حضرت ابراهیم(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

واژه ابراهیم واژه‌ای بابلی که بنابر نظر برخی لغت‌شناسان مرکب از «إب» به معنای پدر و «راهیم» به معنای رحیم است.<ref>الصحاح، ج‌۵، ص‌۱۸۷۱؛ لسان العرب، ج۱۲، ص۴۸؛ البحر المحیط، ج۱، ص۵۴۲.</ref>   

[[عهدین]] و [[قرآن]] او را الگوی تسلیم در برابر خداوند و صاحب والاترین فضیلت‌های اخلاقی شمرده‌اند.<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۱۲: ۱-۳؛ قصص الانبیاء، جزائری، ص۱۱۰.</ref> قرآن، وی‌ را مردی بردبار و رئوف‌ دانسته که برای خود و دیگران آمرزش می‌طلبید ([[سوره هود]]، آیه ۷۵؛ [[سوره توبه]]، آیه ۱۱۴) و همواره‌ فرمانبر [[خدا]] بود و فرزندانش‌ را نیز به‌ تسلیم‌ در برابر حکم‌ و مشیت‌ پروردگار سفارش می‌کرد. ([[سوره بقره‌]]، آیه ۱۳۱، ۱۳۲) خداوند او را «حنیف” یعنی رویگردان از باطل به سوی حق ([[سوره نحل‌]]، آیه ۱۲۰؛ نک: [[سوره آل‌عمران‌]]، آیه ۱۷، ۶۸؛ [[سوره نساء]]، آیه ۱۲۵) و نخستین مسلمان شمرده است. ([[سوره انعام‌]]، آیه ۱۶۳)

بر پایه آیات قرآن، ابراهیم بیش از یک بار به مکه سفر کرد. در سفر نخست، فرزند نوزادش اسماعیل و هاجر را در آن‌جا سکونت داد ([[سوره ابراهیم]]، آیه ۳۷) و در سفر دوم، [[کعبه]] را با کمک فرزند جوانش اسماعیل بنا کرد و [[مراسم حج]] را به جا آورد. ([[سوره بقره]]، آیه ۱۲۷)

<nowiki>از ظاهر برخی آیات، مانند {{آیه|إِنَّ أَوَّلَ بَیت وُضِعَ لِلنّاس...}} (</nowiki>[[سوره آل‌عمران]]، آیه ۹۶) و روایت‌های صریح برمی‌آید که [[کعبه]] قبل از ابراهیم وجود داشته و به دست [[حضرت آدم(ع)|حضرت آدم]] بنا شده است.<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۶؛ فتح الباری، ج۶، ص۲۹۰-۲۹۱؛ کنز الدقائق، ج۱، ص۳۳۸-۳۳۹.</ref> در مقابل، برخی از مفسران ابراهیم را بنیان‌گذار کعبه دانسته و اخبار ساخت کعبه به دست آدم(ع) را ضعیف شمرده‌اند.<ref>تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۳۹۱.</ref>

[[مقام ابراهیم(ع)|مقام‌ ابراهیم‌]] در کنار کعبه‌ نیز اثری دیگر از ابراهیم(ع) است: {{آیه|وَإِذ جَعَلنَا البَیتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِن مَّقَامِ إِبرَاهِیمَ مُصَلًّی}}. ([[سوره بقره]]، آیه ۱۲۵؛ نیز نک: [[سوره آل‌عمران]]، آیه ۹۷) گفته‌اند این همان سنگی است که وی به‌ هنگام‌ بنای‌ کعبه‌ زیر پای‌ خود نهاد. برخی نیز خود خانه کعبه‌ را همان مقام‌ ابراهیم‌ دانسته‌اند.<ref>جامع البیان، ج۱، ص۷۴۶-۷۴۷؛ قس‌: التفسیر الکبیر، ج۴، ص۵۴.</ref>

بنابر روایات، پس از ساختن کعبه، به ابراهیم فرمان داده شد که مردم را از سوی خدا به [[حج]] فراخواند: {{آیه|و‌أَذِّن فی النّاسِ بِالحَجّ...}}. ([[سوره حج|سوره حجّ]]، آیه ۲۷) او بر [[کوه ابوقبیس]] ایستاد و دست بر گوش خود نهاد و فریاد برآورد:‌ ای مردم! [[خدا|خدای]] خود را اجابت کنید. گروهی از [[قبیله جرهم|قبیله یمنی جُرْهُم]] نخستین کسانی بودند که دعوتش را اجابت کردند.<ref>الکافی، ج۴، ص۲۰۵؛ عمدة القاری، ج۹، ص۱۲۸؛ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۱۵.</ref>  

از ظاهر آیات [[قرآن]] برمی‌آید که ابراهیم با [[مناسک حج]] آشنا نبوده است. از این رو، از [[خداوند]] خواست تا آن را به وی بیاموزد: {{آیه|... وأَرِنا مَناسِکنا...}}. ([[سوره بقره]]، آیه ۱۲۸) مفسران روایاتی را آورده‌اند که نشان می‌دهد جبرئیل مناسک حج را به ابراهیم آموخته است.<ref>تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۱۸۹؛ الدر المنثور، ج۱، ص۱۳۷.</ref><ref>بحار الانوار، ج۱۲، ص۱۰۰.</ref>