پرش به محتوا

مسجد البیعه (مکه): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:
کتیبه‌ای از سال 629 قمری نیز بر دیوار جنوبی مسجد نصب شده است و ساخت مسجد در زمان مستنصر عباسی خبر می‌دهد.<ref>التاريخ القويم، ج ۶، ص ٢٨.</ref>
کتیبه‌ای از سال 629 قمری نیز بر دیوار جنوبی مسجد نصب شده است و ساخت مسجد در زمان مستنصر عباسی خبر می‌دهد.<ref>التاريخ القويم، ج ۶، ص ٢٨.</ref>
اخبارى درباره بازسازى این مسجد در دوره عثمانى نیز نقل شده است. در منابع آمده است كه اين مسجد در سال يک هزار و دويست و پنجاه واندى در سلطنت عبدالحميدخان تعمير شد، در حالى كه يک رواق در قبله با محرابى داشت. توصیف آن چنین است: مقابل آن، صحن بزرگى است با ديوارهاى بلند كه در حال حاضر آباد است. طول مسجد از محراب تا آخر صحن آن ٣٨ ذراع و يک ششم است.  <ref>افادة الانام، ج ٢، ص ۴٩.</ref>
اخبارى درباره بازسازى این مسجد در دوره عثمانى نیز نقل شده است. در منابع آمده است كه اين مسجد در سال يک هزار و دويست و پنجاه واندى در سلطنت عبدالحميدخان تعمير شد، در حالى كه يک رواق در قبله با محرابى داشت. توصیف آن چنین است: مقابل آن، صحن بزرگى است با ديوارهاى بلند كه در حال حاضر آباد است. طول مسجد از محراب تا آخر صحن آن ٣٨ ذراع و يک ششم است.  <ref>افادة الانام، ج ٢، ص ۴٩.</ref>


==بدگویی ابن تیمیه از مسجد البیعه و اقبال مردم به این مسجد ==
==بدگویی ابن تیمیه از مسجد البیعه و اقبال مردم به این مسجد ==
ابن تیمیه(وفات 728ق) که مردم را از رفتن به اماکن متبرک نهی می‌کرد، به این مسجد نیز توجه داشته و از این‌که مردم زمان وی به این مسجد اقبال نشان می‌دادند؛ انتقاد کرده و به صراحت به بدگویی از این مسجد پرداخته است.<ref>اقتضاء صراط المستقیم، ص 426</ref>
ابن تیمیه(وفات 728ق) که مردم را از رفتن به اماکن متبرک نهی می‌کرد، به این مسجد نیز توجه داشته و از این‌که مردم زمان وی به این مسجد اقبال نشان می‌دادند؛ انتقاد کرده و به صراحت به بدگویی از این مسجد پرداخته است.<ref>اقتضاء صراط المستقیم، ص 426</ref>
==گزارش فاسی از مسجد البیعه==
فاسی (وفات 832 هـ) به توصیف این مسجد در نیمه اول قرن نهم پرداخته و می‌گوید: این مسجد که بخش اعظم آن خراب شده، دارای دو رواق است که بر هر یک سه گنبد بر چهار طاق قوسی قرار گرفته است.پشت این رواق‌ها نیز میدانگاهی وجود دارد. طول هر دو رواق از شمال به جنوب 23× 14 ذراع و طول میدانگاه از دیوار شمالی تا جنوبی 5/24 × 33 ذراع و یک ششم ذراع است. در سمت شمال این مسجد دو در و دو در نیز در سمت جنوب است. <ref>شفاء الغرام، ج1 ص 348</ref>


==گزارش محمدباقر شریف اصفهانی در قرن یازدهم==
==گزارش محمدباقر شریف اصفهانی در قرن یازدهم==
محمدباقر شريف اصفهانى در قرن يازدهم خبر از انهدام مسجد البیعه داده‌است. وی ذیل عنوان مسجد البيعه آورده: «و آن مسجد در طرف چپ راه است، هرگاه از مكه به منى روند و ميان آن و حد منى اندک فاصله است و الحال منهدم است. در اين‌جا پيغمبر(ص) با هفتاد نفر از انصار بيعت نموده‌اند.»<ref>جواهر التاريخ المكى (چاپ شده در مقالات تاريخى، دفتر شانزدهم)، ص ٢۶٣.</ref>
محمدباقر شريف اصفهانى در قرن يازدهم خبر از انهدام مسجد البیعه داده‌است. وی ذیل عنوان مسجد البيعه آورده: «و آن مسجد در طرف چپ راه است، هرگاه از مكه به منى روند و ميان آن و حد منى اندک فاصله است و الحال منهدم است. در اين‌جا پيغمبر(ص) با هفتاد نفر از انصار بيعت نموده‌اند.»<ref>جواهر التاريخ المكى (چاپ شده در مقالات تاريخى، دفتر شانزدهم)، ص ٢۶٣.</ref>
==مصلی و بدون سقف بودن مسجد البیعه==
طبق گزارشاتی که از این مسجد شده و بازسازی‌هایی که در آن صورت گرفته می‌توان گفت این مسجد، تنها به‌شکل یک مصلی بوده که سقف نداشته است.
فاسی در قرن نهم در توصیف این مسجد ضمن اشاره به تخریب بخش اعظم آن، این‌طور می‌گوید: دارای دو رواق است که بر هر یک سه گنبد بر چهار طاق قوسی قرار گرفته است. پشت این رواق‌ها نیز میدانگاهی وجود دارد. طول هر دو رواق از شمال به جنوب 23× 14 ذراع و طول میدانگاه از دیوار شمالی تا جنوبی 5/24 × 33 ذراع و یک ششم ذراع است. در سمت شمال این مسجد دو در و دو در نیز در سمت جنوب است. <ref>شفاء الغرام، ج1 ص 348</ref>
در بازسازی دوره عبدالحمید عثمانی نیز به یک رواق با محراب اشاره شده است.<ref>افادة الانام، ج ٢، ص ۴٩</ref>
این مسجد هم‌اکنون نیز بدون سقف و مناره و گنبد با دیوارهای بلنداست.<ref>تاریخ القویم، ج6، ص 28</ref>
==مساحت مسجد==
==مساحت مسجد==
تاریخ القویم آخرین مساحتی که برای مسجد البیعه ذکر کرده، 375 متر است (25 × 15)، مسجدی با دیوارهای بلند و بدون سقف، مناره و گنبد . <ref>تاریخ القویم، ج6، ص 28</ref>اما پس از آن در اثر بازسازی که ملک فهد سعودی(وفات 2005 م) انجام داد، مساحت مسجد به 500 متر افزایش یافت. در این افزایش مسجد به شکل مستطیلی بود که طول آن در جهت شمالی 27/90 متر و  عرض آن در جهت شرقی 17 متر بود. ارتفاع دیوارهایش 7متر  بود. همچنین ارتفاع دیوار قبله نیز 7متر بود و طول آن 6/85 متر، ارتفاع دیوار شرقی 4متر، ارتفاع دیوار دوم رواق که از شمال و جنوب مسجد را می پوشاند 3/20 متر بود.<ref>دراسة تاريخية لمساجد المشاعر المقدسة، ص232</ref>
تاریخ القویم آخرین مساحتی که برای مسجد البیعه ذکر کرده، 375 متر است (25 × 15).<ref>تاریخ القویم، ج6، ص 28</ref>اما پس از آن در اثر بازسازی که ملک فهد سعودی(وفات 2005 م) انجام داد، مساحت مسجد به 500 متر افزایش یافت. در این افزایش مسجد به شکل مستطیلی بود که طول آن در جهت شمالی 27/90 متر و  عرض آن در جهت شرقی 17 متر بود. ارتفاع دیوارهایش 7متر  بود. همچنین ارتفاع دیوار قبله نیز 7متر بود و طول آن 6/85 متر، ارتفاع دیوار شرقی 4متر، ارتفاع دیوار دوم رواق که از شمال و جنوب مسجد را می پوشاند 3/20 متر بود.<ref>دراسة تاريخية لمساجد المشاعر المقدسة، ص232</ref>


==وضعیت کنونی==
==وضعیت کنونی==