ستون حنانه: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح نویسه‌های عربی
(←منابع) |
(اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح نویسه‌های عربی) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| | | بنیانگذار = | ||
| تأسیس = | | تأسیس = | ||
| کاربری = | | کاربری = | ||
| مکان = مسجدالنبی | | مکان = مسجدالنبی | ||
| نام‌های دیگر = ستون جزعه | | نام‌های دیگر = ستون جزعه | ||
| وقایع مرتبط = گریه تنه درختِ | | وقایع مرتبط = گریه تنه درختِ تگیه‌گاه پیامبر | ||
| تخریب = | | تخریب = | ||
| ظرفیت = | | ظرفیت = | ||
| وضعیت = از ستون‌های روضه مطهر و پس از ستون توبه، | | وضعیت = از ستون‌های روضه مطهر و پس از ستون توبه، دومین ستون به طرف روضه و میان منبر و محراب | ||
| مساحت = | | مساحت = | ||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''ستون حنّانه،''' | '''ستون حنّانه،''' یکی از [[ستون‌های مسجدالنبی|ستون‌های مسجدالنبی]] و محل سخنرانی پیامبر(ص)، قبل از ساخته شدن منبر بوده است. بنابر منابع حدیثی و تاریخی، پیامبر(ص) هنگام سخنرانی، به تنه نخلی که در این مکان قرار داشت تکیه زده و سخنرانی می‌کرد. پس از ساخته شدن منبر، صدای گریه از تنه نخل بلند شد. به همین دلیل، به ستون حنانه به معنای صدای غمگین، معروف شد. | ||
==مکان ستون حنانه== | ==مکان ستون حنانه== | ||
این ستون از ستون‌های روضه مطهر و پس از [[ستون توبه]]، دومین ستون به طرف [[روضه شریفه|روضه]] و میان منبر و [[محراب پیامبر|محراب]] واقع شده است.<ref>المعالم الاثیره، ص44.</ref> | |||
== | ==پیشینه تاریخی ستون حنانه== | ||
پیامبر تا پیش از ساخته شدن منبر، بر تنه درخت خرمایی تکیه می‌داد و سخن می‌گفت. پس از ساخته شدن منبر در سال ششم یا هفتم ق.<ref>بحار الانوار، ج21، ص47.</ref> نخستین بار که برای سخنرانی و موعظه از منبر استفاده کرد، از آن تنه درخت، ناله‌ای همچون ناله ماده شتری که آن را از بچه خود جدا کرده باشند؛ یا همانند صدای گاو<ref>دلائل النبوه، ج2، ص563-564؛ عیون الاثر، ج1، ص278؛ السیرة الحلبیه، ج2، ص366.</ref> در فضای مسجد، به گوش رسید. در این هنگام، ایشان از منبر فرود آمد و درخت را دربرگرفت یا بر آن دست نهاد و سپس ناله‌اش خاموش شد.<ref>شرف النبی، ص430؛ الخرائج و الجرائح، ج1، ص165-166.</ref> بنابر این پیشینه، ستونی که در آن مکان قرار گرفت، حنّانه خوانده شد.حنّانه از ریشه حنّ به معنای صدای طرب‌انگیز یا غمگینانه است.<ref>معجم مقاییس اللغه، ج2، ص24، «حنّ».</ref> | |||
=سرنوشت تنه درخت= | =سرنوشت تنه درخت= | ||
درباره فرجام تنه | درباره فرجام تنه درختی که پیامبر هنگام سخنرانی بر آن تکیه می‌زد، اقوال گوناگونی ذکر شده است: | ||
* به فرمان رسول خدا(ص) آن را در | * به فرمان رسول خدا(ص) آن را در جای خود دفن کردند.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص388-389.</ref> | ||
* در توسعه مسجد در زمان [[عثمان]]، به دست [[ابی بن کعب]] از صحابه | * در توسعه مسجد در زمان [[عثمان]]، به دست [[ابی بن کعب]] از صحابه پیامبر رسید و نزد او بود تا این‌که در جای خود دفن شد.<ref>الدرة الثمینه، ص262.</ref> | ||
* به گفته ابن | * به گفته ابن جبیر، که میان سال‌های 578ـ588ق. به [[مدینه|مدینه]] سفر کرده، تا سده ششم ق. این تنه در مسجد بوده است.<ref>رحلة ابن جبیر، ص149-150.</ref> بنابر گزارش او و ابن بطوطه، مردم آن را مسح می‌کردند و بدان تبرک می‌جستند.<ref>رحلة ابن جبیر، ص149-150؛ رحلة ابن بطوطه، ج1، ص153.</ref> | ||
* در | * در برخی منابع شیعی اشاره شده که [[بنی‌امیه|بنی‌امیه]] پس از تجدید بنای مسجدالنبی، تنه مشهور به حنّانه را از جای خود کندند.<ref>بحار الانوار، ج17، ص365.</ref> | ||
==نام | ==نام دیگر: ستون جزعه== | ||
چون گزارشِ | چون گزارشِ پیشینه تاریخی ستون حنانه، از کرامت‌ها و معجزه‌های پیامبر شمرده می‌شود، برخی از آن به «جزعه» نیز یاد کرده‌اند<ref>تاریخ و آثار اسلامی، ص212-213.</ref>. | ||
==فضایل ستون حنانه== | ==فضایل ستون حنانه== | ||
بنابر | بنابر برخی احادیث شیعی، نماز گزاردن در کنار آن<ref>مستدرک الوسائل، ج3، ص426؛ جامع احادیث الشیعه، ج4، ص515.</ref> و تبرک بدان سفارش شده است.<ref>الغدیر، ج5، ص124.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
*'''بحار الانوار'''، | *'''بحار الانوار'''، المجلسی (م.۱۱۱۰ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی،۱۴۰۳ق؛ | ||
*''' | *'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۷۲ش؛ | ||
*'''جامع | *'''جامع احادیث الشیعه'''، اسماعیل معزی ملایری، قم، المطبعه العلمیه، ۱۳۹۹ق؛ | ||
* '''الخرائج والجرائح'''، | * '''الخرائج والجرائح'''، سعید بن عبدالله (القطب الراوندی)، قم، مؤسسة الامام المهدی(ع)، ١۴٠٩ه. ق. | ||
*'''الدره | *'''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛ | ||
*'''دلائل النبوه'''، | *'''دلائل النبوه'''، البیهقی (م.۴۵۸ق.)، به کوشش عبدالمعطی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۵ق؛ | ||
*'''رحله ابن بطوطه'''، ابن بطوطه (م.۷۷۹ق.)، ترجمه: محمد | *'''رحله ابن بطوطه'''، ابن بطوطه (م.۷۷۹ق.)، ترجمه: محمد علی موحد، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۶ش؛ | ||
*'''رحله ابن | *'''رحله ابن جبیر'''، محمد بن احمد (م.۶۱۴ق.)، بیروت، دار مکتبه الهلال، ۱۹۸۶م؛ | ||
*''' | *'''السیره الحلبیه'''، الحلبی (م.۱۰۴۴ق.)، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۰۰ق؛ | ||
*'''شرف | *'''شرف النبی'''، ابوسعید واعظ خرگوشی، به کوشش روشن، تهران، بابک، ۱۳۶۱ش؛ | ||
*''' | *'''عیون الاثر'''، ابن سید الناس (م.۷۳۴ق.)، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۴ق؛ | ||
*''' | *'''الغدیر'''، الامینی (م.۱۳۹۲ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛ | ||
*''' | *'''مدینه‌شناسی'''، سید محمد باقر نجفی، ۱۳۶۴ش؛ | ||
*'''مستدرک الوسائل'''، | *'''مستدرک الوسائل'''، النوری (م.۱۳۲۰ق.)، بیروت، آل البیت:، ۱۴۰۸ق؛ | ||
*'''المعالم | *'''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش؛ | ||
*'''معجم | *'''معجم المقاییس اللغه'''، ابن فارس (م.۳۹۵ق.)، به کوشش عبدالسلام، قم، دفتر تبلیغات، ۱۴۰۴ق؛ | ||
*'''وفاء الوفاء'''، | *'''وفاء الوفاء'''، السمهودی (م.۹۱۱ق.)، به کوشش محمد محیی الدین، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۹۳ق. | ||
[[رده:ستون‌های مسجدالنبی]] | [[رده:ستون‌های مسجدالنبی]] | ||