Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۸۶۶
ویرایش
←وظایف امیرالحاج در فقه شیعه
(←منابع) |
|||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
[[شیعه|شیعیان]]، تعیین امیر الحاج را از حقوق و شایستگی‌های [[معصومان(ع)|امامان(ع)]] دانسته‌اند؛ ولی با روی کار آمدن خلفای [[بنی‌امیه|اموی]] و [[بنی‌عباس|عباسی]]، امامان(ع) اختیار و دخالتی در شؤون حکومتی نداشتند.<ref name=":3">امارت حج و زعامت حجاج، فصلنامه میقات حج، ش۳۰، ص۸۱.</ref> آنها، در مراسم [[حج]] حضور یافته، مناسک آن را به جا آورده و مخالفتی از سوی آنان با امیران حج گزارش نشده است.<ref name=":4">امارت حج و زعامت حجاج، فصلنامه میقات حج، ش۳۰، ص۸۲.</ref> در پاره‌ای از موارد، تأیید نسبی آنها نیز گزارش شده است.<ref name=":5">وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۳۹۹، ح۴.</ref> در فقه شیعی نصب امیر الحاج از اختیارات و وظایف حاکم شمرده شده است.<ref>امارت حج و زعامت حجاج، فصلنامه میقات حج، ش۳۰، ص۴۵.</ref> از دیدگاه عالمان [[شیعه]]، سرپرستی حاجیان از شؤون امامت است، که در عصر [[معصومان(ع)]] خود آنها یا منصوب از جانب آنها، و در عصر [[غیبت]]، فقیه جامع الشرایط یا منصوب از جانب وی عهده‌دار آن است.<ref name=":72">فرهنگ فقه فارسی، ج۱، ص۷۰۴.</ref> | [[شیعه|شیعیان]]، تعیین امیر الحاج را از حقوق و شایستگی‌های [[معصومان(ع)|امامان(ع)]] دانسته‌اند؛ ولی با روی کار آمدن خلفای [[بنی‌امیه|اموی]] و [[بنی‌عباس|عباسی]]، امامان(ع) اختیار و دخالتی در شؤون حکومتی نداشتند.<ref name=":3">امارت حج و زعامت حجاج، فصلنامه میقات حج، ش۳۰، ص۸۱.</ref> آنها، در مراسم [[حج]] حضور یافته، مناسک آن را به جا آورده و مخالفتی از سوی آنان با امیران حج گزارش نشده است.<ref name=":4">امارت حج و زعامت حجاج، فصلنامه میقات حج، ش۳۰، ص۸۲.</ref> در پاره‌ای از موارد، تأیید نسبی آنها نیز گزارش شده است.<ref name=":5">وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۳۹۹، ح۴.</ref> در فقه شیعی نصب امیر الحاج از اختیارات و وظایف حاکم شمرده شده است.<ref>امارت حج و زعامت حجاج، فصلنامه میقات حج، ش۳۰، ص۴۵.</ref> از دیدگاه عالمان [[شیعه]]، سرپرستی حاجیان از شؤون امامت است، که در عصر [[معصومان(ع)]] خود آنها یا منصوب از جانب آنها، و در عصر [[غیبت]]، فقیه جامع الشرایط یا منصوب از جانب وی عهده‌دار آن است.<ref name=":72">فرهنگ فقه فارسی، ج۱، ص۷۰۴.</ref> | ||
== | ==شرایط امیر حج== | ||
فقیهان [[شیعه]] و سنی مواردی چون عدالت، آگاهی از مسائل و مناسک حج، شجاع بودن، اطاعت‌پذیری، صاحب‌نظری، کفایت، و قدرت راهنمایی حاجیان را از شرایط امیرالحاج یاد کرده‌اند.<ref>حکم حکومتی در حج، ص ۴۹ به نقل از: الاحکام السلطانیه، ج1، ص193؛ الدروس، ج1، ص495.</ref>در منابع شیعه<ref>لوامع صاحبقرانی، ج8، ص198؛ الحدائق، ج16، ص354؛ جواهر الکلام، ج19، ص7.</ref>و [[اهل سنت]]، از امیرالحاج به عنوان «امام» یاد شده است.<ref>المغنی، ج3، ص436-437.</ref> | فقیهان [[شیعه]] و سنی مواردی چون عدالت، آگاهی از مسائل و مناسک حج، شجاع بودن، اطاعت‌پذیری، صاحب‌نظری، کفایت، و قدرت راهنمایی حاجیان را از شرایط امیرالحاج یاد کرده‌اند.<ref>حکم حکومتی در حج، ص ۴۹ به نقل از: الاحکام السلطانیه، ج1، ص193؛ الدروس، ج1، ص495.</ref>در منابع شیعه<ref>لوامع صاحبقرانی، ج8، ص198؛ الحدائق، ج16، ص354؛ جواهر الکلام، ج19، ص7.</ref>و [[اهل سنت]]، از امیرالحاج به عنوان «امام» یاد شده است.<ref>المغنی، ج3، ص436-437.</ref> | ||
ماوردی در احکام السلطانیه و دیگران به تبع او ولایت حج را دوگونه شمرده است. یکی ولایت در حرکت دادن حاجیان و دیگری ولایت بر اقامه حج در ایام موسم و برای هر یک وظایف و ویژگی‌هایی را بر شمرده است.<ref>الاحکام السلطانیه، ص193؛ الدرر الفرائد، ج1، ص134-135؛ مراة الحرمین، ج۲، ص 297</ref> برای نمونه | == وظایف امیر حج == | ||
ماوردی در احکام السلطانیه و دیگران به تبع او ولایت حج را دوگونه شمرده است. یکی ولایت در حرکت دادن حاجیان و دیگری ولایت بر اقامه حج در ایام موسم و برای هر یک وظایف و ویژگی‌هایی را بر شمرده است.<ref>الاحکام السلطانیه، ص193؛ الدرر الفرائد، ج1، ص134-135؛ مراة الحرمین، ج۲، ص 297</ref> برای نمونه {{ستون-شروع|۲}} | |||
=== | * حفظ امنیت جان و مال حاجیان؛ | ||
* نظم‌بخشی به حرکت و توقف آنها؛ | |||
* رسیدگی به گمشدگان و جاماندگان؛ | |||
* مجازات خطاکاران، در صورت اذن داشتن؛ | |||
* قضاوت و صدور حکم، به شرط شایستگی؛ | |||
* دادن فرصت کافی به حاجیان برای انجام اعمال حج؛ | |||
* آگاه کردن حاجیان نسبت به اعمال و مناسک حج. | |||
{{پایان}} | |||
=== در فقه شیعه === | |||
برای امیرالحاج وظایفی در فقه شیعه بیان شده که مهم‌‌ترین موارد آنها عبارتند از<ref>برای تفصیل بیشتر نک: حکم حکومتی در حج، ص ۴۹-۵۹</ref>: | برای امیرالحاج وظایفی در فقه شیعه بیان شده که مهم‌‌ترین موارد آنها عبارتند از<ref>برای تفصیل بیشتر نک: حکم حکومتی در حج، ص ۴۹-۵۹</ref>: | ||
* اقامه نماز ظهر و عصر «یوم الترویه» در [[منا]] که به فتوای فقیهان شیعه، بر امیرالحاج مستحب یا واجب است.<ref>التهذیب، ج5، ص201-202؛ المبسوط، ج1، ص365؛ جواهر الکلام، ج19، ص6.</ref> | * اقامه نماز ظهر و عصر «یوم الترویه» در [[منا]] که به فتوای فقیهان شیعه، بر امیرالحاج مستحب یا واجب است.<ref>التهذیب، ج5، ص201-202؛ المبسوط، ج1، ص365؛ جواهر الکلام، ج19، ص6.</ref> | ||
* استحباب مؤکد ماندن امیرالحاج در منا تا طلوع آفتاب [[روز عرفه]] | * استحباب مؤکد ماندن امیرالحاج در منا تا طلوع آفتاب [[روز عرفه]].<ref>وسائل الشیعه، ج13، ص528؛ جواهر الکلام، ج19، ص10-12؛ مستدرک الوسائل، ج10، ص18.</ref> | ||
* لزوم تاخیر در افاضه از [[مشعر الحرام]] تا طلوع آفتاب روز دهم | * لزوم تاخیر در افاضه از [[مشعر الحرام]] تا طلوع آفتاب روز دهم.<ref>الکافی، ص213؛ النهایه، ص249؛ جواهر الکلام، ج19، ص98-99.</ref> | ||
* ثبوت هلال ذی‌حجه با حکم امیرالحاج: بر پایه روایاتی، حکم امیرالحاج درباره «ثبوت هلال ماه [[ذی‌حجه]]» برای همه معتبر است. <ref>وسائل الشیعه، ج10، ص133.</ref> | * ثبوت هلال ذی‌حجه با حکم امیرالحاج: بر پایه روایاتی، حکم امیرالحاج درباره «ثبوت هلال ماه [[ذی‌حجه]]» برای همه معتبر است. <ref>وسائل الشیعه، ج10، ص133.</ref> | ||
* | * مستحب است امیرالحاج در چهار روز از موسم حج، برای مردم سخنرانی کند و آنان را با اعمال و مناسک و وظایف آشنا سازد.<ref>سلسلة الینابیع، ج30، ص238.</ref><ref>الدروس، ج1، ص495-496.</ref> | ||
* نماز ظهر روز سیزدهم در [[مسجدالحرام]]: [[علامه حلی]] کوچ کردن امام در روز سیزدهم از منا به مکه پیش از زوال برای اقامه نماز ظهر در مسجدالحرام و آگاه ساختن مردم از کیفیت وداع را از دیگر وظایف امیرالحاج دانسته است.<ref>وسائل الشیعه، ج11، ص398؛ ج13، ص523، 525، 527.</ref> | * نماز ظهر روز سیزدهم در [[مسجدالحرام]]: [[علامه حلی]] کوچ کردن امام در روز سیزدهم از منا به مکه پیش از زوال برای اقامه نماز ظهر در مسجدالحرام و آگاه ساختن مردم از کیفیت وداع را از دیگر وظایف امیرالحاج دانسته است.<ref>وسائل الشیعه، ج11، ص398؛ ج13، ص523، 525، 527.</ref> | ||