Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۹۱۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
حضرت ابراهیم(ع) | '''حضرت ابراهیم(ع)''' در میان پیروان [[ادیان توحیدی]]، پیشوای [[توحید|موحدان]] و پدر امت‌های یکتاپرست به شمار می‌رود. در ادبیات اسلامی و در [[قرآن]] ابراهیم به عنوان سازنده یا بازسازی کننده [[کعبه]] شناخته شده است. در قرآن و روایات اسلامی از هجرت او به [[مکه]] و جریان ساخت کعبه با مشارکت [[اسماعیل(ع)]] و حج‌گزاری ابراهیم سخن گفته شده است. | ||
==ابراهیم(ع) نزد اقوام و ملل== | ==ابراهیم(ع) نزد اقوام و ملل== | ||
واژه ابراهیم | واژه ابراهیم واژه‌ای بابلی که بنابر نظر برخی لغت‌شناسان مرکب از «إب» به معنای پدر و «راهیم» به معنای رحیم است.<ref>الصحاح، ج۵، ص۱۸۷۱؛ لسان العرب، ج۱۲، ص۴۸؛ البحر المحیط، ج۱، ص۵۴۲.</ref> | ||
[[عهدین]] و [[قرآن]] او را الگوی تسلیم در برابر خداوند و صاحب والاترین فضیلت‌های اخلاقی شمرده‌اند.<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۱۲: ۱-۳؛ قصص الانبیاء، جزائری، ص۱۱۰.</ref> قرآن، وی را مردی بردبار و رئوف دانسته که برای خود و دیگران آمرزش می‌طلبید ([[سوره هود]]، آیه ۷۵؛ [[سوره توبه]]، آیه ۱۱۴) و همواره فرمانبر [[خدا]] بود و فرزندانش را نیز به تسلیم در برابر حکم و مشیت پروردگار سفارش می‌کرد. ([[سوره بقره]]، آیه ۱۳۱، ۱۳۲) خداوند او را «حنیف” یعنی رویگردان از باطل به سوی حق ([[سوره نحل]]، آیه ۱۲۰؛ نک: [[سوره آل‌عمران]]، آیه ۱۷، ۶۸؛ [[سوره نساء]]، آیه ۱۲۵) و نخستین مسلمان شمرده است. ([[سوره انعام]]، آیه ۱۶۳) | [[عهدین]] و [[قرآن]] او را الگوی تسلیم در برابر خداوند و صاحب والاترین فضیلت‌های اخلاقی شمرده‌اند.<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۱۲: ۱-۳؛ قصص الانبیاء، جزائری، ص۱۱۰.</ref> قرآن، وی را مردی بردبار و رئوف دانسته که برای خود و دیگران آمرزش می‌طلبید ([[سوره هود]]، آیه ۷۵؛ [[سوره توبه]]، آیه ۱۱۴) و همواره فرمانبر [[خدا]] بود و فرزندانش را نیز به تسلیم در برابر حکم و مشیت پروردگار سفارش می‌کرد. ([[سوره بقره]]، آیه ۱۳۱، ۱۳۲) خداوند او را «حنیف” یعنی رویگردان از باطل به سوی حق ([[سوره نحل]]، آیه ۱۲۰؛ نک: [[سوره آل‌عمران]]، آیه ۱۷، ۶۸؛ [[سوره نساء]]، آیه ۱۲۵) و نخستین مسلمان شمرده است. ([[سوره انعام]]، آیه ۱۶۳) | ||
=== شناخت عرب‌ها از ابراهیم === | |||
عرب پیش از [[اسلام]] نیز ابراهیم را کاملاً می‌شناخت. تصویر یا تندیس او و [[اسماعیل(ع)]] را در خانه [[کعبه]] نهاده بودند و بر پایه روایتی، [[پیامبر(ص)]] هنگام [[فتح مکه]]، این دو تندیس را از درون کعبه بیرون کشید و شکست.<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۹۳؛ فتح الباری، ج۸، ص۱۴.</ref> افزون بر این، آثاری پرشمار از ابراهیم شامل مقامات، زیارتگاه‌ها، اندیشه‌ها و اعمال توحیدی منسوب به وی، در سراسر منطقه سامی‌نشین از [[بین النهرین]] تا [[شبه جزیره سینا]] یافت می‌شود که نشان تأثیر گسترده و عمیق وی در میان اقوام و امت‌ها و ملت‌های این منطقه است.<ref>العرب و الیهود، ص۲۵۱، ۲۵۶.</ref> | عرب پیش از [[اسلام]] نیز ابراهیم را کاملاً می‌شناخت. تصویر یا تندیس او و [[اسماعیل(ع)]] را در خانه [[کعبه]] نهاده بودند و بر پایه روایتی، [[پیامبر(ص)]] هنگام [[فتح مکه]]، این دو تندیس را از درون کعبه بیرون کشید و شکست.<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۹۳؛ فتح الباری، ج۸، ص۱۴.</ref> افزون بر این، آثاری پرشمار از ابراهیم شامل مقامات، زیارتگاه‌ها، اندیشه‌ها و اعمال توحیدی منسوب به وی، در سراسر منطقه سامی‌نشین از [[بین النهرین]] تا [[شبه جزیره سینا]] یافت می‌شود که نشان تأثیر گسترده و عمیق وی در میان اقوام و امت‌ها و ملت‌های این منطقه است.<ref>العرب و الیهود، ص۲۵۱، ۲۵۶.</ref> | ||
== تولد و هجرت از بابل == | == تولد و هجرت از بابل == | ||
در روایت‌های اسلامی به اطلاعات گسترده درباره زندگی شخصی ابراهیم برمی‌خوریم. همه روایت‌ها در تولد ابراهیم در سرزمین بابل، در جنوب [[عراق]] کنونی، اتفاق‌نظر دارند<ref>معجم البلدان، ج۱، ص۳۸۳.</ref> | در روایت‌های اسلامی به اطلاعات گسترده درباره زندگی شخصی ابراهیم برمی‌خوریم. همه روایت‌ها در تولد ابراهیم در سرزمین بابل، در جنوب [[عراق]] کنونی، اتفاق‌نظر دارند.<ref>معجم البلدان، ج۱، ص۳۸۳.</ref> | ||
موضوع هجرت ابراهیم(ع) از سرزمین اصلی خود چند بار در قرآن گزارش شده است. <ref>سوره مریم آیه ۴۸؛ سوره صافات، آیه ۹۹؛ سوره عنکبوت، آیه ۲۶؛ سوره انبیاء، آیه ۷۱؛</ref> بنا بر روایت‌های تفسیری، مقصد این هجرت [[سرزمین مقدس]]<ref>جامع البیان، ج۲۰، ص۱۷۴؛ الکافی، ج۸، ص۳۷۱؛ بحار الانوار، ج۱۲، ص۴۵.</ref> و در گزارشی غیر مشهور، [[مصر]] بوده<ref>الکامل، ج۱، ص۱۰۰.</ref> و در روایتی از [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، مقصد هجرت ابراهیم مکه دانسته شده است.<ref>جامع البیان، ج۱۷، ص۶۲؛ مجمع البیان، ج۷، ص۱۰۰.</ref> این هجرت پس از رهایی ابراهیم از آتش<ref>جامع البیان، ج۱۷، ص۶۰؛ الکافی، ج۸، ص۳۷۰-۳۷۱.</ref> و بر اساس روایت‌هایی چند، در پی تبعید وی به دست نمرود بوده است.<ref>الکافی، ج۸، ص۳۷۱؛ بحار الانوار، ج۱۲، ص۳۹-۱۵۴.</ref> | موضوع هجرت ابراهیم(ع) از سرزمین اصلی خود چند بار در قرآن گزارش شده است.<ref>سوره مریم آیه ۴۸؛ سوره صافات، آیه ۹۹؛ سوره عنکبوت، آیه ۲۶؛ سوره انبیاء، آیه ۷۱؛</ref> بنا بر روایت‌های تفسیری، مقصد این هجرت [[سرزمین مقدس]]<ref>جامع البیان، ج۲۰، ص۱۷۴؛ الکافی، ج۸، ص۳۷۱؛ بحار الانوار، ج۱۲، ص۴۵.</ref> و در گزارشی غیر مشهور، [[مصر]] بوده<ref>الکامل، ج۱، ص۱۰۰.</ref> و در روایتی از [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، مقصد هجرت ابراهیم مکه دانسته شده است.<ref>جامع البیان، ج۱۷، ص۶۲؛ مجمع البیان، ج۷، ص۱۰۰.</ref> این هجرت پس از رهایی ابراهیم از آتش<ref>جامع البیان، ج۱۷، ص۶۰؛ الکافی، ج۸، ص۳۷۰-۳۷۱.</ref> و بر اساس روایت‌هایی چند، در پی تبعید وی به دست نمرود بوده است.<ref>الکافی، ج۸، ص۳۷۱؛ بحار الانوار، ج۱۲، ص۳۹-۱۵۴.</ref> | ||
====روایت تورات==== | ====روایت تورات==== | ||
طبق روایت [[تورات]]، ابراهیم همراه پدرش [[تارح]] و همسرش ساره و برادرزاده‌اش لوط از اور کلدان بیرون آمد و به حران هجرت کرد.<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۱۱: ۳۱.</ref> سپس به فرمان خدا حران را به مقصد [[سرزمین کنعان]] ترک کرد.<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۱۲: ۴-۵.</ref> سرزمین مقدس به عنوان مقصد نهایی هجرت او یاد شده است.<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۱۲: ۱.</ref> برخی | طبق روایت [[تورات]]، ابراهیم همراه پدرش [[تارح]] و همسرش [[ساره]] و برادرزاده‌اش لوط از اور کلدان بیرون آمد و به حران هجرت کرد.<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۱۱: ۳۱.</ref> سپس به فرمان خدا حران را به مقصد [[سرزمین کنعان]] ترک کرد.<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۱۲: ۴-۵.</ref> سرزمین مقدس به عنوان مقصد نهایی هجرت او یاد شده است.<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۱۲: ۱.</ref> برخی روایت‌های اسلامی، نقل تورات را تأیید می‌کند که بر اساس آن، ابراهیم ابتدا به حران رفت و مدتی در آن‌جا اقامت گزید و سپس دوباره از حران، رهسپار [[فلسطین]] شد.<ref>جامع البیان، ج۱۷، ص۶۱؛ تفسیر قرطبی، ج۱۵، ص۹۸؛ ج۲۳، ص۶۵؛ اعلام القرآن، ص۲۳.</ref> | ||
== سفر به مکه == | == سفر به مکه == | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۳: | ||
===سفر دوباره ابراهیم به مکه=== | ===سفر دوباره ابراهیم به مکه=== | ||
بر پایه | بر پایه آیات قرآن، ابراهیم بیش از یک بار به مکه سفر کرد. در سفر نخست، فرزند نوزادش اسماعیل و هاجر را در آن‌جا سکونت داد ([[سوره ابراهیم]]، آیه ۳۷) و در سفر دوم، [[کعبه]] را با کمک فرزند جوانش اسماعیل بنا کرد و [[مراسم حج]] را به جا آورد. ([[سوره بقره]]، آیه ۱۲۷) | ||
== بنای کعبه == | == بنای کعبه == | ||
<nowiki>از ظاهر برخی آیات، مانند {{آیه|إِنَّ أَوَّلَ بَیت وُضِعَ لِلنّاس...}} (</nowiki>[[سوره آل‌عمران]]، آیه ۹۶) و روایت‌های صریح برمی‌آید که [[کعبه]] قبل از ابراهیم وجود داشته و به دست [[حضرت آدم(ع)|حضرت آدم]] بنا شده است.<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۶؛ فتح الباری، ج۶، ص۲۹۰-۲۹۱؛ کنز الدقائق، ج۱، ص۳۳۸-۳۳۹ | <nowiki>از ظاهر برخی آیات، مانند {{آیه|إِنَّ أَوَّلَ بَیت وُضِعَ لِلنّاس...}} (</nowiki>[[سوره آل‌عمران]]، آیه ۹۶) و روایت‌های صریح برمی‌آید که [[کعبه]] قبل از ابراهیم وجود داشته و به دست [[حضرت آدم(ع)|حضرت آدم]] بنا شده است.<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۶؛ فتح الباری، ج۶، ص۲۹۰-۲۹۱؛ کنز الدقائق، ج۱، ص۳۳۸-۳۳۹.</ref> در مقابل، برخی از مفسران ابراهیم را بنیان‌گذار کعبه دانسته و اخبار ساخت کعبه به دست آدم(ع) را ضعیف شمرده‌اند.<ref>تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۳۹۱.</ref> | ||
از روایت‌های فراوان برمی‌آید که مکان کعبه در آغاز برای ابراهیم مشخص نبوده و [[جبرئیل]] مکان ساختن آن را به وی آموخت.<ref>تفسیر قمی، ج۱، ص۶۲؛ مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۹؛ بحار الانوار، ج۹۶، ص۳۸.</ref> در آیات قرآن، دستور بنای کعبه به ابراهیم، صریحاً یاد نشده است؛ اما در برخی روایت‌ها که مفسران به آن‌ها تمسک کرده‌اند، آمده که خدا او را مأمور ساختن کعبه فرمود.<ref>تفسیر قمی، ج۱، ص۶۱؛ الصافی، ج۱، ص۱۸۹؛ بحار الانوار، ج۱۲، ص۹۹.</ref> | از روایت‌های فراوان برمی‌آید که مکان کعبه در آغاز برای ابراهیم مشخص نبوده و [[جبرئیل]] مکان ساختن آن را به وی آموخت.<ref>تفسیر قمی، ج۱، ص۶۲؛ مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۹؛ بحار الانوار، ج۹۶، ص۳۸.</ref> در آیات قرآن، دستور بنای کعبه به ابراهیم، صریحاً یاد نشده است؛ اما در برخی روایت‌ها که مفسران به آن‌ها تمسک کرده‌اند، آمده که خدا او را مأمور ساختن کعبه فرمود.<ref>تفسیر قمی، ج۱، ص۶۱؛ الصافی، ج۱، ص۱۸۹؛ بحار الانوار، ج۱۲، ص۹۹.</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
== فراخوانی مردم به حج == | == فراخوانی مردم به حج == | ||
پس از ساختن کعبه، به ابراهیم فرمان داده شد که مردم را از سوی خدا به [[حج]] فراخواند: {{آیه|و‌أَذِّن فی النّاسِ بِالحَجّ...}}. ([[سوره حج|سوره حجّ]]، آیه ۲۷) او بر [[کوه ابوقبیس]] ایستاد و دست بر گوش خود نهاد و فریاد برآورد: ای مردم! [[خدا|خدای]] خود را اجابت کنید. گروهی از [[قبیله جرهم|قبیله یمنی جُرْهُم]] نخستین کسانی بودند که دعوتش را اجابت کردند.<ref>الکافی، ج۴، ص۲۰۵؛ عمدة القاری، ج۹، ص۱۲۸؛ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۱۵.</ref> | بنابر روایات، پس از ساختن کعبه، به ابراهیم فرمان داده شد که مردم را از سوی خدا به [[حج]] فراخواند: {{آیه|و‌أَذِّن فی النّاسِ بِالحَجّ...}}. ([[سوره حج|سوره حجّ]]، آیه ۲۷) او بر [[کوه ابوقبیس]] ایستاد و دست بر گوش خود نهاد و فریاد برآورد: ای مردم! [[خدا|خدای]] خود را اجابت کنید. گروهی از [[قبیله جرهم|قبیله یمنی جُرْهُم]] نخستین کسانی بودند که دعوتش را اجابت کردند.<ref>الکافی، ج۴، ص۲۰۵؛ عمدة القاری، ج۹، ص۱۲۸؛ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۱۵.</ref> | ||
== حج‌گزاری ابراهیم(ع) == | == حج‌گزاری ابراهیم(ع) == | ||