اوس: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
E ebrahimi (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جا:ویرایش}} اوس، از نسل اوس بن حارثة بن ثعلبة بن عمرو و از قبایل اصلی ساکن د...» ایجاد کرد) |
E ebrahimi (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۱۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi }} | {{در دست ویرایش|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۱۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi }} | ||
اوس، از نسل [[اوس بن حارثة بن ثعلبة بن عمرو]] و از قبایل اصلی ساکن در [[مدینه]] همزمان با ظهور [[اسلام]] است. پیشینه این قبیله به [[بنیازد]] از قبایل [[یمن]] میرسد که در تاریخ گزارشهایی از مهاجرت آنان به یثرب وجود دارد. اوس فقط یک پسر به نام مالک داشته که دارای پنج پسر بوده و طوائف اوسی از آنها ریشه گرفتهاند. نبردهاای زیادی میان قبایل اوس و [[خزرج]] به وقوع پیوسته ولی در مورد اینکه تمام شاخههای اوسی در این نبردها شرکت کرده باشند اطلاعی در دست نیست. در مورد عقاید و باورهای اوسیان قبل از اسلام باید گفت که اوسیان به خاطر معاشرت طولانی با یهودیان به آیین [[یهودیت]] گرایش داشتند. | اوس، از نسل [[اوس بن حارثة بن ثعلبة بن عمرو]] و از قبایل اصلی ساکن در [[مدینه]] همزمان با ظهور [[اسلام]] است. پیشینه این قبیله به [[بنیازد]] از قبایل [[یمن]] میرسد که در تاریخ گزارشهایی از مهاجرت آنان به یثرب وجود دارد. اوس فقط یک پسر به نام مالک داشته که دارای پنج پسر بوده و طوائف اوسی از آنها ریشه گرفتهاند. نبردهاای زیادی میان قبایل اوس و [[خزرج]] به وقوع پیوسته ولی در مورد اینکه تمام شاخههای اوسی در این نبردها شرکت کرده باشند اطلاعی در دست نیست. در مورد عقاید و باورهای اوسیان قبل از اسلام باید گفت که اوسیان به خاطر معاشرت طولانی با یهودیان به آیین [[یهودیت]] گرایش داشتند. | ||
خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
همچنین برخی اوسیان برای حل و فصل دعاوی خود به کاهنان یهودی مراجعه میکردند<ref>اسباب النزول، ص107.</ref> و زمانی که زنی از آنها نگران مرگ نوزاد یا کودک خود میشد، نذر میکرد در صورت بهبود، فرزند خود را یهودی کند.<ref>جامع البیان، ج3، ص21؛ اسباب النزول، ص52.</ref> این گزارشها به خوبی از اعتبار آیین یهودی در میان جمعی از اوسیان حکایت دارد. | همچنین برخی اوسیان برای حل و فصل دعاوی خود به کاهنان یهودی مراجعه میکردند<ref>اسباب النزول، ص107.</ref> و زمانی که زنی از آنها نگران مرگ نوزاد یا کودک خود میشد، نذر میکرد در صورت بهبود، فرزند خود را یهودی کند.<ref>جامع البیان، ج3، ص21؛ اسباب النزول، ص52.</ref> این گزارشها به خوبی از اعتبار آیین یهودی در میان جمعی از اوسیان حکایت دارد. | ||
آنان زیر تاثیر یهودیان، به محدودیتهایی در روابط جنسی خود با همسرانشان پایبند بودند. آیه 223 [[سوره بقره]] در این زمینه نازل شد و چنین محدودیتهایی را بیاساس دانست: <ref>صحیح مسلم، ج2، ص1058؛ مجمع البیان، ج2، ص564.</ref> {نِساؤُکُم حَرثٌ لَکُم فَاتوا حَرثَکُم... }. | آنان زیر تاثیر یهودیان، به محدودیتهایی در روابط جنسی خود با همسرانشان پایبند بودند. آیه 223 [[سوره بقره]] در این زمینه نازل شد و چنین محدودیتهایی را بیاساس دانست: <ref>صحیح مسلم، ج2، ص1058؛ مجمع البیان، ج2، ص564.</ref> {{قلم رنگ|سبز|نِساؤُکُم حَرثٌ لَکُم فَاتوا حَرثَکُم... }}. | ||
===رواج مسیحیت=== | ===رواج مسیحیت=== | ||
خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
انجام دادن [[مناسک حج]] میتواند نشانه اثرپذیری ایشان از آیین ابراهیمی پیش از هجرت باشد. آنها در ماه ذیحجه [[احرام]] بسته، به مکه میرفتند و در پی [[طواف]] و [[وقوف در عرفات]] و [[منا]]، مکه را به قصد معبد منات در منطقه مُشَلَّل ترک میکردند و پس از ذکر تلبیه منات، طواف و قربانی مینمودند و سرهای خود را تراشیده، از احرام بیرون میآمدند.<ref>الاصنام، ص14؛ اخبار مکه، ج1، ص125؛ معجم البلدان، ج5، ص204.</ref> آنها برای منات چنین تلبیه میگفتند: «لبیک، اللهم لبیک، لولا ان بکرا دونک یبرّک الناس و یهجرونک. ما زال حج عثج یاتونک، انا علی عدوائهم من دونک». <ref>المحبر، ص313.</ref> | انجام دادن [[مناسک حج]] میتواند نشانه اثرپذیری ایشان از آیین ابراهیمی پیش از هجرت باشد. آنها در ماه ذیحجه [[احرام]] بسته، به مکه میرفتند و در پی [[طواف]] و [[وقوف در عرفات]] و [[منا]]، مکه را به قصد معبد منات در منطقه مُشَلَّل ترک میکردند و پس از ذکر تلبیه منات، طواف و قربانی مینمودند و سرهای خود را تراشیده، از احرام بیرون میآمدند.<ref>الاصنام، ص14؛ اخبار مکه، ج1، ص125؛ معجم البلدان، ج5، ص204.</ref> آنها برای منات چنین تلبیه میگفتند: «لبیک، اللهم لبیک، لولا ان بکرا دونک یبرّک الناس و یهجرونک. ما زال حج عثج یاتونک، انا علی عدوائهم من دونک». <ref>المحبر، ص313.</ref> | ||
اوسیان به بتهایی که بر [[صفا]] و [[مروه]] نصب شده بود، اعتقاد نداشتند. از این رو، سعی میان این دو کوه را تعظیم آن بتها شمرده، آن را انجام نمیدادند و به همین رو در پی اسلام نیز [[سعی]] میان صفا و مروه را از مصداقهای [[شرک]] میدانستند و از آن پرهیز میکردند. بدین دلیل، آیه 158 سوره بقره نازل شد و سعی را بخشی از مناسک حج دانست: <ref>جامع البیان، ج2، ص61-63؛ اسباب النزول، ص27-28.</ref> {اِنَّ الصَّفا و المَروةَ مِن شَعائرِ اللّهِ فَمَن حَجَّ البَیتَ اَوِ اعتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیهِ اَن یَطَّوَّفَ بِهِما و مَن تَطَوَّعَ خَیرًا فَاِنَّ اللهَ شَاکِرٌ عَلیم}. | اوسیان به بتهایی که بر [[صفا]] و [[مروه]] نصب شده بود، اعتقاد نداشتند. از این رو، سعی میان این دو کوه را تعظیم آن بتها شمرده، آن را انجام نمیدادند و به همین رو در پی اسلام نیز [[سعی]] میان صفا و مروه را از مصداقهای [[شرک]] میدانستند و از آن پرهیز میکردند. بدین دلیل، آیه 158 سوره بقره نازل شد و سعی را بخشی از مناسک حج دانست: <ref>جامع البیان، ج2، ص61-63؛ اسباب النزول، ص27-28.</ref> {{قلم رنگ|سبز|اِنَّ الصَّفا و المَروةَ مِن شَعائرِ اللّهِ فَمَن حَجَّ البَیتَ اَوِ اعتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیهِ اَن یَطَّوَّفَ بِهِما و مَن تَطَوَّعَ خَیرًا فَاِنَّ اللهَ شَاکِرٌ عَلیم}}. | ||
همچنین گزارش شده که آنها هر گاه به قصد [[حج]] یا [[عمره]] احرام میبستند، تا پایان مناسک، زیر سقف نمیرفتند. از این رو، هنگام ورود به منازل، برای آن که از زیر سر در خانه عبور نکنند، از روی دیوار یا از شکاف آن وارد خانه میشدند.<ref>جامع البیان، ج2، ص253-258.</ref> برخی این امر را به گروهی از آنان نسبت میدهند.<ref>جامع البیان، ج2، ص256؛ التبیان، ج2، ص142.</ref> این سنت از سوی بعضی از [[انصار]] در پی اسلام نیز تکرار شد که آیه 189 بقره آنان را از این کار بازداشت و آن را امری ناپسند دانست: <ref>جامع البیان، ص255-258؛ مجمع البیان، ج2، ص508.</ref> {... و لَیسَ البِرُّ بِاَن تَاتوا البُیوتَ مِن ظُهورِها و لـکِنَّ البِرَّ مَنِ اتَّقی وَاتوا البُیوتَ مِن اَبوابِها واتَّقوا اللهَ لَعَلَّکُم تُفلِحون}. | همچنین گزارش شده که آنها هر گاه به قصد [[حج]] یا [[عمره]] احرام میبستند، تا پایان مناسک، زیر سقف نمیرفتند. از این رو، هنگام ورود به منازل، برای آن که از زیر سر در خانه عبور نکنند، از روی دیوار یا از شکاف آن وارد خانه میشدند.<ref>جامع البیان، ج2، ص253-258.</ref> برخی این امر را به گروهی از آنان نسبت میدهند.<ref>جامع البیان، ج2، ص256؛ التبیان، ج2، ص142.</ref> این سنت از سوی بعضی از [[انصار]] در پی اسلام نیز تکرار شد که آیه 189 بقره آنان را از این کار بازداشت و آن را امری ناپسند دانست: <ref>جامع البیان، ص255-258؛ مجمع البیان، ج2، ص508.</ref> {{قلم رنگ|سبز|... و لَیسَ البِرُّ بِاَن تَاتوا البُیوتَ مِن ظُهورِها و لـکِنَّ البِرَّ مَنِ اتَّقی وَاتوا البُیوتَ مِن اَبوابِها واتَّقوا اللهَ لَعَلَّکُم تُفلِحون}}. | ||
==گسترش اسلام در میان اوس== | ==گسترش اسلام در میان اوس== | ||
خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
پدیده [[نفاق]] در سالهای نخست حکومت نبوی، میان خزرجیان نمود بیشتر داشت. اما به تدریج، به ویژه در پی تحکیم دولت رسول خدا به سال پنجم ق. و اسلام آوردن کافران اوسی، منافقان این قبیله تلاشی بیشتر نشان دادند که اوج آن را میتوان در رویدادهای سال نهم ق. از جمله [[غزوه تبوک]] مشاهده کرد. | پدیده [[نفاق]] در سالهای نخست حکومت نبوی، میان خزرجیان نمود بیشتر داشت. اما به تدریج، به ویژه در پی تحکیم دولت رسول خدا به سال پنجم ق. و اسلام آوردن کافران اوسی، منافقان این قبیله تلاشی بیشتر نشان دادند که اوج آن را میتوان در رویدادهای سال نهم ق. از جمله [[غزوه تبوک]] مشاهده کرد. | ||
نخستین منافقان اوسی از طایفه بنیحارثه بودند. اینان که در یثرب پایین زندگی میکردند، به بهانههای واهی صحنه نبرد را در [[غزوه خندق]] ترک نمودند و از این رو، به نفاق متهم شدند. آیه 12-13 [[سوره احزاب]] <ref>جامع البیان، ج21، ص158؛ التبیان، ج8، ص323؛ الدر المنثور، ج6، ص575-579.</ref> به اینان اشاره دارد: {... ویَستَـاذِنُ فَریقٌ مِنهُمُ النَّبی یَقولونَ اِنَّ بُیوتَنا عَورَةٌ وما هِی بِعَورَةٍ اِن یُریدونَ اِلّا فِرارا}. | نخستین منافقان اوسی از طایفه بنیحارثه بودند. اینان که در یثرب پایین زندگی میکردند، به بهانههای واهی صحنه نبرد را در [[غزوه خندق]] ترک نمودند و از این رو، به نفاق متهم شدند. آیه 12-13 [[سوره احزاب]] <ref>جامع البیان، ج21، ص158؛ التبیان، ج8، ص323؛ الدر المنثور، ج6، ص575-579.</ref> به اینان اشاره دارد: {{قلم رنگ|سبز|... ویَستَـاذِنُ فَریقٌ مِنهُمُ النَّبی یَقولونَ اِنَّ بُیوتَنا عَورَةٌ وما هِی بِعَورَةٍ اِن یُریدونَ اِلّا فِرارا}}. | ||
===عدم شرکت در تبوک=== | ===عدم شرکت در تبوک=== | ||
خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
===مخالفت با کمک مالی=== | ===مخالفت با کمک مالی=== | ||
پیامبر(ص) در این نبرد از مردم کمک مالی خواست. تنی چند از اوسیانِ مخالف با این امر به کسانی که کمک فراوانی میکردند [[تهمت]] [[ریا]] میزدند و کسانی را که کمکهایشان ناچیز بود تحقیر میکردند<ref>مجمع البیان، ج5، ص84.</ref> که آیه {اَلَّذینَ یَلمِزونَ المُطَّوِّعینَ مِنَ المُؤمِنینَ فِی الصَّدَقاتِ و الذینَ لا یَجِدونَ اِلاّ جُهدَهُم فَیَسخَرونَ مِنهُم سَخِرَ اللهُ مِنهُم ولَهُم عَذابٌ اَلیم} (سوره توبه، آیه79) بدان اشاره دارد. آیه 38 [[سوره توبه]] بیانگر عتاب الهی به منافقان و رسوا کننده نیت پنهان منافقان است و آنان را به عذابی دردناک وعده میدهد. | پیامبر(ص) در این نبرد از مردم کمک مالی خواست. تنی چند از اوسیانِ مخالف با این امر به کسانی که کمک فراوانی میکردند [[تهمت]] [[ریا]] میزدند و کسانی را که کمکهایشان ناچیز بود تحقیر میکردند<ref>مجمع البیان، ج5، ص84.</ref> که آیه {{قلم رنگ|سبز|اَلَّذینَ یَلمِزونَ المُطَّوِّعینَ مِنَ المُؤمِنینَ فِی الصَّدَقاتِ و الذینَ لا یَجِدونَ اِلاّ جُهدَهُم فَیَسخَرونَ مِنهُم سَخِرَ اللهُ مِنهُم ولَهُم عَذابٌ اَلیم}} (سوره توبه، آیه79) بدان اشاره دارد. آیه 38 [[سوره توبه]] بیانگر عتاب الهی به منافقان و رسوا کننده نیت پنهان منافقان است و آنان را به عذابی دردناک وعده میدهد. | ||
===ساخت مسجد ضرار=== | ===ساخت مسجد ضرار=== | ||
بانیان [[مسجد ضرار]] نیز اوسی بودند.<ref>الطبقات، ج3، ص415؛ الدرر، ج1، ص257-258.</ref> آنها میخواستند این مسجد را پایگاهی برای کارهای دشمنانه خود قرار دهند<ref>انساب الاشراف، ج1، ص283.</ref> که در پی بازگشت پیامبر(ص) از غزوه تبوک به سال نهم ق. و به فرمان ایشان سوزانده شد.<ref>الدرر، ص257.</ref> آیه 107 سوره توبه به همین رویداد اشاره دارد: {والَّذینَ اتَّخَذوا مَسجِدًا ضِرارًا وکُفرًا و تَفریقـًا بَینَ المُؤمِنینَ واِرصادًا لِمَن حارَبَ اللهَ ورَسولَهُ مِن قَبلُ... } . | بانیان [[مسجد ضرار]] نیز اوسی بودند.<ref>الطبقات، ج3، ص415؛ الدرر، ج1، ص257-258.</ref> آنها میخواستند این مسجد را پایگاهی برای کارهای دشمنانه خود قرار دهند<ref>انساب الاشراف، ج1، ص283.</ref> که در پی بازگشت پیامبر(ص) از غزوه تبوک به سال نهم ق. و به فرمان ایشان سوزانده شد.<ref>الدرر، ص257.</ref> آیه 107 سوره توبه به همین رویداد اشاره دارد: {{قلم رنگ|سبز|والَّذینَ اتَّخَذوا مَسجِدًا ضِرارًا وکُفرًا و تَفریقـًا بَینَ المُؤمِنینَ واِرصادًا لِمَن حارَبَ اللهَ ورَسولَهُ مِن قَبلُ... }}. | ||
هر طایفه اوسی مسجدی ویژه خود داشت. [[مسجد بنیظفر]]، بنیعبد الاشهل، بنیانیف، بنیخطمه، بنیوائل و بنیامیة بن زید از این مساجد بودند. برخی مساجد چون مسجد فضیخ یا مسجد بنیقریظه در همان سرزمینهای اوس ساخته شدند. از میان این مساجد، برخی به دلیل نمازگزاردن پیامبر در آنها از اهمیتی بیشتر برخوردار بودند.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص32-73.</ref> به تدریج و در پی مهاجرت طوایف مدینه، بسیاری از این مساجد به ساختمانهای متروک تبدیل شدند و رو به ویرانی نهادند. امروزه جز [[مسجد قبا]] نمیتوان همان نامها را بر برخی ساختمانها و مساجد کنونی تطبیق کرد.<ref>المساجد الاثریه، ص10-15.</ref> با این حال، مساجد کنونی ذیل را میتوان از مساجد سرزمینهای اوسی برشمرد: مسجدی که در منطقه بنیظفر وجود دارد که به نام بنیظفر، بغله و مائده خوانده میشود. در منطقه بنیحارثه مسجدی هست که بدان [[مسجد مستراح]] (استراحتگاه پیامبر در پی[[نبرد احد]]) نیز گفته میشود. مسجد فضیخ و [[مسجد شمس]] نیز در سرزمینهای اوسی ساخته شدند که هنگام محاصره بنینضیر و بنیقریظه تعیین گشتند.<ref>نک: المساجد الاثریه.</ref> | هر طایفه اوسی مسجدی ویژه خود داشت. [[مسجد بنیظفر]]، بنیعبد الاشهل، بنیانیف، بنیخطمه، بنیوائل و بنیامیة بن زید از این مساجد بودند. برخی مساجد چون مسجد فضیخ یا مسجد بنیقریظه در همان سرزمینهای اوس ساخته شدند. از میان این مساجد، برخی به دلیل نمازگزاردن پیامبر در آنها از اهمیتی بیشتر برخوردار بودند.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص32-73.</ref> به تدریج و در پی مهاجرت طوایف مدینه، بسیاری از این مساجد به ساختمانهای متروک تبدیل شدند و رو به ویرانی نهادند. امروزه جز [[مسجد قبا]] نمیتوان همان نامها را بر برخی ساختمانها و مساجد کنونی تطبیق کرد.<ref>المساجد الاثریه، ص10-15.</ref> با این حال، مساجد کنونی ذیل را میتوان از مساجد سرزمینهای اوسی برشمرد: مسجدی که در منطقه بنیظفر وجود دارد که به نام بنیظفر، بغله و مائده خوانده میشود. در منطقه بنیحارثه مسجدی هست که بدان [[مسجد مستراح]] (استراحتگاه پیامبر در پی[[نبرد احد]]) نیز گفته میشود. مسجد فضیخ و [[مسجد شمس]] نیز در سرزمینهای اوسی ساخته شدند که هنگام محاصره بنینضیر و بنیقریظه تعیین گشتند.<ref>نک: المساجد الاثریه.</ref> | ||
خط ۲۲۲: | خط ۲۲۲: | ||
| تغییر مسیر = شد | | تغییر مسیر = شد | ||
}}<onlyinclude> | }}<onlyinclude> | ||
[[رده:قبایل عرب]] | |||
[[رده:قبیله اوس]] | |||
[[رده:قبایل مدینه]] | |||
[[رده:مقالههای در دست ویرایش]] |