کاربر:Mz.zamiri: تفاوت میان نسخه‌ها

موسوعه رد شبهات جلد هیجدهم(کتاب)

کتاب در دو بخش نگارش یافته و در هر دو بخش به شبهاتی علیه شیعه پیرامون عصمت امام پاسخ داده شده است.  

این بخش شامل مفهوم‌شناسی و پاسخ به شبهات است. در مفهوم‌شناسی ابتدا عصمت در لغت و اصطلاح متکلمان و حکما تعریف شده و پس از آن مفهوم امام در قالب تعریف لغوی و اصطلاحی، ضرورت بحث از عصمت، منشأ عصمت، ادله عقلی و نقلی عصمت امام شرح داده شده است. مؤلف به نقل از متکلمان شیعه دو دلیل عقلی بر عصمت امام را یکی برهان امتناع تسلسل در امام و دیگری برهان حفظ شریعت می داند. آیه ابتلای ابراهیم (سوره بقره، آیه 124)، آیه صادقین (سوره توبه، آیه 119) و آیه اولوالأمر (سوره نساء، آیه 59) از دلایل نقلی ارائه شده توسط نویسنده بر لزوم عصمت امام است.

مؤلف در پاسخ به این شبهه که شیعه هیچ دلیل عقلی و نقلی بر عصمت امام ندارد، معتقد است با توجه به اینکه شیعه عصمت امام را با دلایل عقلی و نقلی که به برخی اشاره شد اثبات می کند، این ادعا اعتبار علمی ندارد.

لزوم تعیین امامی معصوم در همه زمان ها بر خداوند، نوعی مکلف کردن خداوند و بی ادبی در محضر او است. پاسخ مؤلف به این اشکال آنکه مخالفان شیعه در فهم مسأله دچار مشکل شده اند و شیعه اعتقاد دارد وجوب تعیین امام معصوم بر خداوند یعنی اینکه ذات خداوند به خودی خود چنین اقتضایی دارد که امام معصوم تعیین کند نه اینکه شیعه امری را بر خداوند واجب کند.

* در تورات گناهان مختلفی به یهود نسبت داده شده پس یهود آورنده اندیشه عصمت نبوده است. نیز نزد مسیحیت اصلا عصمت مسیح مطرح نیست و آنان  نه به جهت پیامبر دانستن مسیح بلکه به جهت آنکه او را تجسّم زمینی خدا می دانند از عصمت بحث می کنند.

حال که نبی خود معصوم است و کتاب خدا در بین ما است چه نیازی به امام معصوم داریم. پاسخ مؤلف این است که:

معصوم در هرچه می گوید اطاعت می شود در حالی که قرآن اطاعت مطلق را تنها شامل قرآن و رسول خدا دانسته است. پاسخ آن است که هیچ دلیلی بر تلازم عصمت با لزوم اطاعت نداریم. نیز در قرآن از برخی افراد مثل مریم(س) نام می یرد که معصوم بوده اند اما وجوب اطاعت نداشته اند. همچنین شیعه نه به دلیل عصمت امام بلکه با دلایلی از قرآن (مثل آیه اولوالأمر) و سنت پیامبر(ص) (مثل حدیث ثقلین) اطاعت از امام را واجب می شمرد.

==== مسدود بودن راه برای فهم عصمت در غیر از نبی ====

راهی برای تشخیص انسان معصوم (غیر از نبی) نداریم. پاسخ این شبهه آنکه راه تشخیص معصوم نه عقل بلکه وحی و کلام الهی است. شیعه امامت را انتصابی می داند نه انتخابی زیرا معتقد است امام باید معصوم باشد و معصوم را کسی نمی تواند بشناسد پس باید خدا و پیامبرش آن را مشخص کنند.

با توجه به آیه 59 سوره نساء،<ref>يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في‏ شَيْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلا.</ref> غیر از پیامبر(ص) معصوم دیگری نداریم زیرا خداوند به مؤمنان دستور می دهد هنگام بروز اختلاف به خدا و رسولش مراجعه کنند. نویسنده پاسخ می دهد ابتدای آیه؛ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ، بر عصمت اولوالأمر یعنی امامان دلالت دارد زیرا اطاعت بی قید و شرط از اولوالأمر بدون عصمت ایشان معنا ندارد. اگر امامان در جمله فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في‏ شَيْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ ذکر نشده اند سه احتمال وجود دارد از جمله اینکه مسأله اولوالأمر و امامت از مسائل اختلافی میان مسلمانان است و معنا ندارد اختلاف در اولوالأمر به خود اولوالأمر ارجاع داده شود.

اعتقاد به عصمت امامان به معنای اثبات الوهیت و غلو در مورد آنان است. پاسخ آنکه حقیقت غلو آن است که معصوم را از حد بندگی بالاتر برده او را خدا دانسته و در افعالش مستقل یعنی بدون اتکا به خداوند بدانیم. این معنا در مورد امام معصوم مورد ادعای شیعه نیست و طبق روایات شیعه امامان از غلو و غالیان برائت جسته اند.  

عصمت امام به معنای ممکن نبودن تحقق معصیت در امام است که مستلزم جبر بوده و این با اعتقاد مذهب شیعه به مختار بودن انسان، ناسازگار است. پاسخ نقضی آنکه این اشکال در مورد عصمت پیامبران که اهل سنت هم بدان اعتقاد دارند، وجود دارد. نویسنده در پاسخ حلی اشاره دارد دلایل عقلی و نقلی عصمت، بر سازگار بودن عصمت با اختیار و قدرت بر انجام گناه دلالت دارند.

لازمه قول به عصمت، وجود امام های معصوم در همه مناطق اسلامی است زیرا وجود یک معصوم برای همه‌جا کافی نیست. پاسخ اول نویسنده این است که این اشکال، عصمت همه پیامبران یا دست‌کم عصمت پیامبر اسلام(ص) را نیز نفی می کند. پاسخ حلی اینکه با توجه به هدف اصلی وجود امام معصوم که حفاظت از شریعت پیامبر و این مهم تنها از شخص معصوم برمی آید، ضرورتی ندارد خود امام معصوم در همه مناطق وجود داشته باشد. وجود یک امام معصوم در هر زمان لازم و کافی است و او می تواند در مناطق مختلف نائبانی بفرستد تا مروج و مبلغ دین باشند.