جانب [[بنی‌امیه|امويان]] و [[بنی‌عباس|عباسيان]] تحت فشار بودند و براي رهايي به اين شهرهاي دور از مرکز مهاجرت مي کردند.<ref>خزانه التواریخ النجدیه، ج6، ص 341</ref>   

مصريانی که از راه خشکی به مکه مي‌رفتند، در صورتی که ابتدا به مدينه نمی‌رفتند، از رابغ می‌گذشتند و در اين شهر که در نزديکي و در موازات جحفه (ميقات اصلي مصريان) قرار داشت، محرم مي‌شدند و به ميقات جحفه نمی‌رفتند. اين رويه دست کم از سده هشتم هجری که در منابع به آن تصريح شده، رايج بوده است. <ref>البلدانیات، ص 193، رحله ابن بطوطه، ج1، ص 365، رحله العبدری، ص 349</ref>  

به ناآبادانی جحفه در منابع پيش از اين تاريخ<ref>معجم البلدان، ج2، ص 111</ref>  و نیز در منابع بعدی اشاره شده و [[احرام]] حاجیان از رابغ به جای جحفه بارها گزارش شده است.<ref>النفخه المسکیه فی الرحله المکیه، ص 317، سفرنامه فرهاد میرزا، ص 164</ref>  همچنين حاجياني که از راه دريایی و با کشتی از شمال دريای سرخ به سوی جده ميی‌رفتند، به هنگام رسيدن به نزديکی رابغ در کشتی محرم مي‌شدند. <ref>ارحله المعینیه، ص 125، مرآه الحرمین، ج2، ص 203، الرحله الحجازیه، ص 300</ref>

بنابر گزارش منابع در قرون متاخر، برخي از راه‌های مکه به مدينه از رابغ می‌گذشت و حاجيانی که ابتدا به مکه آمده بودند از اين شهر برای سفر به مدينه عبور مي‌کردند؛ از جمله رابغ محل تلاقی راه سلطانی و راه فرع و راه شرقی بود.<ref>موسوعه مرآه الحرمین، ج5، ص 157-159، سفرنامه محمدحسین فراهانی، ص 217</ref>