پرش به محتوا

مسجد بلال بن رباح (مکه): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:
==تاریخچه و نام‌های منتسب به مسجد بلال ==
==تاریخچه و نام‌های منتسب به مسجد بلال ==
ازرقی مورخ قرن دوم هجری از مسجدی در بالای کوه ابوقبیس نام برده است. منابع پس از آن نیز وجود این مسجد را خبرداده‌اند. در منابع کهن، نام این مسجد، به نام مسجد ابراهیم شناخته می‌شد. هر چند منابعی چون ابن جبیر و ابن بطوطه بدون ذکر نام فقط وجود مسجد را گزارش کرده‌اند. اما در منابع معاصر عنوان شده است که این مسجد به نام مسجد بلال شهرت دارد.
ازرقی مورخ قرن دوم هجری از مسجدی در بالای کوه ابوقبیس نام برده است. منابع پس از آن نیز وجود این مسجد را خبرداده‌اند. در منابع کهن، نام این مسجد، به نام مسجد ابراهیم شناخته می‌شد. هر چند منابعی چون ابن جبیر و ابن بطوطه بدون ذکر نام فقط وجود مسجد را گزارش کرده‌اند. اما در منابع معاصر عنوان شده است که این مسجد به نام مسجد بلال شهرت دارد.
در مورد بنای اولیه‌ی آن اطلاعی در دست نیست. به‌الطبع  این مسجد در گذر زمان همواره ترمیم و تجدید بنا شده است. شیخ عبدالله غازی، مورخ، به نقل از کتاب تحصیل المرام ذکر کرده که در قرن 13 هجری این مسجد توسط یک مرد هندی تجدید بنا شده است.  
در مورد بنای اولیه‌ی آن اطلاعی در دست نیست. به‌الطبع  این مسجد در گذر زمان همواره ترمیم و تجدید بنا شده است. ابن بطوطه در سفرنامه خود به بازسازی این مسجد توسط ملک ظاهر مملوکی اشاره کرده‌است.<ref>رحله ابن بطوطه، ج1، ص 383</ref> همچنین شیخ عبدالله غازی، مورخ، به نقل از کتاب تحصیل المرام ذکر کرده که در قرن 13 هجری این مسجد توسط یک مرد هندی تجدید بنا شده است.  


===مسجد ابراهیم===
===مسجد ابراهیم===
[[فاکهی]] در قرن سوم از [[مسجد ابراهیم]] که بر فراز کوه ابوقبیس بوده است، یاد کرده است؛ جایی که ابراهیم در آن نقطه ایستاد و ندای [[حج]] سر داد.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج4، ص١6.</ref> هم‌چنین او به این نکته نیز اشاره می‌کند که برخی هم گفته‌اند این مسجد، به نام ابراهیم قبیسی بوده است که بعدها به خطا، به [[حضرت ابراهیم(ع)]] نسبت داده شده است<ref>همان، ص17.</ref>
ازرقی در قرن دوم هجری، از مسجدی بالای کوه ابوقبیس نام برده و از آن با نام مسجد ابراهیم یاد کرده است. او عنوان می‌کند که منظور از ابراهیم، فردی به نام ابراهیم ابوقبیسی است و نه ابراهیم پیامبر. همچنین او به قول مشهور دیگری درباره این مسجد اشاره می‌کند که عده‌ای این مسجد را مسجد ابراهیم نبی می‌دانند از این رو که وی در آن نقطه ایستاد و مردم را برای حج فراخواند.<ref>ازرقی، اخبار مکه، ج۲، ص۲۰۲؛ ابن ظهیره، الجامع اللطیف، ص۲۹۱.</ref>
منابع دیگری نیز این مسجد را منتسب به ابراهیم قبیسی و نه ابراهیم پیامبر، دانسته‌اند.<ref>ازرقی، اخبار مکه، ج۲، ص۲۰۲؛ ابن ظهیره، الجامع اللطیف، ص۲۹۱.</ref>
[[فاکهی]] نیز در قرن سوم از [[مسجد ابراهیم]]  یاد کرده است؛ و هر دو نظر درباره ابراهیم پیامبر و ابراهیم قبیسی را نقل می‌کند.<ref>فاکهی، ج4، ص16-17</ref>
 


===جایگاه پیامبر به هنگام شق‌القمر===
===جایگاه پیامبر به هنگام شق‌القمر===
ابن جبیر جهانگرد مشهور مسلمان که سال ۵۷۹ق. به مکه رفته<ref> ابن جبیر، الرحله، ص۵۸.</ref>، از وجود مسجدی بر کوه خبر داده که به گفته او جایگاه پیامبر(ص) هنگام شق القمر بوده است.<ref>ابن جبیر، الرحله، ص۸۵.</ref>
ابن جبیر جهانگرد مشهور مسلمان که سال ۵۷۹ق. به مکه رفته<ref> ابن جبیر، الرحله، ص۵۸.</ref>، از وجود مسجدی بر کوه خبر داده که به گفته او جایگاه پیامبر(ص) هنگام شق القمر بوده است.<ref>ابن جبیر، الرحله، ص۸۵.</ref>
===روشن کردن مشعل در این مسجد در ماه رمضان و شوال===
ابن بطوطه در سفرنامه اش در سال 725 ه.ق علاوه بر یاد کردن از مسجد بالای کوه ابوقبیس بدون ذکر نامی بر آن<ref>رحله ابن بطوطه، ج1، ص 383</ref>؛ به رسم و رسوم مکیان در شب بیست و هفتم ماه رمضان و شب اول ماه شوال اشاره می‌کند. او می‌گوید مکیان در این شب‌ها در مسجدالحرام و اطراف آن مشعل و چراغ روشن می‌کنند. همچنین عنوان می‌کند علاوه بر مسجدالحرام آن‌ها در مسجد کوه ابوقبیس نیز این مشعل‌ها و چراغ‌ها را روشن می‌کنند.<ref>رحله ابن بطوطه، ج1، ص 404</ref>


==مسجد بلال در سفرنامه‌های ایرانیان==
==مسجد بلال در سفرنامه‌های ایرانیان==