پرش به محتوا

وادی محسر: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۰ آوریل ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
'''وادی مُحسَّر،''' منطقه‌ای است میان  [[مزدلفه]] و [[منا|مِنا]] که حاجیان از آن می‌گذرند. «مُحسَّر» نام رود کوچکی است که از سمتِ شرقی کوه «[[ثبیر]]» بزرگ از سوی ثقبه سرازیر می‌شود و به «وادی عُرَنه» می‌ریزد. این رود از میان منا و مزدلفه می‌گذرد و به صورت مرزی میان آن دو قرار می‌گیرد.
'''وادی مُحسِّر،''' منطقه‌ای است میان  [[مزدلفه]] و [[منا|مِنا]] که حاجیان از آن می‌گذرند. «محسر» نام رود کوچکی است که از سمتِ شرقی کوه «[[ثبیر]]» بزرگ از سوی ثقبه سرازیر می‌شود و به «وادی عُرَنه» می‌ریزد. این رود از میان منا و مزدلفه می‌گذرد و به صورت مرزی میان آن دو قرار می‌گیرد.


وادی محسر در حج احکام و آدابی ویژه خود دارد. درخصوص اینکه این منطقه جزئی از مناست یا منطقه‌ای مستقل میان فقیهان مسلمان اختلاف‌نظر هست؛ اما همه قربانی کردن را که باید در منا صورت گیرد، در این منطقه نیز صحیح می‌دانند.  
وادی محسر در حج احکام و آدابی ویژه خود دارد. درخصوص اینکه این منطقه جزئی از مناست یا منطقه‌ای مستقل میان فقیهان مسلمان اختلاف‌نظر هست؛ اما همه قربانی کردن را که باید در منا صورت گیرد، در این منطقه نیز صحیح می‌دانند.  
خط ۹: خط ۹:


== موقعیت جغرافیایی ==
== موقعیت جغرافیایی ==
وادی مُحسَّر، منطقه‌ای است میان مزدلفه و مِنا که حاجیان از آن می‌گذرند.
وادی محسر، منطقه‌ای است میان مزدلفه و مِنا که حاجیان از آن می‌گذرند.


«محسّر» رود کوچکی است که از سمتِ شرقی کوه ثَبیر در شرق مکه سرازیر می‌شود و به وادی عُرَنه (یکی از دره‌های مکه، بین مزدلفه و صحرای عرفات) می‌ریزد. هنگامی که از میان مِنا و مُزدَلَفه می‌گذرد، به صورت مرز و فاصله‌ای میان آن دو قرار می‌گیرد و به سوی جنوب می‌رود.  
محسر رود کوچکی است که از سمتِ شرقی کوه ثَبیر در شرق مکه سرازیر می‌شود و به وادی عُرَنه (یکی از دره‌های مکه، بین مزدلفه و صحرای عرفات) می‌ریزد. هنگامی که از میان مِنا و مُزدَلَفه می‌گذرد، به صورت مرز و فاصله‌ای میان آن دو قرار می‌گیرد و به سوی جنوب می‌رود.  


مردم بیشتر با آن قسمت از محسّر آشنا هستند که در میان مزدلفه و مِنا قرار دارد و حاجیان از آن می‌گذرند. در این قسمت، تابلوهایی وجود دارد که حدود «محسّر» را نشان می‌دهد.<ref>معجم معالم مکّه، ص۲۴۸؛ أودیة مکّة، ص۲۸، ۸۶، ۱۱۵.</ref>
مردم بیشتر با آن قسمت از محسّر آشنا هستند که در میان مزدلفه و مِنا قرار دارد و حاجیان از آن می‌گذرند. در این قسمت، تابلوهایی وجود دارد که حدود «محسّر» را نشان می‌دهد.<ref>معجم معالم مکّه، ص۲۴۸؛ أودیة مکّة، ص۲۸، ۸۶، ۱۱۵.</ref>


===مساحت وادی محسّر===
===مساحت وادی محسر===
طول محسر، 3812 متر است. نقطه پایان آن، مأزمین (دو کوهی که در مسیر حجّاج از مزدلفه به منا قرار دارد) است. بخش وسیع و گسترده محسّر، مزدلفه نامیده می‌شود. این بخش 2548 متر طول دارد و از مشعرالحرام یا منطقه «قُزَح» ـ‌که حاجیان، صبح روز عید برای دعا نزد آن می‌ایستندـ آغاز می‌شود و علامت آن دو دیوار است: یکی از راست و دیگری از چپ.
طول محسر، 3812 متر است. نقطه پایان آن، مأزمین (دو کوهی که در مسیر حجّاج از مزدلفه به منا قرار دارد) است. بخش وسیع و گسترده محسّر، مزدلفه نامیده می‌شود. این بخش 2548 متر طول دارد و از مشعرالحرام یا منطقه «قُزَح» ـ‌که حاجیان، صبح روز عید برای دعا نزد آن می‌ایستندـ آغاز می‌شود و علامت آن دو دیوار است: یکی از راست و دیگری از چپ.


خط ۲۶: خط ۲۶:
وادی محسر را با نام‌های مهلل،<ref>اخبار مکّه، ج2، ص93.</ref> بطن محسر.<ref>تاج‌العروس، ص3، 140؛ الصحاح، ج2، ص630؛ منتهى الأرب، مادّه« حسر».</ref> و وادی‌النار هم می‌خوانند. مردم مکّه، آن را به نام اخیر می‌خوانند.<ref>اخبار مکة، ج2، ص93؛ شفاءالغرام، ج1، ص499؛ معجم معالم مکّه، ص249؛ ملئ‌العیبة، ج5، ص102.</ref> گفته‌اند علت این نام‌گذاری آن است که مردی از اهل مکّه برای شکار به آنجا رفته بود که آتشی از آسمان آمد و او را سوزانید.<ref>ملئ‌العیبة، ج5، ص102؛ المقدّمة فى علوم الحدیث، ص44؛ الحاشیة على شرح المنهج، ج2، ص463.</ref>
وادی محسر را با نام‌های مهلل،<ref>اخبار مکّه، ج2، ص93.</ref> بطن محسر.<ref>تاج‌العروس، ص3، 140؛ الصحاح، ج2، ص630؛ منتهى الأرب، مادّه« حسر».</ref> و وادی‌النار هم می‌خوانند. مردم مکّه، آن را به نام اخیر می‌خوانند.<ref>اخبار مکة، ج2، ص93؛ شفاءالغرام، ج1، ص499؛ معجم معالم مکّه، ص249؛ ملئ‌العیبة، ج5، ص102.</ref> گفته‌اند علت این نام‌گذاری آن است که مردی از اهل مکّه برای شکار به آنجا رفته بود که آتشی از آسمان آمد و او را سوزانید.<ref>ملئ‌العیبة، ج5، ص102؛ المقدّمة فى علوم الحدیث، ص44؛ الحاشیة على شرح المنهج، ج2، ص463.</ref>


==آیا «وادی محسّر» بخشی از مِنا است؟==
==آیا وادی محسر بخشی از مِنا است؟==
از آنجا که احکام فقهی خاصّی برای هریک از مزدلفه، مِنا و محسّر وجود دارد، فقیهان گذشته از حدود این سرزمین بحث کرده‌اند. اکثریت قاطع نویسندگان و فقیهان اهل سنّت و شیعه، وادی محسّر را بیرون از منا و نیز بیرون از مزدلفه می‌دانند و معتقدند این سه منقطه به ترتیب و بدون فاصله پشت‌سرهم قرار دارند: «منا»، «محسر» و «مزدلفه»؛ مثلًا می‌گویند: محسّر، بیرون از منا و چسبیده به آن است.<ref>کتاب المناسک و اماکن طرق الحج و معالم الجزیرة، ص506؛ معجم معالم الحجاز، ج8، ص40، 42؛ معجم‌البلدان، ج5، ص62.</ref> یا می‌نویسند: محسّر میان منا و مزدلفه قرار گرفته است و منا میان دو رودخانه قرار دارد که یکی چسبیده به موضع «جمره عقبه» نزدیک مکّه، و دیگری محسّر است.<ref>معجم‌الحجاز، ج8، ص40؛ ملئ‌العیبة، ج5، ص101.</ref>
از آنجا که احکام فقهی خاصّی برای هریک از مزدلفه، مِنا و محسّر وجود دارد، فقیهان گذشته از حدود این سرزمین بحث کرده‌اند. اکثریت قاطع نویسندگان و فقیهان اهل سنّت و شیعه، وادی محسّر را بیرون از منا و نیز بیرون از مزدلفه می‌دانند و معتقدند این سه منقطه به ترتیب و بدون فاصله پشت‌سرهم قرار دارند: «منا»، «محسر» و «مزدلفه»؛ مثلًا می‌گویند: محسّر، بیرون از منا و چسبیده به آن است.<ref>کتاب المناسک و اماکن طرق الحج و معالم الجزیرة، ص506؛ معجم معالم الحجاز، ج8، ص40، 42؛ معجم‌البلدان، ج5، ص62.</ref> یا می‌نویسند: محسّر میان منا و مزدلفه قرار گرفته است و منا میان دو رودخانه قرار دارد که یکی چسبیده به موضع «جمره عقبه» نزدیک مکّه، و دیگری محسّر است.<ref>معجم‌الحجاز، ج8، ص40؛ ملئ‌العیبة، ج5، ص101.</ref>


عدّه‌ای از نویسندگان سنّی و شیعه، با پیروی از برخی روایات، وادی محسّر را بخشی از منا دانسته‌اند.<ref>الروضة البهیة فى شرح اللمعة الدمشقیة، ج1، ص234؛ جامع‌المقاصد، ج3، ص220؛ شفاءالغرام، ج1، ص498، به نقل از محب طبرى، القِرى‏؛ صحیح مسلم، کتاب حج، ج3، ص104، حدیث 1282؛ المغنى، ج3، ص444؛ شوکانى، نیل‌الاوطار، ج5، ص62.</ref>
عدّه‌ای از نویسندگان سنّی و شیعه، با پیروی از برخی روایات، وادی محسّر را بخشی از منا دانسته‌اند.<ref>الروضة البهیة فى شرح اللمعة الدمشقیة، ج1، ص234؛ جامع‌المقاصد، ج3، ص220؛ شفاءالغرام، ج1، ص498، به نقل از محب طبرى، القِرى‏؛ صحیح مسلم، کتاب حج، ج3، ص104، حدیث 1282؛ المغنى، ج3، ص444؛ شوکانى، نیل‌الاوطار، ج5، ص62.</ref>


==احکام و آداب مُحسِّر==
==احکام و آداب محسر==
یکی از احکام وادی محسر آن است که قبل از طلوع آفتاب نباید از آن عبور کرد. این حکم، برای کسانی است که در صبح روز عید قربان، می‌خواهند برای افاضه به منا، مشعرالحرام (مزدلفه) را به سوی منا ترک کنند. آنان می‌توانند تا نزدیکی وادی محسّر بیایند و آنجا توقف کنند و با طلوع خورشید وارد محسر شوند و از آن بگذرند و به منا بروند.<ref>وسیله(الینابیع الفقهیه)، ج8، ص441؛ الغنیة(الینابیع الفقهیه)، ج8، ص410؛ المقنعة، ص417؛ المبسوط، ج1، ص368؛ الشرائع، ج1، ص258؛ جامع‌المقاصد، ج3، ص220؛ اللمعة الدمشقیة، ج2، ص272؛ آراء المراجع فى الحج، ص338.</ref>
یکی از احکام وادی محسر آن است که قبل از طلوع آفتاب نباید از آن عبور کرد. این حکم، برای کسانی است که در صبح روز عید قربان، می‌خواهند برای افاضه به منا، مشعرالحرام (مزدلفه) را به سوی منا ترک کنند. آنان می‌توانند تا نزدیکی وادی محسّر بیایند و آنجا توقف کنند و با طلوع خورشید وارد محسر شوند و از آن بگذرند و به منا بروند.<ref>وسیله(الینابیع الفقهیه)، ج8، ص441؛ الغنیة(الینابیع الفقهیه)، ج8، ص410؛ المقنعة، ص417؛ المبسوط، ج1، ص368؛ الشرائع، ج1، ص258؛ جامع‌المقاصد، ج3، ص220؛ اللمعة الدمشقیة، ج2، ص272؛ آراء المراجع فى الحج، ص338.</ref>


خط ۴۲: خط ۴۲:
مقدار دویدن در محسر، صدگام‏ است.<ref>وسائل‌الشیعة، ج10، ص47، حدیث 1 و 2؛ جواهرالکلام، ج19، ص102.</ref>
مقدار دویدن در محسر، صدگام‏ است.<ref>وسائل‌الشیعة، ج10، ص47، حدیث 1 و 2؛ جواهرالکلام، ج19، ص102.</ref>


==آیا قربانی کردن در وادی محسّر، درست است؟==
==آیا قربانی کردن در وادی محسر، درست است؟==
به فتوای مراجع کنونی شیعه آن است که در وادی محسّر نیز قربانی صحیح است.<ref>آراء المراجع فى الحج، ص358.</ref> از نظر اهل سنّت، قربانی کردن در تمام درّه‌های مکّه درست است.<ref>السنن الکبرى، ج5، ص122.</ref>
به فتوای مراجع کنونی شیعه آن است که در وادی محسّر نیز قربانی صحیح است.<ref>آراء المراجع فى الحج، ص358.</ref> از نظر اهل سنّت، قربانی کردن در تمام درّه‌های مکّه درست است.<ref>السنن الکبرى، ج5، ص122.</ref>


==احکام دیگر وادی محسّر==
==احکام دیگر وادی محسر==
برخی دیگر ازاحکام این منطقه عبارت است از:
برخی دیگر ازاحکام این منطقه عبارت است از:
*مستحب است، سنگریزه‌هایِ مورد نیاز برای رمی جمرات را از اینجا جمع کرد.<ref>صحیح مسلم، ج3، ص 104؛ السنن، ج5، ص258؛ فضائل مکه و حرمة البیت الحرام، ص169.</ref>
*مستحب است، سنگریزه‌هایِ مورد نیاز برای رمی جمرات را از اینجا جمع کرد.<ref>صحیح مسلم، ج3، ص 104؛ السنن، ج5، ص258؛ فضائل مکه و حرمة البیت الحرام، ص169.</ref>
۳٬۲۴۱

ویرایش