پرش به محتوا

بلد الحرام: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جا:ویرایش}} بندانگشتی|نمایی از شهر مکه و مسجدالحرام '''ب...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۲]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Sajjadd  }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۲]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Sajjadd  }}


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
 
[[پرونده:20170614032534.jpeg|بندانگشتی|نمایی از شهر مکه و مسجدالحرام]]
[[پرونده:20170614032534.jpeg|بندانگشتی|نمایی از شهر مکه و مسجدالحرام]]


خط ۲۵: خط ۲۵:
«بلد الحرام» از نام‌های مکه است<ref>معجم البلدان، ج2، ص244؛ شفاء الغرام، ج1، ص105؛ عمدة القاری، ج9، ص214.</ref> که به سبب وجود پاره‌ای ممنوعیت‌های شرعی و احترام و قداستی که دارد، بر آن نهاده شده است.<ref>مجمع البیان، ج7، ص410-411؛ شفاء الغرام، ج1، ص114.</ref> ا
«بلد الحرام» از نام‌های مکه است<ref>معجم البلدان، ج2، ص244؛ شفاء الغرام، ج1، ص105؛ عمدة القاری، ج9، ص214.</ref> که به سبب وجود پاره‌ای ممنوعیت‌های شرعی و احترام و قداستی که دارد، بر آن نهاده شده است.<ref>مجمع البیان، ج7، ص410-411؛ شفاء الغرام، ج1، ص114.</ref> ا


این ترکیب در [[قرآن کریم]] به‌کار نرفته؛ ولی عبارتی در آیه 91 [[سوره نمل]] نشان می‌دهد که خداوند شهر مکه را حرمت و قداست بخشیده است:<ref>مجمع البیان، ج7، ص411.</ref> {{قلم رنگ|سبز|اِنَّما اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِی حَرَّمَها}}. در سخن برخی مفسران، بلد الحرام از مصداق‌های «حُرُمات» در آیه {{قلم رنگ|سبز|وَمَن یُعَظِّم حُرُماتِ اللهِ}} ([[سوره حج]]، آیه 30) شمرده شده که پاسداشت آن لازم است.<ref>جامع البیان، ج17، ص201-202؛ مجمع البیان، ج7، ص147؛ زبدة البیان، ص229.</ref>
این ترکیب در [[قرآن کریم]] به‌کار نرفته؛ ولی عبارتی در آیه 91 [[سوره نمل]] نشان می‌دهد که خداوند شهر مکه را حرمت و قداست بخشیده است:<ref>مجمع البیان، ج7، ص411.</ref> {{قلم رنگ|سبز|﴿اِنَّما اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِی حَرَّمَها﴾}}. در سخن برخی مفسران، بلد الحرام از مصداق‌های «حُرُمات» در آیه {{قلم رنگ|سبز|﴿وَمَن یُعَظِّم حُرُماتِ اللهِ﴾}} ([[سوره حج]]، آیه 30) شمرده شده که پاسداشت آن لازم است.<ref>جامع البیان، ج17، ص201-202؛ مجمع البیان، ج7، ص147؛ زبدة البیان، ص229.</ref>


==بلد الحرام در ادعیه و روایات==
==بلد الحرام در ادعیه و روایات==
خط ۴۱: خط ۴۱:
پاره‌ای سنت‌های آن دوره، مانند ممنوعیت تعرض به جنایتکار پناهنده به [[حرم]] تا هنگام بیرون آمدن از آن،<ref>الدر المنثور، ج2، ص54؛ فتح القدیر، ج1، ص364؛ تحصیل المرام، ص561.</ref> وقوع مهم‌ترین جنگ‌های جاهلی مشهور به «[[فجار|فِجار]]» بیرون از حرم مکه و نزدیک [[بازار عکاظ]]،<ref>نک: المنمق، ص160-182؛ تاریخ یعقوبی، ج2، ص15.</ref>
پاره‌ای سنت‌های آن دوره، مانند ممنوعیت تعرض به جنایتکار پناهنده به [[حرم]] تا هنگام بیرون آمدن از آن،<ref>الدر المنثور، ج2، ص54؛ فتح القدیر، ج1، ص364؛ تحصیل المرام، ص561.</ref> وقوع مهم‌ترین جنگ‌های جاهلی مشهور به «[[فجار|فِجار]]» بیرون از حرم مکه و نزدیک [[بازار عکاظ]]،<ref>نک: المنمق، ص160-182؛ تاریخ یعقوبی، ج2، ص15.</ref>


[[پیمان حلف الفضول]] و تعهد بزرگان [[قریش]] برای دفاع از حق مظلومان در مکه<ref>تاریخ یعقوبی، ج2، ص17-18؛ المفصل، ج7، ص118.</ref> و نیز تعبیر {{قلم رنگ|سبز|الْبَلْدَةِ الَّذِی حَرَّمَها}} (سوره نمل، آیه91) در آیه‌ای مکی و خطاب به مشرکان عرب، مؤیدی بر اعتقاد به حرمت مکه و کوشش برای حفظ آن، دست کم‌ اندکی پیش از ظهور [[اسلام]]، به‌شمار می‌آید.
[[پیمان حلف الفضول]] و تعهد بزرگان [[قریش]] برای دفاع از حق مظلومان در مکه<ref>تاریخ یعقوبی، ج2، ص17-18؛ المفصل، ج7، ص118.</ref> و نیز تعبیر {{قلم رنگ|سبز|﴿الْبَلْدَةِ الَّذِی حَرَّمَها﴾}} (سوره نمل، آیه91) در آیه‌ای مکی و خطاب به مشرکان عرب، مؤیدی بر اعتقاد به حرمت مکه و کوشش برای حفظ آن، دست کم‌ اندکی پیش از ظهور [[اسلام]]، به‌شمار می‌آید.


===در بیان پیامبر===
===در بیان پیامبر===


این حرمت و قداست با تغییر در نگرش مشرکانه اعراب و بر پایه نگاهی توحیدی: ({{قلم رنگ|سبز|... ربّ... حَرَّمَهَا}} (سوره نمل، آیه91)) و نیز تغییراتی در گونه‌های آن<ref>الدر المنثور، ج2، ص54-55؛ تحصیل المرام، ص561.</ref> به اسلام و سنت اسلامی انتقال یافت. شواهدی دیگر حکایت دارند که حرمت مکه پیشینه‌ای بس کهن‌تر داشته است.
این حرمت و قداست با تغییر در نگرش مشرکانه اعراب و بر پایه نگاهی توحیدی: ({{قلم رنگ|سبز|﴿... ربّ... حَرَّمَهَا﴾}} (سوره نمل، آیه91)) و نیز تغییراتی در گونه‌های آن<ref>الدر المنثور، ج2، ص54-55؛ تحصیل المرام، ص561.</ref> به اسلام و سنت اسلامی انتقال یافت. شواهدی دیگر حکایت دارند که حرمت مکه پیشینه‌ای بس کهن‌تر داشته است.


در روایتی، [[پیامبر(ص)]] آغاز [[حرمت مکه]] را از روزگار پیامبری [[ابراهیم(ع)]] دانسته است.<ref>صحیح البخاری، ج3، ص22؛ صحیح مسلم، ج4، ص112-113؛ السنن الکبری، ج5، ص197.</ref>
در روایتی، [[پیامبر(ص)]] آغاز [[حرمت مکه]] را از روزگار پیامبری [[ابراهیم(ع)]] دانسته است.<ref>صحیح البخاری، ج3، ص22؛ صحیح مسلم، ج4، ص112-113؛ السنن الکبری، ج5، ص197.</ref>
خط ۵۱: خط ۵۱:
برپایه روایتی دیگر، او در روز [[فتح مکه]] تاکید کرد که خداوند مکه را از هنگام آفرینش آسمان‌ها و زمین حرمت بخشیده است.<ref>مسند احمد، ج4، ص32؛ اخبار مکه، ازرقی، ص670، 672، 674، 679؛ صحیح البخاری، ج5، ص98.</ref>
برپایه روایتی دیگر، او در روز [[فتح مکه]] تاکید کرد که خداوند مکه را از هنگام آفرینش آسمان‌ها و زمین حرمت بخشیده است.<ref>مسند احمد، ج4، ص32؛ اخبار مکه، ازرقی، ص670، 672، 674، 679؛ صحیح البخاری، ج5، ص98.</ref>


بر پایه دعای ابراهیم(ع) برای سکونت خانواده‌اش در سرزمینی بیابانی کنار بیت الله الحرام {{قلم رنگ|سبز|رَبَّنا اِنِّی اَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّم}} (سوره ابراهیم، آیه 37)، کعبه و به تبع آن مکه<ref>نک: مجمع البیان، ج6، ص85؛ المفصل، ج4، ص118.</ref> پیش از دعای ابراهیم(ع) حرمت داشته‌اند.
بر پایه دعای ابراهیم(ع) برای سکونت خانواده‌اش در سرزمینی بیابانی کنار بیت الله الحرام {{قلم رنگ|سبز|﴿رَبَّنا اِنِّی اَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّم﴾}} (سوره ابراهیم، آیه 37)، کعبه و به تبع آن مکه<ref>نک: مجمع البیان، ج6، ص85؛ المفصل، ج4، ص118.</ref> پیش از دعای ابراهیم(ع) حرمت داشته‌اند.


در جمع‌بندی روایت‌های یاد شده، برخی بر این باورند که مکه از آغاز آفرینش نزد مردم دارای احترام بوده و از زمان ابراهیم(ع) قوانینی برای آن وضع شد که پاره‌ای امور را در آن ممنوع کرد.<ref>التفسیر الکبیر، ج4، ص49.</ref>
در جمع‌بندی روایت‌های یاد شده، برخی بر این باورند که مکه از آغاز آفرینش نزد مردم دارای احترام بوده و از زمان ابراهیم(ع) قوانینی برای آن وضع شد که پاره‌ای امور را در آن ممنوع کرد.<ref>التفسیر الکبیر، ج4، ص49.</ref>
خط ۹۰: خط ۹۰:
مشهور مفسران [[حرمت مکه]] را به سبب [[حرمت کعبه]] دانسته‌اند.<ref>جوامع الجامع، ج2، ص252؛ الکشاف، ج2، ص558؛ التفسیر الکبیر، ج19، ص104.</ref>
مشهور مفسران [[حرمت مکه]] را به سبب [[حرمت کعبه]] دانسته‌اند.<ref>جوامع الجامع، ج2، ص252؛ الکشاف، ج2، ص558؛ التفسیر الکبیر، ج19، ص104.</ref>


با وجود این، برخی مفسران [[شیعه]] به پشتوانه آیات مکی {{قلم رنگ|سبز|لا اُقْسِمُ بِهذَا الْبَلَدِ* وَ اَنْتَ حِلٌّ بِهذَا الْبَلَدِ}} (سوره بلد، آیه 1-2) که در آن از قسم به مکه و حضور پیامبر(ص) در این شهر یاد شده است، حرمت مکه را به پاس انسان کامل می‌دانند.<ref>صهبای حج، ص168-169.</ref>
با وجود این، برخی مفسران [[شیعه]] به پشتوانه آیات مکی {{قلم رنگ|سبز|﴿لا اُقْسِمُ بِهذَا الْبَلَدِ* وَ اَنْتَ حِلٌّ بِهذَا الْبَلَدِ﴾}} (سوره بلد، آیه 1-2) که در آن از قسم به مکه و حضور پیامبر(ص) در این شهر یاد شده است، حرمت مکه را به پاس انسان کامل می‌دانند.<ref>صهبای حج، ص168-169.</ref>


روایت‌های تطبیق بلد الحرام بر اهل بیت(ع)<ref>بحار الانوار، ج24، ص303؛ ج108، ص341؛ کنز الدقائق، ج1، ص22.</ref> و تاویل بلد الحرام به انسان کامل در کلام عارفان<ref>شرح الاسماء الحسنی، ج1، ص105.</ref> با این آموزه همراهی می‌کنند؛
روایت‌های تطبیق بلد الحرام بر اهل بیت(ع)<ref>بحار الانوار، ج24، ص303؛ ج108، ص341؛ کنز الدقائق، ج1، ص22.</ref> و تاویل بلد الحرام به انسان کامل در کلام عارفان<ref>شرح الاسماء الحسنی، ج1، ص105.</ref> با این آموزه همراهی می‌کنند؛
خط ۲۴۲: خط ۲۴۲:
{{پایان}}
{{پایان}}
{{نام‌های مکه}}
{{نام‌های مکه}}
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
۲٬۰۰۰

ویرایش