اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ مارس ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:


در آیاتی از قرآن، اسلام به مفهوم اطاعت و تسلیم شدن در برابر خدا آمده و مسلمان بودن را به پیامبران گذشته و پیروان آن‌ها نیز نسبت می‌دهد.<ref>آل عمران، آیه 52؛ مائده/5، 111؛ اعراف، آیه 126؛ یونس، آیه 72؛ یوسف، آیه 101</ref> آیه ۱۳ سوره شوری نیز دینِ فرستاده شده برای مسلمانان را همان دینِ نوح، [[حضرت ابراهیم(ع)|ابراهیم]]، موسی و عیسی معرفی می‌کند.<ref>شوری، آیه 13.</ref>
در آیاتی از قرآن، اسلام به مفهوم اطاعت و تسلیم شدن در برابر خدا آمده و مسلمان بودن را به پیامبران گذشته و پیروان آن‌ها نیز نسبت می‌دهد.<ref>آل عمران، آیه 52؛ مائده/5، 111؛ اعراف، آیه 126؛ یونس، آیه 72؛ یوسف، آیه 101</ref> آیه ۱۳ سوره شوری نیز دینِ فرستاده شده برای مسلمانان را همان دینِ نوح، [[حضرت ابراهیم(ع)|ابراهیم]]، موسی و عیسی معرفی می‌کند.<ref>شوری، آیه 13.</ref>
==اسلام در مکه ==
==تاریخ صدر اسلام در مکه و مدینه ==
پیامبر اسلام اهل [[مکه]] بود و اسلام در این شهر پدیدار شد. پیامبر اسلام از تیره [[بنی هاشم|بنی‌هاشم]]، از قبیله [[قریش]]، اصلی‌ترین قبیله مکه بود. او پیش از بعثت، هر سال یک ماه را مجاور [[غار حرا]] شده، به عبادت می‌گذراند<ref>. صحیح مسلم، نووی، ج2، ص140؛ فتح الباری، ج1، ص21.</ref> و آغاز رسالتش در یکی از این خلوت‌گزینی‌ها بود.  
پیامبر اسلام اهل [[مکه]] بود و اسلام در این شهر پدیدار شد. پیامبر اسلام از تیره [[بنی هاشم|بنی‌هاشم]]، از قبیله [[قریش]]، اصلی‌ترین قبیله مکه بود. او پیش از بعثت، هر سال یک ماه را مجاور [[غار حرا]] شده، به عبادت می‌گذراند<ref>. صحیح مسلم، نووی، ج2، ص140؛ فتح الباری، ج1، ص21.</ref> و آغاز رسالتش در یکی از این خلوت‌گزینی‌ها بود.  


خط ۱۸: خط ۱۸:
=== دعوت به اسلام در ایام حج ===
=== دعوت به اسلام در ایام حج ===
در موسم حج بازارهای مشهور [[عکاظ]]، [[مجنه|مجنّه]] و [[ذو المجاز]] در نزدیکی مکه برپا می‌شدند  و مکه میزبان جمعیتی انبوه از بازرگانان و زائران سراسر [[شبه جزیره عربستان|شبه جزیره]] بودند. بدین‌ترتیب موسم حج فرصتی برای تبلیغ اسلام در میان زائران بود.<ref>الطبقات، ج1، ص170؛ تاریخ یعقوبی، ج2، ص24؛ البدایة و النهایه، ج3، ص54.</ref> گسترش اسلام به خارج از مکه از همین راه انجام شد. پیامبر در سال ۱۱ بعثت در ایام حج با تعدادی از مردم یثرب دیدار کرد. آنان اسلام آوردند و به یثرب بازگشتند. سال دوازدهم بعثت ۱۲ تن از مردم یثرب در ایام حج با پیامبر دیدار و با او بیعت کردند (بیعت عقبه اول). در سال سیزدهم بعثت ۷۵ نفر از مردم یثرب به حج آمدند و با پیامبر بیعت کردند (بیعت عقبه دوم) و از او دعوت کردند به یثرب بیاید.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۱۳۹، ۱۴۲، ۱۴۴، ۱۵۰</ref>
در موسم حج بازارهای مشهور [[عکاظ]]، [[مجنه|مجنّه]] و [[ذو المجاز]] در نزدیکی مکه برپا می‌شدند  و مکه میزبان جمعیتی انبوه از بازرگانان و زائران سراسر [[شبه جزیره عربستان|شبه جزیره]] بودند. بدین‌ترتیب موسم حج فرصتی برای تبلیغ اسلام در میان زائران بود.<ref>الطبقات، ج1، ص170؛ تاریخ یعقوبی، ج2، ص24؛ البدایة و النهایه، ج3، ص54.</ref> گسترش اسلام به خارج از مکه از همین راه انجام شد. پیامبر در سال ۱۱ بعثت در ایام حج با تعدادی از مردم یثرب دیدار کرد. آنان اسلام آوردند و به یثرب بازگشتند. سال دوازدهم بعثت ۱۲ تن از مردم یثرب در ایام حج با پیامبر دیدار و با او بیعت کردند (بیعت عقبه اول). در سال سیزدهم بعثت ۷۵ نفر از مردم یثرب به حج آمدند و با پیامبر بیعت کردند (بیعت عقبه دوم) و از او دعوت کردند به یثرب بیاید.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۱۳۹، ۱۴۲، ۱۴۴، ۱۵۰</ref>
==مدینه بستر پذیرش گسترده اسلام==
 
=== مدینه بستر پذیرش گسترده اسلام ===
هجرت مسلمانان به [[مدینه]] از سال سیزدهم هجرت آغاز شد.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۱۶۱</ref> پیامبر در اول ربیع الاول سال ۱۴ بعثت هجرت کرد.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۱۷۲</ref> پیامبر در سال ۱۲ ربیع الاول به محله قبا در مدینه وارد شد و چند روز بعد به مدینه رفت. زمینی در محله بنی‌مالک بن نجار برای بنای [[مسجد مدینه]] تعیین شد و بنای مسجد آغاز شد.
هجرت مسلمانان به [[مدینه]] از سال سیزدهم هجرت آغاز شد.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۱۶۱</ref> پیامبر در اول ربیع الاول سال ۱۴ بعثت هجرت کرد.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۱۷۲</ref> پیامبر در سال ۱۲ ربیع الاول به محله قبا در مدینه وارد شد و چند روز بعد به مدینه رفت. زمینی در محله بنی‌مالک بن نجار برای بنای [[مسجد مدینه]] تعیین شد و بنای مسجد آغاز شد.


==حج در دوره اسلام مدنی==
=== حج در دوره اسلام مدنی ===
در ۱۰ سال حضور [[حضرت محمد(ص)|پیامبر]] در [[مدینه]]، ۱۰ بار [[حج|مراسم سالانه حج]] در [[مکه]] برگزار شد. در پنج سال نخست [[هجرت]]، به سبب وضعیت ستیزآمیز، حج‌گزاری برای پیامبر و مسلمانان امکان نداشت؛ اما مشرکان بر پایه سنت خود، آن را برگزار می‌کردند.
در ۱۰ سال حضور [[حضرت محمد(ص)|پیامبر]] در [[مدینه]]، ۱۰ بار [[حج|مراسم سالانه حج]] در [[مکه]] برگزار شد. در پنج سال نخست [[هجرت]]، به سبب وضعیت ستیزآمیز، حج‌گزاری برای پیامبر و مسلمانان امکان نداشت؛ اما مشرکان بر پایه سنت خود، آن را برگزار می‌کردند.


تصمیم مهم پیامبر برای عمره، به سال ششم قمری پس از نزول آیه حج و عمره (وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمرَةَ لِلَّه) نازل شد. بیشتر سیره‌نویسان، مفسران و فقیهان نیز تشریع حج را در همین هنگام می‌دانند.<ref>المعتبر، ج‏2، ص745-746؛ کشف الغطاء، ج2، ص428.</ref>  رسول خدا خواب دیده بود که همراه اصحابش وارد [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] شده‌اند.<ref>فتح، 27.</ref> او با موفقیت‌هایی که تا سال پنجم قمری به دست آورد، در سال ششم قمری تصمیم گرفت برای انجام [[عمره]] همراه یاران خود به مکه رود. این نخستین بار در دوران مدنی بود که پیامبر قصد عمره کرد.  
تصمیم مهم پیامبر برای عمره، به سال ششم قمری پس از نزول آیه حج و عمره (وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمرَةَ لِلَّه) نازل شد. بیشتر سیره‌نویسان، مفسران و فقیهان نیز تشریع حج را در همین هنگام می‌دانند.<ref>المعتبر، ج‏2، ص745-746؛ کشف الغطاء، ج2، ص428.</ref>  رسول خدا خواب دیده بود که همراه اصحابش وارد [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] شده‌اند.<ref>فتح، 27.</ref> او با موفقیت‌هایی که تا سال پنجم قمری به دست آورد، در سال ششم قمری تصمیم گرفت برای انجام [[عمره]] همراه یاران خود به مکه رود. این نخستین بار در دوران مدنی بود که پیامبر قصد عمره کرد.  
==گسترش اسلام پس از پیامبر==
 
=== گسترش اسلام پس از پیامبر ===
پس از رحلت پیامبر و اختلاف در رهبری جامعه اسلامی، جنگ‌های رده، مسلمانان را متحد ساخت و رویارویی با قبایل و گروه‌هایی که به بهانه پرداخت نکردن زکات از اسلام بیرون شدند، به گسترش اسلام انجامید. همین رویارویی‌ها و رفتن به بیرون از شبه جزیره، مسلمانان را به این اندیشه واداشت که نفوذ اسلام را تا هرجا که ممکن است، بگسترند.<ref>نک: سیره خلفاء، ص334-336.</ref>  در دوران ۳۰ ساله خلافت خلفای سه‌گانه و روزگار امامت [[امام علی(ع)]] گسترش اسلام ادامه یافت و در شرق، غرب و شمال عربستان، مناطقی مهم چون ایران، عراق، مصر و شامات شامل فلسطین، سوریه، و لبنان به تصرف مسلمانان درآمد. اسلام در سده‌های بعد نیز تا شبه قاره هند، غرب چین، مرکز افریقا، جنوب شرق آسیا، ماوراء النهر، آسیای صغیر و شبه جزیره بالکان در اروپا دامن گسترد.
پس از رحلت پیامبر و اختلاف در رهبری جامعه اسلامی، جنگ‌های رده، مسلمانان را متحد ساخت و رویارویی با قبایل و گروه‌هایی که به بهانه پرداخت نکردن زکات از اسلام بیرون شدند، به گسترش اسلام انجامید. همین رویارویی‌ها و رفتن به بیرون از شبه جزیره، مسلمانان را به این اندیشه واداشت که نفوذ اسلام را تا هرجا که ممکن است، بگسترند.<ref>نک: سیره خلفاء، ص334-336.</ref>  در دوران ۳۰ ساله خلافت خلفای سه‌گانه و روزگار امامت [[امام علی(ع)]] گسترش اسلام ادامه یافت و در شرق، غرب و شمال عربستان، مناطقی مهم چون ایران، عراق، مصر و شامات شامل فلسطین، سوریه، و لبنان به تصرف مسلمانان درآمد. اسلام در سده‌های بعد نیز تا شبه قاره هند، غرب چین، مرکز افریقا، جنوب شرق آسیا، ماوراء النهر، آسیای صغیر و شبه جزیره بالکان در اروپا دامن گسترد.
==پانوشت==
==پانوشت==