ویکی حج

ستون مربعة‌القبر: تفاوت میان نسخه‌ها

صفحه بحث

ستون مربعة‌القبر (ویرایش)

نسخهٔ ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۹

۱٬۴۷۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:
| وبگاه            =  
| وبگاه            =  
}}
}}
'''ستون مربعة‌القبر،''' ستونی کنار در خانه حضرت فاطمه در مسجدالنبی، مکان ورود جبرئيل
'''ستون مربعة‌القبر،''' یکی از [[ستون‌های مسجدالنبی]] که در کنار [[قبر پیامبر]] و در درگاه [[خانه فاطمه(س)|خانه حضرت فاطمه]] قرار دارد. برخی بر این اعتقادند که چون این ستون کنار قبر چهارگوشه پیامبر واقع است، ستون مربعة‌القبر نام گرفته است. قرار داشتن این ستون درون ضریح نیز وجه دیگر این نام‌گذاری است. آن را ستون مقام جبرئیل نیز خوانده‌اند؛ زیرا [[جبرئیل]] در این مکان بر پیامبر نازل می‌شد. به این ستون، ستون معرس نیز گفته‌اند. نماز گزاردن در این مکان توصیه شده است.  
 
ستون مربعة‌القبر، کنار قبر پیامبر واقع شده و برخی بر این اعتقادند که هنگام دفن پیامبر، [[علی(ع)]] گفت، قبر را چهار گوشه بسازند و به همین علت این ستون که کنار قبر چهارگوشه پیامبر واقع است، مربعة‌القبر نام گرفته است. قرار داشتن این ستون درون ضریح نیز وجه دیگر این نام‌گذاری است.
 
نام دیگر این ستون، مقام جبرئیل است به این خاطر که [[جبرئیل]] از این مکان بر پیامبر نازل می‌شد.
 
ستون معرس، نیز به این ستون گفته‌ شده‌است. درِ خانه حضرت فاطمه در کنار این مکان واقع بود و برخی این محل را محل عروسی [[حضرت فاطمه]] دانسته‌اند.
 
تبرک جستن به این ستون مستحب دانسته شده‌است. بنابر روایتی، [[پیامبر]] 40 روز در این مکان که  کنار درِ [[خانه حضرت فاطمه]] بود، می‌ایستاد و به در می‌زد و می‌گفت «السلام علیکم یا [[اهل بیت|اهل البیت]]» و سپس [[آیه تطهیر]] را قرائت می‌کرد.
 
 


==مکان ستون مربعة‌القبر==
==مکان ستون مربعة‌القبر==


اين ستون كنار در [[خانه حضرت فاطمه]]  و در رديف ستون‌هاي [[ستون وفود|وُفود]] و [[ستون حرس|محرَس]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=186 . وفاء الوفاء، ج2، ص186.]</ref>و اکنون درون [[ضريح پیامبر|ضريح]] و در انتهای سمت شمالی حجره شريف جای گرفته و در ديدرس زائران نيست.<ref>. تاريخ و آثار اسلامي، ص194.</ref> اين ستون از ستون‌های مشهور در [[روضه مطهره]] است.<ref>. موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.</ref>
اين ستون كنار درِ ورودی [[خانه حضرت فاطمه]]  و در رديف ستون‌هاي [[ستون وفود|وُفود]] و [[ستون حرس|محرَس]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=186 . وفاء الوفاء، ج2، ص186.]</ref>و اکنون درون [[ضریح رسول الله|ضريح]] و در انتهای سمت شمالی [[حجره رسول‌الله|حجره شريف]] جای گرفته و در ديدرس زائران نيست.<ref>. تاريخ و آثار اسلامي، ص194.</ref> اين ستون از ستون‌های مشهور در [[روضه مطهره]] است.<ref>. موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.</ref>


بنابر نقل منابع، اين ستون تا هنگام توسعه مسجد به دست [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قايتبای]](م.887ق.) بيرون ضريح و در دسترس زائران بوده است. اما در این دوره، علی‌رغم اعتراض علما، داخل ضریح قرار گرفت و از دسترس مردم خارج شد.<ref>. موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص447؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص239.</ref>
بنابر نقل منابع، اين ستون تا هنگام [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|توسعه مسجد به دست قايتبای]](م.887ق.) بيرون ضريح و در دسترس زائران بوده است. اما در این دوره، علی‌رغم اعتراض علما، داخل ضریح قرار گرفت.<ref>. موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص447؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص239.</ref>
==نام‌های مختلف ستون‌ مربعة‌القبر و دلائل نام‌گذاری==
==نام‌ها==
===مُرَبّعَة القبر===
===مُرَبّعَة القبر===
سبب اين نام‌گذاری آن است که به گزارش [[ابن شهرآشوب]]، هنگامی‌كه امير مؤمنان علی (ع) به كمك سه تن از [[مهاجران]]، عباس و فرزندش فضل و اسامة بن زيد، خواست بدن شريف پيامبر خدا را به خاك بسپارد، [[انصار]] از امير مؤمنان خواستند تا يكي از آنان نيز براي دفن بدن حضرت وارد قبر شود. علي أوس بن خولی را درون قبر فرستاد. پس از قرار دادن جسد مبارك پيامبر در قبر، امير مؤمنان به [[اوس]] گفت: «اُخرُج و رَبّع قبرَه: بيرون شو و قبر را چهار گوشه ساز.»<ref>. المناقب، ج1، ص174؛ المعالم الاثيره، ص39.</ref> وجه ديگر اين نام آن است كه اين ستون درون ضریحی قرار گرفته كه قبر چهار گوشه پيامبر در آن قرار دارد.<ref>. المعالم الاثيره، ص39.</ref>  
سبب اين نام‌گذاری آن است که به گزارش [[ابن شهرآشوب]]، هنگامی‌كه امير مؤمنان علی (ع) به كمك سه تن از [[مهاجران]]، عباس و فرزندش فضل و اسامة بن زيد، خواست بدن شريف پيامبر خدا را به خاك بسپارد، [[انصار]] از امير مؤمنان خواستند تا يكي از آنان نيز براي دفن بدن حضرت وارد قبر شود. علي أوس بن خولی را درون قبر فرستاد. پس از قرار دادن جسد مبارك پيامبر در قبر، امير مؤمنان به [[اوس]] گفت: «اُخرُج و رَبّع قبرَه: بيرون شو و قبر را چهار گوشه ساز.»<ref>. المناقب، ج1، ص174؛ المعالم الاثيره، ص39.</ref> وجه ديگر اين نام آن است كه اين ستون درون ضریحی قرار گرفته كه قبر چهار گوشه پيامبر در آن قرار دارد.<ref>. المعالم الاثيره، ص39.</ref>  
خط ۴۹: خط ۳۹:


==فضیلت ستون مربعةالقبر==
==فضیلت ستون مربعةالقبر==
اکنون اين ستون درون ضریح قرار دارد و مردم از تبرک جستن به آن که مستحب شمرده شده<ref>. الغدير، ج5، ص124؛ الزيارة في الکتاب و السنه، ص40.</ref>، محروم هستند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 . وفاء الوفاء، ج2، ص187.]</ref>
روایاتی در فضیلت این ستون نقل شده و به نماز گزاردن<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 . وفاء الوفاء، ج2، ص187.]</ref> در این مکان توصیه شده و تبرک جستن به آن مستحب دانسته شده است.<ref>. الغدير، ج5، ص124؛ الزيارة في الکتاب و السنه، ص40.</ref>


در فضيلت اين مکان، در روايتی مشهور آمده كه پيامبر خدا 40 روز با نهادن دست مباركش بر چارچوب در، می‌فرمود: «السّلام عليكم يا أهل البيت» و بدين سان، بر فاطمه و علی و [[حسنین|حسنين]] درود می‌فرستاد. سپس آيه تطهير: {إِنَّما يُرِيدُ اللهُ لِيُذهِبَ عَنكُمُ الرِّجسَ أَهلَ البَيتِ وَ يُطَهِّرَكُم تَطهِيراً...} (احزاب/33، 41) را تلاوت می‌كرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=73 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 73]</ref> <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 وفاءالوفا، ج2، ص 187]</ref>به روايتی ديگر، رسول خدا هر روز درِ خانه فاطمه و علي را می‌زد و می‌فرمود: «الصلاة، الصلاة.»<ref>موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص239.</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 وفاءالوفا، ج2، ص187]</ref>
بنابر روايتی، پيامبر خدا 40 روز در کنار این ستون بر چارچوب در خانه فاطمه دست می‌گذاشت و می‌فرمود: «السّلام عليكم يا أهل البيت» و سپس [[آیه تطهیر]]<ref>آیه 33 سوره احزاب</ref> را می‌خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 وفاءالوفا، ج2، ص 187]</ref>به روايتی ديگر، رسول خدا هر روز درِ خانه فاطمه و علي را می‌زد و می‌فرمود: «الصلاة، الصلاة.»<ref>موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص239.</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 وفاءالوفا، ج2، ص187]</ref>
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
* [[مسجدالنبی]]
* [[مسجدالنبی]]
* [[ستون‌های مسجدالنبی]]
* [[ستون‌های مسجدالنبی]]
* [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)]]
* [[ستون وفود]]
* [[ستون حرس]]


==پانویس==
==پانویس==
برگرفته از «https://wikihaj.com/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/54887»